335. Maandag 30 October. A0. 1893. (Deze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. VLEESCHKEURING. Leidcii 28 October. Fenilletoii. NONDUM. I' I 'u IEIDSCH DAfrTtT.AT) PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden1.10. Franco per post Afzonderlijke Nommers°-°0- PRIJS DER ADVERTENTIEN: Van 1—6 regels f 1.05. Iedere regel moer f 0.17J. Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad wordt 0.05 berekend. Eerste Blad. Er is niets nieuws onder de zon. Ook do vleeschkeuring is er om die waarheid te hel pen staven. Ruim 25 jaren geleden meende men aan de burgerij een goeden dienst to bewijzen door haar heer en meester te laten over hetgeen zij wenschte te verorberen en werd, onder meer, de keur op het vleesch afgeschaft. Geheel en al scheen men daarmede niet ingenomen, want nu en dan kwam er oene klacht, oene vraag, steeds luider, steeds drin gender, tot het noodig werd opnieuw in over weging te nomen of niet eone officiëele keu ring van sommigelevensmiddelen, voornamelijk van het vleesch, noodig zou zijn. En eindelijk is eene verordening op de vleesch keuring vastgesteld en in werking. Of zij ontvangen is met algemee.no waar deering? Dit was niot te verwachten. Iedere wet, iedere verordening veroorzaakt aan en kelen meer of minder moeite, meer of minder materieel nadeel. Maar afgescheiden hiervan, durven wij gerust verklaren dat de vleesch - keur thans reeds vrij algemeen op prijs wordt gesteld, terwijl ze stellig meer en meer zal worden gewaardeerd. Welk voedsel immers is moeilijker door den verbruiker te keuren dan juist vleesch I Noch kleur, noch reuk, hoewel zij mede fcij de keuring in aanmerking komen, geven eene voldoende aanwijzing om de schade lijkheid van het vleesch te bepalen. Do hoofd zaak is en blijft do gezondheidstoestand van het dier, dat het vleesch verschaft. Men bedenke dat zulk een dier tot aan zijn dood er eene stofwisseling op na hield, gelijk aan die van den mensch; dat het kan lijden run of vatbaar zijn voor kwalen, die op den mensch kunnen overgaan of die gevaarlijk voor hem zijn. En het gezonde vleesch, spoedig overgaande tot bederf, kan eene nieuwe bron van gevaar worden. Een nauwlettend, oen wetenschappelijk toezicht is dus hier vooral noodig Noodig? vraagt misschien de een of ander; noodig? Maar moet dan de leverancier niet zorgen dat hy goede waar verkoopt en is deze niet verantwoordelijk voor de gevaren, die door hot gebruik van slechte waar ontstaan? Moet hier de Overheid tusschenbelde troden? O. i. jal Aangenomen dat alle degelijke slagers volkomen op de hoogte zijn van het geen vleesch voor het gebruik gevaarlijk kan maken, zoo bljjft er oene klasse slagers of vleeschvorkoopers over, die er haar werk van maakt vleesch aan den man te brengen, dat niemand zou nemen als de geschiedenis er van bekend was. Van ben nu, die in zulke nering oen bestaan zooken, mag worden onder steld en dit strekko tevens eenigermate ter hunner verontschuldiging, dat zy geeno of al thans uiterst weinig kennis hebben van do gevaren, waaraan zy do koopers hunner waar blootstellen. Maar ook do solido slager of vleeschver- kooper kan het vleesch niet beoordeelen uit een wetenschappeiyk oogpunt. Dit is geen verwyt. Zoover zyne practische ervaring gaat zal hy immers trachten goede waar te leveren I Voor eene afdoende keuring is die practische ervaring echter niet voldoende. En wanneer we nu in aanmerking nemen het groote belang van gozond vleesch als voedsel, de gevaren die uit het gebruik van slecht vleesch kunnen ontstaan en do groote moeilykheid om, zelfs wetenschappeiyk, het vleesch te controleeren, dan meenen wy met grond te mogen zeggen dat eene verordening op de vleeschkeur noodzakelyk was en B. en Ws. terecht een wetenschappeiyk man aan het hoofd der keuring hebben gesteld. Natuuriyk is de keuringsdienst zelf nog niet volmaaktimmers Keulen en Aken zyn niet op één dag gebouwd. Verbetering zal ook hier niet uitblyven, wellicht gesteund door flinke, open critiek, die zeer zeker in het belang der zaak kan zyn. Maar ook op andere wyze kan de keuring worden bespro ken, on, wy wenschen hierop met nadruk te wyzen, het publiek late zich niet medeslepen door voorstellingen, die dikwyls oppervlakkig heid of, erger nog, eigenbelang tot grondslag hebben. Zoo heeft men nu reeds gemeend eene verhooging van de vleeschpryzen te moeten voorspollen, omdat de slagers het keurloon moeten betalen. Die verhooging zal inderdaad gerechtvaaidigd zyn, mits zy niot meer be drage dan op zyn allerhoogstéén cent pet' tien pond. Dit nu is wel te overkomen. Overigens is de heffing van een keurloon zeer gerechtvaardigd. Waar de leverancier, om welke reden dan ook in niet staat is zelf zy no waar te keuren, daar is het niet meer dan biliyk dat hy do zoo uiterst geringe controle- kosten betaalt. De weldenkende leverancier zal het juist op prys stellen dat hy, dank zy de thans in w ^"ing getreden Verordening, door storting van een klem bedrag, wordt geholpen in zyn wensch om zyne klanten goed te bodienen In kooge mate practisch komt ons by' deze regeling de stempeling van het vleesch voor. Vleesch, voorzien van het merk „goedgekeurd", is het ware; het overige deugt niet. De inge zetenen zyn dus in staat hunne leveranciers te confroleeren en daardoor tevens de uitvoe ring der Verordening in de hand te werken. Nu begrypt iedereon wel dat niet op ieder stuk vleesch, b. v. op eon biefstuk, een ossen haas, eene rollade, zulk een stempel woidt gezet, maar men kan zich toch in den winkel overtuigen of het vleesch genomen wordt van een afgestempeld grooter stuk. De zaak is nameiyk aldus geregeld: E1k stuk vee moet, alvorens het hier ter stede geslacht wordt, worden goedgekeurd. Eerst na die goedkeuring mag tot slachting worden overgegaan. Daarna wordt het nog eens door de ambtenaren onderzocht, waarbij do inge wanden niet mogen verwyderd zynen als het dan weder is goedgekeurd, plaatsen de keurmeesters op bepaalde plekken (in de Verordening aangegeven) hunne stempels en mag het dier worden „afgehakt", zooals de vleeschbouwors zeggen, d. i. in die bekende groote stukken verdeeld, die men in de slagers winkels ziet hangen. Hiermede zyn wij aan het einde onzer korte beschouwing over do „Vleeschkeuring" gekomen, die, dit staat als een paal boven water, naast vele voor-, ook tegenstanders zal tellen. Sommigen zullen zelfs trachten de Verordening te ontduiken. Wellicht worden zoowel de tegenstanders als de ontduikers later van het nut overtuigd, de laatsten mis schien met behulp van den rechter. In elk geval zullen zy niet in staat zyn de goede werking der vleeschkeuring tegen te gaan; hoogstens kunnen zy die tydeiyk belemmeren. Vol vertrouwen in de bereidwilligheid van alle weldenkende ingezetenen om dezen maat regel krachtig to steunen en hunne mede werking te verleenen aan de personen, met de uitvoering belast, hopen wy dat ook van de Vleeschkeuring eens zal kunnen gezegd worden „Steeds triomfeert de goede zaak." Vanwege de „Volksleeszaal" alhier is oene jaarlyksche algemeene vergadering gehouden, waarin verslag werd uitgebracht gedurende het afgeloopen vereenigingsjaar. Daaruit stippen we het volgende aan: Ongeveer 4000 boeken werden uitgeleend, een zeer bevredigend aantal voorwaar. Het ledental bedroeg 402, welk getal niet dadelyk by den aanvang, maar steeds langzaam voor uitgaand werd bereikt. Het bezoek op de Leeszaal was zeer wisselend. Nu eens druk, dan weer uiterst weinig bezocht. De groote oorzaak daarvoor ligt waarschyniyk in de weinige afwisseling van de lectuur, aldaar voor handen. Uitermate weinig geschikte brochures of verhandelingen in het Nederlandsch stonden ter beschikking. Van de gelegenheid tot dammen, schaken en domineeren werd een druk en geanimeerd gebruik gemaakt. De bibliotheek onderging groote uitbreiding door aankoop, maar nog meer door de goedo gaven van eonigo belangstellende Leidsche iDgozetenen. Eene nieuwe boekenkast is aan geschaft en de behoefte aan een gedrukten catalogus deed zich zoozeer gevoelen, dat het Dageiyksch Bestuur tot de uitgave daarvan is overgegaan. Deze telt 833 nummers, maar het getal aanwezige boekon bedraagt op hot oogenblik stellig 1000, in aanmerking ge nomen het aantal dubbele exemplaren en de uitbreiding, nog dü. do uitgave tot stand gekomen. Tot leedwezen van het bestuur raakten verscheidene boeken weg. Voor een groot ge deelte ligt dit aan de slordige administratie van sommige commissarissen, waardoor con- tröle onmogeiyk wordt gemaakt. Na verdeeling der werkzaamheden is het Dagelijksch Bestuur thans samengesteld als volgt: D. Brocx, voorzitter; H. Colonbrander, secretaris; Dr. A. Beets, penningmeester; P. C. Molhuizen, secretaris; Mr. J. C. v. d. Lip, commissaris. Het' gebouw onderging eenige verandering, nl. de gasleiding werd doorgebroken naar gang en bibliotheek, wat werkelijk eene enorme verbetering te noemen is. De reeks commissarissen onderging ook oenige verandering en tegen eene vermindering van burger-commissarissen staat eene vermeerde ring van het aantal student commissarissen. Het is öf onbegrypeiyk öf hoogst heugeiyk met het oog op de drukte der Leidsche bur gers, dat er nog steeds zoo weinigen gevonden worden, die ééns in de 14 dag*n 3 uren veil hebben voor eene zaak, waarvoor zoo velen sympathie koesteren. En nu, zeide de voorzittor, nog óéne alge meene beschouwing naar aanleiding van oeno vraag, my van zoovele zyden gedaan, nl. deze Hebt ge nu werkelyk succes van je work? By eenig nadenken zal m-.n moeten bekennen dat het eigeniyk nog geen tyd is voor zoo'n vraag. By een werk toch, dat zich intellec- tueele ontwikkeling ten doel stelt, reeds in twee jaar succes te willen zi«n, dat door feiten te staven zou zyn, is te snel- on veel eischend. Maar het feit alleen, dat we 400 menschen gedurende 9 maanden wederom hetzy op de Leeszaal, hetzy uoor het loenen van boeken zonder twyfel intellectueel g-rnot en vast en zeker eenige, al is 't ook nog zoo weinige vermeerdoring van keonis hebben gegeven, moet tot dankbaarheid stemmen. De toestand van de geldmiddelen der V*lks leeszaal over het afgeloopen jaar (Sopt. 18^2- Sept. 1893) mag gunstig heoten; do inkomsten bereikten, op enkele stuivers na, de som van duizend gulden; het totaal der uitgaven bleef zóóveel daaronder, dat de rekening sluiten kon met een batig saldo van 113.287a waarvan ƒ100 als „tegoed" op do Ryts postspaarbank staan. Door het vorvallen der giften inééns en het bedanken van sommige of het verminde ren hunner bydrage door enkele aa 'ere jaar- lijlcsche contribuantenkan de raming der inkomsten voor het aanstaande jaar wel zoo hoog niet wezen; óók al, omdat het te ver wachten is dat van do studenten daaronder, by het eerlang aanbieden der quitantiën. eenigen zullen blyken Loiden to hebb9n ver laten, daar staat tegenover dat. nu reeds juis- onder de studenten een aanmerkelijk getal nieuwe contribuanten zich bereid Hoeft laten vinden Leeszaal en Bibliotbeok (met een ge- zameniyk bedrag van 103.50) te steunen, en dat er misschien ook onder de burgery daartoe nieuwe opgewektheid zal bestaan; thans werd evenwel nog slechte één nieuwe burger-contribuant aangonomen. Indien het nu daarenboven mag blyken, dat, overeenkomstig gemaakte begrooting, do som der uilgaven in het thans ingetredon jaar lager, althans niet hooger, zal wozen, dan in het voorafgaande (het gebruik van gas voor vuur en licht beide geeft vooral bozuini ging), dan is het niet ongerijmd te hopen dat er ook ditmaal eenig overschot zal wezen, of wel, dat nog in den loop van het jaar by- voorbeeld de bibliotheek commissie voor den aankoop en het binden van boeken wat vryer hand zal kunnen hebben, dan haar volgens de thans uitgetrokken posten kon worden toegestaan. Op den Hervormingsdag, 31 October, zal 's avonds in de zaal Noordeindo vanwege de „Vereeniging voor Christeiyk ondorwys ten behoeve van on- en minvermogenden te Leiden" eer.e openbare samenkomst plaats hebben, waarin do predikanten Briët on De Wolff als sprekers zullen optreden. Volgens medodociing in hot Christeiyk weekblad „Pniël" van hodon zal het nieuwe wykgebouw „Pniël", op do Middelstegracht, bij den Ouden Ryn, don lsten November, des avonds to acht uren, wordou in gebruik ge nomen met gobed, gezang en <ene toespraak van dr. J. II. Gunning J.H.zn. Volgende dagen der week zal het inwendige van het gebouw bezichtigd kunnen worden door hen, dio zich daartoe van toegangsbewyzen heb ben voorzien. De Maatschappy tot exploitatie van Staalwater-bronnen te Haarlem heeft eeno brochuro uitgegeven, waarin, in verbaöa met hare „Wilheimm» b-in" oenige beschcuw'ogen worden gegeven over h^t natuurlijk k°ukon- zoutboudend Slaalwater, welke regelen zyn ontleend aan B[)i Huisvrouw", welke daarover vau dr Kg., te L. ooa drietal artikelen be vatte. De schryver eindigt zyne beschouwingen met het uitspreken var. den wensch, dat wat hy omtrent het staa^water uit de Wil- h»lmina-bron h*eft in het midden gebracht, er mede toe moge bijdragen, dst dit genees krachtig natuur-produnt ?i h weldra in een grooten kring van danko*.e ianyger.oo*.r.n en vreemdelingen eer.e welveidiende bokendneid moge hebben vorworvbi: en dat v.^ien zich genoopt tnogon vo9lon, aan deze bron herstel voor verloren krachten te gaan zoeken en frisschen levensmoed in ruime mate van daar mode huiswaarts te nemen. Men zié verder da m dit nommer voor- komend* advertentie van don heer Kits Van Heyr.irigen alhier. Ned.-Herv. Kerk - Beroepen is te Sur- huister'eeD, 10 heer J K. .Siskoraa, te Leidon. Uitslag van hot literarisch mathematisch. jLifcen op 26 dezer. Toegelaten de h-nwsn: H C. Vau der Stempel, te Amsterdam; H. V Voltmari te Utrecht; C. M. B. Wanna, to LoiderL. W»rmoUz, te Ac.stenlam. In herinnering wordt getracht dat do lotelingen dar licttifug <894 t.u--na aanvragen tot plaatsing by oen of auior corps schrif- telyk kunnen indieoen op ot-getegMld papier ba den provincialen adjudant in de provincie, met opgave van naam, voornamen, hot door hen by d* loting getrokken numnw on de gemeonte, voor welke zy uittrekken. Hun verzoek wordt dan op eon* lyst geor.icht, by do indeoling in Maart a. 8. in overwoging genomen en, als hot met de belangen van don dienst overeenkomt, to^-estaan. Ant woord op verzoeken wordt niet gegeven, dus behoeft geen postzegel te worden ingesloten. Do explo.tatie van de gemeentelyke duin waterleiding te Middelburg over 189 levert een nadeelig saldo op van ƒ11,745. Tot predikant by do Waalscho gemeente te Amsterdam (vacature-Brun) is beroepon de heer S. Debry, te Haarlem. Roman van R. KOOPMANS VAN BOEKEREN. 26.) Ook nu was het een Latynsch adres, zoodat er voor.Floris geon zweem van twyfel over bleef, of hy had den rechten man opgespoord. Het adres luidde: Litt. A. S. Viro nobilxssimo Simoni Qregorio Bibliopolae (Boekhandelaar) R°bin Amsterdam. „De geleerde afzender", merkte de heor Gregoor by 't overhandigen van den brief op, „schynt te twyfelen aan de kennis onzer bestellers, wat betreft do Latynsche taal. Van daar hot Hollandscbe toevoegsel. Nu, zulke viïlassieko adressen komen ook niet alle dagen voor, zeïfs niet in de hoofdstad." Brandend nieuwsgierig naar den inhoud van don brief, stapte Floris nu het eerste het beste koffiehuis binnen, om hem daar te lezen. De brief nu luidde: „Situ etcognati valetis, ego et euavissimus centurio valemus. Aan uw dringende bede voldoe ik gaarne, en dit te liever, dewtfl ook ik vuriglyk ver lang de zaak mondeling te behandelen. Ver- Iadicn gg <m owe familie welvarend egt, ik en Biijn WAirdo k&piUsin maken 't goed. eer rny dus met een bezoek en mold u aan door middel van uw visitekaartje, waarop, by wijze van parool: Hand. VIII: 24. Recognito hoe slgno, spectabis m o x faciom meam Myn adres is: Oude Waal No. 991. Cura ut valeas C. Van Breukelen. P. S. Vide nemini dixeris ali- q u i d h a c do r e. „Ziezoo", mompelde Floris, terwyl hy den brief weer dichtvouwde en in den zak stak, „ziezoo, dio zaak marcheert goed. Zooveel althans is zeker: ik zal den afzender van den brief met duizend pop ontmoeten Mocht ik nu maar in hem een persoon aantreffen, die handelbaar en toegevend is, zoodat ik hem zal kunnen overhalen my myn schuld kwijt te schelden en de zaak voor den oudenheer geheim te houden 1 Wel blyft er nog veel duisters in de zaak, b. v. wat die suavis- simu8 centurio voor een snuiter is, en wat die man er mee te maken heeft, maar dat zyn byzaken. Hoofdzaak is: ik heb den man van 't bankbiljet te pakken, en ik zeg met Jakob: ik zal u niet laton gaan, edele heer! tenzy dat gfj ray zegentI" Da jonge Streefland besloot zich tegen drieën naar de Oude Waal te begeven en vooraf nog een college by te wonen. Wy zullen hem A Ia ik dit toe hen heb hork end, zult gg teretond mijn Aangezicht zien, Het ga u wel! Zie too, dat g;j met niemand over d«zo zaak spreekt. derwaarts niet volgen, maar melden alleen het feit, dat onze student ditmaal zoo goed als niets begreep van Cicero's tweede philip pica, noch van de intorprotatie, die de professor daarvan voordeg, omdat zyn hoofd mot ge heel andore dingen vervuld was. Terwyl nu onze held op de collegebanken zit te soezen, gaan wy vast mejuffrouw Van Breukelen eens bezoeken, om voorloopig kennis te maken met haar, ja, en ook mot haron aanstaanden echtgenoot. Wat eerstgenoemde botreft, on getwyfeld zal zy don lezer meevallen, daar men toch omtrent deze dame, na hetgeen de jongelui van haar vertelden, vooral inzake haar schry ven aan dominee Streefland, geen zeer gunstig denkbeeld zal hebben opgevat. Daarom haast ik my te verzekeren, dat Constantia wol excontriek en erg zenuwachtig, maar lang niet boosaardig en eer bedeesd en overdreven zachtzinnig dan brutaal on hatelyk is. En die brief dan over het lidmaatschap van Itayraun- .dus, zoo iets was toch wel het werk van een onbeschaamd en nydig wyf! Och neen, myn waardelozer! ook dat was zoo org niet, als 't wel lykt. Laat ik beginnen met te zeggen, dat er van do boele interpol larie, als ze mondeling had moeten geschieden, niets terecht gekomen zou zijn. Maar met zoo'n blaadje postpapior vcor je, dan durft een mensch al gauw eens wat zeggen; zoo'n velletje, het kykt jo niet zoo aan, het heeft, om mot Lu<her to spreken, horens noch tanden, on slaat niot terug. Daar komt by, dat de brief, z >oals ik reedo zei, erg beschci jen was, wat betreft den vorm en wyze van inkleeding, en nu ja, de daad zelve was al te vrymoedig, maar de goede ziel meende waarachtig, dat zy zoo iets doon moest; zy was in gemoede overtuigd, dat het lidmaatschap van Raymundus hoogst beden- kelyke gevolgen moest hebben, niet alleen voor den zoon, maar ook voor don vader, als laatstgenoemde aan doze ongerechtigheid geen perk en palen stolde. Neen, onze Stans was zoo kwaad niet. In hare jeugd was 't zelfs wel eene aardige meid geweest. Maar tolkens teleurgesteld in zako do liefde, daar zy meermalen beminde, maar nooit wederliefde vond, heeft zy zich in do armen der kerkelyke orthodoxie geworpen. Zy placht voel by den ouden Streefland ter kerk te gaan, ook voordat hy weduwnaar werd, maar toen er by eene der .fgescheiden gemeenten een nieuwe ongehuwde predikant was gekomen, was onze juffer oen trouwe volgeling van dien dominee geworden. Omdat hy ongetrouwd was? Dat durf ik niet be weren, te minder daar zy hom niet verliet, nadat hy gehuwd was. Evenmin zou ik met zekerheid kunnen zeggen, of de oudo heer Streefland Constantia's brief wel zoo ongun stig zou opgenomen hebben, indien genoemde dame voortdurend belangstelling in zyn predik werk was blijven toonen. Mejuffrouw Van Breukelen word algemeen voor eene sa van te gehouden, en dit niet zorder reden, daar zy Latyn verstond on in do werken van Yirgilius en Horatius vrywel thuis was. Ook de fraaie kunsten vonden in haar eene vereerster, want zy schilderde stil levens, en had meer dan eens een lang niet onverdien8teiyk doek naar eene tentoonstelling gezonden en ook dood zy wat aan do muziek. Ten dage, waarop wy Constantia voor 't oorst ontmooten, is zy zeven on dertig jaren oud on sedert ruim eou jaar verloofd met don kapitoin Leonidas Kurks, dio oen en veertig tolt. Mevrouw Van Breukelen woont met haro ondsto dochtor to A oei doorn en is reeds acht on zeventig jaar. Mama moot or heel warmpjes zitten men spreekt van een ton o< drie en heeft maar tweo kin deren: dus is Constantia, uit oen finantiëel oogpunt, oen goedo party, althans zy wordt hot. Do booze wereld zogt, dat Stans niet met haro moeder overweg kan en met haar zuster nog minder, on dat zy daarom niet samenwonen. Maar dat is vuige laster. De waarheid is, dat de moeder niot van Amsterdam houdt en dat de dochtor d zo stad als woonplaats heoft verkozen, omdat zy or genieten kan van 't gezicht der werken van onze groote meesters uit vroogoro yden en tevens van den omgang van sommigen der nog levenden. Kurks bezoekt getrouw mejuffrouw Aletta Labberdaan, van wie hy, daar zy zyns moeders zuster en nog ongehuwd is, bij ge legenheid ho »pt te erven. Tante Let is een geloovig, zac <t en goed mensch. Mot dat al, vervelend zyn ze, hare redene ringen en bespiegelingen, vooral voor neef Kurks, die gaarne voor eon vrydenkor of vrijgeest zou willen doorgaan en 't misschien ook wel had kunnen worden, indien hy maar oen denker h«°d mogen heeten en genoegzaam geest had bezeten om eenig idee te hebben van die dingen, die geesteiyk moeten beoor deeld worden. Wordt nervolqd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1893 | | pagina 1