«k 10278.
A0.1893.
<geze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
'(it nommer bestaat uit TWEE
Bladen.
Leiden, 21 Augustus.
Do houtvester en de dominee.
LEIDSCÏÏ
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommers0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 16 regels 1.05. Iedere regel moor ƒ0.17$
Grootero letters naar plaatsruimte. Voor het
incasseeren buiten de stad wordt ƒ0.05 berekend.
Eerste Blad.
Door het bestuur van de Nederlandsch©
Bank wordt het noodig geacht dat voor het
disconteeren van door het College van B. en
Ws. afgegeven promessen tot opneming van
gelden ter voorziening in de tydelyke behoefte
aan kasgeld, een afzonderlijk Raadsbesluit
wordt overgelegd, waarbij Burg. en "Weths.
tot het aangaan der tijdelijke geldleeningon
worden gemachtigd, terwijl niet kan worden
volstaan met de overlegging van de door
Gedeputoerde Staten goedgekeurde begrooting,
waarop in ontvangst en uitgaaf een post voor
de tijdelijke geldopneming is uitgetrokken.
B. en Ws. geven den Gemeenteraad daarom
in overweging het hieronder vermdd concept-
Raadsbesluit vast te stellen, hetwelk daarna
aan de goedkeuring van Gedeputeerde Staten
zal worden onderworpen.
„De Raad der gemeente Leiden,
„Gezien de artt. 136 en 194a der Wet van
den 29sten Juni 1851 (Staatsblad No. 85);
„Overwegende dat de ondervinding heeft
aangetoond dat niet altijd in de gemeentekas
de noodige gelden aanwezig zijn tot bestrij
ding van de dagelijksche uitgaven en dat
daarin door eene tijdelijke opneming van
gelden behoort te worden voorzien;
„Heeft besloten:
Burg. en Weths. te machtigen om, wan
neer de staat van de gemeentekas zulks
vordert, eeno tijdelijke geldleening aan te gaan
bjj de door hen aan te wijzen commissionnairs
in effecten, tot een bedrag van hoogstens
ƒ75000, onder bepaling, dat, zoodra de gelden
niet meer benoodigd zijn, tot eene geheele
of gedeeltelijke aflossing moet worden over
gegaan.
„Tot zekerheid voor de aflossing der opge
nomen gelden en voor de betaling der ver
schuldigde renten, worden alle gemeente
eigendommen verbonden, terwijl de benoodigde
gelden voor de aflossing en interest op de
gemeentebegrooting voor 1893 zijn gebracht,
wordende aan Burg. en Weths. opgedragen
om van de gelden en van het bedrag der
rente, alsmede van de aflossing, aan den
Gemeenteraad mededeeling te doen."
Evenmin als bij het hoofd der school
bestaat er bij B. en Ws. bezwaar tegen de
inwilliging van het verzoek van J. J. Men-
kema, om ontslag uit zijne betrekking van
derden onderwijzer aan de school 4de klasso
No. 1, zoodat zij in overweging geven dat
ontslag eervol te vorleenen, ingevolge zijn
verzoek, met ingang van 1 September a. s.
Naar aanleiding van het desbetrefFend
verzoek van de weduwe C. W. Schoorel deel en
B. en Ws. mede dat de zoon van adressante,
J. A. H. Schoorel, sedert Februari jl. de
Hoogere Burgorschool voor Jongens niet heeft
bezocht, daar hjj zelf zijn dienstplicht heeft
waargenomen.
Zij geven mitsdien in overweging aan
adressante vrijstelling of terugbetaling te
verleenen van schoolgeld Hoogere Burger
school voor Jongens, voor haren zoon, over
de laatste twee kwartalen van den cursus
1892/93.
Prinses Heinrich van Pruisen is gister
middag per Staatsspoor van 5.21 met haar
zoontje prins Waldemar van Scheveningen
naar Duiischland vertrokken.
Aan het station hadden zich met den
Duitschen gezant en zijne echtgenoote, gravin
Yon Rantzau, de overige leden van de Duit-
sche legatie bij ons hof vereenigd tot af
scheid van de vorstelijke personen.
Met denzelfden trein begaf de Duitsche
gezant met zijne echtgenoote zich naar
Duitschland.
Ds. S. Kutsch Lojenga, predikant by de
Doopsgezinde gemeente alhier, is beroepen by
dezelfde gemeente te Hilversum.
De tuin van Musis Sacrum" was gister
avond door de lesen met hunne dames zóó
dicht bezet, als slechts zeer zelden het geval
is. Het stafmuziekcorps van het vierde regi
ment infanterie gaf er de 15de muziekuitvoering
in dit seizoen. Het was een heerlijke avond
en de muziek klonk er fraai, dank zjj de
artistieke uitvoering van het wederom keu
rige programma. Naar wjj vernemen, zal
de heer Mann het orkest in „Musis" a. s.
Zondag-avond voor het laatst aanvoeren.
Gisteravond was de tuin wederom met veel
kleurige en veelvormige ballons buitengewoon
verlicht.
Afl. 5 van „Mannen van Beteekenis" is
gewijd aan wylen prof. mr. J. Th. Buys. De
levensschets is van de hand van mr. Maca-
lester Loup.
Voor het examen hoofdakte zyn te
's-Gravenhage toegelaten de heeren: P. C.
Schreuder, van Leiden, en G. Engels, van Noord-
wyk-Binnen.
Hedenmorgen ontvingen wy per Eogel-
sche mail de Bataviasche bladen van 15 21
Juli, alsmede de „Deli-Crt." van 19 en 22 Juli.
By de heden gehouden openbare verkoo- i
ping van cokes, in partijen van 100, 10 en 5
Hectoliters, waren de pry zen: ƒ38, 4 en ƒ2.
Het kohier van don hoofdelijken omslag
der gemeente Haarlemmermeer is goedgekeurd
op f 12,000; het bevat 40 klassen en 1140
aangeslagenen.
De uitgaven voor het onderwijs te Haarlem
mermeer bedragen ongeveer f 30,000, tegen
bijna ƒ14,000 ontvangsten. Met ingang van
September worden de schoolgelden aanmerkelijk
verhoogd en bedragen alsdan voor gewoon
lager onderwijs ƒ0.10 en 0.20 per leerling
per week en voor meer uitgebreid lager
onderwijs 50 per jaar.
De heer Pierson, minister van financiën,
heeft zich voor eenigen tijd naar Dieren begeven.
De heer J. Heemskerk, te Hazerswoude,
is voornemens, inzake het request „Zondags
rust" by persoonlijke audiëntie don minister
eene gemotiveerde bylage te overhandigen,
waarin wordt aangedrongen, niet slechts op
beperking van vrachttreinen op Zondag, maar
ook op beperking van allen slafelfiken arbeid,
als winkelnering, scheepvaart, ambachten,
posterij en telegraphie op Zondag.
De minister Tak Van Poortvliet is
heden door H. M. do Regentes, op het Loo
in audiëntie ontvangen.
De kunstschilder Eisschop is naar Nou-
wied vertrokken om, evenals vorige jaren,
aldaar eenigen tijd als gast van de vorst en
de vorstin van Wied door te brengen.
In de afgeloopen week slaagden in het
notarieel Staatsexamen, voor het eerste
gedeelte de heeron: L. H. S. P. Coolon, te
Vechel; F. P. Küthe en J. S. G. Koning,
beiden te Barneveld; G. H. Numans, te
Alfenen voor het tweede gedeelte de hee-
renC. F. J. Brands, te ArnhemP. M. Blanken-
heym, te Utrecht; A. Faber, Beetsterzwaag
A. C. W. Borrenbergen, te StratumP.
Vermeulen, te Huisen; H. Worst, te Vlijmen
F. Aleva, te Koevorden; J. K. Sadee, te
's-Gravenhage, en J. M. I. Suys, te Oosterhout.
De gezantschapsraad van Duitschland
te St.-Potersburg, de heer Von Bülow, is
benoemd tot minister-resident van dat Rijk
voor Luxemburg.
Daar gebleken is, dat de bepakking
van den infanterist te velde te zwaar is, zoo
dat daardoor by marschen van eenige uitge
strektheid te veel achterblijvers komen, zullen
door den minister van oorlog by de corpsen
proeven worden genomen met eene bepakking,
welk; minder gewicht dan de tegenwoordige
heeft. (D. v. Z.-H)
Den 31sten Augustus a. s., verjaardag
van Koningin Wilhelmina, zullen de Neder
landers in Amerika te Chicago een groot
feest vieren.
Volgens „De Tijd" is de post op de
Staatsbegrooting over 1892/93: bijdragen aan
de gemeenten in de kosten der stichting van
schoollokalen, geheel uitgeput, en wachten tal
van gemeenten sedert maanden tevergeefs op
de uitbetaling der Ryksbydrage.
Het stoomschip „Antenor", van Java
naar Amsterdam, vertrok 18 Augustus V2n
Port-Said; de „Didam", van Rotterdam naar
Nieuw-York, passeerde 20 Aug. Lizard; de
„Glaucus", van Amsterdam via Liverpool naar
Java, arriveerde 19 Aug. te Singapore; de
„Kanzier" vertrok 19 Aug. van Durban via
Zanzibar naar Rotterdam en Hamburg de
„Maasdam" vertrok 19 Aug. van Nieuw-York
naar Rotterdam; de „Prinses Marie", van
Amsterdam naar Batavia, passeerde 20 Aug.
Gibraltar; de „Zuid-Holland", va*n Rotterdam
naar Java, arriveerde 20 Aug. te Southampton.
De gewone audiëntie van den minister
van oorlog zal op Donderdag 24 Aug. niet
plaats hebben.
By koninklyk besluit is benoemd tot
adsp -ing. van den Rijkswaterstaat A. R.
Van Loon.
Aan mr. M. Van Heioma, op zyn daartoe
gedaan verzoek, eervol ontslag verleend als
raadsheer in het gerechtshof te Leeuwarden,
met dankbetuiging voor de door hom in
rechterlijke betrekkingen bewezen diensten.
Gemengd Nieu w ta».
Hold en's Marionetten-theater komt
weer oons te Leiden, thans in het Schouw
burg-lokaal „Vondelhoven." Voor kinderen en
hunne ouders eene uitstekende gelegenheid
om zich te amuseeren. Men zie achterstaande
advertentie 1
Als eene bijzonderheid wordt
medegedeeld dat de aardbeien by mevr. de
weduwe v. d. S., aan het Schelpenpad by
Leiden, voor de tweede maal bloeien en nog
rijker dan de eerste maal.
Zaterdag-nacht werd door do
politie te 's Gravenhage huiszoeking gedaan
in de woning van een man, verdacht van
het maken vau valsche munt. Een drietal
valsche rijksdaalders werd in zjjn bezit ge
vonden, doch geene vormen of gereedschappen.
Volgens nader bericht heeft de politie echter
bewijsstukken in handen gekregen, welke
zmdbn aantoonen, dat de persoon tevens de
SM.)
„Met straf en boete heeft hij bedreigd, als
één van ons het waagde ook maar een hand
vol hooi te halen. Hy liet zich de wet niet
stellen en als wjj nog eenmaal waagden bjj
hem te kernen, zoa hij hem eerst recht
leeren kennen. Dat heeft lii) gezegd, dominee
En wat nu?"
„Ja, wat nu?"
Allen zagen naar het ernstige gelaat van
den predikant op. Na eenige oogenblikken
zeide deze:
„Gaat naar huis, menscben, en wekt geen
opzien, dat is verkeerd. Houdt moed! Ik zal
met den houtvester sproken. En nu: goe
den avond!"
Langzaam ging de menigte uiteen.
Kort hierop verliet do predikant zy'n huis
en sloeg den weg naar de houtvesterij in.
De opperhoutvester "Wendeborn zat in tabaks
aken gehuld. Zjjn gelaat zag vuurrood: de
leren aan zyno slapen waren sterk ge-
vollengrimmige toorn srrak uit zijne oogon.
Br werd kort en hard aan de deur ge
klopt. Het volgend oogeuolik stond do predi
kant voor hem. Hjj zag er nog bleeker uit
dan gewoonlijk, groette slechts vluchtig en
trad, zonder plaats te nemen, nader. Daarop
begon hg te spreken, eerst zooals hjj gewoon
was, doch allengskens luider en met meer
nadruk„Het zal u verwonderen mij nog eens
ten uwent te zien. Ik had zulks ook niet
gedacht en, gold het my alléén, dan had mijn
voet uw drempel niet weer overschreden. Dat
is mijn antwoord op de beleedigingen, die gij mij
onlangs toovoegdet, mijn stand en mijzelven,
den vriend uwer jeugd, my, die als huis
vriend zich de belangen van uw zoon aan*
trok en het goed met ulieden meende."
De houtvester had zijne pyp uit den mond
genomen en staarde den spreker verwonderd
aan, als vertrouwde hjj zijne oogen en ooren
niet. Daarop bepreefde hjj te lachen. Maar het
ging niet van harte, want reeds voer de pre
dikant op riadrukkelyken toon voort:
jéToen het mij alleen aargfcg, heb ik op
uwe beleedigende woorden gezwegen. Ik deed
zulks, omdat uw gedrag zichzelf veroordeelt.
Heden echter is het iets anders! Thans sta
ik hier als do plaatsvervanger mijner ge-
j meente, wier rechtsbewustzijn gij tekort hebt
gedaan
„Rcchtabew.ustïyn?"
Een tluitenae loon begeleid -Ie dezo woorden.
„Hoon niet, de zaak is ernstiger dan gij
meent! Aan uwe luimen loegevend, hebt gij
heden, zonder eenige aanleiding, een recht
onthouden, dat van geslachte tot geslachte is
ovorgeerfd en steeds ongestoord werd uit
geoefend, een recht
„Recht? Bewijzen!" viel de houtvester
bulderend in.
„Er zjjn rechten, die geen bewijs behoeven,
wijl de tijd ze gestempeld heeft. Zoo is het
in dezen. Vraag huis aan huis en dorp aan
dorp in Thüringens woudstrekenzoo was
het, zoo is het en zoo zal het blijven!"
„Meent gij?"
„Ja, dat meen ik en dat meenen allen,
Allen. Omdat gij hot er op gezet hebt uw
dollen kop te volgen, waagt gij het, aan het
arme volk iets te onthouden, waarop het
rekende, dat het noodig heeft en dat in onuit-
puttelijken overvloed in het bosch te vindon
is! Gy wint er niets door, het vols derft
bitter. Bn er is nog iets, wat mij zorge baart.
Niet uw aanzien daar moet ieder man
zelf voor zorgen maar dat gy om nietige
redenen, neon, zonder reden, uitdwazen trots
de kiemen der ontevredenheid ia het gemoed
Tan een arm, trouwhartig volk strooit, en dal,
terwijl daarbuiten alles gist en rijd e:. yver-
zucht hoe langer hoe driester het hoofd opste
ken dat doet uw hart en uw verstand geen
eer aan 1 Dat is even bekrompen als brutaal 1"
Het scheen, alsof de houtvester by deze
woorden op den vurigen spreker wilde aan
vliegen. Maar er was iets, dat hem terughield.
„Ik begryp", eindigde de predikant, „dat
gy op dit oogenblik en tegenover my niets
wilt terugnemen. Goed! Ik geef u bedenktyd.
Binnen vier en twintig uren moet gy u be
raden. Als advocaat voor myne arme gemeente
ga ik anders voor haar goed recht persoonlyk
naar den hertog. Ik hoop echter dat by u
met de kalmte ook het goede overleg zal
terugkeeren. En nu, vaarwel!"
En hiermede verliet hy het vertrek.
Als versteend stond de opperhoutvester
nog steeds by do tafel. Zyn gelaat toonde
welke verschillende aandooningen in hem
werkten daarop sloeg hy met de gebalde
vuist op iie tafel, sprong op en schreeuwde,
half lachend, half toornig:
„Is het mogelyk? Kreuz Donnerwetter!
Die kerel ik heb hem onlangs onrecht aan
gedaan ik heb hy is immers zoo grof
geweest zoo grof lieve hemel nog toe
maar het is toch een flinke kerel!"
Hy opende het venster en riep, maar de
predikant was reeds ver weg.