N'. 10338. A°. 1893. feze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. Dit- iiommer bestaat uit TWEE Bladen. Eerste Blad. Leiden, l November. LEIDSCH DAGBLAD. PRIJS DEZER COURANT: ■^oor Leiden per 3 maanden. f 1.10. Franco per post. 1-10. Afzonderlijke Nommers 0.05. PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 1 6 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17£. Grootere letters naar plaatsruimte. Yoor het incasseeren buiten de stad wordt 0.05 berekend. Officieel© Kennisgevingen. Directe Belastingen. Do Burgomeestor van Leiden brengt tor algemeone konnia, dat aan den Ontvangor dor Directe Belastingen ia ter hand gesteld een kohier vau het Patentrecht No. 11 (AanvulliDgerechten) van den dienst 1893/94, en executoir verklaard den 278ten October 1893, en her innert voorts don belanghebbenden aan hunne ver plichting om den aanslag op den bij de Wet bepaalden voet te voldoen. Leiden, De Burgemeester voornoemd, 31 Oct. 1893. DE KANTEE. B\j do Loidsche Spaarbank werd in de maand Oct. ingelegd, f 52,590,48 en terug betaald f 53,797.32, terwijl zijn afgegeven 106 nieuwe en geheel afgelost 70 boekjes. Het gezamenlijk tegoed der 9742 deelhebbers bedroeg op uit. Oct. f 1,804,499.37 '/2. De by het 4de reg. inf. nieuw benoemde 2de luits. A. A. Den Hoed en F. G. Riesz zijn bestemd voor de bataljons van dat corps, in garnizoen te Leiden. By koninklijk besluit is met 1 Nov. lo. benoemd, by het wapen der inf., by den staf van het wapen, tot commandant der 2de divisie, de kol. F. C. C. Bloem, thans com mandant van het 4de reg. inf.; 2o. eervol onthoven van het bevel over de 2de divisie inf., onder dankbetuiging voor de daarin door hem bewezen diensten, do generaal-majoor A. Kool, sous-chef van den generalen staf. Moj. Cath. Van Rennes gaat eene kunst reis door ons land maken. Hoofdaanleiding tot die reis is, dat zij eens wil laten hooren hoe hare liederen en in het bijzonder hare geestige kinderliederen gezongen diénen te worden. Iets belangwekkends staat dus te wachten. De heeron S. Van Adelberg.^vipol) en Gottfr. Mann zullen haar vergezèlleh en o. a. het vioolconcert van Ries vertolkon. In zijne jongste vergadering benoemde de gemeenteraad van Valkenburg tot ambtenaar van den Burgerlijken Stand den heerR. F. C. De Bruijn, burgemeester. Aangenomen is het beroep naar de Geref. gemeente te Mijdrecht door den heer J. Koning, cand. te Leiderdorp. De gemeenteraad van Voorhout heeft besloten het traktement van het hoofd der schoei met 100 te verhoogen. Door het overlijden van den heer G. Slootweg, te Benthuizen, is een zetel in den gemeenteraad vacant. Ten einde daarin te voorzien, zal er den 28sten Nov. eene stemming, en, zoo noodig, den 12den December eene herstemming plaats hebben. Nadat bi) de overdracht van het com mando over het regiment grenadiers en jagers gisteren de nieuwe commandant, kolonel jhr. Laman Trip, op de toespraak van zijn voor ganger, den gepeneionneerden kolonel Vogel, had geantwoord, deed kolonel Vogel officieren en onderofficieren rondom zich verzamelen. Hy bedankte alle hoofd- en verdere officieren voor den hem in de bevelvoering geschonken steun en hoopte van harte, dat het hun in hunne verdere loopbaan steeds wel mocht gaan. Van ieder nam hy met een handdruk afscheid, waartoe by zich te voet in dezen kring begaf. Ook tot de onderofficieren richtte hy een afscheidswoord, hetwelk op het kader zulk een diepen indruk maakte, dat uit aller borst een „Leve kolonel Vogel!" opsteeg. Officieren en onderofficieren, hunne plaatsen in de gelederon hernomen hebbende, werd door het gehoele regiment op het maatgeluid van den parade-marsch een défilé gemaakt, zoowel voor den afgetreden als den nieuw opgetreden commandant. Alvorens de Maliebaan te verlaten, vertolkte de heer Vogel nog zyn byzonderen dank aan den directeur der koninkiyke kapel, den heer Van der Linden, voor de zorg, steeds aan de muziek van het corps besteed, dat, naar hy hoopte, nog menigen lauwer aan den reeds verworven roem moge toevoegen. Heden herdenken de heeren J. H. A. Sistermaüs, redacteur van „De Tyd," belast met de rubriek „Beurs-en Handelsberichten", en de heer P. A. Haaxman Jr., redacteur van het „Dagblad van Z. Holland en 's-Graven- hage", den dag, waarop zy 25 jaren geleden aan de resp. bladen werden verbonden. De Nederlandsche Protestantenbond heeft te 's Gravenhage de 23ste algemeene jaar- lyksche vergadering onder voorzitterschap van dr. J. Böhringer gehouden. De voorzitter heette de vele aanwezigen welkom, bracht hulde aan de nagedachtenis van dr. J. Knappert en aan allen, die medegewerkt hadden de beginselen van den Bond te verbreiden. Spreker hoopte, dat voortaan ook vrouwen meer dan vroeger eene eereplaats in dezen kring zouden in nemen. Tegenwoordig waren 99 afgevaardigden, 35 leden-correspondenten en vele genoodigden. De Bond telt thans 17,000 leden en 161 afdeelingen. Een voorstel van de afdeeling Den Haag betreffende de ondersteuning van weduwen en kindoren van bondsleden werd in handen van eene commissie gesteld om de urgentie te beoordeelen. De heer Bronsveld, leeraar aan de H. B.- S. met 5-jarigen cursus te Haarlem, is benoemd tot leeraar in de Ned. taal en letterkunde en in aardrykskunde by het M. O. in Ned. Indië. De afdeeling Veendam van den sociaal democratisch en bond heeft Bil, van Rotterdam, als protest candidaat voor de Tweede Kamer Domola Nieuwenhuis zal de laatste drie dagen vóór de stemming optreden te Oude- Pekela, Stadskanaal en Veendam. Van eene candidatuur van anti-revolution- naire of katholieke zyde hoort men tot dus ver nog niets. De „Handels- en Landbouwcourant" te Veendam deelt mee: Een der twee Veen- dammer candidaten voor het lidmaatschap der Kamer, bood zijne „tegenparty" een anker wijn, wanneer hy zich terugtrok. Deze wenschte daaraan echter niet te voldoen. By het dep. van koloniën is uit Atjeh het bericht ontvangen van het overlijden aldaar van den 2den luit. der artill. F. Van Wageningen, op 20 October jl. Ton gevolge van de wijzigingen, welke by de wet van 30 September 1893 (Stsbl. No. 145) zyn gebracht in de wet van 9 Mei 1890 (Slsbl. No. 79), tot regeling der pensioenen van weduwen en weezen van burgerlijke ambtenaren, kunnen weduwen, die volgons de bepalingen der laatstgenoemde wet geene aanspraak op pensioen konden doon gelden, omdat de echtgenoot of vader vóór 1 April 1836 in dienst was getreden of gehuwd was nadat hy gopenaionneerd, op wachtgeld gesteld of het zestigste levensjaar ingetreden was, óf omdat de weduwe bereids uit anderen hoofde in het genot van pensioen was ge treden, alsnog krachtens de gewyzigde wet in het genot van pensioen of van een aan vulliDgspensioon worden gesteld. Blykens het jaarverslag ontving het Doofstommen-Instituut te Groningen in 1892 weder tal van legaten. De ontvangsten be droegen /r7G,455.15s, de uitgaven/"77,609 00s. Het ledental is 1900. Van de 170 kweektlingen, die thans in het instituut worden verpleegd, wordt slechts voor 1 het volle koslgeld ad f 250 betaaldvoor 18 wordt eene lagere bydrage gegeven, terwijl allo overigen geheel gratis gehuisvest, onderwezen en verpleegd worden. Van de 175, waarvan 111 jongens en 64 meisjes, zyn uit: N.Holland 68; Z.-Holland 2; Gelderland 18; Zeeland 3; Utrecht 9; Friesland 19; Overysel 17; Gro ningen 27 en uit Drente 12. Het stoomschip „Gedó", van Batavia naar Rotterdam, vertrok 31 Oct. van Port- Said; do „Zaandam", van Nieuw-York naar Amsterdam, passeerde 31 Oct. Lizard; de „American" is 31 Oct. van Rotterdam te Nieuw-York aangekomen„Prinses Sophie", van Batavia naar Amsterdam, vertrok 31 Oct. van Genua; de „Semarang", van Rotterdam naar Batavia, vertrok 31 Oct. van South ampton; de „Sarpedon", van Batavia naar Amsterdam, vertrok 29 Oct. van Port-Said; de „Sumatra", van Amsterdam naar Batavia, vertrok 31 Oct. van Perim. By Koninklyk besluit is de kapt. N. Bos boom, van het 4de reg. vesting art., met ingang van 1 Nov., in zynen rang overgeplaatst by den generalen staf. Met 1 Nov. 1893: lo. de luit. ter zee 2de kl. jhr. L. F. Martini, op zyn verzoek, eervol uit den zeedienst ontslagen2o. de adelborst lste kl. W. H. M. De Fremery bevorderd tot luit. ter zee 2de kl. i pi'- Aan J. J. Doffegnies, inspecteur der poste ryen in de provincie Zuid-Holland, te 's Graven hage, en aan J. P. H. Hofstede, directeur van het post- en telegraafbureau te Scheve- ningen, vergunning verleend tot het aannemen respectievelyk van het commandeurskruis Ilde klasse en van hot ridderkruis Ilde klasse der orde van Albrecht, hun geschonken door Z, M. den Koning van Saksen. Gemengd Nieuws. Ten nadeele van den heer C. De G., te Leiden, is van diens land onder Lei derdorp, gelegen over de woDing des burge meesters dier gemeente, gestolen een bok. Tot groot gerief derreizigers is door het Dagelyksch Bestuur der gemeente Wassenaar bepaald, dat in het rytuig der omni bus-onderneming Wassenaar-Station Voor schoten niet mag worden gerookt. In de gemeente Wassenaar komt een geval voor van besmettelyke ziekte, „roodvonk". De jongelieden, die zich te V a 1- kenburg hebben aangemeld tot deelneming aan do vry willige oefening in den wapenhandel, moeten deelnemen aan den cursus, welke te Katvvyk-Binnen gehouden wordt. Dientenge volge hebben enkelen zich teruggetrokken. De orgeldraaier M. v. G. werd Maandag middag om balfvyf op den Kruisweg tusschen Sloterweg en Hoofddorp, te Haar lemmermeer, overreden door een paard en tilbury, waarin twee personen zaten, ver- moedelyk in kennolijken staat van dronken schap verkeerende. Het feit scbynt met opzet te zyn gepleegd. De man is zóódanig ver wond, dat hy zich niet dan met twee krukken kan bewegen. Het orgel is door het paard letterlyk in tweeón getrapt. Naar de daders wordt onderzoek gedaan. De diefstal van papier, enz. in de Zuid-Hollandsche Boekdrukkery te 's Graven hage bestaat uit ruim 400 riem papier en een aantal Adresboeken, ter gezamenlijke waarde van ongeveer ƒ1500. De Raad van Toezichtopde Staats spoor wogen deed heden zynejaarlykscheinspec tiereis van Den Haag over Gouda, Utrecht en Leidon. Vrydag a. s. zal de inspectie geschreden over de lynen Rotterdam, Utrecht via Gouda, Woerden. Door twee inspecteurs van de Haagsche recherche is Zondag te Bussum aan gehouden oen .vleeschhou wer uit 's-Gravenhiigo, verdacht van bedrieglijke bankbreuk, tegen wien rechtsingang met bevel tot gevangen neming was uitgevaardigd. De verdachte is naar het Huis van Bewaring te 's Gravenhage overgebracht. Barnakols. Ter hoogte van „De Seinpost" te Scheveningen is gisternacht een dikke balk aangespoeld, geheel begroeid met zeowormen of polypen in do grilligste vormen. De koppen zyn met schelpen omgeven. Sommige zyn van een pink dikte en een meter lengte. Nader meldt men: De diersoort, waarmede het te Scheveningen aangespoelde hout is bezet, blykt te zyn de zoogenaamde eendemossel of barnakel. Zy behoort tot de rankpootige schaaldieren een orde van schaaldieren, die op een steel zit tende leven en zich vasthechten aan rotsen, drijfhout, enz. Door de gedaanteverwisseling, welke deze dieren in hunne jeugd ondorgaan, is het bewezen dat zy tot do schaaldieren en niet tot de weekdieren behooren. Wanneer do jonge eendemossel het ei ver laten heeft, zwemt hot vry rond in zee, later hecht het zich, evenals zyn ouders, aan een of ander voorwerp vast. Er zyn ook soorten, die op andere dieren leven, zooals op de schaal van een zee-schildpad of in de huid van een walvisch. Eene vrouw, wonende Rechtbooin sloot te Amsterdam, is in hare woning van de trap gevallen en werd zoo ernstig verwond, dat zy onder het overbrengen naar het Gasthuis overleed. Eenige dagen geledon kregen twee broeders te Odoornerveen zoo hevigon twist, dat de een den ander met een knuppel eene wond aan het hoofd toebracht, aan de ge volgen waarvan deze thans is overleden. De dader is in arrest genomen. Eene woek of driegoleden over leed in eene onzer provinciesteden de vrouw van een herbergier, en deze trok zich dat verlies zóó sterk aan, dat hij besloot haar in den dood te volgen. De buren zagen den maD, op wien niets te zeggen valt, wel in geen 14 dagen. Zijn huisbaas kwam voor eene gesloten deur, die bovendien was dichtgespykerd. De politie werd gewaarschuwd en zy wist het huis binnen te komen. Thans bleek, dat de ongelukkige man in zestien dagen volstrekt geen voedsel gebruikt had, en alleen nu en dan wat boonekamp dronk. Men hoopt hem door liefdevolle verzorging van zyn droevig voornemen te brengen, en heeft hem onder geneeskundige behandeling gesteld. Te Wageningen was het Maandag by gelegenheid der loting voor de nationale militie zeer rumoerig. Vele lotelingen liepen in den namiddag dronken langs de straat; ook kwam het hier en daar tot vechtpartijen. Eenige Bociaal-democraten maakten van deze gelegenheid gebruik, om een optocht met roode vlag te organiseeren. Aangezien de nieuw benoemde commissaris van politie nog niet in functie is, trad de burgemeester, mr. H. F. Hesselink van Suchtelen, handelend op en trachtte het zingen te beletten. Een politie agent wist de vlag afhandig te maken. In het gedrang werd toen den burgemeester met een dolk eene wond toegebracht in liet onderlyf, ter- wyi ook de oudste wethouder eene verwonding bekwam. Een tweetal geneeshoeren, die on- middeliyk ontboden werden, constateerden, dat de wonden niet gevaariyk waren. Het volk kwam vervolgens in grooten getale voor het stadhuis om de vry lating te eischen van een paar belhamels, die gearresteerd waren. Naar de politie werd toen met steenen ge worpen, waarvan er een eene ruit van de secretarie verbryzelde. Daarop zyn 36 man van de rydende artil lerie uit Arnhem aangekomen om de orde te bewaren. Op een twaalftal na zyn zy gisteren weer naar Arnhem vertrokken. Alles is thans rustig. Zekere T. Vietor, 23 j. oud, heeft bekend den burgemeester en den wethouder te hebben gestokeD. Het dolkmes, dat hy had wegge worpen, na zyne misdaad gepleegd te hebben, is gevonden. De dader is gevankeiyk naar Arnhem gebracht. Honderd arbeiders te Oude- Pekela dwongen honderd anderen het graven aan 't nieuwe kanaal te Alteveer te staken. De arrondissoments-rechtbank te Maastricht heeft gisteren bekrachtigd het vonnis, by verstek gewezen, waarby J. Russel, uitgever van het anti-semietisch weekblad „Waarheid en Recht", te Meerssen, ter zake van smaadschrift tegen den heer A. C. Wert- hüim, tot 3 weken gevangenisstraf is ver oordeeld. Het kolenbekken van Pasde- Calais is over zyne geheele uitgestrektheid nog voortdurend het tooneel van groote onrust ten gevolge van do afkeurenswaardige wyze, waarop de werkstakers optreden togen de mynwerkers die den aibeid horvat hebben. Maandag stonden de getallen dier beiden nagenoeg geiyk; tegen 21,461 werkstakers waren er 21,370 mynwerkers, die in de schachten afdaaldeD. Byna overal wordt den laatsten door de eersten de arbeid op do ruwste wyze bemoeilykt en het gaan naar de mijnen zooveel mogelyk verhinderd. Op verschillende plaatsen kwamen ernstige aan randingen voor en moesten do gendarmen op krachtdadige wyze tusschonbeide treden. De vierdubbele dynamiet-aanslag te Vendin le-Viel is een voorworp van ernstig onder zoek, dat onmiddeliyk door do autoriteiten is ingesteld. In het Noorder-departement is de toestand veel gunstiger. Daar is de werkstaking in zulk eene mate aan het afnemen, dat men reden heeft te geloovon dat do hervatting van dien arbeid weldra algemeen zal zyn. Uit Saint-Etionno berichtte men eveneens een dynamiet aanslag op oen huis, waarby een der bewoDers byna gedood werd. Ook deze aanslag wordt in verband gebracht met do woelingen van opruiers tot werkstaking in dat kolondistrict. KOLONIËN. BATAVIA, 27 29 September. Vervolg). Uit Buitenzorg wordt aan het „Bat. Nbl." gemeld, dat de Tongkoe Kedjoeroean Karang, het Taraiangsche hoofd, dat onlangs in den moord op den Tongkoe Kedjoercoan Moeda zulk eene leeiyke rol heeft gespeeld, door de Regeering van het bestuur over zyn landschap vervallen is verklaard, en met zijne afstammelingen van do opvolging is uitge sloten. Aan de „Atjeh-Courant" van den 13den is het volgende ontleend: Mogen wy, wat Groot-Atjeh aangaat, op verbiydende resultaten blyven wyzen iets wat niettegenstaande de vele pessimistische oordeelvellingen, welke links en rechts ten beste worden gegeven, tot nu toe toch onze meening blijft, zy worden helaas niet ver kregen, zonder dat wy nu en dan moeten voelen, dat daar, waar gehakt wordt, ook splinters vallen. Verleden Zaterdag werd een dwangarbeider, Naimin genaamd, ernstig gewond. De Zondag d. a. v. eischte twee offers; kapitein Hoogstraten, commandant van de bergartillerie, kreeg een schot door de linker hand. Dit geschiedde des morgens ongeveer halfnegen. Een half uur later ontviDg de sergeant der artillerie Feenstra een schot in den linker schouder. Al deze verwondingen werden beloopen in de nabyheid van Tjot-Baklat, dat Zaterdag door onze troepen bezet is. De 50 maninfan- terio, die toen zyn uitgerukt, dienden tot dekking voor de artillerie, welke de nieuwe stelling ging innemen. Als de onmiddellyke tegonslanders van T. Nja Banta c. s. worden opgegevenToekoo Mat Amin, de schriftgeleerde, Toekoe Po.joet- Mataher, Toekoe Ali Paggar Aör, Toc-koe Brahim van de V Moekims, Toekos lm lm Longbata en Imam Lamerbauw. Als eene kleine byzonderheid deelen wy nog mede dat de zoon van Tuekoe Malila, Nja Agam genaamd, in de vurige week is gesneuveld en dat T. Neq zyu vader vijftig dollars heeft gegeven voor zyne begrafenis. Het ware in de tegenwooiöige omstandig heden te wenschen, dat T. Neq de kunst van vechten evengoed verstond als die van vriond- jes maken door middel van presentjes. Het aantal dooden des vyands is zóó aan zienlijk, dat zij verscheidene lyken onbegraven in de sawah's en de alang-alang-velden laten liggen. Natuurlyk is ons artillerie-vuur daar van de hoofdoorzaak. Maandag is een muildier doodelyk en eeu paard licht gewond. Naar wy vernemen, moet luitenant Slangen er buitengewoon gelukkig zyn afgekomen. Zondag heeft bedoelde officier een schot ont vangen op de borst mot een matten kogel, zoodat hij er met den schrik is afgekomen en geen oogenblik belet is geweest zyne dienst verrichtingen voort te zetten. Door den waterstaats-ambtenaar is go rapporteerd, dat het zeehoofd van Oleh-leh in een allesbehalve goeden loestand verkeert. Op verscheidene plaatsen is het verzakt en eenige doelen zjjn dusdanig uit hun verband gerukt, dat het hoofd don last, waarop bij den houw gerekend is, niet meer kan dragon. Aan het ryden mot do locomotief van de stoomtram en het opborgen van materialon op den steiger is gevaar verbonden, waarom een en ander van nu af verboden is. Zooeven ontvingen wy bet bericht, dat gistermorgen by Oleh-Tjoet om halftien werd gewond de Inl. fuselier Soorowikromo, door een schot in den linker-bovonarm, en later, omstreeks 11 uren, de Inl. korporaal Tjo- krowirio van het detachement te Lambaroe, door een schot in de rechtorzyde. De „Atjeh-Crt." van den 16don meldt bet volgende: Woensdag-morgen is de sturkto Mesdjit Atouh vormeesterd. Volgens het beweren der Atjohers is Tjot Baklat eene stelling, die zeer ongunstig gelegen is. Het wordt bijna goheol gedomineerd door de kampongs, welke oostwaarts liggen, zoo dat do schutters, welke hot van daar be schieten, veel trefkans hebben. D.t schijnt inderdaad zoo, in aanmerking genomen do vele gewonden, welke wy daar hebben ge kregen. Tjot Baklat is by de Atjehors dusdanig in discrodiet, dat zy het aanduiden met den naam van „Tanah Madhi." Toekoe Oemar hoeft, Woensdag te Kotta- Radja zijnde, zijne opwachlirg grrnadkt by Toeankoe Pangöran Hoosin, den oom van den pretendent-sultan Daags daarna is hy by dezen ten eten genoodigd Het optreden tegen de Moslumins schynt dus aan de vriendschappelijke betrekkingen tusschen die twee geene af "reuk gedaan to hebben. Sommigen beweren dat Ti Oemar geen Atjeber is. Wat hiervan aan is kan blykeD uit het volgende Do grootvader van T. Oamar is afkomstig van Rau, op Sumatra's Westkust. Na zijn huwelijk met eene Atjohsche vestigde hij zich te Rigas, waar hy in het bezit raakte van groote pepertuinen. De vader van T. Oemar word in Rigas uit bedoelden echt geboren en is daar eveneens gehuwd met eene dochter des lands. Uit dat huwelyk en in die streek werd ook T. Oemar geboren. De „Deli-Crt." ontvangt uit Atjeh do volgende particuliere correspondentie, dd.Kotta-' Radja, 18 September: Het verdryven van kwaadwilligen, of beter gezegd van hen, die niet onder het rechtstreeksch gezag van de hoeloebalangs der XXVt en XIII Moekims wenschen te zyn, gaat een slakken gang. Aan schieten geen gebrek, maar zich schuil houden als de vyand eenige schoten loste, zag men zoowel by den krygshaftigen Nja Banta, als by de hulptroepen van T. Neq, en zoo doende gaat men niet vooruit. Ateuh is wel is waar door ons bezet, docb als wij met ons volk niet tusschenbeide vlat achter de hulptroepen zitten, om ze vooru

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1893 | | pagina 1