N°. 10246, Dinsdag 18 «Juli. A«. 1893. Mt nommer bestaat uit TWEE Bladen. Eerste Blad. Leiden, 17 Jnli. £ei« (jourant wordt dagelijks, met uitzondering ran fonen feestdagen, uitgegeven. Feuilleton. De wraak eener vrouw. DAGBLAD. TRIJS DEZER COURANT: fMt Uita p»r t muodMf Lli Pir*iie* p«r poetL4t. kiaomdKltfk* Noamen0.01. De voorzitters en leden van de Raden van beroep voor do Vermogensbelasting in de provincie Zuid-Holland hebben 11. Zaterdag in handen van den Commissaris der Koningin den by art. 30 der wet gevorderden eed of belofte afgelegd. Voor het district Leiden, waaronder be grepen zijn de kringen der kantoren der successierechten te Leiden, Noordwyk, Alfen en Woerden, bestaat de Raad van beroep uit de volgende heeren: Mr. R. Van Boneval Faure, oud hoogleeraar te Leiden, voorzitter; F. A. Verster van Wul- verhorst, rentmeester van het Hoogheemraad schap van Rijnland, te Leiden; N. D. Kemink, lid der Provinciale Staten te Alfen aan den RynTh. M. Roest, presidentcommissaris van de Spaarbank van het Dep. tot Nut van 't Algemeen te Leiden, leden; en de heeren P. L. C. Driessen, voorzitter van de Kamer van Koophandel, te Leiden; D. Van Oordt, industrieel, te Leiden, mr. Egbert De Vries, secretaris van Rijnland, plaatsvervangende leden. Het nummer van het weekblad „De Tribune", dat gisteren verschenen is, bevat de autobiographie van den heer Gottfried Mann alhier, met een vr(jgeljjkend portret. Het concert van „Musis Sacrum" van a. a. Donderdag-avond is ook toegankelijk voor de leden der Nederlandsche Organisten- Vereeniging, welke dien dag alhier vergadering houdt. Naar aanleiding daarvan heeft de heer Mann aan de heeren Duyster alhier en Van 't Kruy3 te Rotterdam verzocht hem in de gelegenheid te stellen iets van hen uit te voeren en alzoo staat nu een marsch van Duyster en eene ouverture van Van 't Kruys op het programma, dat overigens uit zeer effectvolle nummers is samengesteldde zoo gaarne altijd en weer gehoorde „Fausl"- fantaisie van Mann, diens ouverture „Freia" en zjjn nieuw divertissement „Cosmopolis", dat op de eerste uitvoering op „Zomerzorg" zoo in den smaak vielbovendien de dit jaar nog niet gespoelde Fantaisie uit „Caval- leria Rusticana." Op Maandag 28 Augustus zal de heer Mann op „Zomerzorg" zjjn afscheidsconcert geven als kapelmeester van het 4de reg. Infanterie. - De heer A. H. Van den Oever, van Leiden, slaagde ook voor het examen van boekhouden in de praktijk, afgenomen door de Vereeniging van handelsbedienden „Vooruit", te Amster dam; deze akte is de vierde, door hem in dit vak behaald. - In het Nutsgebouw alhier trad gister-, Zondagmiddag voor de afdeeling Leiden van het „Algemeen Nederlandsch Werklieden-verbond" de heer Th. G. G. Valette, het nieuwbenoemde lid der Tweede Kamer voor Gouda, op, ter bespreking van de noodzakelijkheid tot aan neming der Kieswet door de Kamer, zooals z(j door den minister Tak Van Poortvliet wordt voorgesteld. Do voorzitter der afdeeling riep den aan wezigen het welkom toe en gaf den spreker het woord. Gaan we, zeide de heer Valette o. a., na, welke ingrijpende veranderingen er gemaakt zijn, dan komen we tot deze hoofdpunten nl. dat het aantal kiezers belangrijk wordt uitge breid en het zoogenaamde couloir stelsel in gevoerd zal worden. Wanneer deze ontwerpen tot wet zullen verheven zijn, dan zijn ztj kiezers, die meerderjarig zijn en vrije Neder landers en indien zij bewijzen geven van ge schiktheid en maatschappeljjken welstand. Vroeger hechtte men aan het begrip ge schiktheid het betalen van zóóveel aan belasting. Werd of kon deze niet betaald worden, dan was men voor kiezer ongeschikt. Dit kenteeken is nu geheel terzijde gesteld. Deze minister zegt dat wie lezen en schrijven kunnen en aan de boven bepaalde voorwaarden voldoen, de geschiktheid tot kiezer Hebben. Ook dit konteeken is echter min of meer wille keurig. De Grondwet eischt nu eenmaal een kenteeken en dan is dit nog het beste, 't Kunnon schrijven is eene belangrijke bepaling. Hierooor moet ieder zijn eigen biljet invullen en wordt knoeierij voorkomen. Onder deze kieswet toch kan 't gebeuren, dat een werkgever 2, 3, ja zelfs 10 stemmen uitbrengt, doordat de bil jetten door iemand anders dan den kiezer zelren worden ingovuld. En nu de maatschappelijke welstandDeze is bepaald noodig. Is men onafhankelijk, dan kan men stem men wien men wil. Te vaak toch komt het voor dat een afhankelijk persoon stemt j dengene, die een ander hem gaarne wil laten stemmen. Verkeert hp in zekere mate van maatschappelijken welstand, dan bestaat er meer kans, dat hy zync eigen stem en niet die van een ander geeft. Dezo kenteekenen moeten dus worden gehandhaafd. De eerlijk heidsbegrippen brengen het mede. Eerlykheid is een der eerste grondbeginselen, welke de minister in zijne ontwerpen heeft gelegd. 't Zoogenaamde couloir-stelsel, zooals spr. reeds zeide, brengt ook groote veranderingen. Dit is zeer aan te prijzen. Nu moet men eerst naar 't stadhuis gaan en eene lijst teekenen. Daarna gaat men naar den voorzitter van het stembureel, die den kiezer een biljet geeft, waarna hy dan zyn biljet kan invullen. Wan neer hy dan den voorzitter heeft laten zien, dat het hetzelfde biljet is, wordt het in de stembus gedeponeerd. Ook in de candidaatsstelling heeft de minister verandering gebracht. Vroeger kon men een avond voor de ver kiezingen nog een candidaat stellen. Thans in do nieuwe ontwerpen niet meer. Zeer zeker zullen, wanneer den 25sten Juli deze ontwerpen in de Kamer komen, amende menten worden voorgesteld. Spreker acht dit ook goed. Kleine wyzigin- gen komen ten bate der wet. Het draagt des hoeren Valette's sympathie in geenen deele weg, dat er personen uit gesloten zyn beneden den rang van officier. Soldaten moeien het recht hebben te stem men: zy, die zorgen voor orde en vrede, die in den oorlog onschatbare diensten bewijzen, moeten in vreSestyd ook kunnen medewerken om 's lands belangen te behartigen. Sproker verwacht door de aanneming der kieswet ook grooto toenadering tusschen de verschillende standen. Men begint al meer en meer in te zien, dat het noodig is, dat personen van verschillende standen met elkaar spreken en elkaar wat beter leeron kennen. Ir. hoofdzaak stemt het Programma van den Werkliedenboni overeen met het Program der „Liberale Unie". Spreker juicht dit toe. De leerplicht zal ook door de kieswet meer en meer op den voorgrond treden. Wy, zeide spr., verheugen ons nog niet in eene bestaande wet daaromtrent, maar wanneer de werkman zelf moet kiezen, dan zal hy trachten te leeren schryven en lezen, als hy dit nog niet kan. Spr. hoopt van ganscher harte, dat de leer plicht ingevoera worde. Dat zal den werkman zeker ten goede komen en hy zal een zelf standig lid der maatschappy worden. En op stoffelyk èn op zedelyk gebied blyft er veel te doen. Spr. wyst op don toestand der werklieden, die niet verzekerd zyn voor den ouden dag op de verzekering van werk lieden, die in fabrieken werken, enz. De patroons dienen mede hiervoor to zorgen. De werkman moet niet blootgesteld worden aan gevaar. PRIJS DIB ADVUBTHmSN: Tu t—m>k flM. M«r* rtfal aw f0.11). Areolar* UtUn but pltaUruimW, Voor kot taeaaiooroa boitoa do oud wordt fO.OS borokood. Wanneer 't den Staat gelukken zal do wet geving op sociaal gebied tot stand te brengen, wanneer de loonen goed zyn, zal toch 't ge luk blpven afhangen van de vrouw van den werkman. Zy moet ook meer ontwikkeld worden. Zy moet leeren naaien, breien, waren-kennis bezitten, enz. Dan zal de vrouw zyn wat zy wezen moet. Spreker ziet liever, dat eene vrouw in hare huishouding degelyk is en goed, dan dat zy het huis uitgaan om iets te verdienen. Spr. wil, wanneer hy weer eens hier uitgenoodigd wordt, dit punt be handelen: „De vrouw van den werkman". Zoo zullen dan de hervormingen komen door de kieswet. Laten wy allen vervolgde spreker propaganda maken voor deze wet en a. s. Zondag als éón man optrekken naar de groote kieswet-meeting, welke dan in Den Haag op touw wordt gezet. Deze redevoering, met innige overtuiging uitgesproken, werd telkens en vooral aan het slot herhaaldelyk daverend toegejuicht. De voorzitter bedankte den spreker voor zyne bereidwilligheid om te Leiden voor de werk lieden te willen optreden. De volgende motie werd aangenomen „De openbare vergadering van de afdeeling Leiden van het „Algemeen Nederlandsch Werkliedenverbond" spreekt als haar gevoelen uit, dat de kieswetontwerpen-Tak in hoofdzaak ongewyzigd dienen te worden aangenomen." Vóór de aanneming dezer mofie was er nog een debat gevoerd tusschen do heeren Kuhlman en Steinmetz eenerzyds en den heer Valette en den voorzitter anderzijds. Wyi deze gedachtenwisseling echter tot niets leidde, maakte de voorzitter er een einde aan. De byeenkomst was druk bezocht. By de heden gehouden openbare verkoo- ping van cokes, in partyen van 50, 10 en 5 Hectoliters, waren de pryzenf 19.50, f4 en f 2. Hedenmiddag ontvingen wij ptrFransche mail de Bataviasche bladen van 14-10 Juli, alsmede de „Deli Crt." alleen van 14 Juni. By do 1ste en 3de batterij te'sGravo.i- hage en by de 5de battery van het 2de reg. veld artillerie te Leiden zyn de miliciens der lichting van 1890 voor herhalingsoefeningen onder de wapenen gekomen. De anti rev. kiesvereeniging te Zoeter- woude heeft tot candidaten voor den gomeon- teraad aldaar gesteld de heeren A. Lekker- kerker, G. Den Haan, P. De Wilde Pz D. Boekee en C Van Santen. In de Zaterdag-avond te SasBenhoim gehouden vergadering der liberale kiesver eeniging werden als candidaten voor den ge- 23.) Dit had haar geene overwinning gekost; het was ia hare oogen niet meer dan biliyk, dan natuurfyk. Maar nu oischte zy ook weder- Aeerig gerechtigheid en waar anderen die verzaakten, zou zyzelve die uitoefenen. En toen de wagen eindelyk over het hobbelig plaveisel de stad binnenreed, stond in Panna's brein een welberaden plan vast, dat zij onver- biddelyk zou ten uitvoer brengen. Hot was inmiddels twee uren na midder nacht geworden. Panna verzocht den boer op den hoek eener straat stil te houdenzy wilde verder te voet naar den dokter gaan. „En hier hebt gij nog een gulden", zeide zy; „ga naar eene herberg, waar uwe paarden eenigen tyd kunnen uitrusten, en ryd dan weer naar huis terugik zal vragen of ik met den dokter mag meerijden." Eenigszins slaapdronken bedankte de boer haar voor hare goedheid en reed een oogen- blik later den weg terug, Imgs welken hy gekomen was. Ulings sloeg Panna de lichting van de coaiitaatsgevangenis in, voor welker hoofd- deur zy postvatte. Tusschen de twee pilaren, links van de deur, zette zy zich neder, buiten het bereik van het heldere licht der maan. Vermoeid en afgemat als zy was van het vele peinzen, maakte zich weldra eene zekere verdooving van haar meester, die eindelyk overging in een onrustigen, angstigen slaap. Hieruit werd zy eensklaps wakker geschud door een schildwacht, die haar de hand op den schouder legde en haar vroeg wat zy hier deed. Voor een oogenbhk ontstelde Panr.a hevig, doch zy raapte spoedig al hare tegenwoordig heid van geest byeen en antwoordde: „Myn man zit hier gevangen en zal morgen in de vroegte ontslagen wordennu ben ik gekomen om hem hier op te wachten." „Ja, vrouwtjo, maar hier kunt gy niet blyven; zoek voor dezen nacht een onderko men; morgenvroeg komt gy altyd nog tydig genoeg om uw man op te wachten." „Ocb, Iaat mij toch hier, ik ken niemand in de stad; waar moet ik midden in den nacht aankloppen? Met twee, drie uren is het immers reeds morgen", smeekte Panna en stopte den schildwacht een der laatste guldens, die zy nog bezat, in de hand. Hier door werd blyktaar het hart. van den man vermurwd; althans hy zette zyn rondgang voort en liet Panna verder met rust. Deze sliep thans niet weder in; baar hoofd was geheel vervuld met de gedachte, dat zy een goed, noodzakelyk, Gode welgevallig werk zou verrichten. Langzamerhand begon het koeler te wor den. Panna rilde over al hare leden, maar toch bleef zy onbeweeglyk op hare plaats. De morgenschemering brak door; in de stad kwamen teekenen van leven en aldra goot de zon hare eerste gouden stralen over de hooge daken. Daar kwam een wagen den hoek omrydon en hield voor de gevangenis stil. Panna dook zoe diep mogelyk in de nis weg en verborg het gelaat in haren doek. Zy had in den koet sier op den open wagen Janos herkend. Deze, die de donkere gestalte tusschen de pilaren niet had opgemerkt, sprong van den bok, spreidde dekens over de paarden uit en haalde vooi hem den haverzak tevoorschijn. Middelerwyl werd de poort van de gevangenis geopend en trad een oppasser geeuwend naar buiten. Toen hy Janos zag, vroeg hy. „Op wien wacht gy reeds zoo vroeg, broedertje? „Op myn genadiger, meester, den graaf Von Abonyi. die wel dadelyk zal komen." „Zou, zoo, zijt gy van den graaf? Nu, als gy dat gaarne wilt, kan ik wel naar binnen gaan en uw heer laten zeggen, dat gy er zyt." „Ja, doe dat, dan kunnen wy vioeg thuis zyn." De beambte ging naar binnen en Janos hield zich, onder het fluiten van een liedje, met de paarden bezig. Nauwelyks waren tien minuten verlooptn, toen men voetstappen en stommen hoorde naderen Janos trok de muts van het hoofd, boog onderdanig en sprong daarna op den bok. In de poort verschenen twee mannen, wien men het kon aanzien, dat zy dezen nacht niet geslapen hadden. Het waren de graaf en een beambto, die hem uitgeleido deed. „VaarwelTot weerziens by my in Kisfalu I" zeide de graaf en schudde den ander do hand. „Tot weerziens! En in Kisfalu geef ik u revanche voor het bagatel, dat gy hedennacht aan my verloren hebt." „Indien myn koetsier niet zoo vroeg ware gekomen, zou ik alles nog wel teruggewon nen hebben." „Wel, als gy lust hebt, kunt gy immers terugkomen en getroost doorspelen!" Slot volgl.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1893 | | pagina 1