N°. 1032& Woensdag; IS October, A0. 1893. feze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. Leiden, 17 October. Feuilleton. NONDUM. IEIDSCH DAGBLAD. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden1.10. Franco per post. -i" nn* ■Afzonderlijke Nommers a°5 PRIJS DER ADVERTENTIEN: Van 1 6 regels 1.05. Iedere regel meer f 0.\1}2. Grootere letters naar plaatsruimte, wordt f 0.05 berekend. Voor het incasseeren buiten de stad Op Woensdag 25 October, 's morgens te fien uren, zal in de Stadszaal alhier de provinciale universiteitsdag voor Zuid-Holland van de Vrye Universiteit gehouden worden. Ds. Rudolph, te Leiden, zal het openingswoord uitspreken. Referaten zullen gehouden worden door ds. J. C. Sikkel, van 's-Gravenhage, over „de Kerk en de Vrije Universiteit;" door prof. Jhr. mr. A. F. De Savornin Lobman, te Amsterdam, over de „beteekenïs van het hooger onderwijs voor de volksontwikkeling", en door ds. P. Biesterveld, te Rotterdam, over de „Vrije Universiteit en het Volksleven.1' Het slotwoord zal uitgesproken worden door ds. J. Van der Linden, te 's-Gravenhage. Zooveel mogelijk zal na de behandeling der onderscheidene punten gelegenheid tot samen- spreking gegeven worden. Bij den uitgever P. Gouda Quint, te Arnhem, zal versch yneq een portret van wylen prof. mr. J. T. Buys, geetst door Jan Veth. 1 Z. D. H. de bisschop van Haarlem heeft te Oude-Wetering eene nieuwe parochie opge richt en tot pastoor aldaar benoemd den wel- eerw. heer G. S. Koopman, die kapelaan was te Roelof-Arendsveen. De woleerw. heer J. B. A. Diekmann, kape laan te Goes, is belast met de zorg van eene nieuw op te richten parochie te Ierseke. Tot kapelaan te Goes is benoemd de wel- eerw. heer C. J. B. Olifierstot kapelaan te Zoeterwoude de weleerw. heer G. J. Liesker (15 Aug. 11. priester gewijd)tot kapelaans te Amsterdam (II. Ignatius) de weleerw. paters M. Provaes en J. A. L. Geelentot kapelaan te 's-Gravenhage (St.-Theresia) de weleerw. pater E. H. M. Scbaepmantot kapelaan te 's-Gravenhago (O. L. Vr. Onb. Ontv.) de weleerw. pater F. Vermeulentot kape laan te Delftshaven (St.-Joseph) de woleerw. heer J. A. Haverman; tot kapelaan te Ouder kerk de weleerw. heer J. J. Samweitot kapelaan te Haarlemmermeer (II. Franciscus van Sales) do weleerw. heer Th. F. Ebbink- huijzen; tot kapelaan te Scheveningen de weleerw. heer H. J. Van de Venn, en tot assistent te Amsterdam (O. L. Vr. Onb. Ontv.) de weleerw. heer H. J. P. Thomann, die kapelaan was te Scheveningen. De gemeenteraad van 's-Gravenhage heeft gisteren, voor do tweede maal stem mende over de motie-Mouion (over welke in de vorige vergadering do stemmen hadden gestaakt) om tot de demping en rioleering der grachten over te gaan, afgescheiden van de te nemen beslissing omtrent het riolen- plan in zijn geheel, die motie aangenomen met 18 tegen 14 stemmen. Aan den adressant zal echter worden te kennen gegeven, dat niet tot demping zal worden overgegaan, zoolang omtrent de rio leering door den Raad geen besluit zal zijn genomen. 'Goedgekeurd werd de overneming van den Staat van een gedeelte van den tuin van het Koninklijk Paleis, eigenlijk do sloot langs den Prinsossewal. Op kosten der gemeente zal een afscheidingshek worden geplaatst tusschen het te dempen terrein en den tuin. De dag, waarop vóór 50 jaren het regiment grenadiers en dat der jagers tot één regiment werden vereenigd onder den naam regiment grenadiers en jagers, werd gisteravond in het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen te 's-Gravenhage herdacht. Het toepasselijk programma opende met het „Wien Neerlandsch Bloed", gevolgd door den bekenden defileermarsch (turf in je ransel) van het regiment grenadiers en jagers. De kapitein Staal hield daarna eene feest rede, welke op zijn verzoek door de koninklyke militaire kapel besloten werd met het Wil helmus in oude toonzetting, dat vooral in dezen kring indruk maakte, evenals de Jubel ouverture van Weber met het bekende slot, dat wederom staande werd aangehoord. Het gezelschap Le Gras en Haspels voerde het gelegenheidsstuk op „De Militaire Wil lemsorde", gevolgd door het blijspel: „Een Bengaalsche Tijger", terwijl het Volkslied, gezongen door de zangafdeeling van de onder officieren, het programma besloot. De generaals Bergansius en Rompelman, de chefs van de verschillende corpsen en militaire inrichtingen te 'e Gravenhage, woonden de herinnering by. Mr. Do Stoppelaar, lid van het gemengde internationale gerechtshof te Cairo, is te 's-Gravenhage aangekomen en heeft zijn intrek genomen in „Hotel Paulez" Het voornemen bestaat in 1694 het tweede examen voor de betrekking van surnu merair der directe belastingen, invoerrechten en accijnzen te houden in Maart of April a. s. De toestand van het Kamerlid den heer Keuchenius is, naar men verneemt, in die mate verbeterd, dat hy weldra wederom aan do parlementaire werkzaamheden zal kunnen deelnemen, althans in de afdoelingen. Aanst. Zaterdag, te drie uren, ral mr. T. M. C. Asser, thans lid van den Raad van State, in de J,Aula" der universiteit to Am sterdam, afscheid nemen van de inrichting voor Hooger Onderwijs aldaar, waaraan hy gedurende ongeveer het derde eener eeuw is verbonden geweest. De aftredende rector der Vrfle Univer siteit, jhr. mr. A. F. De Savornin Lobman, zal, na het houden van eene redevoering, aan den hoogleeraar dr. F. L. Rutgers het rectoraat overdragen op Vrydag 20 Oct. a a., te twee uren, in de Schotsche Zendmgskerk. Op Atjeh is overleden de kapitein dor infanterie S. F. Boers. By beschikking van den minister van binnenl. zaken is J. Boeseken, kweekeling aan do Polytechnische School te Delft, voor het tydvak van 16 Oct. tot en met 15 Dec. a. s., benoemd tot assistent aan het Ryks- landbouwproefstation te Groningen. Het „Staatsblad" No. 140 bevat de wet van 30 September 1893; op1 het faillissement en de surséance van betaling. De gewone audiëntie van den minister van oorlog zal op Donderdag 19 Oct. a. s. niet plaats hebben. De „Zierikzeesche Nieuwsbode" meldt het volgende: Voor den onlangs eervol ontslagen gemeente- bouwmeester, te Zieriksee de heer M. C'ouvée Jr., die bijna gedurende 40 jaren die be trekking had vervuld, was het Zaterdag een zeker zeer gedenkwaardige dag. Ten Raadhuize uitgenoodigd, werd hy door den Burgemeester, ook namens de tegenwoordige en afgetreden leden van den Raad, den secretaris en den ontvanger, een prachtig stel in brons aange boden als een bewijs van waardeering voor den afgetredene in de door hem bekleede, vaak hoogst moeielijko betrekking. De aanbieding ging gepaard met eene ge paste toespraak door den heer Burgemeester, waarop door den heer Couvée, blijkbaar zeer aangedaan, hartelijk dank werd gezegd. De heer Couvë-e is een leerling van wylen den heer J. W. Schaap, in leven architect te Leiden, Het stoomschip „Dubbeldam", van Nieuw- York naar Rotterdam, passeerde 16 Oct. Lizard; de „Penelope", van Amsterdam naai de Levant, passeerde 15 Oct. Ouessant; de „Titan" vertrok 15 Oct. van Smirna naar Amsterdamde „"Werkendam", van Rotterdam naar Nieuw-York, paeseerde 16 Oct. Lizard; de „Ardjoeno", van Rotterdam naar Batavia, arriveerde 15 October te Southampton; de „Drente", van Batavia naar Rotterdam, pas seerde 15 Oct. Pantellaria; de „Prins Hen drik" arriveerde 16 Oct. van Amsterdam te Batavia. Bij koninklijk besluit is met ingang van 1G October eervol ontslag verleend aan den commies de telegrapliie 2de khS. E. Henkers. Met ingang van den lston Nov. a. s.lo. de kapt. luit. tor zee Z. J. Cambier, eervol ontheven van het bevel van Hr. Ms. monitor j „Matador", en dat bevel opgedragen aan den kapt.-luit. ter zee J. Van Scheers; 2o. de j kapt. luit. ter zee II. O. Feitb, eervol ont- I heven van het bevel over Hr. Ms. schoener „Zeehond", en dat bevel opgedragen aan den j kapt.-iuit. ter zee "W. M. J. Visser. Met ingang van den lsten Dec. a. s., aan j den lijdelijk gepensionneerden luit. ter zee 2de klasse II. "W. Tydeman, opnieuw voor deu tyd van vyf jaren toegekend een pensioen van f 800 'sjaars. (jromengd Nieu^vs. Êen halve eeuw! Den 2 3 sten October a. s. zal het 50 jaren zyn, dat J. J. Lezwijn als tabak verwerk er by de firma G. TI. Blanken werkzaam is. By vonnis van do arr. rechtbank to j 's Gravenhage werden gisteren veroordeeldD. M., stoffeerder aldaar, wegens het vervaaidi gen en in omloop brengen van valsch geld, tot 1 jaar gevangenisstraf; J. R., een 13 jarige knaap aldaar, die het horloge van zyn ouderen broeder stal en dit beleende, tot 0 maanden S. K., dienstbode, en F. J. 8., wegens diefstal met geweld, samen en in vereeniging gepleegd, tot twee jaren (met last tot onmiddellyko inhechtenisneming; C. v. L., een 12jarig dienstmeisje, dat zich schuldig maakte aan diefstal, tot opzending naar een Rijks opvoe dingsgesticht tot haar 18de levensjaar; J. v. 8., smid te Voorhout, wegens oplichting (het ter wisseling aanbieden van een speel- penning voor een gouden tienguldenstuk) tot 9 maanden; en C. C. T., huisvrouw van "W. T., vroeger baanwachteres by de H.IJz.-Sp.- jfy., wegens het doen veroorzaken van eene botsing tusschen een trein en eene stoomtram bij wachtpost 45 (nabij Sassenheim) tot 7 dagen hechtenis. Het O. M. by de Haagsche recht- bank vorderde in de gister gehouden zitting ver nietiging van het vonnis van den kantonrechter te Alfen, waarbij D. N., kapitein van eene stoomboot te Mijdrecht, van rechtsvervolging werd ontslagen ter zake van het met te groote snelheid varen, en de veroordeeling van ge noemden kapitein tot/" 10 boete of 5 dagen hechtenis. Een gelijk requisitoir werd genomen ten aan zien van de kapiteins B. 8. en W. B., te Gouda. Voor D. v. D,, smidsknecht te Katwyk aan Zee, die zich schuldig maakte aan desertie van een schip, waarvoor hij aangemonsterd was, werd 7 dagen gevangenisstraf geëischt. De uitspraak zal over S dagen plaats hebben. By het gehouden vogelschieten bij den lieer P. Kaptyn te Lisserbroek zijn de pryzon behaald als volgt: 1ste prijs, door den heer A. v. d. Geest, te Alkemade; de twee 1ste premies door de heeren C. Sclirama, te Hille- gom, en L. v. d. Lans, te Zoeterwoude; de twee 2de promies door de heeren I. v. d. Raads, tc Hillegom, en A. v. d. Voort, to Alkemade; de 3de premie door don heer F. Withako Jr., te Leiden. De horlogemaker S., to Haarlem mermeer, heeft de gewoonte aan elk horloge, dat hy ter reparatie ontvangt, een briefje te hechten met den naam van den eigenaar er op en het dan voor het raam te hangen. De vorige week kwam een man even voor het raam kijken, ging daarop naat binnen en vroeg om het horloge van N. N., betaalde de kosten en vertrok. Dienzelfden avond kwam de eigenaar zolf om zijn horloge, maar 't was. reeds afgehaald, s. gaf een nieuw horlogo, waarmode hy ge noegen nam. Van den oplichter is nog niets bekend. Uit eene ongesloten lade in het huis van J. Balk, te Hoofddorp, is< op een oogenblik, dat er niemand van de bewoners in huis was, ƒ17 ontvreemd. Dit is de tweede maal. Men wachte zich voor de derde! Te Hoofddorp zal Donderdag 19 October do gewone jaarlijksche vee en paarden markt worden gehouden. Ten bewijze dat de alge m eene gezondheidstoestand in Alkemade gunstig mag worden genoemd, zy vermeld, dat het sterfte- cyfer in die gemeente dit jaar ongekond laag is. Bedroeg in andere jaren half October het aantal ingeschrevenen in het overlydens- register van den Burg. Stand gemiddeld ruim honderd, thans bedraagt dit maar even zestig. Door een agent van politie is te Utrecht in hechtenis genomen en naar het hoofdbureol van politie aan de Ganzenmarkt, overgebracht de naaister D., als verdacht zich te hebben schuldig gemaakt aan diefstal van ƒ145 aan bankpapier ten nadeele van de familie G., in de Heerenstraat, by wie zij Zaterdag als naaister had gewerkt. De ge- heele ontvreemde som is nog by haar bevon den en in beslag genomen. In 't Maar, by Holwierde, is net lyk gevonden eener jongedochter uit Spyk,% die 's avonds van de kermis terugkeerde. Een harer kleedingstukken vond men in den tuin op eenigen afstand van het Maar. Door de politie wordt een onvermoeid onderzoek ingesteld. De fabrikant Scholten heeft aan zyne commissionnairs orders gegeven tot op koop van aardappelen in de Zevenwouden (Fr.) tegen 65 ets. per HL. Voor don landbouw en niet het minst voor de huurboeren is dit eene groote teleurstelling, daar in 1S92 per HL. 90 ets. werd ontvangen. Er zyn boeren, die door de belangryke prysverlaging f GOO a 700 schade lyden. Zij, die niet genood zaakt zyn tot verkoop, zullen nu de aardappelen tot veevoeder gebruiken. E. v. d. Laan, te Leta, wegens mis handeling met doodelyk gevolg van zyne vroe gere beminde, tot 8 jaren gevangenisstraf veroordeeld, heeft van dat vonnis hooger be roep aangeteekend. Te Bolnes is een oppassend werk man bij het halen van water in de Maas ge vallen. Men zag het niet en hij verdronk. Zyn lyk is nog niet gevonden. Hy laat eene weduwe met zeven kinderen achter. Do omstreken van Neuss, op den Ryn, tusschen Dusseldorf en Keulen, zyn in opschudding sedert verleden Maandag. Eei klein meisje van 4 jaar werd dien dag op 20 minuten afstands van de woning harer ouders vermoord gevonden. De buik van het kind was opengesneden, 's Anderen daags vond men eene jonge boerenmeid op dezelfde wijze vermoord. Er was geen twijfel, of een moorde naar had die twee misdaden gepleegd. Dc politie vernam dat een landlooper, win1: juiste persoonsbeschrijving zy bezit, gezien was naby de phaats, waar men het lyk van het kleine meisje gevonden had, en ook 's anderen daags naby de plaats der tweede misdaad. Woensdag werd een fabrieksmeisje van Ilochneukirch, op eenige uren afstands van Neuss, aangerand door een landlooper, toen zy 's avonds naar huis terugkeerde. De kerel had haar reeds op den grond geworpen, maar haar niet kunnen beletten om hulp te roepen. Tweo boerenknechts kwamen toegeloopen en vervolgden den misdadiger, die de vluclF nam na gepoogd te hebben het meisje le verworgen. De booswicht zou nogmaals ont snapt zyn, indien andere personen zich niet by de eerste vervolgers gevoegd hadden. Men vatte hem in het dorp en bracht hem naar het politiebureau, waar men vaststelde dat zijn signalement overeenkwam met dat van den landlooper, gezien te Neuss. Hy is naar die stad gebracht. Te Dover is een 7 2-jarige boek- binder, die een rat wilde doodslaan, door he' dier in de hand gebeten. Het wondje genar Roman van R. KOOPMANS VAN KOEKEREN. 9.) 1- In de huiskamer gekomen, bood het meisje den oppasser een stoel en een kopje slemp aanzy deed het, ja, uit goedhartigheid, maar toch ook in de hoop, dat een vriendelijk onthaal den ouden man spraakzaam zou maken, zoodat hy haar op de hoogte bracht van zyne ontmoeting met Floris en dereden opgaf, waarom laatstgenoemde zoo spoedig en nog ter rechter ure weer thuiskwam. In deze hoop werd Mina niet teleurgesteld. Non- dum vertelde haar, dat hy dezen morgen, toen hy den dominee naar 't-station bracht, met zyneerwaarde gesproken had over zyn laatste preek, 's avonds in de Westerkerk, welke rede hem by zonder getroffen had, en die hy gaarne nog eens zou willen lezen, ja, waaruit hy, als 't eenigszins mogelyk was, eene bladzyde zou wenschen over te schrijven ten behoeve van zyn zoon Kees. „Je weet, Roos!" zoo sprak de Cicero van het pothuis (bynaam, aan Nondum gegeven, vanwege het pothuis, waar hy dagelyks zyne schoenen maakte en verstelde. Dergelyke lage huisjes, half boven, half onder den grond en tegen een ander huis gebouwd, ziet men in Amsterdam nog vele), „dat die knaap, na twaalf ambachten en dertien ongelukken, nu eindeiyk in Harderwyk was aangeland' en eerlang naar de Oost zou vertrokken zyn. „Ja, ja", zei Mina, „dat heb je my ver teld. Is 't vertrek naar Indië uitgeste]cl?" „Neen, kindlief! afgesteld, voorgoed en voor altyd afgesteld. Kees is uit den dienst ontslagen en sedert eergisteren al weer by on6 thuis." „Wat zeg je, Smit? Wel manl Je doet my ontstellen. En hoe komt dat?" „Goddank! Niet' om wangedrag heeft hy zyn ontslag gekregen. Maar met dat al, 't is een heele streep door de rekening, ja, een ramp is 't. Verbeeld je, Minal Kees staat in Harderwyk op post. Hy heGft het geweer afgezet en leunt met de linkerhand op de tromp. Daar gaat eensklaps door een onbo- kende oorzaak het geweer af en de arme stakker krijgt den kogel midden door de palm van de hand. Natuuriyk is hy nu onge schikt voor den dienst verklaard en moet naar een heenkomen en naar werk zoeken. En nu staat wel geschreven: Die zoekt, die vindt, maar ik zeg dan maar: Daar zal een zware wys op gaan; want als je maar één hand ter beschikking hebt, ben je niet voor alle werk bekwaam, en meneer Kees is nogal kieskeurig, hy wil gaarne veel verdienen en weinig arbeiden, en zou liefst dertien in een dozyn hebben. Kwaad is hy niet nu, hy moest er ook nog kwaad by wezen, zegt men wel eens hy laat, om zoo te zeggen, met kousen en schoenen over zich heen loopen en zou zyn laatsten 6tuiver met je deelen, maar werken, daar heeft hy een broertje aan dood, en hy heeft nooit op 'tyzer willen byten. In't grove diamantsiypen is hy een baas; hy zou liefst alle dagen Maandag houden, een leventje van vroolijken Frans leiden en den gebraden haan uithangen. Nu, zoo iets gaat oen gangetje, als je een Naboth tot vader en 't geld maar j voor 't opscheppen hebt, maar als je ouders heel wat werk hebben om rond te komen I en by den dag leven, zoodat zy' den Iekker- tand al lang hebben uitgetrokken, en bij hen i Schraalhans keukenmeester en het parool is van de hand in den tand, dan kunnen do kinderen geen kromino sprongen maken. Dan heb je er geen denkbeeld van, Mina! zoo onverschillig als dat heer is; hij ziet nergens been in, gaat door dik en dun en met een: geen zorgen voor den tyd, laat ons eten en drinken, want morgen sterven wijgaat hy over de breeveertien, van kwaad tot erger en vergeet, dat de mensch zal maaien wat hy zaaide en dat het eind den last zal dragen. Voor dien Kees nu wou ik eene bladzyde afschrijven uit vader 8treefland's preek over de woorden uit Ezechii lWaarom zoudt gy sterven? Heel veel stel ik my nu wel niet voor van de uitwerking, maar het kon wel eens wezen, dat zoo'n woord den jongen trof tusschen de gespen en tusschen het pantsier.... Nu, zooals ik zei, ik vroeg den dominee, of ik die preek nog eens zou mogen lezen en er een bladzijde uit afschrijven, en toen zegt zyneerwaarde„Wel zeker, 8mit de oude heer noemt my altyd ordentelyk by myn vanmaar ze mogen my ook wol Nondum noemen, als de lui daar nu pleizior in hebben zeker 8miti zegt hij, kom de preek maar halen. Als ik niet thuis ben, dan weet myn zoon wel, waar ze ligt; die-zal ze u--dan- wel geven." Toen ik van avond mijnhëëPFJoris, even voorbij de Beig- straat, tegenkwam, toen houd ik hem staande en zeg: U weet wel, mynheerWaarom zouut gy sterven?.... Och, lieve meid! wat ont stelde die goede student! Ik wist niet, dat de jonge mensch zoo schrikachtig was! Mijn lieve tyd! ja, 't was donker op de straat, maar meneer zag toch heel goed, wien hy voorhad. Toch schrikte mynheer, alsof ik een moordenaar was, die hem aanrandde en zei: Man! gy moet sterven! „Om Gods wil, Nondum!" vroeg hy, „wat bedoelt ge?" „Natuurlijk!" verzekerde Mina. „Wat zegt ge? Was dat natuurlijk?" „Zeker, want mynheer Floris kon toch niet gissen, dat je niet je eigen woorden, maar die van Ezechiël aanhaalde. Nu, en hoe ging 't toen verder?" „Wel, toen ik mijnheer daarop vertelde, wat er aan 't handje was, toen zegt hij eerst Kom dan overmorgenavond, dan is dé oude heer weer thuis! Maai toen ik verklaard had} dat ik zoo gaarne het uittreksel van avond en morgen zou willen gereedmaken, daar Kees Woensdag jarig is en ik hem dus op dien dag, tegeiyk mot my'ne gel uk wenschen het uittreksel uit de leerrede wou geven, toen stond hy eerst een oogenblik in beraad en mompelde iets tusschen de tanden, maar zei toen: „Toe dan maar, oudje! Dan zal ik terstond met je meegaan en de preek voor je zoeken" Hadaar komt mynheer al aan Inderdaad, Floris trad binnen en overhan digde Nondum de predikatie. De oude oppasser nam het handschrift aan met statige buiging en vriendehjken glimlach. „Ik dank u zeer, mijnheer!" sprak hy en voegdo er by: „Ik zal er goed op passen dat er geen smetje aankomt, ja, er voor zorgen als voor den appel mijner oog en, daar kan U zeker van zyn." 0Daarna één blaadje omslaande, las hy op zachten toon, met dien zangerigen, ouder welscben preekdeun, die wel iets gemaakts heeft, maar uit. den mond van een grysaard nog wel gehoord wil wezen, den tekst, die daar voluit stond geschreven: „W erpt van U weg al uwe over tredingen, waardoor gy overt re-; den hebt, en maakt U een nieuw hart en een nieuwen geest; want waarom zoudt g y s t e r v o n, o huis Israüls? Wantik heb geen en lust aan den dood des stervenden, spreekt de Heere II eere: daarom bekeert U en leeft!" Terwyi Nondum las, vermande Mina zicb en zag Floris aan, niet steelsgewyze, maai vrymoedig, ernstig, uitvorschend. Floris luis terde, maar met neergeslagen oogen. Een maal slechts sloeg hy even de oogen op; 't was by de woordenWaarom zoudt gy ster ven? Toen ontmoette %yn blik dien van Mina en Floris gevoelde dat er iets waar schuwends, iets smeekends in dien blik lag. hy gevoelde 't, en bloosde. Mina zag dat vluchtig rood op de wangen van den geliefde en een stille dankzegging rees uit haar binnenste op. Wordt vervolgd,j

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1893 | | pagina 1