N°. 10243.
"Vrijdag 14 «Juli.
A0.1893.
feze <§ourant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Tweede Blad.
Leiden, 13 Jnli.
Peuilleton.
De wraak eener vrouw.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Ltidea per 8 Blenden.77. 7.V. 77 1.18.
Franco per post7.7.777i 7777 1.49.
Afeonderiyk® Nommers.7....77... 9.05.
PBIJ8 DER ADVERTENTIÊN:
Van 16 regeli ƒ1.05. Iedere regel meer ƒ0.171»
Grootere lottera naar plaatsruimte. Voor het
incaaseeren buiten de etad wordt ƒ0.10 berekend.
Nadat- in de gisteren door de Provinciale
Staten van Zuid-Holland gehouden zitting
art. 1 van het ontwerp-reglement betrekkelijk
de invoering van eene verplichte keuring van
hengsten was aangenomen, stelde bij art. 2
de heer Knijff voor, te laten vervallen de
aanwijzing van de gemeenten, waar jaarlijks
de keuring moet plaats hebben, en die aan
God. Staten over te laten.
Do heer Crena de Jongh vroeg of Ged. St.
daartegen geen bezwaar zouden hebben.
De heer Van Weel ontried de aanneming
van het amendement. Het is beter vooraf te
weten welke plaatsen worden aangewezen,
ook ter vermijding van localen strijd. De
voordracht is overigens gedaan in overleg met
het Bestuur der Veroeniging voor de verede
ling van het paardenras.
Het amend.-Knjjff werd verworpen met 53
tegen 9 stemmen.
De heer Boonzayor stelde voor, de gemeente
Woerden ook onder de aan te wijzen ge
meenten op te nemen.
De heer Van Weel ontried dit amendement.
De gemeente Woerden, op de grens der pro
vincie gelegen, is geheel ongeschikt als plaats
voor hengstenkeuring. Ook Gorkum is aan
de grens gelegen, maar is het centrum van
de beweging voor de Alblasserwaard.
Do heer Knijff wees er op dat ook Woerden
een centrum van landbouwbedrijf ie en nabij
geene der aangewezen keuringsplaatsen is
gelegen.
Het amendement werd verworpen met 43
tegen 13 stemmen.
De artt. 25 werden goedgekeurd. Art. 6,
overeenkomstig het voorstel der commissie
gewijzigd, evenzeer, evenals de artikelen 711.
Het geheele entwerp-reglement werd ten
slotte goedgekeurd.
Aan de orde kwam thans het voorstel om
aan de Holl. Maatsch. van Landbouw voor de
aanstelling en bezoldiging van een zuivel-
consulent in de provincie eon subsidie van
1000 te verleenen, onder opdracht aan Ged.
Staten de termijnen van betaling te regelen
en het verzoek om een jaarlijksch provinciaal
subsidie aan te houden tot do zomervergade
ring in 1894. Goedgekeurd.
Onder meer werden de ontwerp besluiten
om weder voor vijf jaren te bestendigen het
tarief van bruggegeld voor den overtocht van
de brug over do Oude Maas en betrekkelijk
de invordering goedgekeurd.
Overeenkomstig het voorstel der commissie
ad hoc is, wegens de daartegen ingekomen
bezwaarschriften, het gewijzigd reglement op
de uitoefening der jacht en visscherij geren-
voyeerd naar Gedeputeerde Staten.
Zonder beraadslaging werd vastgesteld de
begrooting der kosten van het Provinciaal
Bestuur, voor zooveel het Rijksbestuur is.
Daarna kwam in behandeling de begrooting
der enkel provinciale en huishoudelijke in
komsten en uitgaven.
Bij hoofdstuk 8 verdedigde de heer Goekoop
de bijdragen ten behoeve van gemeentelijke
bewaarscholen, voor zoover die noodig zijn.
Z(j worden niet altijd toegekend, maar Ged.
Staten behooren toch over een krediet te
kunnen beschikken.
Nadat het subsidie voor de Practische Am
bachtsschool te Leiden was verhoogd van
ƒ1000 tot ƒ2000, bepleitte de heer Seret de
verhooging van het subsidie ook voor de Am
bachtsschool te Gorkum, waarvoor gelijke
motieven gelden als voor de school te Leiden.
Men mag hier niet met twee maten meten,
te minder, omdat in eene kleine gemeente de
steun van zulk eene ambachtsschool van nog
meer belang is dan voor eene grootere ge
meente. Z(jn voorstel om dit subsidie te ver-
hoogen met ƒ300 en dus te brengen op 500
werd onder applaus met algemeens stemmen
aangenomen.
De begrooting voor bet provinciaal bestuur
wordt ten slotte aangenomen.
De opcenten werden vastgesteld op 8 op
de grondbelasting voor gebouwd on ongebouwd
en op 5 voor het personeel.
De zomer-vergadering werd daarna, door
den voorzitter, in naam der Koningin, gesloten.
Gemengd Nieuw».
Bij do op Maandag 10 dezer
plaats gehad hebbende openbare verpachting
van al de tienden der te veld staande ge
wassen, behoorende tot de Heerlijkheid Esse-
Hjkerwoude en Heer-Jacobswoude, gezegd
Woubrugge, brachten deze totaal op ƒ1647,
tegen ƒ1521 in het vorig jaar. AVel oen bewijs
dat de langdurige droogte op de prijzen dor
gewassen een grooten invloed heeft uitgeoefend.
Te Rozendaal hadden tweejon-
gens uit eene voermanskar een doosje
juweelen gestolen, dat zij bij een goudsmid
tevergeefs te koop aanboden. Uit angst voor
de politie wierpen zp de juweelen in de gracht,
doch niet lang daarna werden zp door de
politie opgepakt en naar de gracht gebracht,
alwaar zp het gestolene weer moesten opzoe
ken. Natuurlpk hadden zp in hun modderbad
veel bekijks. Eenige juweelen werden gevon
den. Beide knapen zpn naar Breda overge
bracht.
Naar men wil weten, is het uit-
gestrekte landgoed „Mariëndal", aan het kanaal
te Apeldoorn, aangekocht voor een consortium
en zou het plan bestaan om er een sanatorium
te vestigen, waar Kneipps methode zal worden
toegepast.
Sedert een paar weken bevinden
zich te Heerlen (L.) de heer en mevrouw F.
Domela Nieuwenhuis. Het hoofd der socialis
tische partp in Nederland vertoeft daar in
cognito, onder den naam zpner echtgenoote,
Godhelp. Hp houdt zpne vrouw gezelschap,
die zich onder behandeling heeft gesteld
van Br. Aloysius en sedert eene maand de
Kneippkuur volgt.
Ook de heer Nieuwenhuis draagt Kneipp-
sandalen, doch doet overigens aan de kuur niet
mede. Behalve op eene wandeling met zpne
vrouw ontmoet men den heer Nieuwenhuis
niet en hp leidt blpkbaar een zeer bezig leven.
Zelfs tpdens de korte oogenblikken, dat eene
Zuster zpne vrouw eene begieting toedient,
wacht hp haar buiten, met het notitieboek
in de hand, daarin zpne gedachten af en toe
neerschrpvend.
Vooral voert hp eene zeer drukke corres
pondentie en 't schpnt. aan deze te wpten,
dat zpn incognito thans is opgeheven. Zeer
trok 't de aandacht der buren, dat de telegram
besteller hem zoo dikwpls eene visite bracht;
soms kreeg hp, naar men zegt, wel tien, twaalf
telegrammen op oen dag. En daarbp was de
gang naar postkantoor en brievenbus haast
zpn oenig onverzeld uitstapje.
Thans is de heer Nieuwenhuis naar het
buitenland vertrokken; zpne echtgenoote ver
toeft nog te Heerlen.
Door de felle hitte is de hooier
J. De Haan te Langezwaag (Fr.) in 't hooiland
ineengezakt en bezweken.
Blpkens bericht van den directeur
van het geologisch museum is het te IJmulden
op eene diepte van 10 meter opgegraven
gebeente, dat vermoedt word afkomstig te
zpn van een mammouth, een gedeelte van
een walvisch, dat daar bedolven schpnt te
zpn geraakt.
Voorde wetenschap is het van geene waarde.
Te Steenbergen is eene schuui
afgebrand, waarbp acht paarden, een stieren
eenige kalveren eene prooi der vlammen zpn
geworden. Alles was verzekerd.
Op de V7olga is weer een Russisch
stoomschip afgebrand en vergaan. Met een
aantal passagiers en eene groote lading was
het van Rybinsk of Roebinsk afgevaren. Toen
door eene niet gemelde oorzaak het vaartuig
in brand geraakte, werd het bovendien door
verkeerd sturen aan den grond gezet, met
het gevolg, dat bpna allen, die aan boord
waren, zpnde vpftig personen, op dejammor-
lpkste wpze omkwamen.
Bp Cando, in Noor d-D a k o t a, is
een landbouwer, Kreider genaamd, met zpne
vrouw, zpne drie dochters van 9 tot 13 jaren
en een zoontje van zeven, vermoord gevonden.
Als de dader wordt een neef, zekere Baum-
berger, genoemd, die bp Kreider in dienst
was. De tpding werd in de stad gebracht
door Anna Kreider, de oudste dochter, die
Baumberger, evenals, op haar smeeken, drie
harer broeders, gespaard had.
Zondag is eene bom onder de
arcaden van het aartsbisschoppelpk paleis te
Pisa ontploft. Eene der zuilen werd geheel ver
nield en nog meerdere schade is aangericht,
maar niemand werd gewond.
Voor eenige dagen werd melding
gemaakt van de aardschokken, te Monte
Saraceno en Matinata in de provincie Foggia
aan de Adriatische Zee waargenomen, - tevens
bipkt dat de Etna weder begint te werken.
De directeur van het Etna-observatorium is
met zpne helpers tot dicht bp den kratermond
opgeklommenzp hebben eene belangrpke
instorting aan den noordelpken kraterwand
waargenomen, gepaard met een zeer heftig
dreunen en talrpke ontploffingen in het in
wendige van den berg. Toen het duister werd,
bespeurden zp ook gloeiende lava, welke uit
spleten in den noordwestelpken kraterwand
naar buiten drong. Professor Palmieri, de ver
maarde waarnemer van het Vesuvius-obser-
vatorium, voorspelt eene spoedige herhaling
der aard3chuddingen.
Eon station aangevallen. Tegen
middernacht werd de hoer Moureaux, stations
chef te Charleroi, wakker door een verschrik-
kelpk leven. Hp ging onmiddellpk daarop ge
wapend met eene revolver naar beneden. Hp
zag enkele dieven bezig een goederentrein te
plunderen en joeg ze op de vlucht door in
de lucht te schieten. Maar bpna oogenblikkelpk
trof hem een geweerschot in den onderbuik
en in de dpen. De toestand van den heer
Moureaux is bedenkelpk. Het gebeurde heeft
niet weinig ontsteltenis te Charleroi en omstre
ken veroorzaakt.
16.)
Tegelpk wenkte hp den gerechtsdienaar,
die met behulp van een collega de weerstre
vende vrouw buiten de zaal bracht.
Dit kleine intermezzo had slechts weinige
minuten geduurd, maar alle aanwezigen blpk
baar hoogst ppnlpk aangedaan.
Langzamerhand berustte men er echter in
en kon de zaak haar verder verloop hebben.
Na den aangeklaagde kwamen de getuigen aan
de beurt. Hunne verklaringen moesten hoofd-
zakelpk licht verspreiden over twee punten:
of werkelpk Pista zich zoo had aangesteld,
dat men gewelddadige handelingen van hem
kon verwachten en het noodig was hem met
een wapen te dreigen en hem te binden, en
verder, of de revolver toevallig dan wel op-
zettelpk losgedrukt was geworden.
De eerste getuige, Janos, was zeer voor
zichtig en terughoudend bp het afleggen
zpner verklaringen; hoe de twist begonnen
was, wist hp niet; terwpl Pista de bedrei
gingen geuit had, waarvan de graaf vertelde,
was hp afwezig geweest, eerst om de revolver
en daarna om den veldwachter te halen; wel
had Pista hem opgewonden en toornig toe
geschenen en niet willen toelaten, dat men hem
de handboeien aanlegde; toen het schot
afging, had hp juist met den rug naar den
graaf gestaan.
De veldwachter wist ook alleen maar te
verklaren, dat Pista zich niet had willen
laten binden en het afdrukken van de revolver
had hp niet gezien.
Nu werd de tuinman opgeroepen. De graaf
keek hem scherp aan, doch hp hield zich
kalm onder dien blik en begon te spreken.
Hp verklaarde dat Pista altpd een goedhartig
en vredelievend man was geweest, de graaf
daarentegen opvliegend en ruw tegenover
zpne ondergeschikten.
De verdediger viel hem in de rede:
„Daarnaar wordt u niet gevraagd 1" en de
voorzitter vermaande hem zich bp de zaak
te bepalen.
Schuchter verklaarde de tuinman daarop
verder, dat de graaf begonnen was den wagen
maker, die niet zpn daglooner was geweest,
te mishandelen, en eerst daarna had deze
gedreigd, beter gezegd zich verdedigd.
De president vroeg, of hp zulks gezien had.
„Neen", luidde daarop het antwoord, „maar
Janos heeft het gezien en het mp verteld."
Janos werd weder voorgeroepen en met
den tuinman geconfronteerd. Hp wist zich
echter niets te herinneren.
Het verhoor werd voortgezet.
Do tuinman verklaarde dat Pista bereid
was geweest zich in hechtenis te laten nemen,
maar zich niet de boeien had willen laten aan
doen, waartoe ook volstrekt geen noodzaak
was geweest. Daarbp had de graaf terstond
met boos opzet de revolver laten halen, want
hp had nadrukkelpk die van zpn nacht
tafeltje verlangd, en het geheele personeel
wist, dat deze revolver steeds geladen was.
Het was dus onjuist, dat de graaf gemeend
zou hebben een ongeladen wapen in de hand
te houden.
De president richtte zpne laatste vraag tot
den getuige:
„Hebt gp gezien, dat de aangeklaagde het
wapen met opzet afschoot?"
De tuinman antwoordde dat men zulks
alleen had kunnen zien, als men onmiddellpk
achter den graaf gestaan en diens vinger
scherp in het oog gehouden had. Wel kon
hp verklaren dat de graaf het wapen voort
durend gereed en den vinger op den trekker
gehouden had, zoodat hp, de tuinman, onwil
lekeurig gedacht had, dat er een ongeluk zou
gebeuren en dat het schot precies op het
oogenblik gevallen was, dat Pista de hooivork
opbief tegen den veldwachter, die hem de
handboeien wilde aandoen.
De verdediger stond op en deelde den leden
van het gerecht mede dat deze getuige een door
den graaf ontslagen dienaar was.
„Ik ben ontslagen geworden", merkte de tuin
man op, „nadat ik bp het voorloopig verhoor
dezelfde verklaringen had afgelegd als thans."
„Gp hebt alleen te spreken, als u govraagd
wordt!" merkte de voorzitter op, die daarna
met de naast hem zittende rechters een
oogenblik fluisterde en tot besluit verkon
digde dat de laatste getuige niet beëedlgd
zou worden.
De tuinman keek den president verbluft
aan en nam zpne plaats onder de toehoor
ders weer in.
Thans nam de officier van justitie het
woord. Hp keurde het af dat de graaf eene
revolver had laten halen; eveneens getuigde
in zpne oogen het bevel om den tegenstre
vende de handboeien aan te doen van al te
ver gaanden pver en ongemotiveerde gestreng
heid; er was geene reden om aan opzettelpken
doodslag te denken, maar toch had de aan
geklaagde eene schuld op zich geladen, daar
hp, aan een onverstandigen inval toegevend,
hetnoodig bad geacht don wagenmaker met een
schietwapen te dreigen. Vervolg ommezijde.)
