Dousa's Album vereerd aan de
Leidsche Bibliotheek.
Jan Van der Does, Heer van Noordwyk,
die zulk een belangrijk aandeel heeft gehad
aan de verdediging van Leiden, waar hy
bovel voerde over de gewapende burgery,
naar wien in onze dagen de gedempte Koe
poortsgracht de Doezastraat is genoemd, heeft
niet alloen het zwaard gezwaaid; hem warerr
volgens zjjne lijfspreuk dulces ante omnia
Uusaeals Latynsch dichter was hy in de
beschaafde wereld der 16de eeuw vermaard;
a's Gezant naar Engeland toonde by tegen
over Koningin Elizaboth zyn diplomatisch
talent; als man van wetenschap was by
geëerd; hy was Voorzitter van Heeren Cura
toren der Hoogeschool, toen Prins "Willem
d.3 bad gesticht en hy de inrichting daarvan
had in orde gebracht; hy was de eerste
Bibliothecaris der Hoogeschool van 1535—1591.
Deze verdionstelyke man (1545 1604) had,
te Par[j3 of Douai studeerende, in 1563 een
keurignot gebonden Album aangeschaft, een
klein octavo in Franschen band met sieriyko
figuren in goud uit de hand er op gedrukt
op rug en plat en snede; meer dan 130
geleorde mannen, die hy op zyne gewichtige
levensbaan ontmoet heeft, hebben daarvan
een blaadje beschreven met een bybeltekst
in 't Hebreeuwsch of in 't Grieksch, met een
gedicht in 't Orieksch of Lafyn, in't Fransch
of 't Nederduitsch. Dat merkwaardige Album
van dien groot en man was in de familie Van
der Does bewaard, maar behoorde laatst aan
den heer W. F. Baron Roèilte 's Gravonhage,
die het had verworven uit de bibliotheek van
z{Jn grootvader, den Staatsraad W. F. Baron
Koüll (1767-1835).
Dit kostbaar kleinood nu is eenige dagen
geleden aan de Leidsche Bibliotheek afgestaan
door den hoor Baron Rot 11; zeker kon de
milde schenker geene plaats bedenken, waar
dat Album van dien Aanvoerder der verdedigers
van Leiden, van dien Curator en Bibliothecaris
harer Hoogeschool voortaan gepaster kon
worden bewaard. De Rogeering heeft officieel
haren dank betuigd voor dit geschenk, maar
ik voel my geroepen het belang van dit fraaie
Albnm nog beter te doon uitkomen.
Het is niet alloen zulk een kostbaar bookie,
omdat Dousa zulke buitengewone verdiensten
heeft als maker van zoovele sieriyko Latyn-
eche gedichten, als schryver van do Annales
Hollandiae, als eerste uitgever van Melis
Stoke, om van zyne waardigheden en ambten
te zwygon, maar omdat zoo vele beroemde
hoogleeraren en staatslieden, geleerden en
edelen met hunne eigen hand eone bladzyde
daarvan beschreven van 1563 tot 1597.
Te Douai en to Parys, te Brugge en to
Antwerpen, te 's-Hage en te Leiden evenals
te Londen schreven de geleerden en diplo
maten daarin oen loflied op den Leidschen
dichter, of eeno hoogst vereerendo getuigenis
van zyn kennis en smaak, van zyn beleid
on braafheid, welke woorden, in dicht en
ondicht, met een bybelschen term of in harte
lijk Hollandsch of Fransch, in gekunsteld
Grieksch of Latyn ter neer geschreven, toch
heel wat bowyzen voor Leidens eersten
C'urator-Presidorlt. Scaligeren Lipsius, Hadria-
o: us JuniusDom. BaudiusBonaventura
VulcaniusJ. De Groot, Joh. Cuperus, Scipio
GentilisLucas Fruytiers, Christoph. Plantijn
r.yn waarlyk groot genoeg om de door elk
hunner beschreven albumblaadjes tor eere
van onzen Dousa te waardeeren; kortheids
halve noem ik de meer dan honderd andero
geleerden maar niet, behalve den uitsteken
den kennor van het Grieksch Jean Morel
te Parys, die in die taal een blad beschreef,
waar zyno dochters CamillaLucrctia en
Diana elk een Grieksch gezegde aan toe
voegden en dan dat zeldzame gedichtje van
Roemer Visscheiwaarboven hy zyn wapon
door middel van zyn zegelring afdrukte! Men
wist dat een der weinige eigenhandige ge
dichtjes van dezen Nederlander bewaard waren
in dit Albumdo hoer F. A. Van Rappard
had het medegedeeld in zyne laDge lyst der
hem bekende Alba Amicorum in de Werken
van de Maatschappy der Noderlandscho Letter
kunde beschreven, maar hot Album zelf was
voor hom en ieder ander een gesloten boek.
Dat is het gelukkig niet meer! Dank do
vriendeiykheid van Baron Roëll mag ieder
geletterde hot op do Leitfsche Bibliotheek
bezien en wat meer is, bewonderen, want dat
moot ieder doon, die voor zulk eeno letter
kundige kostbaarheid gevoel hoeft. Niet alleen
is het fraaie boekje goed bewaard, maar do
handen zyn zeer leesbaar, de inhoud is vol
karakter, en vele verzen werden juist ter eere
van Dousa gedicht.
En dan komt er nog by dat er uiterst
merkwaardige horaldischo bydragen in bewaard
zyn; ik tel namelyk 20 gekleurde, fraai ge-
teekende wapens van de Heeren, die aldus
aan het lid van Hollands Ridderschap het
bewys van hunne aanzieniyke afkomst hebben
gegeven, en die wapenschilden zyn met fraaie
dekkleeden, helmen en spreuken versierd. En
nog is dit niet alles; er zyn in dit Album
nog eenige keurige teekeningen bewaard, als
van Hubertus Goltzius den numismaat, die
de oude schryvers opsierde met tal van af
beeldingen van door hem bedachte munten,
want die befaamde nummi Goltziani zyn nooit
geslagen geweest; hy toekende in dit Album
ee.'io vrouwefiguur, die munten in ruime mate
ui'stort; een andere Bruggenaar, degeleerde
Jw:obus CruquiusJaap Van der Kruik, aan
ieder, die zich met de handschriften van Ho-
ratius bezighoudt, goed bekend, beschreef
een blad en teokonde daaronder eeno keurige
urn of kruik ter opheldering van zyne ïyfspreuk
Omnium movetur urna. Uiterst eigenaardigis
hetgeen Marnix van Sint Aldegonde op Dousa's
albumblad schreef, waarop zyn bekend dovios,
dat zoo paste op zyn veel bewogen leven:
Repos ailleurshy had er een zeilend schip
keurig bygeteekend, tusschen de rotsen op de
baren schommelendo, doch dat koers zet naar
een opengeslagen bybel in den Grooten Beer
en het oog gericht houdt op Christus in den
hemel.
Evenzoo is voor ons als Leidenaars zeer
merkwaardig hetgeen door Jan Van Hout
geschreven werd in eene voortreffelyk geteo-
kende gekleurde cartouche, versierd met speer
en degen, geweer en zwaard, en let wel: met
de rood, wit en blauwe vlag, waarnaast de
strop en ander moordtuig en oen paar naakt
uitgekloodo gespietste en een opgehangen
Spagnool, terwyi daarboven twee gewapende
officieien met ontdekten hoofde elkander te
gemoet treden, en de rechterhand reiken, den-
kelyk Van dor Does en Boisot, beiden voor
treffelyk en fijn met kleuren geteekend. Lei
dens vordionstely' e secretaris schreef met
zyne fijne lettertjes, die vaak onleesbaar zyn
en onze archivarissen tarten, een ernstig
vierregelig vers ter eere van Dousa op 5 De
cember 1575 zooals hy er op laat volgon:
„Tot een gedenckteycken van de geduyrige
„ende onveranderlicke vruntschappe, mitten
„Hoochgeleerden, Eedolen, Erntfesten, Jonc-
„hoere Johan van dor Dous, Heor tot Noort-
„wyc, by tyden van de twede belegeringe der
„Stadt Leyden, inde uyter6te hongernoot en
„sterfto gemaect en dit gestelt by my Jan
„van Hout." Als men zulke woorden leest,
door zulke mannen eigenhandig tor neer ge
schreven ia die dagen, worden het lovende
menschen voor ons en waardeeren wy hunne
daden nog beter, en de ryke vruchten, die er
voor het nageslacht en dus voor ons uit zyn
voortgevloeid.
Doch genoeg voor een oppervlakkig bewys
hoe verdiensteiyk do welwillende gever was,
die do vele bydragen voor de letterkundige
geschiedenis aan de belanghobbonden heeft
willen voorleggen door dit Album aan de
Leidsche Bibliotheek te schenken.
De Uni7ersiteits-Bibliotheek bezit reeds eeüige
dergeiyke merkwaardige Albums, ook de Boe-
kery van do Maatschappy dor Nederlandscho
Letterkunde kreeg or in den loop dor jaren eenige,
waaronder met wonder fraaie teekeningen,
de Koninklyke Bibliotheek te 's Gravenhage
telt eene keurige reeks van zulke boekjes,
evenals op de Herzogliche Bibliothek te Wol-
fenbüttel mjj eene lange ry vertoond werd
van Alba, door tal van Duitscho en Engelsche
Vorsten en Vorstinnen beschreven, maar
voor Leiden kan er geen zoo kostbaar zyn
als dit Vrienden-album van Jan Van der Does,
dat baron Roëll aan onze Bibliotheek heeft
afgestaan. Dr. "W. N. Du Rieu.
Leiden, 25 Mei 1893.
Gemengd Nieuw»,
Hedenmorgen droegen twee per
sonen eone ton, met kokend water gevuld.
Op do Doezastraat gleed do man uit en
kwetste eon vinger. Door den val viel de
bodom uit do ton, waardoor de vrouwelyke
persoon hot water godeelteiyk tegen de beenon
on over do voeten kreeg, zoodat zy brandwon
den bekwam. Gelukkig was men dicht by huis,
waar zorgen aan de oeleodigde lichaamsdeelen
kondon gowyd worden.
Naar hot „H. Dagblad" verneemt,
is door den officier van justitie by de arren-
dissements rechtbank te 's Gravenhage ge-
desisteerd van het appöl in de zaak tegen
mr. W. Van der Vliet, betreffor.de de Leidsche
Duinwaterleiding maatschappy.
Eenige polderjongens geraakten
Zondagavond met eenige bewoners aan den
Sloterweg te Haarlemmermeer zóódanig hand
gemeen, dat voor zekeren C. De G. genees
kundige hulp moest worden ingeroepen. Hier
over ontevreden, verzameldon de bewoners aan
den Kruisweg zich Maandag-avond opnieuw,
(ongeveer 50), en de polderjongens moesten
het nu ontgelden; zelfs vier onschuldigen
werden zóódanig mishandeld, dat ze door den
dokter moesten worden behandeld.
In het huis van Van Duuren bleef geene
ruit heel-
Van een en ander is proces-verbaal opge
maakt.
Gevolg van veronachtzaming
dor wet. Eenigen tyd geledon, toon onder
do koeien van den veehouder H. Van Egmond,
to Rynsburg, het mond en klauwzeer uitbrak,
liep het vee van De Haan op een stuk land,
grenzende aan het besmette, doch daarvan
door eene sloot gescheiden. Dadeiyk word het
land en het vee van De Haan besmot ver
klaard (ofschoon er geene ziekte was) en een
bord geplaatst: „Besmetteiyke veeziekte,
mond- en klauwzeer." Door de groóte droogte
echter was het stuk land zeer spoedig afge
weid en moesten de koeien op ander land
overgebracht worden. De Haan verzuimde
echter dit aan te vragen, en toen nu de koeien
verweid waren, werd er dadeiyk proces-verbaal
Opgemaakt, en zal het vee deze week worden
onteigend. Den geheelen dag loopt een wachter
om op te passen, dat het niet wordt verkocht.
Voor Do Haan is het te hopen, dat zich alles
nog ten goede zal keeren.
Een Engelsche ondernemer heeft
by het Ryk en het gemeentebestuur te's-Gra-
venhage een plan ingediend tot hot aanloggen
van eene wandelpier in zee te Schevening'en,
ter hoogte van het Kurhaus. Dit wandelhoofd
zou zich by eene breedte van 20 M. over
eone lengte van 465 M. in zee uitstrekken.
In het midden van de pier is een rondpoint
ontworpen voor het plaatsen van muziek
tempels en ook ligt het in het plan langs
1 eide zyden van de pier electrische wagenljes
te laten loopen voor hen, die niet te voet
de wandeling wenschen te doen.
De kommen aan beide zyden zyn bestemd
voor haventjes, alwaar stoom- en pleizierbooten
eene veilige ligplaats zouden verkrygon.
J. B., te Gorkum, heeft getracht,
achter de Godskamer aldaar, zich door op
hanging het leven te benemen. De knecht
op den in de nabyheid staanden molen dit
ziende, yide naar beneden en sneed nog juist
int yds den riem door, waarmede hy zich aan
de aldaar staande palissaden had bevestigd,
zoodat de levensgeesten nog niet geweken
waren. Hy is op advies van den dokter naar
het Ziekenhuis gebracht, zeker om zyn roes
uit te slapen, daar hy in „kennelyken staat"
vorkeerde.
To Bergum is do 88-jarige oud-
stryder L. v. d. Meulen door een melkwagen
aangereden en zóó deerlyk gekwetst, dat hy
bezweken is.
Te Wilnis zyn gistoren by 4 ver
schillende veehouders 3 koeien en 1 kalf
gestorven, naar het scbynt aAn verschillende
ziekten.
Uit Leeuwarden wordt gemold
dat gisternamiddag in den mastkoker van een
turfschip, liggende by de Beurs, het lyk is
gevonden van een aldaar wonend gepaspor-
teerd O. I militair.
Het lyk lag achterover met het hoofd naar
beneden en de beenen omhoog tegen het
contre-gewicht van den mast. De schedel was
geschonden.
Men begrypt niet hoe do man, die niet op
het schip tehuis behoorde, in dien toestand
is geraakt.
De justitie heefc het lyk, dat reods in
st3at van ontbinding verkeerde, doen schouwen
in het Stads-ziekenhuis. De overledene stond
bekend als iemand, die veel misbruik maakte
van sterkon drank. Eene talryke menigte be
weegt zich bij hot schip.
Te KosselLoo, by Leuven, is een
brand uitgebroken, waarby 8 huizen verwoest
zyn. Eone vrouw, die liet vee wilde redden,
kreeg zeer hevige brandwonden. Toon men
onvoorzichtig genoeg was haar een emmer
water over het brandende lichaam te werpen,
stierf zy onmiddellyk. Het lyk van een kind
van 7 tot 8 jaar werd onder do puinhoopen
gevonden, 4 of 5 personen zyn gewond. Onder
de puinhoopen zyn nog eenige lijkon bedolven.
Het vee is gered.
Tusschen Ulvenhout en Ginneken
heeft mon van het zoogenaamd Ulvenhoutsche
bosch 10 H.A. moeten verbranden, om zoo
doende bevryd te worden van de millioenen
rupsen, die aldaar gevonden werden.
Als vervolg op hetgeen ik u de
vorige week mededeelde omtrent de weinig
heuscbe houding der officieren van de rydende
artillerie tegenover hunne collega's der infan
terie, enz. nog dit, zoo schryft men aan „de
Amsterd.":
De toestand is er sedert niet op verbeterd.
In de eerste plaats heeft de luit.-kolonel jhr.
V. A. De Pesters by hot neerleggen van zyn
commando over het corps „ryders" zyne
mderhebbende officieren saam genood, om
afscheid te nemen. Men passeerde daarby
evenwel den dokter, don paardenarts en den
kwartiermeester, alzoo dezelfde officieren, die
ook by de revue op do Kemporheide zoo
onhoflyk waron behandeld geworden.
Voorts is in eene vergadering der infanterie-
officieren, waarby de tor gelegenheid van het
caroussei ondervonden bejegoniDg streng werd
gegispt, gebleken dat hun regiments-com
mandant het beter vond, de zaak niet verder
to pousseeren. Van die zyde loopt het dus
af met een boos biyven op de kameraden
der artillerie, eene bedekte vermaning om
liet by een elkaar negeeren te laten.
Men meldt uit Bordeaux dat
oen groote brand de wynkelders der firma
Eschenauer Co. vernield heeft.
De vlam brak 's avonds halfnegen uit op
de zolders, waar fusten en hoepels opgestapeld
lagen, en nam spoedig groote uitbreiding aan,
zoodat de naburige woningen groot gevaar
liepen. De brandwoer moest zich beperken
deze in bescherming te nemen, daar van
blnsschen geen sprake was. Men slaagde er
in 300 fusten der fyne wynsoorten te redden.
Toch wordt de schade, welke door assurantie
gedekt is, op 2,000.000 fr. begroot. Persoon-
jyko ongelukken vonden niet plaats.
Vyfvoudige moord en zelfmoord.—
Een wynhuishouder te Parys, Couppey ge
naamd, hartstochtelyk liefhebber van wedden
by wedrennen en die daarby zeer veel, zoo
niet alles verloren had, heeft Zaterdag ochtend
vroeg zyne vrouw, zyn veertienjarigen zoon
en zyn dochtertje van dertien jaren vermoord
en een dochtertje van zeven jaar zwaar ge
kwetst; hemzelven vond men, de revolver in
do hand, waarmede hy zich eeno wonde in
het hoofd had toegebracht, op het oogenblik,
dat de commissaris van politie de deur deed
openbreken. Hy is in den avond bezweken.
De concierge had, op het knallen der eerste
schoten, dezen geroepen.
Er is een brief gevonden, waarin de echte
lingen verklaarden een einde aan hun leven te
willen maken en hun kinderen niet in armoede
en schande te willen achterlaten. Zy hadden
dit blykbaar eerst door houtskooldamp be
proefd, maar ontwakende moet Couppey zyne
vrouw en achtereenvolgens de kinderen in
hun slaap ieder een kogel door het hoofd
hebben gejaagd. Men vond ze, op het jongste
dochtertje na, dood in hunne bedden, bebloed
en met eene wonde in den slaap.
De opstand in Nicaragua. De
-^Herald" verneemt dat de slag, welke Zaterdag
ia Nicaragua geleverd werd en waarby de
opstandelingen het leger van den president
Sfcicaza versloegen, twaalf uren duurde. Het
regeeringsleger verloor do helft aan dooden,
gewonden en deserteurs. Uit het overige doel
is alle tucht verdwenen.
In den ochtend van 23 dezer
heeft er boven Cleveland (Ohio, V. S.) een
cycloon gewoed, gepaard met hevige regen
buien. In aanbouw zynde huizen, stellingen
en een stalen koepeldak zyn vernield. Eenige
menschen zyn gedood en verscheidene ernstig
gewond.
In Spanje is naby Carthagena
eene myn onder water goloopen, waarby 5
personen verdronken.
Eene buskruitfabriek naby dezelfde stad is
in de lucht gesprongen; twee personen wer
den ernstig gekwetst; do fabriek is geheel
verwoest.
Het spoorwegongeluk in Ier-
land. Een buitengewone trein met varkens,
welke bestemd waren voor de pinkstermarkt,
is, zooals reeds kort gemeld werd, te Tralee,
in Ierland, verongelukt. De trein bestond uit
7 wagens vol varkens, drie personen rijtuigen
en don conducteurswagen. By het afryden
van eone zeer steilo helling wilde de rem
niet werken, zoodat de trein in volle vaart
op de viaduct over eene bergkloof aanreed.
Met bliksemsnelheid bereikte de trein de brug.
Deze, hoewel ze hevig schudde, weerstond
