Maandag 31 Jnli.
(j€ou:ant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Tweede Blad.
feuilleton.
10257.
A°. 1893.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
"Voor Leiden per 3 maande*.f 1.10.
Franco per post1.40.'
Afzonderlijke Nommsre..0.05.
PRIJS DER ADVER'JENTIÉN
Vmn 16 regel» ƒ1.05. Iedere regv^l meer 0.1
Grootere lettere naar plaatsruimte. Yoor bet
incasseeren buiten de stad wordt ƒ0.00 berekend.
Leiden, 29 Juli.
Deze week werd in de fabriek van den
heer Krantz een cursus geopend in de Zweed-
sche houtslöjd, onder leiding van den lieer
Van der MeuleD, van 's-Gravenhage, bijge
staan door den lieer Yoermans, van 's Gra-
venhage, en den heer Van Bladel, van Leiden.
Aan dezen cursus wordt door een 10 tal
dames onderwyzeressen en een 40 tal onder
wijzers uit alle oorden des lands deelgenomen.
Leermiddelen on onderwijs worden gratis
verstrekt, dank zij de vrijgevigheid van iemand,
die voorloopig onbekend wenscht to blijven,
•en van den heer Krantz, die zijn particulier
slöjdlokaal met de noodige leermiddelen niet
alleen beschikbaar stelde, maar moeite noch
kosten heeft ontzien om het een schoon en
feestelijk aanzien te geventerwijl de com
missie der fabrieksschool een harer school
lokalen openstelde, om den cursisten golegon-
heid te geven tot gezellige bijeenkomsten in
de avonduren. Dit laatste lokaal is ook al
door de vriendelijke zorgen van den heor
Krantz in eene feestzaal herschapen.
Genoemde heer is een groot voorstander
van de slöjd en laat dit leervak reecU gedu
rende een jaar aan een deel zijner fabrieks-
-arbeiders geven.
Terwijl hy verleden jaar voor zjjne reke
ning een drietal Leidsche onderwijzers een
■cursus in de Zweedsche houtslöjd deed volgen,
verplicht hij nu een groot aantal onder
wijzers aan zich.
Wanneer de slöjd eenmaal in de lagere
school komt en dat zal ze zeker, dan
zal de heer Krantz met eere genoemd
worden als een der baanbrekers voor dit
nuttige leervak.
Nu reeds verwerft hij zich den dank van
een aantal onderwijzers en onderwijzeressen.
Te 's Gravenhage werd gisteren door
den ingenieur H. P. N. Halbertsma, in hot
„Café Neuf", namens de heoren Th. A. Van
•den Broek en G. W. Van Barneveld Kooy Jr.,
aanbesteed het bouwen van den watertoren,
onder bijlevering der benoodigdo materialen,
met uitzondering van de buisleidingen en bet
KONINGIN?
Slot.)
IV.
Intuaschen werd de ongelukkige tooneeL
speelster nog altijd streng bewaakt in de
gevangenis van Jougne. De alafmtooneelen
en de bedreigingen met den dood hadden
zich wel is waar niet herhaald, maar haar
toestand was niettemin recht wanhopig. Afge
sneden van alle berichten, in onzekerheid
over haar verder lot, zat de arme tooneel-
speelster in hare cel en beproefde haren
honger te stillen met de in dit land nog zeer
gebruikelijke spijs, die men „gaudes" noemt,
eene met melk gekookte brij van maïs, die
der verwende kunstenares volstrekt niet
smaakte.
In de vergaderzaal van het „comité van
openbaar welzijn" beraadslaagde men intus-
schen over de vraag, wat er geschieden
moest met de gevangene, die nu al bijna
acht en veertig uren opgesloten zat. Er waren
verschillende loden, wien de gevangene zeer
lastig werd en die het liefst gezien hadden,
dat de gevangenneming in het geheel niet
had plaats gevonden. Anderen waren van
meening, dat men inderdaad eene tooneel-
speelster voor zich had, daar men in de
garderobe nog een aantal andere fantastische
kostumes vond.
De president echter was gemakkelijk van
zijne dwaling te overtuigen. Hij verklaarde
dat de garderobe niets bewees; de koningin
reservoir, het leggen van de gegoten ijzeren
buisleidingen, alles ten dienste der waterleiding
te Meppol. Minste inschrijvers waren: voor
den toren de heer F. Van Balen, te Nieuwe-
Schans, voor 13,880; voor de buizen de
heer C. De Ruiter, te Zoeterwoude, voor
f 17,472.54.
Op Woensdag 26 Juli jl. hield de Pro
vinciale Vereeniging van Ambtenaren ter
Gemeente-secretarie in Zuid-Holland te Dor
drecht hare zesde algemeene vergadering.
Nadat de Voorzitter, de heer Blankestijn,
van Oegstgeest, do vergadoring had geopend,
werden de notulen der Torige gelezen en
goedgekeurd.
Daarna deed de voorzitter mededeeling dat
enkele leden kennis hadden gegeven de ver
gadering niet bij te wonen; voorts dat de
Koninklijke goedkeuring op de statuten was
verkregen.
Alsnu werd overgegaan tot het benoemen
van twee bestuursleden. Bij eerste stemming
werden benoemd in de vac.-Blankestjjn, de
heer Van der Salm, te Sliedrecht, en in de
vac.-Koker, de heer Van Nierop, te 's-Graven-
zande. Daarop bracht de commissie, belast
met het nazien der rekening, bij monde van
den heer Van der Salm rapport uit. Dit rap
port, dat strekte tot goedkeuring der rekening,
werd met algemeene stemmen goedgekeurd.
Vervolgens werd gelezen het rapport der
commissie in zake het op te richten uitkee-
ringsfonds. De commissie was van oordeel
dat medewerking niet wenschelijk was. De
vergadering vereenigde zich met deze con
clusie. Tegelijkertijd werd verworpen een voor.
stel der Zustervereeniging in Utrecht, tot
het oprichten van een bond van gemeente
ambtenaren, op grond dat de Vereeniging ook
niet medewerkt tot het oprichten van het
meergenoemde Uitkeeringsfonds, dat een on
derdeel zou moeten uitmaken van den Bond
van Gemeente-ambtenaren.
Alsnu bekwam de heer Zaneveld, van Lisse,
het woord, ter inleiding eener besproking over
de artt. 335-344 Burg. Wetb.
Spr. begon met eene korte verklaring van
het wezen der erkenning, om daarna na te
gaan op welke wijze erkenning tot stand
komt. Vervolgens wees spr. op de gevolgen
had juist onder het masker eener tooneel
speelster willen vluchten en daarom de ver
schillende requisites en kostumes meegono
men. Wat moest nu echter mot de gevangene
geschieden? Zou men haar te Jougne hou
den? Dat was zeer lastig, want men moest
eene herhaling van hot incident met naburige
gemeenten duchten, die de gevangene bevrijden
of in hare macht hebben wilden.
Dit gevaar maakte een voortdurende», zeer
vermoeiendon wachtdienst noodig, dien de
manschappen der nationale militie allesbehalve
aangenaam vonden. Maar indien de gevangene
weggevoerd zou worden, dan deed zich
wederom de vraag voor waarheen?
De naaste groote stad was Pontarlier, maar
op den weg daarheen konden de inwoners
van Boohejean het escorte overvallen of de
commandant van het slot van Joux, die toch
in elk geval ook van de gevangenneming der
koningin gehoord had, kon een uitval doen
en dan kwam het tot een gevaarlijk gevecht.
Het werd den leden van het comité duidelijk
dat het regeeren toch niet zoo gemakkelijk
was. De vreugde over de arrestatie maakte
plaats voor groote teleurstelling en had eene
splitsing der bewoners van Jougne in twee
partijen ten gevolge, van welke de eene nog
j altijd de meening voorstond, dat men den
koning govangen hr.d, terwijl de andere bo-
I weerde dat men met eeno tooneelspeelster
had te doen.
Men ontving bladen uit Parijs, waarin niet
het geringste van eer.e vlucht der koningin
stond; ook was het vreemd, dat de vluëhte-
der erkenning, om ten slotte nog even stil te
staan bfj de bepalingen betreffende het onder
zoek van vader- en moederschap.
De Voorzitter dankte den inleider voor de
flinke wyze, waarop hy zich van zijne taak
had gekweten.
Daèrop volgde een kort, opgewekt debat.
Hoofdzakeiyk liep dit over de vraag of een
scheepskapitein, die krachtens art. 35 van
het Burg. Wetb. de functiën van Ambtenaar
van den Burg. Stand waarneemt, bevoegd is
in eene geboorte akte de akte van erkenning
op te nemen. Door den inleider was deze vraag
bevestigend beantwoord, terwyl de heer Van
Nierop dit gevoelen bestreed. Verder voerden
hierover nog het woord o. m. de heerenVan
der Salm, Tolk en de Voorzitter. De ver
gadering kwam evenwel tot geene conclusie.
Nadat het debat over dit onderwerp ge
sloten was, deed de heer Van der Salm het
voorstel om de afgetreden bestuursleden, de
heeren Blankestyn en Koker, te benoemen
tot eereleden. Met algemeene stemmen nam
de vergadering dit voorstel aan.
De heer Zaneveld, daarop de verdere lei
ding der vergadering op zich nemende, dankte
den afgetreden voorzitter, voor alles, wat hy
in het belang der Vereeniging gedaan had
en als bewys van erkentelykheid bad de ver
gadering hem benoemd tot eerelid. Spr. hoopte
dat hy ook in die betrekking de Vereeniging
zou steunen en medewerken tot haren bloei.
De heer Blankestyn dankte in gepaste
bewoordingen voor het hem geschonken ver
trouwen.
Nadat nog eenige voorstellen van huishou-
deiyken aard waren afgedaan en Rotterdam
als plaats voor de volgende vergadering was
aangewezen, sloot de heer Zaneveld de ver
gadering.
De heer Cremer, lid van de Tweede Kamer,
gaf gisteren een diner in het „Oranje-hotel"
te Scheveningen ter eere van den nieuwbe-
noemden gouverneur-generaal van Neder-
landsch-Indiö, Jbr. Van der "Wyck.
De erfgroothertogin van Baden wordt
reeds a. s. Maandag om 2 uren to Scheve
ningen verwacht.
De heer H. L. V. E. Salomon, gepen-
sionneerd officier en oud commandant eener
lingo niet vervolgd werd.
Al deze zaken kwamen in de vergadering
van het comité ter sprake en ten slotte
kwam men overeen, aan den commandant
van de nationale militie der provincie te
Besamjon, alsook aan de naaste republikein-
sche autoriteiten te Pontarlier, mededeeling
van hot voorval te doen.
Terwyi het comité van Jougne nog be
raadslaagde, verscheen voor de poort, die den
toegang tot het dorp en de straat verperde,
oen wagen met mannen in burgerkleeding.
De wagen werd aangehouden en, merk
waardig, op hetzelfde oogenblik, waarop de
wagen haltmaakte, liep een rad van de as af
en kantelde het voertuig om. Het viel zoo
ongelukkig, dat het de poort versperde en het
sluiten der deuren onmogelyk maakte.
De reizigers verzochten den militiesoldaten
hun by het oprichten van den wagen behulp
zaam te zyn en de mannen pakten gewillig
toe. Juist was het gelukt, het rad weer op
zyne as te bevestigen, toen een tweede en
derde wagen naderde, eveneens met reizigers,
en nauweiyks had men den weg vrygemaakt,
of daar kwamen een vierde en vyfde wagen,
elk met vier reizigers, die eensklaps in aantal
de militiemacht verre overtroffen en een druk
gesprek over hunne verdere reis met de militie
soldaten begonnen. Een zevende en achtste
wagen verschenen en achter dezen in galop
het eerste escadron cavalerie, waarop de,
wagens met de vrouwen en kinderen on hot
tweede escadron volgden.
Eer de verschrikte militiesoldaten zich'kon
den bezinnen, hadden de escadrons cavalerie
zonder tegenstand de poort gepasseevd en bi-
gevangenis voor jeugdige mannelyke veroor
deelden, heeft by den heer P. Stins Pz., t©
Yelp, een vlugschrift de wereld ingezonden,,
dat tot titel voertHet Leger des Heils en
de Gevangenis". Hierin gaat de schryver na
wat goeds er alzoo door het Heilsleger is
tot stand gebracht, hoevelen door tusschen-
komst van dit Leger zyn gered en betoogt
daarna dat het zeer wonscheiyk zou zyn om
ook aan deze Vereeniging toegang tot de
gevangenissen te verschaffen, zooals ook
onderwyzers, godsdienstleeraren en het „Ge
nootschap tot zedelyko verbetering van gevan
genen" toegang hebben. Het is schryvers
overtuiging, dat de jaariyksche statistiek van
het gevangeniswezen spoedig op een veel
geringer aantal recidivisten zal hebben te
wyzen, indien de Heilsofficieren in aanraking
worden gebracht met de gevangenen. Deze
brochure is opgedragen aan H. M. de Koningin-
Regentes en ook toegezonden aan de minis
ters en leden van de Eerste en Tweede Kamer.
In verband met de cholera-berichten, is
de dienst der pakketpost in Griekenland tydo-
lyk gestaakt en kunnen derhalve pakketten,
met bestemming naar dat land, tot nader
order niet ter verzending worden aangenomen.
In de naamlysten der Europeesche boom-
kwèekers vindt men thans ruim zesduizend
verscheidenheden van peren beschreven. Het
spreekt intusschen vanzelf dat niet alle ge
schikt zyn voor denzelfden bodem. Ook de
standplaats, snoeiwyze en vorm zyn van
krachtigen invloed. Een boom, die byv. als
hoogstam-kroon in ons land niet voldoet, kan
als pyramied- of leiboom een even ryken als
geurigen oogst opleveren.
De heer Jac. P. R. Galesloot, die gedu
rende vyf en twintig jaren eenige hondorden
Fransche on Belgische peersoorten in eigen
kweekery en op de gronden van anderen
nauwkeurig heeft nagegaan, heeft daarom
een nuttig werk verricht door de kostelooze
verspreiding van een bescheiden boekske,
waarin een zeventig soorten worden behandeld,
welke,met inachtneming der byzondereeischen,
voor elke soort vermeld, uitmuntend in ons
land gedyen. By den aanleg van boom
gaarden verdienen deze aanteekeningen aan
dachtig geraadpleegd te worden.
vonden zich in het dorp zelf.
De meeste militiesoldaten wierpen hunne
wapenen weg en vluchtten in de huizen. Men
liet zo loopen.
Met buitengewone snelheid werd het stad
huis bezet, alsmede de kerk, opdat de alarm
klok niet kon worden geluid, en eer het nog
altyd debaltoerende comité wist, wat er ge
beurd was, was Jougne in do macht van den
heer De St.-Ange, die besloot hier voorgoed
te biyven, om den eenigen overgang aan de
Zwitsersche grens vry te houden.
De arme tooneelprinses, die men voor eene
werkelyke koningin gehouden had, werd be-
vryd en mocht natuuriyk ongestoord verder
reizen. De twaalfhonderd goudstukken en het
grootste deel harer garderobe kreeg zy terug.
Een deel echter was verlorende vrou
wen van de comité-leden hadden uit do
garderobe genomen wat van hare gading was,
en daar St.-Vul verklaarde liever van alles
afstand te willen doen dan nog langer te
biy ven in de plaats, waar zy duizend angsten
had uitgestaan, liet zy h-aro garderobe en de
noodlottige kroon, die niet teruggevonden
werd, in den steek, om met de andere vluch
telingen nog in het volgende uur over d&.
grens te gaan.
Zy bleef gedurende de rovolutie in het
buitonland en keerde eerst onder Napoleon
naar Pary» terug, waar zy herhaalde malen
verklaarde dat zy als tooneelkoningin menig
maal had gewenscht eene werkelyke koningu^
j te zyn, m*aar na het voorgevallene to Journe
i had zy al zulko stoute ideeën voor ~ujt
I haar hoofd gebannen.
