echter wel zyn geweekt, dat de belangstel ling bega.' to verflauwen: de Werkinrichting wa« ur en de bedelarij metterdaad zeer ver minderd en dus kon men do hand wel op den zak honden. j Laator, uitgestrooid door hen, die liever op eigen hand liefdadigheid oefenden, deed ook uier weer het zijne en de Ijdolheid van sommigen, die 'ulykoaar meenden dat het: „Uwe reci- rhand w'ete niet wat de linker dot»", niet voor hen geschreven was, zorgde voor de real. Langzaam daalden de contri- buiiöu tot in 1884 het minimum bereikt werd van f 252.19. Sinds dien tjjd is het cijfer weer eenigszins stijgende: op de jongste rekeniug i.;dt men f 428.43s als contributiën on Kiften. Eoue oj..»le maal ontving de Vereoniging van buiten de gemeente blyk van belang stelling, nl. in 1878, toen z(j bericht ontvan gen rnuciit dat wijlen de heer E. C. Groe- nevold, emeritus-predikant van Noordwljk aan Zee, ie Leiden overleden, haar b\j uiterste wilsbeschikking oen legaat van ruim f 2000 had verzekerd. Subsidie uit de gemeentekas (anders dan kosteloos gebruik van het gebouw) of van eenige andere openbare instelling ontving de Vereeniging nooit. Zjj trachtte zichzelve te helpen, en hoezeer wel eens het water aan de lippen kwam, toch heeft zjj zich weten staande te houden. De klacht, dat inrichtingen als onze nu 25 jarige de nationale nijverheid benadeelen, zal men over de onze niet licht hoerenzjj toch bepaalt zich in hare werkzaamheden uitslui tend tot het plakken van papieren zakken en het vervaardigen van linnen zakken en van netjes voor de aardappelmanden, een voudige arbeid dus, waartoe geone of zeer weinig opzettelijke voorbereiding noodig is. In het afgeloopen boekjaar kon over de 5 wintermaanden ongeveer f 600 als arbeids loon worden uitbetaald. Natuurlijk dat de winst op dit fabrikaat niet voldoende is om de overige uitgaven te dokkon; daartoe moeten de contribution dienen. Met r« at mocht do oprichter, do ijverige Pické, op den steun der ingezetenen rekenen hun eigen belang toch moest hen nopen voor het schoone doel by te dragen. En hoezeer het af en toe scheen dat dit eigen belang sommigen niet al te holder voor den geest stond, zoo hebben we toch goede hoop dat ook dezen weldra op dan gosden weg zullen torugkeerou en zich opnieuw zullen laten inschreven als begunstiger der Werk inrichting. Een woord van diep gevoelde hulde aan de nagedachtenis van den goodon Pické, wiens hart steeds zoo warm klopte, waar het eene gezonde philanthropic gold, zal zei or woor- klinken in dezelfde zaal. waar de eerste ver gadering, welke tot hare oprichting leidde, werd gehouden, en waar Dinsdag-a vond het 25-jarig bestaan der Werkinrichting zal worden herdacht. En ovenmin mag het be- twyfeld worden dat aan den meer dan gewonen ijver van haren Tonningmeester, den hoer P. E. A. Kleinpenning, die nu byna 20 jaren het geldelijk beheer voerde, rechtmatige lof en welverdiende dank zullen worden gebracht. Ook den grijzen heer Paardokoopor, die, z\jn w\j wel ingelicht, van den dag der opening tot heden deel uitmaakte van het Bestuur, worde het eeresaluut niet onthouden! Noordwyks burgerij zy hartelyk geluk ge- wenscht met het zilveren feest dor Werk inrichting! Zy blyve steeds een bolwerk togen de bedelary on helpe, op hare wyzo, nog lang de armoede lenigen van hen, die niet door marktgeschreeuw on ophitsende redovoeringen en optochten, maar door eerlyken arbeid, too- non, zeiven do hand aan den ploeg te willen slaan. Zal do schoone instolling, op wier bezit Noordwyk in den volsten zin trotsch mag zyn, evenwel aan haar doel kunnen blijven beantwoorden, dan behoort ieder ingezetene haar in elk, maar vooral in f i n a n t i e 1 opzicht, té steunen; voor óón cent per dag wordt men lid dor Vereoniging; zoo dikwyis toch wordt méér dan één cent per dag nutteloos weggeworpen, die, ware liy voor de Werkinrichting bestemd geworden, ruimen interest zou hebben afgoworpon en het zalige bewustzyn geschonken, eene goede daad ver richt en eene nuttige instelling gesteund te hebben. Gemengd Nieuwm. Hedo worden aan het politie band gebracht twee beschonken personen, die, met elkandor ruzie gehad hebbende, den oen den ander met een mes in den hals ver wond had. Beide alhier niot te huis behoo renden logoerden in eene slaapstedede dader werd door de politie gezocht, alshobbende deze van een reeds door de politie alhier aan gehouden persoon goederen gekocht, welke door den aangehoudene to Amsterdam waren ontvreomd. Toen de rechercheur in het loge ment op hem stond te wachten, gebeurde het bovenstaande in do onmiddellyke naby- hoid van dat logement, zoodat de rechercheur, daarvan onderricht, don dader nog met het mes in de hand, mot don ander worstelende, aantrof. Van een on ander wordt proces verbaal opgemaakt. 1)0 omtrek der Haven en Oude werd Vrydag-avond in rop en roer ge brac lit door de vervolging van een paar snoopers, in oen schuitje gezeten. Dezen whren van Koudekerk gevaren en werden aan gewezen als de daders van een kippendief- stal, zoodat de ryks veld wachters en twee ge meente-veld wachters van buiten hen volgden. Te Leiden aangekomen, gingen de stroopers aan de Haven eene tappery binnen, doch op de nadoring dor veldwachters sprongen zy in het schuitje en roeiden naar de Oude Vest. Toen werd er algemeen jacht op hen ge maakt, waarby zich nog enkole Leidsche politie-agenten en een brugwachter voegden. Laatstgenoemde sprong met oen politie agent in eene schippersjol, maar zy konden de stroopers niet inhalen, die wedor terug naar de Haven voeren, gevolgd door de jol en de politie langs don wal. Dat daarbij eene groote menschenmassa op de boen was, behoeft geen betoog. Het slot der vervolging was, dat de stroopers het nog wisten te ontkomen en dat, toen zy later aan het Utrechtsche Veer werden opgemerkt, de kippen verdwenen waren. Gistermorgen werden enkele personen onverhoeds in de Morschstraat aan gevallen door een persoon, die bleek beschon ken te zyn. Een heer bekwam een vry hevi- gen slag onder de kin, een officier der huzaren ontving oen duw, een baggerman eene ver wonding aan den hals en een boer een slag op het hoofd. De politie, daarvan onderricht, trachtte den dader aan te houden, maar deze had zich uit de voeten gemaakt. Heden werd hy aan het politiobureel onderhoord; hy ver klaarde van niets to weten en in dronken schap gehandeld te hebben, zoomede dat, wanneor hy jenever gebruikt had, hy zeer lastig was en tot alles in staat. Verder bleek dat hy reeds wegens mishandeling een vonnis heeft ondergaan en dat hy in militairen dienst verschillende malen gestraft werd wegons opvliegend gedrag en vernieling. Na het sluiten der tapper yen in eene beruchte buurt was het gisteren aldaar en aan de Haarlemmerstraat vry rumoerig, ton gevolgo van onaangenaamheden tusschen burgers en militairen en millitairen van ver schillende wapens onderling, waarby zolfs een korporaal dor infanterie door een artillerist geslagen zou zyn. De politie, geholpen door de militaire patrouille, maakte een einde aan het s :handaal. Gisteren is hier wederom een persoon uit do zaal van het Leger des Hells verwyderd, omdat hy door lachen en schuifelen der beonon de godsdienstoefening stoorde. Hot aantal bezoekers van den Academiotuin alhier bedroeg gedurende de maand April 625van 1 Maart tot 30 April 909. Door den heer W. F. S t o y g o r - waldt, ryksveearts alhier, is mond- en klauw zeer geconstateerd by kooien, loopende in eene weide van don Kamphuizorpolder, onder do gemeente Oegstgeest, en toebehoorenae aan A. Van Egmond. De uitspraak in de rechtszaak betreffende de Leidsche waterleiding, verleden week voor de Haagsche rechtbank behandeld, is bepaald op Maandag 8 Mei a. s. In de afgeloopen maand werden te Zoeterwoudo als aangetast door mazelen aangogeven 17 kinderen. Één geval van diphtheritis kwam er voor. In don avond van den 17den Januari j. 1. kwamen L. K. en J. B., een paar arbeiders uit Rynsburg, die er nu juist niet uitzagen als een paar woestelingen, maar eerder als een paar jongens, die hun laatste oortje versnoept hadden, in vereoniging met nog 2 arbeiders by den kastelein A. F. aan hot Warmonderhek. Het was dien dag hard- rydery to Warmond geweest; hot gezelschap had een borrel op, wilde in het koffiehuis biljarten, hetgeen hun geweigerd werd, waar schijnlijk omdat de kastelein do onwelkome gasten liever zoo gauw mogelijk zag ver- dwynen en misschien ook voor het laken van zyn biljart vreesde. Door de hier bovengenoemde arbeiders word toon H. L. F., de zoon van den kastelein, mishandeld en ook naar den vader met schaat sen geslagen door Wysman, mede arbeider uit Rijnsburg, die heden tor terechtzitting van de arrondissements rechtbank te 's-Graven- hage er zich trachtte af. to maken met zich van den domme te houden. Reeds in de instructie had, volgens het O. M., deze getuige eene leugenachtige houding aan genomen en nu hy heden, niettegenstaande de kastelein van het Warmonderhek en zyn zoon bepaald volhielden „dat Wysman ook met schaatsen had gezwaaid en de slag naar den kastelein slechts by toeval door ec-n kapstok was gebroken," toch brutaal volhield van niets ie weten, requireerde do subst. officier van justitie, mr. Pleyte, het opmaken van proces verbaal wegens meineed tegen den getuige •T. Wysman en zyne onmiddeliyke inhechte nisneming. Na in Raadkamer te zijn geweest, verleende 1 de rechtbank rechtsingang en instructie tegen Jan Wysman ter zake van meineed, zonder echter, overeenkomstig het requisitoir van het O. M., zyne dadelyke inhechtenisneming te gelasten. De verdere behandeling der zaak werd daarna voortgezet. Na by F. aan het Warmonderhek nog eene flesch drank gekocht te hebben, ging het go zeischap naar G. J. S., tolgaarder te Oegst geest. Daar werd hun echter de toegang ge weigerd en toen werden by S. 42 glasruiten ingeslagen en een deurpaneel ingetrapt. Voor dit feit hadden alleen L. K. en J. B. zich te verantwoorden. De eerste ontkende, da tweede gooide do schuld voor een groot gedeelte op don andGr. Na hun vernielingswerk te Oegstgeest voltooid te hebben, trok de bende naar Sas- senheim en werden ook by den tolgaarder S. aldaar moedwillig een paar ruiten inge slagen, naar het schoen met de handen, want èn aan de ruiten èn aan de handen van L K en J. B. zat bloed. L. Iv. beweerde, zich niets meer te her inneren, daar hy zoo dronken was (eene misselyke verdediging voor een man van 39 jaar, golyk de president der rechtbank op merkte), terwyl J. B. ontkende aan deze vernieling deel te hebben genomen. Den volgenden dag waren door den veldwachter zyne handen onderzocht en er was geen enkel wondje aan gevonden. Te Sassenheim bleken de levenmakers echter van eene koude kermis thuis gekomen, want aan den bekl. K. was een pak slaag toege diend, dat hem, volgens zyne eigene verklaring, nog eenige dagen had geheugd. Intusschen hadden de beide beklaagden, althans zy stonden alleen terecht, den ouden tolgaarder J. S., te Sassenheim, ook nog mishandeld, dus was het natuurlijk dat zij er ook niet zonder klappen waren afgekomen. Subst.-officier van justitie, mr. Pleyte, ving zyn requisitoir aan met er op te wyzen dat de instructie dezer zaak veel mooilykheden had opgeleverd, daar van den aanvang af de bedoeling was gebleken om, naar men zegt met hun goedvinden, L. K. en J. B. er alleen voor te laten opdraaien in plaats van de vier belhamels. In hooverre Jan Wysman thans ook schuldig is, zal moeten biyken uit de tegen hem verleende instructie wegens meineed. De schuld van L K. en J. B. achtte ZEd. Achtb. wettig en overtuigend bewezen en hy vorderde voor ieder der beklaagden 9 maandon gevangenisstraf. Uitspraak heden ovor 8 dagen. Op zeer kalme wjjze werd de lste Mei-betooging gisteren te 's-Gravenhage gehouden, evenals het vorige jaar op een particulier land aan den Bezuidenhoutschen weg. Een 500- a 600-tal personen, naar schatting, waren er byeen. Een paar roode vlaggen wapperden van de in het zand ge plante vlaggestokken en eene leegstaande nieuwgebouwde woning diende tot verzamel plaats van de leiders. Wat rood doek en de bekende leuzen op papier gedrukt dienden tot decoratie, terwyl het balkon en de boven verdieping bestemd waren voor een fanfare corps, dat eenige vroolykheid byzette door het spelen van marschen en vryheidsliederen. Vlak daartegenover bood eene ververschings- tent gelegenheid tot lafenis. Drie sprekers traden op. A. S. De Levita, van Amsterdam, ontvouwde het eerst de be- teekenis van den dag en betoogde do voor deden van den 8-urigen werkdag voor de arbeiders, den arbeid en de sociale toestanden, en later volgden Réveil, van Zutfon, ei johs. Harttorff, van Amsterdam, zyn voorbeed. De redevoeringen bevatten hier en daar o be kende zinspelingen op de ovormachl der regeerende klasse, haar stilzitten waa. het de belangen der arbeiders betreft, het kapita lisme en do bourgeoispers, terwyl ook een toegejuicht woord van herinnering werd ge sproken ten opzichte van de arbeiders, dié in don kerker zuchtten. Vooral werden de arbeiders, die tot dusver den 8-urigon werk dag niot aan wilden, aangespoord om hun verzet te laten varen, en met voorliefde er op gewezen dat de anarchisten, die tot hiertoe daar'ogen gestreden hadden, hun verzet Kcbijren te hebben opgegeven of to zullen opgeven. Intusschen werd er onder de bladen en geschriften, welke te koop werden aan geboden, in één daarvan tegen dien acht-urigen werkdag geprotesteerd. Ook werd geweien op de jongste bewegingen in België. Om twaalf uren aangevangen, eindigde do meeling ongeveer te kwartier over drieën. Aan don Bezuidenhoutschen weg bleren volen naar do meetinggangers kyken. Hot wed r, ofschoon wat guur, hield zich overigens goed. In de pauze werden door een kindor- koor eenige lioderen gezongen. Te Amsterdam kwamen gistermorgen te kwart vóór negenen op don Dam eenige meest jeugdige socialisten by elkaar, jonge lieden en meisjes, allen getooid in hot Zon dagéch pak, met een rood lintje versierd. Te klokke negen trokken zy af langs Nleuwendyk en Haarlemmerdyk, en toen zy buiten de poort waren, ontplooiden zy de banieren. Moedig, zegt de „Tel.," aanvaardde het troöpje den tocht langs dien vervelender., langen Haarlemmerweg. Niets kon de opge wekte stemming verdry ven; de koude plaag zieke wind niet, die de vaandels liet klapperen, zoodat ze haast niet te houden waren, die de hoeden opnam en zo voortdreef meters vooruit, die de jassen optrok en de strooibiljetten deed opvliegen en ze verspreiddo, om de colporteurs beschaamd te doen staan. Dapper hield het clubje der. strijd vol, niet verstoord door de onbescheiden stofwolken, welke overal binnendrongenin neuzen en oogen en monden en ooren, die alles neutraal- grys kleurden, zelfs de bloedroode vlaggen. Vroolyk zongen de betoogors hunne liederen, steeds voortmarcheerend op de maat, gevolgd door de deftige veldwachters. En binnen twee uren hadden zy Halfweg bereikt, het doel van de frissche morgenwandeling. In 't kalme Houtr(jk-cn Polanon waren auto riteiten en bewoners blykbaar niet erg op hun gemak. Er waren ton minsto zeer ernstige maatregelen genomen. De burgemeester, jhr. Teding van Berkhout, was speciaal voor 't geval uit Haarlem gekomen met eene brigade veldwachters, en vorder waren van die ryks- politie-agenten gekomen uit Haarlommermeer en uit alle plaatsjes in don omtrek, tot zelfs uit Oosthuizen. Veertig man waren ze sterk, voor de helft opgesteld in de school, deels op het terrein der meeting, aan de grenzen der gemeente Haarlemmerliede en Spaamwoude, langs de hoofdwegen en vóór het Raadhuis van Haarlemmerliede. Verder was men Zaterdag avond on -nacht bezig geweest in het station mot het plaatsen van een speciaal telegraaftoestel in verbinding met het hoofdkantoor te Amsterdam, dat door een aparten ambtenaar werd bediend. De tele- phoon der N. IJ. S. op de verschillende wacht posten werd ter dispositie gesteld van de politie. Men beweert zelfs, dat de huzaren gecon signeerd waren in de kazerne te Haarlem, en last not least: een der meest „roode" burgers uit den omtrek, een bestuurder van den S. D. B., afd. Haarlemmermeer, was Zaterdag heel voorzichtig in bewaring genomen: de man had reeds langen tyd nog drie dagen arrest te goed. Zoo verzorgd kon Halfweg gerust wezen, maar 't was 't niet. Do burgemeester wacntte den troep op aan de grenzen met een paar veldwachters en verzocht de vaandels op te rollen en te zwygen. Terstond werd aan 't verzoek gevolg gegeven en heel rustig trokken de Amsterdammers het dorpje binnen, nog ver sterkt door de Haarlemscho broedersde S.-D. Spoorwegvereeniging „S. V.", den timmer lieden-, yzer- en metaalwerkers-bond en de zangvoreeniging „Excelsior", die te halftien Haarlem waren uitgewandeld langs don Am- sterdamscken Weg naar 't „gulden midden". Samen een paar honderd man sterk ging het toen naar het weiland van Hoogland. Weinig Halfwegers waren er op 't pad. De meesten waren veilig thuis gebleven en nu lieten ze, heel bedeesd door de horretjes

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1893 | | pagina 2