Columbus lichtte het anker op ceu Vl ijt en op een Vrijdag zag hij Land, lettergrepen, die al of niet den klemtoon hebben, vervallen; 3. de stomme ch en de stomme li verval len cis, dorsentans, lee. In schip, enz., waar men ze hoort, blijft ch bestaan; 4. 't woordje noch wordt Steeds met ch geschreven en kruid altyd met d; 5. inlassching van c tusschen staramen van werkwoorden, uitgaande op g en het achter voegsel lijk, is geoorloofd; 6. tusschen d9 deolen van samengestelde zelfstandige naamwoorden wordt alleen dan "tone n geschréven, wanneer dje ook in de beschaafde uitspraak wordt gehoord; 7. de verbinding s tussgbfc'n de deelen eene» ^samenstelling wordt alleen dan geschreven, wattfteer Wt-rdt geboord; 8. Vi\ bastaardwoorden wordt ph door Om vangen, b\jv. telefoonenz. 9. onzijdig zijn de woorden, waarvoor hei lidwoord het kan geplaatst worden, mannelijk de namen van mannelijke personen en diere;», vrouwelijk de namen van vrouwelijke personen en dieren; tweeslachtig de niet onzijdige stof namen, terwijl alle overige naamwoorden een gemengd geslacht hebben. Art. 10 geeft eene vereenvoudiging der ver buiging van het lidwoord en het bijvoeglijk naamwoord; art. 11 der verbuiging der voor naamwoorden, en art. 12 der telwoorden. De commissie, bestaande uit de heeren T. Buitenrust-Hettema, H. J. E. Mons, P. De Geus, G. Keller, R. A. Kollewijn en E. T. Terwey, is van meening, dat hare voorstellen „en bloc" dienen aangenomen te worden. In zjjn welkomstgroet sprak dr. Kollewijn zijne voldoening uit over de bewezen belang stelling, en de vordering van de beweging voor eene eenvoudiger en meer met do spreek taal overeenkomstige spelling. Er is wel is waar hevige principiëele tegenstand gebleken, er zijn er ook, die een accoordje hebben willen gooien, terwyl daartegenover eon 1000-tal personen hunne adhaesio betuigden. D. o. zijn veel onderwijzers van het lagero, middelbare en hoogere onderwijs, terwijl spr. met dankbaarheid herinnerde aan de waar deering van do hoogleeraren Symons en Lo geman, die zich met ingenomenheid over de beweging tot hervorming uitlieten. Spr. lichtte nader toe, waarom de commissie aanvanke lijk op aanneming van hare voorsteilen en bloc gesteld is, om op don grondslag daarvan eeno vereeniging te stichten, die zich ten doel stelt de spelling en verbuiging van onze taal zooveel mogelijk in overeenstemming te brpy- gen met de beschaafde spreektaal, Bij acclamatie betuigden de aanwezigen hunne instemming met het voorstel om tot het stichten van die Vereeniging over to gaan, met bepaling van de contributie op f 0.50 por jaar. De commissie aanvaardt de opdracht om zich als voorloopig bestuur te corpjtjtueeren statuten te ontwerpen. Aan de orde kwam nu de vraag, op welke wijze de Vereeniging propaganda kan maken voor hare denkbeelden. Aangenomen werd het voorstel om te trachten een eigen orgaan ter behandeling van de spellingquaestie te verkrijgen en van de bestuurstafel in over weging gegeven om alvast in gedrukte stuk ken die spelling toe te passen, lezingen te houden, afdeelingen te stichten. Na breedvoerige discussie over de vragen of de verschillendo punten al dan Diet aan stemming van de leden der Vereeniging zul len onderworpen worden; of men nu reeds, vóór de verschillende punten definitief zijn vastgosteld, tot de propaganda voor dezo ver eenvoudigde spelling zal overgaan, sloot dr. Kollewijn de vergadering met eeno opwekking om alvast ijverig voor de zaak te werken. Het Lco-jablleuin, In de groote zaal van „Zomerzorg" hield de R.-K. Centrale Kiesvereeniging in het district Katwijk gisternamiddag een© feestelijke vergadering ter herdenking van het gouden jubelfeest der bisschopswijding van Z. H. Paus Leo XIII. De leden waren in grooten getale met hunne dames opgekomen, zoodat de zaal geheol bezet was. De firma Speet en Van Velsen had voor eene toepassoliike versioring zorg gedragen. Om do pilaren slingerde zich groen, waartusschen gele en witte tulpen (de pauselijke kleuren), terwijl op het podium te midden van groen en gedrapeerd door vlaggen en wimpels onder het Pauselijk wapen do beeltenis van Z. H. prijkte. Do hoer A. Op do Laak, van Noordwyk, opende de feest vergadering. Spr. betuigde zijne vreugde, dat hy als voorzitter van de Centrale Kiesvereeniging deze vorgadenng mocht openen. H(j heette do eerw. geeste lijkheid, die de vergadering met hare tegen woordigheid vereerde, den zeereerw. feest redenaar, die niet geschroomd had eene lange /ejs te ondernemen _orp de feestvreugde te komen vorheogen, en Yëidef a! de leden, die in zoo'n grooten getale tegenwoordig waren, hartelijk welkom, Met den krsët: „Leve Leo XIII! Leve de Paus Koning!" waarmede het auditorium van harte instemde, eindigde de heer Op de Laak zijne openingsrede, waarna een zangkoor van Noordwyk, onder diiectie van den heer Van ren, zich met twee gewijde toonzet tingen deód hooren. De zeereerw. zeeigel. hêet pref. P. De Bruin, prefect te Roldüc, beklom nu het podium om de feestrede uit te spreken. De redenaar herinnerde aan don tyd toen den 7den Februari 1878 Paus Pius IX over leed, hoe Leo XIII diens nalatenschap aan vaardde en hoe het na eenige jaren vriend en vyand is duideiyk geworden dat deze Paus niet behoefde onder te doen voor zyne voor gangers. Zelfs onder de principiëele vijanden der R.-K. Kerk is er niemand, die niet hulde brengt aan Leo XIII als een der meest geniaalste karakters, als een der grootste, invloedryksle mannen dezer eeuw. Leo XIII is een lichtbaak te midden eener chaotische verwarring van communisme, socialisme en nihilisme. Die Leo, sedert 15 jaren Paus, de plaatsvervanger van God, do drager van alle macht in een tyd van anarchie, een lichtbaak in or.ze materialistische eeuw. die Leo XIII viert feest. Niets billyker, zeide spr., dan dat de Katho lieken met Hem medejubelen. Spr. zou trachten den aanwezigen deze reuzengestalte te teekenen. Eene schets van dezen Man moge hunne verknochtheid doen toe nemen, hun geloof in dezen tyd van ongeloof aanwakkeren, hun vertrouwen versterken. In hot eerste gedeolte van's Pausen leven6 schets wees spr. er op wat Paus Leo heeft tot stand gebracht en hoe Z. H., trots droeve omstandigheden, tranen van vreugde kan storten, terwyl tweehonderd millioen katho lieken met hem jubelen, met hem bidden, voor hem knielen. Na de pauze zong het koor de „Hulde aan Z. H. Leo XIII", woorden van A. N. Mut- eaer8, muziek van W. H. Van Besouwen, voor koor en soli. De hoer Van Doeveren zong do baryton- solo, do heer Van Donk dotenor-solo. De toe juichingen, welke den zangers ten deel vielen, waren alleszins verdiend. De zeereerw. heer De Bruin vervolgde daarna zyne rede, met tal van historische herinneringen in verband met de Kerk en een blik op den tegenwoordigen maatschap- peiyken toestand. Socialisme en resolutie, zu schryden langzaam, maar zeker vooruit. Als de revolutie komt, zal zy gewapend zjjn', in de eene hand met dynamiet, in de andere hand met den biandondon fakkel. Mot afgryzen zullen wy het gedruisch hooren der instortende steden. Daarna zal het helsche spook worden vernietigd; op de rots zullen zy do kolom zien, daarboven het kruis, daar naast het stralende licht. De geest Gods zal de verwoesting doen ophoudennieuwo volke ren zullen verryzen en elkander met biydschap den broederkus geven. Zal Leo dien tyd aan schouw^? Leo zegevieren? Leo behoeft niet meer te zegevieren. Hy triomfeert by z\jn jubilé door zyn morenen invloed. G(j, zóo zeide spr. aan het einde zyuer rede, zegeviert, Leo, en wy met u, door de eenheid der Kerk, die meer dan ooit vaststaat, door de eenheid der geloof6- en zedeleer. Als Z. H. overweegt wat onder zyn 15-jarig pontificaat tot stand kwam, dan aanschouwt Hy de verwezenlyking van Christus' woord: Gy zyt Tetrus, en op deze steenrots zal Ik myne kerk bouwen en de poorten der hel zullen haar niet overweldigen. Laten wy, aldus riep de redenaar den aan wezigen toe, ons herinneren dat wy Katholiek zyn e;i onder de hoede staan van zoo'n grooten Paus. Terwyl anderen dobberen op onstuimige water an als een schip zonder roer, zonder kompan varen wy veilig naar behouden haven in het ueepje van Petrus. Schynt het onaan- zienlyk, in den donderenden, bulderenden or kaan wordt het roer met vaste hand omklemd c o-W don Stedehouder Gods, dien ik hedenavond in al ryne glorie heb voorgesteld. Volgen wy Hem, moge Hy nog lang onze aanvoerder zyr. eve Leo XIII! Leve de Paus-Koning-! H< - auditorium, dat met gespannen aan dacht de doorwrochte rede had aangehoord, brak in entbousiatische toejuichingen los. De heer Op de Laak dankte den geëerden redenaar voor de schoone woorden, doorhem gesproken.erder dankte hij de opgekomenen voor hunne tegenwoordigheid, en de zangers, di§ faifc feest opluisterden. Nogmaals bracht hy dank ftftb den zeereerw. prof. De Bruin, wien God nog Jqren de K.r??ht S°ve om voor Gods glorié we'rkza&hi te ztjfl. Vervolgens ook sloot hy deze feestelijke samenkomst, nadat vooraf het koor nog hot „Allelujah!" had aangeheven, waarna do aanwezigen onder den indruk der plechtigheid naar hiinne haardsteden terugkeerden. Gemengd Nieuws. Men meldt ons uit Roelof-Arends veen: Verleden Dinsdag, tegen don avond toen dr. Kimmel, geneesheer te Oude-Wete- ring, met zijn boodschapjongen, van Roelof- Arendsveen huiswaarts reed, schrikte het fraaie en vurige paard voor eene handkar, met het ongelukkig gevolg, dat het een zy- sprong maakte en zichzelven met rytuig en passagiers van den vijj smallen weg in de sloot hielp. Gelukkig wisten allen zich spoedig uit hun onaangenamen toestand te redden, zoodat eenigè toegesnelde personen geeno helpende hand meer behoefden te bieden. Het rytuig, eene tilbury zonder kap, schynt eenige schade geleden te hebben, terwyl de passa giers vrykwamen met den traditioneelen schrik en het natte pak. Uit Waddingsveen meldt men ons, dat zekere vrouw L., aan do Noordkade, zich in eene vlaag van waanzin van het leven heeft beroofd. Hare buurvrouw, die deze tyding vernam, stierf plotseling van schrik.' In de 11. gehouden bestuursver gadering der afd. Alfen-Oudshoorn-Aarlander- veen van de Hollandsche Maatscbappy van Landbouw is de wenschelykheid besproken om in de volgende maand uitsluitend voor heeren leden eene keuring te houden van stier kalveren, afkomstig van de stieren, destyds door de afdeeling aangekocht. Een en ander zal in de aanstaande ledenvergadering behan deld worden. Het te Aarlanderveen verspreide bericht als zou zekere A. J. Van W., op het dorp aldaar woonachtig, aan Aziatische cholera zyn overleden, is volgens verklaring van een arts onwaar. Wel is de patiënt na eeniyden van enkele uren aan hevige diarrbee overleden. Te Lissabon poogde een dronken werkman gisteravond, by het uitgaan van den schouwburg, 's konings rytuig te naderen hy werd onmiddeliyk in hechtenis genomen. Die werkstakingen in België. Men seint uit Bergen, dd. 12 April: Een troep van 300 werkstakers bestormde de gebouwen eener kolenmyn te Quaregnon, gooide de glazen ln, sloeg de machines stuk en wierp do stukken in de mijnschacht, waar de arbeiders nog aan het werk waren. Op eeno andere onderneming had eene bot sing tusschen de gendarmen en de werksta kers plaats, waarby een brigadier gewond werd. De werkstakers werden uiteengedreven. Te Cuesmes, by Bergen,',h"bbberf4000 werk stakers de gebouwen eener myn vernield en een aanval gedaan op eene katholieko sociëteit, waarvan de concierge gewond word. Een lid van den gemeenteraad werd gevangengenomen. Te Bergen is het geheele garnizoen gecon signeerd. In het bekken van Charleroi is alles rustig. De algemeene raad van den werkliedenbond hield gisteravond te Brussel eene vergadering, welke door afgevaardigden uit de provincie werd bygewoond. Er werd een brief voorgelezen van Feron, den progressistischen afgevaardigde van Brus sel, waarin deze den werkliedenbond verzoekt, de werkstaking niet te doen doorgaan. De algemeene raad besloot integendeel, de werk staking nog meer uit to breiden. Luik, 12 April: Op de mynonóememing Honwent is eene hoeveelheid dynamiet ge stolen. De dieven zyn niet bekend. Gent, 12 April: In eene vergadering, hedenavond in het lokaal dor socialisten „Vooruit" gehouden, is tot eene algemeene werkstaking tegen Maandag besloten. Brussel, 12 April: De syndicaten der metaalwerkers, der boek- en der steendrukkers, benevens do bond der schrynwerkors, hebben dezen morgen verklaard, dat het werk go- staakt zal worden. Vele metaal fabrieken in do straten van Brussel staan stil. In de patroonfabriek van Cureghem, Fun- boury de Bruxelles, hebben 1500 werklieden den arbeid gestaakt. Te Ensival, by Verviers, z\jn vele wever, en te Louvain 4 werktuigenfabrieken geslo'. Te Luik zijn alle werklieden aan den ar': gebleven. KEC LAMKS. Vrydag wordt in Amerika beschouwd een gelukkigen dag en in Schotland kiest i hem bjj uitstek voor trouwplechtigheden, i andere gelukkige dag voor lijders aan slee spijsvertering, hardlijvigheid en leverziekte die, waarop zjj voor 't eerst Sequah's gent middelen beproefden. Seqcah Olie is de kon van alle uitwendige middelen en behoor! worden aangewend in gevallen van rheumati jicht en spit. Dit geneesmiddel, zoowel Sequah's Rcaiihe-Flower (het voortreffelijk inwendige geneesmiddel) kan verkregon wor bijA. J. GROEN P.JzN., Haarlemmerstraat en Ed. DE RUITER, Hoogewoerd 88. 2275 BUITENLAND. Fi'ankrjjk. De heer Lagrange de Langre. vioe chef van het 'kabinet van den minister oorlog De Freycinet, heeft aan de „Figs eene verklaring gezonden, dat hy nooit iem; met eenige opdracht van De Freycinet Turpin, den uitvinder van het meliniet, b belast, en nooit Turpin verzocht heeft, stilzwygen te bewaren omtrent de handelini van een ambtenaar. De reden, dat deze tegenspraak van onthullingen der „Figaro" eerst nu komt, dat de heer Lagrange de laatste dager de provincie vertoefde. Generaal Ladvocat loochent in het laa: nummer der „Figaro" de verzekering Turpin, dat de generaal hem een millioen v zijne uitvinding beloofd had, alshy de doet van den generaal wilde trouwen. België. Do Belgische Kamer heeft in hare twe zitting alle overige voorstellen tot horzien der grondwet verworpen. Zonder belangr: discussie viel bet eene voorstel na het aDö en ten slotte werd ook een voorstel verwor van den heer Bara om Dinsdag a. s. dpi raadslagingen over de herziening te hervat' Elke afgevaardigde heeft natuurlyk het re om weer nieuwe voorstellen by de commi in te dienen, maar de slotsom is, gelijk „Indépendance" zegt: „Wy kunnen nu van voren aan beginnen." Vóór de Kamer was het nu rumoe; dan den vorigen dag. Nu en dan moeste: bereden gendarmen met de blanke sabe! politie en brandweer te hulp komen, ten e: de woelige menigte binnen de perken te: den, waarby het in do naburige straten haaldelyk tot vechtpartyen kwam. De mes wierp met steenen, waardoor eenige age: en gendarmen gewond werden. Een rijt waarin een der belhamels gevankeiyk weggevoerd, werd aangehouden. In een 1: huis word alles vernield. Na afloop der zitting werd de radicale vaardigde Janson, de voorsteller van het al meen stemrecht, met toejuichingen ontvac; De politie veegde toen de straten indent beid der Kamer schoon, waarby menige met het plat van de sabel werd uitgedee In de nyverheidsdistricten hadden gi: avond overal woelige betoogingen plaats. Te Brussel werd gisteravond eene soc: tische meeting gehouden, waarin de 1= Volders eene heftige redevoering hield. begroet werd met de kreten„Leve de meene werkstakingt Leve de revolutie! Talryke benden trokken met vaandels o het zingen van socialistische liederen de stad; rytuigen werden door de betoo aangehouden. By den heer Woeste, den sorvatieven afgevaardigde, werden de g!s iügegooid. De voornaamste troep bevond zich o Groote Markt, waar Volders van een b* eene toespraak hield tot het volk, onds het verbod der politie. Hy kondigde aar. binnenkort de roode vlag van het Stac zal waaien. De betoogers verspreidden zich lang^ Ondanks de opgewondenheid welke er heers* verwachtte men toch geene ernstige on| geldheden meer. Te 10 uren was het n in de stad. Een deel der schuttery is opgeroepec geheele politie is geconsigneerd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1893 | | pagina 2