0
ii ■i<ni**"~rr*"fi-r7i_,i" r. - - 3£* J
löndat door do - t rscliikuudo diensten, waar
onder bedoeld p- 'jonoel thans by de Staats-
spoonvegmaatschappy ressorteert, een nauw
keurig onderzoek naar de gegrondheid dier
klachten moet worden ingesteld, ten einde
de Rogeering te zyner tyd te dier zake te
kunnen dienen van inlichting en advies.
De commissie in zake Neerbosch, die
heden, Zaterdag, hare tweede vergadering
zal houden in het Gebouw van K. en W.,te
Utrecht, bestaat thans uit de volgende leden:
Mr. W. H. De Beaufort, lid der Tweede
Kamer, te Leusden; mr. H. C. 0. Cazius,
raadsheer te 's-Boschmr. D. Engelberts.
rechter te Zutfen; ds. C. J. G. Van Hoog
straten, pred. te 's-Gravonhage; dr. Hermani
des, to GeldormalsenC. Van d*r Linden, t<.
RynsaterwoudeF. Aylva baron VanPallaua
van Varenburg, te Putten; E. graaf Van Lim
burg Stirum, te 's-Gravenhage; J. J. Verbrugb
te Velp; C. De Zwaan, oud-regent van he*.
oudo .mannen- en vrouwenhuis der Nedorl -
Hervormde gem. te Amsterdam; jhr. mr. A
F. De Savornin Lohman, hoogleoraar te Am
sterdam dr. Berends, te Nijmegenmr. H. Ph
Do Kanter, lid der Tweede Kamer te Haarlem
mr. A. M. C. H. Koek, advocaat te Utrecht;
J. A. Van der Lee, oud-notaris te Aarlander-
veenmr. J. De Louter, hoogleeraar te Utrecht;
jhr. mr. G. M. Mollerus, kantonrechter te
Apeldoorn; dr. G. Van Overbeek de Meijer,
hoogloeraar te Utrecht; ds. Van der Ven,
directeur der Tellers Stichting te Haarlem;
dr. E. Laurillard, prodi .ant te Amsterdam;
J. Den Boer, secr. der Stichting Bloemendaal,
te Almkerk.
Naar aanleiding van het onlangs uit
gevaardigd besluit der Pruisische Regoering,
waarbij aan Duitsche landbouwvereemgingen
en genootschappen onder zekero voorwaarden
vergunning kan worden verleend tot het
invoeren van Nederlandsch fokvee, acht do
ministor van buitenlandsche zaken het wen-
scheiyk de aandacht te vestigen op de daarbij
gemaakte bepaling, dat, indien onder een
transport vee bij geneeskundig onderzoek aan
de Duitsche grenzen ook slechts óén enkel
dier wordt aangetroffen, lijdende aan eene
besmettelijke ziokte, de geheelo bezending
door de Pruisische overheid zal worden terug
gewezen. Het verdient derhalve aanbeveling
gestreng op den gezondheidstoestand van
het voor den uitvoer naar Pruisen bestemde
vee toe te zien. Sts.-Crt
Bij den uitgever den heer D. Noordhoff,
te Groningen, verscheen een „atlas voor Neder
land en Insulinde" voor hoogere inrichtingen
van onderwijs, alsmede voor huiselijk en
kantoorgebruik. Er bestaan zeer vele atlassen
en wij zullen ons niet vermeten vergelijkingen
te maken; van dezen mogen wjj echter ge
tuigen, dat liy do groote verdienste bezit vol
komen leesbaar te zijn, niettegenstaande, in
zonderheid ook voor onze Oost-Indische be
zittingen, naar eeno uitvoerigheid is gestreefd,
welke nagenoeg de volledigheid heeft bereikt.
Ook de laatste geographische wijzigingen onzer
landkaart, mot name o. a. het Merwede-kanaal,
z\jn in dezen atlas aangegeven.
By denzelfden uitgever zag het licht eone
studie over hot „Beklemrecht" en zyne ge
schiedkundige ontwikkeling door mr. Seerp
Gratama, Ryksarchivaris in Drente.
Do toelichtingen betreffende dit hoogst
moeilyk en ingewikkeld vraagstuk zal zeker
aan de rechtsgeleerden in Groningen hoogst
welkom zyn.
Ook verscheen thans by den heer Noordhoff
in druk de rede, uitgesproken door den hoog
leeraar dr. R. S. Tjaden Moddorman, by het
nederleggen van zyn ambt: „over do vorderin
gen der chomio in do laatste kwart eeuw."
Het stoomschip „Amsterdam", van
Nieuw-York naar Rotterdam, vertrok 3 Aug.
van Boulogne-sur-Merde „Kaffir" arriveerde
1 Aug. van Amsterdam via Londen te Kaap
stad de „Kanzier", van Hamburg en Amster
dam naar Oost-Afrika, arriveerde 2 Aug. te
Mozambique; do „Maasdam", van Rotterdam
naar Nieuw-York, is 3 Aug. Prawlepoint ge
passeord; do „Prinses Amalia", van Amster
dam naar Batavia, vertrok 2 Aug. van Suez;
de „Prins Hendrik", van Batavia naar Am
sterdam, vertrok 2 Aug. van Port-Said; de
„Prinses Wilhelmina", van Batavia naar Am
sterdam, passeerde 2 Aug. Kaap Rocca; de
„Voorwaarts", van Singapore naar Amsterdam,
passeerde 1 Aug. Malta; de „Zaandam", van
Nieuw-York naar Amsterdam, passeerde 2
Aug. Dover; de „Utrecht", van Rotterdam
naar Java, vertrok 3 Aug. van Marseille; de
„Hebe" vertrok 3 Aug. van Kroonstad naar
Zaandam; de Kaiser", van Oost-Afrika naar
Missingen en Hamburg, vertrok 2 Aug. van
Lissabon; do „Reichstag", van Hamburg en
Amsterdam naar Oost-Afrika, vertrok 2 Aug.
Yan Napels.
PersoverBickt
Do heer Armand Sassen, diroctcur van de
Ryks postspaarbank, geeft eene nadere toe
lichting van het laatsteiyk op de algemeen©
vergadering der Maatsehappy tot Bevordering
van Nyverheid door hem uitgesproken go
voelen omtrent do vraag of het wenschelijk
to achten is, dat, op het voetspoor van België,
onze Ryks-postspaarbank haren steun verleen.-
in zake het landbouwkrediet. H;i
schryft, naar ons uit het Utrechtsch Dagblad
blykt
„Geiyk ik her haal delyk mededeelde, ben ik
an oordeel (en dat oordeel bleef geheel on
gewyzigd), dat onze zg. particuliere spaarban
ken, op het gebied, waarvan spake is, eeno
hoogst nuttige uitbreiding van haren werk
kring konden vinden; hetzy dan, dat do be
sturen dier Baöken, overeenkomstig hetgeen
in Italic en elders geschiedde, eeno afdeeling
Landbouwkrediet aan hunne instelling zelve
toevoegen, hetzy dan, dat door hen de oprichting
van coöperatievo landbouwkrediet-instituten,
ingericht volgens een der bekende stelsels
(zoo noodig naar omstandigheden gewyzigd),
in de plaats, waar hunne instellingen gevestigd
zfin, en dier naaste omgeving, wordt bevorderd,
welke speciale instellingen alsdan door een
deel van het kapitaal der spaarbank kunnen
worden gesteund.
Wanneer die krediet-instituten op dongdeiyko
grondslagen rusten, wanneer zy solide en prac-
tisch zijn georganiseerd en met beleid worden
bestuurd, dan het zy hier herhaald zie
ik in deze manier van plaatsing van een deel
der spaarbankgelden volstrekt geen gevaar.
Veel beter dan do Ryks-postspaarbank zyn
de particuliere spaarbanken in staat, op dit
terrein heilryk werkzaam to wezen. Voor de
ryksinstelling toch, wier bestuur gevestigd is
in de hoofdstad des lands, zou het casu quo
veel bezwaarlyker zyn, om de inlichtingen
(niet alleen onontbeerlyk ten aanzien der
organisatie van kleine landbouwbanken, maar
tevens ook ten opzichte van hare wyzo van
werken) Jangs genoegzaam vertrouwbaren
weg te vorkrygen, dan voor de zg. particu
liere banken, dio, als ter plaatse in de buurt
haren zetel hebbende, in staat zyn voortdurend
oen oog in 't zeil te houden.
Van ganscher harte drukte ik daarom de
hoop uit, dat, do besturen dier spaarbanken,
welke gevestigd z(|n in gedeelten des lands,
waar aan bevordering van landbouwkrediet
groote behoefte bestaat, en waar voorziening
in den nood op eene andere geschikte wyze
uf niet, Of niet voldoende, öf niet spoedig
gonoeg te verwachten is, aan deze hoogst
gewichtige aangelegenheid weldra hunne meest
ernstige aandacht zullen wydendaardoor het
voetspoor volgendo van buitenlandsche zuster
Mistellingen en zich gedragende ovoreonkom-
stig een, reeds in 1814 (Revue des Deux
Mondes, aflevering Augustus) door Alphonso
Esquiros gehouden, klemmend pleidooi.
Doch, my op dit standpunt plaatsende, heb
ik tevens herhaaldelijk, zoo mondeling als
schriftelijk, te kennen gegeven dat tegen eeno
finantiêele interventie, ten deze, van den Staat,
handelende door middel van een niet te
groot deel der gelden van de Rykspost-
spaarbank (eene interventie, in hoofdzaak geiyk
aan die, welke krachtens de wet van 15 April
1884 „sur les prëts agricoles", in Belgiö wordt
verleend) myns erachtens, geen principiöel
bezwaar bestaat.
En, nu my bleek dat men, van verschillende
geachte zijden, op een dergeiyken stounbiyft
aandringen, nu ook door het y vorig Departe
ment 's-Gravenhage eene uitbreiding van den
werkkring der Ryks postspaarbank, in dion zin,
aanbevelenswaardig wordt geacht, nu meende
ik toen heeron Directeuren der Nederland-
sche Maatsehappy tot Bevordering van Ny ver
heid my do eer bewezen, de antwoorden der
Departementen, aangaande dit vraagstuk, om
advies in myne handen te stellen dat geëerd
college in ovorweging te moeten geven, aan
de algemeen© vergadering voor te stellen, om
in afwyking van hetgeen omtrent punt Y door
hot Departement Zieriksee werd geantwoord,
en conform het oordeel 's Gravenhage, een
adres te richten tot de hooge regeering.
Aan dit my li advies (den weg openende,
om nopens deze aangelegenheid ter bevoegde
plaatse eene beslissing te doen nemen) is door
lieeren directeuren, en oveneens door de al-
gemeeao vergadering, aühaesie geschonken.
Ik hoop, ciat hoe dio beslissing ook moge
luiden d's uitspraak der algemeen© ver
gadering te Utrecht (welko niet alleen ter
kennis der Maatsehappy tot Nut van 't Al
gemeen, waarmede men bepaalde samenwer
king wenscht, maar eveneens ter kennis
der onderscheidene landbouw-maatschappyen
wordt gebracht), zal strekken ter bevordering
van het tot stand komen van een goed in
gericht landbouwkrediet, waaraan, waariyk,
in zoo hooge mate behoefte bestaat."
In de Maasbode lezen we:
Het Augustus-nummer van de Vragen des
Tijds bevat een artikel van don heer D.
Hartevelt over Crematie. Hierin verhaalt de
schryver o. a. dat do Canonist© Conto in
porain, „eon orgaan, dat geeuo andere dan
nauwkeurige inlichtingen ge.fi", de analyse
oevat van een decreet van het H. Officie, dal
„misschien nog niet openbaar gemaakt is.'
Yan die analyse deelt de heer Hartevelt
geen woord mede, maar hy zegt vervolgens:
„Het verbod is opgeheven. Depriesters mogen
voortaan niet alleen voor crematie bestemde
dooden in do kerk toelaten, maar zy mogen
dezen vergezellen tot aan de begraafplaatsen,
dus eigeniyk tot aan het crematorium."
II n'y a de plus crédules que les incrédules.
Ook dezen heer Hartevelt kan men alles op
de mouw spelden. Hy zal er verdriet genoeg
van hebben, want teleurstelling kan niet
uitblyven. Moeder der beschaving, helpt do
Katholieke Kerk geene barbaarschheid be
vorderen.
Wat ook zou do priester aan het crema
torium doen? Als men tot heden van lyken
hoorde, die verbrand werden, waren het die
van menschon, die buiten de Kerk gestorven
waren en niets van haar wilden weten. De
lyken dorzulken worden door den priwster
niet vergezeld naar de begraafplaats, dus ook
niet naar hot crematorium.
Het weekblad Nederland kenschetst als
een niet genoeg doordachte maatregel ter
bescherming van vrouwen on kin
deren, de bepaling van art. 5 der wet van
5 Mei 1889: „Het is verboden den arbeid
van een persoon beneden 16 jaren of van
eeno vrouw in fabrieken en werkplaatsen
vroeger te doen aanvangen dan te 5 uren
des voormiddags of later te doen eindigon
dan te 7 uren des namiddags, met dien ver
stande, dat het aantal uren, gedurende welko
die arbeid wordt verricht, niet meer dan elf
per etmaal bedrage."
In de verslagen van de Staatscommissie
van arbeidsenquête vindt men daaromtrent
niet onbelangryke gegevens. Hoogst belangryk
is het oordeel, door de tweede afdeeling uit
gesproken: „In de bezwaren tegen het wet-
telyk voorschrift ligt veel waars. Reeds by
de behandeling der arbeidswet in de Tweede
Kamer werd eenö uniforme regeling van
begin en einde van den arbeidsdag, voor alle
takken van bedryf en in het geheele land,
krachtig bestreden. Art. 5 werd toen aange
nomen in de hoop, dat de tyd na 7 uren
door jeugdige arbeiders en arbeidsters hetzy
in het gezin zou worden doorgebracht, hetzy
zou worden besteed om onderwys to genieten.
Dit doel blykt echter grootendoels te zyn
gemist; althans van onderwys na 7 uren is
by de overgroote meerderheid geen sprake.
„Trouwens, die tyd van den dag is daar
voor niet do meest geschikte; de jongelieden
zyn dan vermoeid van den arboid en behoe
ven eenigen tyd om het werkpak af te leggen
en zich te reinigen, terwyl de lessen niet te
laat in den avond kunnen eindigen en dus
ook tydig dienen te beginnen. Het zou voor
allo partyen beter z(Jn, indien verzekerd werd
dat jongelieden beneden 16 jaren, in fabrieken
en werkplaatsen arbeidende, tevens herhalings-
of teekenonderwys of lessen in de nuttige
handwerken ontvingen. Geschiedde dit, dan
zou den werkgevers meer vry beid kunnen
worden toegestaan in de regeling der werk
uren voor jongelieden overeenkomstig do
behoeften van hun bedryf, met inachtneming
van den inaximum-werktyd. Daardoor zou een
bezwaar worden opgeheven, waaraan wel is
waar voor sommige takken van bedryfistege
moet gekomen (laatstelijk by Koninklyk Besluit
van 10 Juni 1892, Staatsblad 136, voor wasch
en bleekinrichtingen, dio zonder krachtwerk
tuig en met niet meer dan 5 jongelieden of
vrouwen werken), maar dat voor andere bedry
ven is blyven bestaan. Tevens zou daaidoor
gelegenheid worden gekregen om, zonder do
ny verheid te belemmeren, hot nog te hoog ge
stold maximum van den tvorktyd van jonge
lieden beneden 16 jaar te verlagen."
Dat oordeel is zeker zeer gematigd, maar
toch streng. Het breekt don staf ver een©
wetgeving, die, uit y ver om eindelijk in zeker©
richting iets te doen, zonder kennis -.'an zaken
te werk ging en tot resultaat kreeg, dat de
ny verheid werd benadeeld zonder voordeel
voor do beschermden, integendeel tot hun
nadeel.
Eene goede les om op het gebied der social©
wetgeving kennis van toestanden te doen
voorafgaan aan maatregelen!
Uit Den Haag wordt aan de Nieuwe Gro
ninger Courant geschreven dat veel feestbetoon
aldaar verwacht kan worden met den ver
jaardag van H. M. de Koningin.
Men spreekt van een groot feest te Sche-
veningen en van een kinderbal-champêtre ia
den Dierentuin, schoolfeesten en allerlei ander©
aardigheden. Jammer dat de jonge Koningin
een en ander niet zai bywonon. Want al
keeren HH. MM., zooals ik verleden week
meldde, vermoedelyk een dezer dagen, na op
het Loo enkele vorsteiyke bezoeken te hebben
ontvangen, naar hier terug voor oen enkel
galadiner, zy blijvon tot September op *t slot
by Apeldoorn. Koningin Wilhelmina geniet daar
in de laatste dagen volop van do ook voor een
koningskind steeds verrukk6lyke vacantie. Haar
leermeester, dr. Salverda de Grave, is opreis
en de jeugdige vorstin heeft, behalve wat va-
cantiewerk, vrijheid om to spelen naar harte
lust. Toch is het opmerkelyk en pleit het
voor den werklust en de behoefte aan gees-
telyko ontwikkeling bij H. M., dat zy bare
piano lessen geregeld voortzot, hoewel zij ook
daarvan ontheffing had kunnen verkrijgen,
en zich zoowel mot handwerken als met tee
kenen en in den laatsten tijd bovenal met
kleuren van platen, bezig houdt. In het
algemeen moot do jonge Koningin zich zeer
goed ontwikkelen en voor haren leeftyd uit
stekende vorderingen maken in alle vakken
van onderwys, die nogal talryk zyn.
Naar aanleiding van het voornemen, dat
by enkele jongelieden te Mussel kan aal bostaat
om eeno vereenigmg op te richten, waarby
men zich verbindt niet vóór zyn vijftigste
jaar in het huwelykto treden, schryft
de Arnhcmsche Courant:
Is dit eone aardigheid? Dan is ze van vry
laf gehalte. Is hot ernst, dan geldt het een
verachtelyk plan. Eerst wanneer men het
leven nagenoeg achter don rug heeft, zou men
de zorg en oppassing van eene vrouw inroepen,
want heel veel anders zou toch zulk eon
huwelyk niet wezen.
En dan zullen die half afgeleefde egoïsten
misschien nog aanspraak willen maken om
de schyr,-echtgenoot te worden van jonge
vrouwen
Dat men niet trouwt, moet ieder voor
zichzelven weten; dat men door do omstan
digheden er toe geleidt wordt om laat te
trouwen, kan ook voorkomen maar om onder
ling zich daartoo te verbinden is eene daad,
die den leden van zooianigo veroeniging tot
schande strekt.
Zulk eene veroeniging intusschen past in
een tyd, waarin jeugdige, krachtige mannen
zich door hunne aanstaande vrouwen laten
voorttrekken, in plaats van haar hun arm tot
steun aan te bieden.
O.-I. HAl&iDIfilYSTJHLY.
Dagen van verzending uit Leiden.
Via Amsterdam (Ned. Zeepost) 11 en 25 Aug.;
laatste lichting aan het postk. 's nachts 12 n.
Via Genua (Ned. Mail) 8 en 22 Augustus;
laatste lichting aan het postk. 's av. 5.4#.
Via Rotterdam (Ncd. Zeepost) 4 en 18 Aug.;
laatst© lichting aan het postk. 'sar. 10.19.
Via Marseille (Ned. Mail) 15 en 29 Augustus
laatste lichting aan hot postk. 's ar. 5.40.
Via Marseille (Fransche Mail) 0 en 19 Aug.;
laatste lichting aan hot postk. 's morg. 7.39.
Via Brindisi (Engelsche Mail) 11 en 25 Aug.
laatste lichting aan het postk. 's nam. 12.46.
Ned. VFest-Iiidfschc Mail.
Naar Suriname (Ned. Guyana): 16 Aagustus
over Engeland.
Laatste lichting aan het postk. 'smorg. 7.30.
Naar Suriname (Ned. Guyana): 8 Augustus
via St.-Nazaire.
Laatste lichting aan het postk. 's morg. 7.30.
Naar Suriname (Ned. Guyana): 23 Augustus
van Amsterdam.
Laatste lichting aan het postk. 's nachts 12u.
Naar Curasao eiken Dinsdag en Zaterdag.
Laatsto buslichting te 5.40 *s avond?.
Do uron van lichting zijn gerekend naar
den spoortyd, dus 20 minuten achter bij den
plaatstaken tyd.
