«k 10278. A0.1893. <geze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. '(it nommer bestaat uit TWEE Bladen. Leiden, 21 Augustus. Do houtvester en de dominee. LEIDSCÏÏ DAGBLAD. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden1.10. Franco per post1.40. Afzonderlijke Nommers0.05. PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 16 regels 1.05. Iedere regel moor ƒ0.17$ Grootero letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad wordt ƒ0.05 berekend. Eerste Blad. Door het bestuur van de Nederlandsch© Bank wordt het noodig geacht dat voor het disconteeren van door het College van B. en Ws. afgegeven promessen tot opneming van gelden ter voorziening in de tydelyke behoefte aan kasgeld, een afzonderlijk Raadsbesluit wordt overgelegd, waarbij Burg. en "Weths. tot het aangaan der tijdelijke geldleeningon worden gemachtigd, terwijl niet kan worden volstaan met de overlegging van de door Gedeputoerde Staten goedgekeurde begrooting, waarop in ontvangst en uitgaaf een post voor de tijdelijke geldopneming is uitgetrokken. B. en Ws. geven den Gemeenteraad daarom in overweging het hieronder vermdd concept- Raadsbesluit vast te stellen, hetwelk daarna aan de goedkeuring van Gedeputeerde Staten zal worden onderworpen. „De Raad der gemeente Leiden, „Gezien de artt. 136 en 194a der Wet van den 29sten Juni 1851 (Staatsblad No. 85); „Overwegende dat de ondervinding heeft aangetoond dat niet altijd in de gemeentekas de noodige gelden aanwezig zijn tot bestrij ding van de dagelijksche uitgaven en dat daarin door eene tijdelijke opneming van gelden behoort te worden voorzien; „Heeft besloten: Burg. en Weths. te machtigen om, wan neer de staat van de gemeentekas zulks vordert, eeno tijdelijke geldleening aan te gaan bjj de door hen aan te wijzen commissionnairs in effecten, tot een bedrag van hoogstens ƒ75000, onder bepaling, dat, zoodra de gelden niet meer benoodigd zijn, tot eene geheele of gedeeltelijke aflossing moet worden over gegaan. „Tot zekerheid voor de aflossing der opge nomen gelden en voor de betaling der ver schuldigde renten, worden alle gemeente eigendommen verbonden, terwijl de benoodigde gelden voor de aflossing en interest op de gemeentebegrooting voor 1893 zijn gebracht, wordende aan Burg. en Weths. opgedragen om van de gelden en van het bedrag der rente, alsmede van de aflossing, aan den Gemeenteraad mededeeling te doen." Evenmin als bij het hoofd der school bestaat er bij B. en Ws. bezwaar tegen de inwilliging van het verzoek van J. J. Men- kema, om ontslag uit zijne betrekking van derden onderwijzer aan de school 4de klasso No. 1, zoodat zij in overweging geven dat ontslag eervol te vorleenen, ingevolge zijn verzoek, met ingang van 1 September a. s. Naar aanleiding van het desbetrefFend verzoek van de weduwe C. W. Schoorel deel en B. en Ws. mede dat de zoon van adressante, J. A. H. Schoorel, sedert Februari jl. de Hoogere Burgorschool voor Jongens niet heeft bezocht, daar hjj zelf zijn dienstplicht heeft waargenomen. Zij geven mitsdien in overweging aan adressante vrijstelling of terugbetaling te verleenen van schoolgeld Hoogere Burger school voor Jongens, voor haren zoon, over de laatste twee kwartalen van den cursus 1892/93. Prinses Heinrich van Pruisen is gister middag per Staatsspoor van 5.21 met haar zoontje prins Waldemar van Scheveningen naar Duiischland vertrokken. Aan het station hadden zich met den Duitschen gezant en zijne echtgenoote, gravin Yon Rantzau, de overige leden van de Duit- sche legatie bij ons hof vereenigd tot af scheid van de vorstelijke personen. Met denzelfden trein begaf de Duitsche gezant met zijne echtgenoote zich naar Duitschland. Ds. S. Kutsch Lojenga, predikant by de Doopsgezinde gemeente alhier, is beroepen by dezelfde gemeente te Hilversum. De tuin van Musis Sacrum" was gister avond door de lesen met hunne dames zóó dicht bezet, als slechts zeer zelden het geval is. Het stafmuziekcorps van het vierde regi ment infanterie gaf er de 15de muziekuitvoering in dit seizoen. Het was een heerlijke avond en de muziek klonk er fraai, dank zjj de artistieke uitvoering van het wederom keu rige programma. Naar wjj vernemen, zal de heer Mann het orkest in „Musis" a. s. Zondag-avond voor het laatst aanvoeren. Gisteravond was de tuin wederom met veel kleurige en veelvormige ballons buitengewoon verlicht. Afl. 5 van „Mannen van Beteekenis" is gewijd aan wylen prof. mr. J. Th. Buys. De levensschets is van de hand van mr. Maca- lester Loup. Voor het examen hoofdakte zyn te 's-Gravenhage toegelaten de heeren: P. C. Schreuder, van Leiden, en G. Engels, van Noord- wyk-Binnen. Hedenmorgen ontvingen wy per Eogel- sche mail de Bataviasche bladen van 15 21 Juli, alsmede de „Deli-Crt." van 19 en 22 Juli. By de heden gehouden openbare verkoo- i ping van cokes, in partijen van 100, 10 en 5 Hectoliters, waren de pry zen: ƒ38, 4 en ƒ2. Het kohier van don hoofdelijken omslag der gemeente Haarlemmermeer is goedgekeurd op f 12,000; het bevat 40 klassen en 1140 aangeslagenen. De uitgaven voor het onderwijs te Haarlem mermeer bedragen ongeveer f 30,000, tegen bijna ƒ14,000 ontvangsten. Met ingang van September worden de schoolgelden aanmerkelijk verhoogd en bedragen alsdan voor gewoon lager onderwijs ƒ0.10 en 0.20 per leerling per week en voor meer uitgebreid lager onderwijs 50 per jaar. De heer Pierson, minister van financiën, heeft zich voor eenigen tijd naar Dieren begeven. De heer J. Heemskerk, te Hazerswoude, is voornemens, inzake het request „Zondags rust" by persoonlijke audiëntie don minister eene gemotiveerde bylage te overhandigen, waarin wordt aangedrongen, niet slechts op beperking van vrachttreinen op Zondag, maar ook op beperking van allen slafelfiken arbeid, als winkelnering, scheepvaart, ambachten, posterij en telegraphie op Zondag. De minister Tak Van Poortvliet is heden door H. M. do Regentes, op het Loo in audiëntie ontvangen. De kunstschilder Eisschop is naar Nou- wied vertrokken om, evenals vorige jaren, aldaar eenigen tijd als gast van de vorst en de vorstin van Wied door te brengen. In de afgeloopen week slaagden in het notarieel Staatsexamen, voor het eerste gedeelte de heeron: L. H. S. P. Coolon, te Vechel; F. P. Küthe en J. S. G. Koning, beiden te Barneveld; G. H. Numans, te Alfenen voor het tweede gedeelte de hee- renC. F. J. Brands, te ArnhemP. M. Blanken- heym, te Utrecht; A. Faber, Beetsterzwaag A. C. W. Borrenbergen, te StratumP. Vermeulen, te Huisen; H. Worst, te Vlijmen F. Aleva, te Koevorden; J. K. Sadee, te 's-Gravenhage, en J. M. I. Suys, te Oosterhout. De gezantschapsraad van Duitschland te St.-Potersburg, de heer Von Bülow, is benoemd tot minister-resident van dat Rijk voor Luxemburg. Daar gebleken is, dat de bepakking van den infanterist te velde te zwaar is, zoo dat daardoor by marschen van eenige uitge strektheid te veel achterblijvers komen, zullen door den minister van oorlog by de corpsen proeven worden genomen met eene bepakking, welk; minder gewicht dan de tegenwoordige heeft. (D. v. Z.-H) Den 31sten Augustus a. s., verjaardag van Koningin Wilhelmina, zullen de Neder landers in Amerika te Chicago een groot feest vieren. Volgens „De Tijd" is de post op de Staatsbegrooting over 1892/93: bijdragen aan de gemeenten in de kosten der stichting van schoollokalen, geheel uitgeput, en wachten tal van gemeenten sedert maanden tevergeefs op de uitbetaling der Ryksbydrage. Het stoomschip „Antenor", van Java naar Amsterdam, vertrok 18 Augustus V2n Port-Said; de „Didam", van Rotterdam naar Nieuw-York, passeerde 20 Aug. Lizard; de „Glaucus", van Amsterdam via Liverpool naar Java, arriveerde 19 Aug. te Singapore; de „Kanzier" vertrok 19 Aug. van Durban via Zanzibar naar Rotterdam en Hamburg de „Maasdam" vertrok 19 Aug. van Nieuw-York naar Rotterdam; de „Prinses Marie", van Amsterdam naar Batavia, passeerde 20 Aug. Gibraltar; de „Zuid-Holland", va*n Rotterdam naar Java, arriveerde 20 Aug. te Southampton. De gewone audiëntie van den minister van oorlog zal op Donderdag 24 Aug. niet plaats hebben. By koninklyk besluit is benoemd tot adsp -ing. van den Rijkswaterstaat A. R. Van Loon. Aan mr. M. Van Heioma, op zyn daartoe gedaan verzoek, eervol ontslag verleend als raadsheer in het gerechtshof te Leeuwarden, met dankbetuiging voor de door hom in rechterlijke betrekkingen bewezen diensten. Gemengd Nieu w ta». Hold en's Marionetten-theater komt weer oons te Leiden, thans in het Schouw burg-lokaal „Vondelhoven." Voor kinderen en hunne ouders eene uitstekende gelegenheid om zich te amuseeren. Men zie achterstaande advertentie 1 Als eene bijzonderheid wordt medegedeeld dat de aardbeien by mevr. de weduwe v. d. S., aan het Schelpenpad by Leiden, voor de tweede maal bloeien en nog rijker dan de eerste maal. Zaterdag-nacht werd door do politie te 's Gravenhage huiszoeking gedaan in de woning van een man, verdacht van het maken vau valsche munt. Een drietal valsche rijksdaalders werd in zjjn bezit ge vonden, doch geene vormen of gereedschappen. Volgens nader bericht heeft de politie echter bewijsstukken in handen gekregen, welke zmdbn aantoonen, dat de persoon tevens de SM.) „Met straf en boete heeft hij bedreigd, als één van ons het waagde ook maar een hand vol hooi te halen. Hy liet zich de wet niet stellen en als wjj nog eenmaal waagden bjj hem te kernen, zoa hij hem eerst recht leeren kennen. Dat heeft lii) gezegd, dominee En wat nu?" „Ja, wat nu?" Allen zagen naar het ernstige gelaat van den predikant op. Na eenige oogenblikken zeide deze: „Gaat naar huis, menscben, en wekt geen opzien, dat is verkeerd. Houdt moed! Ik zal met den houtvester sproken. En nu: goe den avond!" Langzaam ging de menigte uiteen. Kort hierop verliet do predikant zy'n huis en sloeg den weg naar de houtvesterij in. De opperhoutvester "Wendeborn zat in tabaks aken gehuld. Zjjn gelaat zag vuurrood: de leren aan zyno slapen waren sterk ge- vollengrimmige toorn srrak uit zijne oogon. Br werd kort en hard aan de deur ge klopt. Het volgend oogeuolik stond do predi kant voor hem. Hjj zag er nog bleeker uit dan gewoonlijk, groette slechts vluchtig en trad, zonder plaats te nemen, nader. Daarop begon hg te spreken, eerst zooals hjj gewoon was, doch allengskens luider en met meer nadruk„Het zal u verwonderen mij nog eens ten uwent te zien. Ik had zulks ook niet gedacht en, gold het my alléén, dan had mijn voet uw drempel niet weer overschreden. Dat is mijn antwoord op de beleedigingen, die gij mij onlangs toovoegdet, mijn stand en mijzelven, den vriend uwer jeugd, my, die als huis vriend zich de belangen van uw zoon aan* trok en het goed met ulieden meende." De houtvester had zijne pyp uit den mond genomen en staarde den spreker verwonderd aan, als vertrouwde hjj zijne oogen en ooren niet. Daarop bepreefde hjj te lachen. Maar het ging niet van harte, want reeds voer de pre dikant op riadrukkelyken toon voort: jéToen het mij alleen aargfcg, heb ik op uwe beleedigende woorden gezwegen. Ik deed zulks, omdat uw gedrag zichzelf veroordeelt. Heden echter is het iets anders! Thans sta ik hier als do plaatsvervanger mijner ge- j meente, wier rechtsbewustzijn gij tekort hebt gedaan „Rcchtabew.ustïyn?" Een tluitenae loon begeleid -Ie dezo woorden. „Hoon niet, de zaak is ernstiger dan gij meent! Aan uwe luimen loegevend, hebt gij heden, zonder eenige aanleiding, een recht onthouden, dat van geslachte tot geslachte is ovorgeerfd en steeds ongestoord werd uit geoefend, een recht „Recht? Bewijzen!" viel de houtvester bulderend in. „Er zjjn rechten, die geen bewijs behoeven, wijl de tijd ze gestempeld heeft. Zoo is het in dezen. Vraag huis aan huis en dorp aan dorp in Thüringens woudstrekenzoo was het, zoo is het en zoo zal het blijven!" „Meent gij?" „Ja, dat meen ik en dat meenen allen, Allen. Omdat gij hot er op gezet hebt uw dollen kop te volgen, waagt gij het, aan het arme volk iets te onthouden, waarop het rekende, dat het noodig heeft en dat in onuit- puttelijken overvloed in het bosch te vindon is! Gy wint er niets door, het vols derft bitter. Bn er is nog iets, wat mij zorge baart. Niet uw aanzien daar moet ieder man zelf voor zorgen maar dat gy om nietige redenen, neon, zonder reden, uitdwazen trots de kiemen der ontevredenheid ia het gemoed Tan een arm, trouwhartig volk strooit, en dal, terwijl daarbuiten alles gist en rijd e:. yver- zucht hoe langer hoe driester het hoofd opste ken dat doet uw hart en uw verstand geen eer aan 1 Dat is even bekrompen als brutaal 1" Het scheen, alsof de houtvester by deze woorden op den vurigen spreker wilde aan vliegen. Maar er was iets, dat hem terughield. „Ik begryp", eindigde de predikant, „dat gy op dit oogenblik en tegenover my niets wilt terugnemen. Goed! Ik geef u bedenktyd. Binnen vier en twintig uren moet gy u be raden. Als advocaat voor myne arme gemeente ga ik anders voor haar goed recht persoonlyk naar den hertog. Ik hoop echter dat by u met de kalmte ook het goede overleg zal terugkeeren. En nu, vaarwel!" En hiermede verliet hy het vertrek. Als versteend stond de opperhoutvester nog steeds by do tafel. Zyn gelaat toonde welke verschillende aandooningen in hem werkten daarop sloeg hy met de gebalde vuist op iie tafel, sprong op en schreeuwde, half lachend, half toornig: „Is het mogelyk? Kreuz Donnerwetter! Die kerel ik heb hem onlangs onrecht aan gedaan ik heb hy is immers zoo grof geweest zoo grof lieve hemel nog toe maar het is toch een flinke kerel!" Hy opende het venster en riep, maar de predikant was reeds ver weg.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1893 | | pagina 1