Persoverzicht. Het April numtnor van de Vragen des Tijds bevat eene studie van dr. J. Th. Mouton over voorschriften omtrent minimum-loon en maximum -arbeidsduur in bestekken". De eer, den stoot tot het onderzeek van dit onderwerp gegeven te hebben, kent doSchr. toe aan het Algemeen Nederlandsch Werklieden verbond, waarvan vele afdeelingen zich tot gemeente-besturen hebben gewond, terwjjl het centraal-bestuur van het verbond zich, ter voldoening aan eene opdracht der algeraeene vergadering van April 1892, heeft gewond tot de hoofden der rainisteriëele departementen, tot Ged. Staten der Provinciën, tot besturon van gemeenten, polders en waterschappen, en tot particulieren mot een adres, waarin wordt aangedrongen op „het voorschryvon van zulke bepalingen in de voorwaarden en bestekken enz. by het geven van concession en inschrijvingen of uitbestedingen van werken", als waardoor „den werklieden, in de ondorscheidene daarby betrokken bedrijven, de uitbetaling verzekerd wordt van een minste loonbedrag en een grens wordt gesteld aan den dagolykschen .cn wokeiyksdien werktijd." Do antwoorden, die op dezo adressen ont vangen werden, zijn door den Schr. zoo volledig mogelijk verzameld. Aan de mededeeling van die antwoorden knoopt by zyne oigen be schouwingen vast, welke hy ton slotte resu meert in de navolgende slotsom dat het antwoord op do vraag of voorschriften omtrent minimum loon en maximum-arbeids duur in bestekken kunnen worden opgeno men, afhangt van den aard van het werk; dat het wenschelyk is, zoodanige voorschrif ten op te nemen, wanneer de aard van het werk dat gedoogt dat hot resultaat van zodanige proefnemin gen, behalve van den aard van het werk, ook afhangt van don geest van hen, die ze hebben toe to passen; dat de practische bezwaren by goeden wil, en door ruimte to laten voor uitzonderingen, waarschynlyk zullen kunnen worden over wonnen dat het wenschelyk is, dat daarmede worde aangevangen door hen, die den maatregel met eenige voorliefde zullen toepassen dat er geen algemeene reden is, waarom openbaro bestuion niet tot zoodanige proef neming zouden medewerken; dat uit zoodanige proefnemingen onder meer zal moeten biyken, of de bestaande wettelijke bepalingen omtrent bet arbeidscontract vol doende zyn, om te behoeden voor misleiding on ontduiking; dat eert na voortgezette proefnemingen de Gociale gevolgen van zoodanigen maatregel zullen blyken. In het April-nummer van hot Museum het onlang6 opgerichte tydschrift voor philo- logie en geschiedenis onder redactie van de hoogleeraren Symons, Speyor en Blok, be tuigt prof. B Symons zyne ingenomenheid met de voorstellen tot vereenvoudiging onzer spelling van de heeren Kolle- wyn c. 6. IIy schrijft o. a. „De bezwaren tegen onze tegenwoordige spelling z(1n niet denkbeeldig. De bezwaren tegen onze geslachtsregolen en verbuigingen zyn h evenmin. Ons spellings systoom wordt Den %olgendon dag trok het garnizoen naar Losantiville en begon daar onmiddeliyk blokhuizén en palissaden te bouwen. Wy behoeven er maar weinig aan toe te voegen. Over het verdero zwygt onze bron; maai it andere berichten kan men het slot van stichtingsepisode combineeren. Vaandrig Lutz zond een rapport over zyne werkzaamheid naar het oppercommando en aoIi- 'aarin medo, dat hy om „strategische reel- 1 het middelste der drie dorpen voor hei p i'hten van een station, een gepalis ea-li j Ort. gokozen had. Luitenant Rogers keu re.- it rapport goed en teekende daarby aan, !o keuze de eenig doelmatige was. ville kreeg dus kort daarna eene gele e compagnie bezetting en Lurz zyne benoeming tot luitenant. '•len 'Je connnandeerende generaal eenige maanden later verscheen en de forten aan den Ohio inspecteerde, kwam hy natuurlijk ook in sant 1 ville Hy zwaaide den luitenant Lutz allen lof too. Alleen de naam Losanti ville v/as hem niet naar den zin, hele'ymo logische kunstgevs rochi van den Franschen paodaroog wist hy niet te waardeeron. Hy stelde beheerscht door nuttelooze onderscheidingen, die in de beschaafde (niet-dialectische) uit spraak geen steun meer vinden, zoo zy dien ooit gevonden hebben, en eenig leven verkry- gen alleen voor den germanist. Hot wordt ontsierd door overtollige toekens, die niet meer gesproken klanken vertegenwoordigen, en ge handhaafd zyn geworden alleen ter wille van de otymogolie, Onze geslachtsregeling en onze declinatie zyn grootendeels kunstmatige en willekeurige producten. „Zal niot onze spelling binnen ettelyken tyd een schrikbeeld worden als deEngelsche, dan is het zaak, haar, voordat het te laat is, zooveel mogelijk in overeenstemming te bren gen met de uitspraak. En de onderwyzers behooren zich te doordringen van de nood- zikelykheid om op do scholen allereerst de spreektaal to leoren, niet het conglomeraat d-it als onze schryftaal dienst doet. ..Eene zuiver phonetische spelling echter, theoretisch alleen te rechtvaardiger, kan nie mand by eenig nadenken ernstig verlangen. In de practyk zal men het, zy het ook noode, met een conventioneel systeom voor lief moeten nemen, waaraan geen wetenschappelyke eischon gesteld mogen worden, maar eischen, die hun grond vinden in de belangen van hot onderwijs en het gemak van het groote publick. Het beginsel der commissie, dat de beschaafde uitspraak tot orthographiscbe basis neemt, maar zonder de onontbeerlyke gelyk- vormigheid aan haar ten offer te brengen, voldoet aan de eischen en heeft daarom alle kans, zy het niet nu, dan toch mettertyd te zegevieren. „Behoeft het betoog, dat met deze alge meene instomming niet noodzakeiyk gepaard moet gaan eene goedkeuring van alle byzon- derheden van het ontwerp? De wensch der commissie, hare voorstellen en bloc te zien aangenomen of verworpen, komt my dan ook voor ongemotiveerd te zyn en niet bevorder- lyk aan het welslagen van hare zaak. Menig een, die zich met hare spelregels kon ver eenigen en met name de onderscheiding van de scherpe en zachte e en o en de voor schriften voor het gebruik der verbindings-n met vreugde zou zien verdwynen, zal thans nog terugdeinzen voor do medewerking aan een decreet, waarby de geslachten der sub stantia vervallen worden verklaard. En ook meer radicaal gezinden, die, gelyk de steller dezer regelen, meegaan met de bewering der commissie, dat alle niet-onzydige zelfstandige naamwoorden, behalve persoonsnamen en zekere diernamen, in onze taal „gemengd- slachtig" zyn, zullen toch bezwaariyk hunne pen kunnon dwingen tot het neerschryven van genitieven als „der stryd," enz. die feiteiyk evenmin historisch als met oen beroep op do beschaafde spreektaal verdedigd kunnen wor den, maar eenvoudig schryftaalfouten zyn. „Maar, door meer bedenkingen of desiderata te opperen, zou ik ontrouw worden aan myn voornemen om alleen iets te zeggen over bet boginsel der commissie. Dat dit myno sym pathie heeft, wenschto ik duidelyk te doen uitkomen. Trouwens, aan myne sympathie heeft de commissie weinig. Zy heeft den steun van velen noodig, in de eerste plaats van onze Nederlandsche taalgeleerden, diemetmü van meening zyn dat zy de nagedachtenis van onzen onvergetelyken De Vries op waar* -digor wyze eeren dcor voort te arbeiden in zynen geest dan door kleingeestig vast te den naam Cincinnati voor, naar de eenig be staande Amerikaansche orde vanCincinnatus, die de Duitsche generaal Von Steuben ge sticht had en die hyzelf droeg. Zyn wensch was natuurlyk een bevel. Vaar voor honderd jaren het stille dorpje Losantiville met zyne bescheiden blokhuizen lag, verheft zich thans eene groote handels stad met schitterende paleizen, met kerken, bankinstellingen en villa's, en met een zeer druk verkeer Cincinnati. Cleves is eene onbeduidende plaats gebleven en heeft ook haren naam veranderd; het beet thansNortli- Bend. Columbia, het eigendom v.rn Steitz, dat dichter by Losantiville lag, word in den loop van den tyd met Cincinnati vereenigd en vormt thans eene wyk van de groote handols- stad van het Oüiodal. En Ellon Morton? De oudo Morton stierf kort na zyne ver huizing naar Losantiville. Zyne weduwe trouwde met luitenant Luiz, die het tot maj >or bracht, den dienst verliet en later burgemeester van Cincinnati werd. Hot met kinderen ryk gezegende huwelijk was zeer gelukkig; hunne nakomelingen wonen nog in Losantiville- Cincinnati. houden aan de minst boteekenende van zyne hervormingen." Prof. dr. Nic. Beets heeft over de voorge stelde vereenvoudiging onzer spelling wel niet direct den staf gebroken, maar toch verklaard dat hy haar in geenon deele zal opvolgen. Hot in de hoogste mate doctrinair-libera listische artikel van mr. Van Houten in de Vragen des Tijds van verleden maand, wordt van de week besproken inhet.SocfaaZ Weekblad. Deze wyst op het treurig verschynsel, dat mr. v. H. vroeger radicaal, nu door en door con servatief is geworden, en het is alleen omdat zijn naam by velen nog een klank van geavan- ceerdbeid heeft, dat zij zich de moeite wil g"-*en zyne beweringen te weerleggen. Vooral dat hy den vermogenden zelfver dediging predikt tegenover de met-bezittende niM-sa, ergort haar ten zeerste. En dan de oude theorie van staatsont houding en theoretische contractsvryheid, dio hy zich beyvert tot wonderlyke conse quenties door te voeren by spel en wed dingschap. Toch meent het Sociaal Weekblad te mogen constateeren, dat mr. v. H. „zich in het con servatieve kamr, waar hy onlangs is verzeild geraakt, nog thuis voelt als een kat in een vreemd pakhuis." Het blad gelooft b. v. nog niet, dat hy ook reeds den|leerplicht en de besteding van drankmisbruik als ballast over boord geworpen heeft. Over de quaestie, of de ambtenaren in de bedryfsbelasting kunnen worden aangeslagen, bevat het Handelsblad een hoofd artikel, waarin het de bezwaren weerlegt, welke men daartegen aanvoert. Maar de zaak is eigeniyk alleen, dat de nieuwe belasting da.irom voor hen zoo hard is, omdat zy te laag bezoldigd zyn. De regeering wil daaraan nu eenigszins tegemoet komen door de leges en registratie rechten af te schaffen. Maar, zegt het Handelsblader behoort nog iets anders te volgen, en niet alleen ter wille van de ambtenarende personeele belasting moet verlicht worden. Het blad dringt erop aan, dat daar spoed mee worde gemaakt. Hot in Friesland verschynende katholieke blad Ons Hoorden bespreekt den uitslag van de stemming te Harlingen en noemt het beschamend, dat do Katholieken niet beter zyn opgekomen en daardoor de berstemmiDg hebben noodig gemaakt. Het blad spoort hen aan by de herstemming trouwer hunne stem uit te brengen op „den wettigen candidaat der katholieke kiesver- oeniging." In de jongste „Haagsche Sprokkelingen" van het Utr. Dbl. lezen we o. a. het volgende: Na eenigen tyd gesluimerd te hebben, is er weer eene herleving ontstaan in het verzet tegen de perronkaartjes aan het spoor station. Iemand heeft nl. ontdekt, dat de juffrouwen aan het kaartjesbureau halve centen heffen, van hen die niot met afgepast geld (halve stuivers) betalen, en een ander is daar op gekomen met de klacht, dat men, zyn handkoffer in do „garderobe" neerleggende (tegen betaling van 10 ets.) om het voorwerp later door fien besteller te laten afhalen, voor dien man ook afweer een perronkaarf je moet betalen, 't Zyn kleine grieven, volkomen waar, doch die opnieuw bewyzen hoe onverstandig do spoorwegmaatscbappyen doen, die den maat regel handhaven. Zou 't inderdaad onmogelyk zyn, eens eene algemeen geldende, duideiyke beslissing te krygen omtrent de bevoegdheid der maat- schappyen tot het heffon van die impopulaire belasting, die 'k durf 10 tegen 1 wedden nauwelyks de kosten der invordering goed maakt en voor iedereen lastig is, terwyl het buitenland, waar men toch ook wel verstand van spoorweg-exploitatie hoeft, bewyst dat mon 't ook zonder dio afsluiting heel goed stellen kan. A propos, dezer dagen berei-de ik twee stoom tramlynen in de buurt, en zag daar dat do conducteurs halsbrekende toeren moeten doen, veel moeilijker dan vroeger ooit op spoortreinen om van den eenen wagon op den anderen te klauteren. Is het koninklyk besluit, dat die gevaarlyke expeditie indertyd aan spoorwegconducteurs verbood, niet toepasseiyk op de stoomtrams? Of wordt het daar niet gehandhaafd? My dunkt, het ware zaak om daaraan eens te denkon, voordat een ongeluk de aandacht ei echt. Maarvooruit denken schynt erg me lyk. Of hoe verklaart men 't anders, dat parade in de residentie voor de gro hertogin van Saksen e6rst. Zaterdag ochte werd afgelast (tot teleurstelling van v< kyklustigen) op grond dat er niet geno geoefende manschappen waren Dat wist m toch immers daags te voren ook wol? Dit laatste punt roert het Haagsche Dagbl ook aan, dat de zaak onder het motto „Onj boord" aldus bespreekt: „De beschamende gebeurtenis van 11. Zat- dag het afcommandeeren in de residentie der parade op een verjaardag t een lid van het Koninklyk Huis, niet c ziekte, maar om het onvoldoend aantal f oefenden, heeft zeer de aandacht getrokke Zij werpt een zeer ongunstig licht op 1 liberale legerbeheer. Algemeen is men zeer ontstemd over i feii, waarvan de voorname oorzaak wel liggen in de buitengewone verloven, aan manschappen gegeven ten koste van noodigo oefening, om te bezuinigen op ménage. In het pensionneeren en het bevorderen hooge rangen wordt niet zoo groote zuinight bo'racht. Zoo kan men een leger krygen, c meer hoofdofficieren dan soldaten telt, gel men wel eens uit eenige Zuid-Amerikaanse republieken hoort verhalen. De waarnemende gouverneur der resident dio de parade afcommandeerde, heeft, onz inziens, volkomen gelyk gehad; het presti van ons leger mag niet door een miniatua parade worden in gevaar gebracht. Er valt niet aan te twyfelen, of de w; schuldige is de minister van Oorlog, metz verloven-systeem. Meer zullen wy van deze pyniyko zaak i zeggen. Slechts merken wy nog op, dat zoo iets gebeurd ware onder een anti-libon bewind, de liberale bladen wol het een ander zouden te zeggen hebben gehad! Wy zullen afwachten, watzy nu zullen doec Het 11. D. heeft niet lang behoeven te wachti Het Ilbl. toch dient reecis van antwoord ïcbryft aldus: „Wy zullen er dit van zeggen, dat als sirydvaardighoid van ons leger door zuinigheid des ministers in gevaar woi gebracht, wy de zaak zeer „pyr.lyk" zoud achten en den minister van oorlog zolf s verlof zouden willen zendon. Wanneer ech enkel de parade-vaardigheid te kort sch durven wy het niet afkeuren dat de minis zuinig is met 's lands gelden en mot den der miliciens". Tot slot van dit persoverzicht nog volgende In „Recht voor Allen" verscheen Zaten de Carmagnole, met de muziek or by, zoo de Nederlandsche sociaal democraten die hooren te zingen. De volgende regels geven een denkbe van de wyze waarop men ook mot de C magnole het volk beschaven en opvoeden 7 „Houweelen in 't kachot, Vuur in paleis en slot. Het parlement geleegd, De rechters weggeveegd, Op Beurs en Bank de handen Door hot kanon, door het kanon' Op Beurs en Bank do banden Door het dond'ren van 't kanon. Dit gerymel in het blad van een man gevorderden leeft yd, die het voorrecht t zegt do Arnli. Crt.y eene beschaafde opvoed te genieten en wiens naam met zooveel gedragen werd en wordt door zyn vader zyne broeders, maakt hierom een pijnlyi indruk. In dienzelfden trant gaat het dag op c zegt de Haagsche correspondent der Z\0\. De vorige week ging een inzender ki betoogen, dat, als straks de revolutie i breekt, de proletariërs niet alleen do rijt de kapitalisten, maar ook de kinderen die snoodaards uit den weg moeten ruiffl omdat anders die kinderen, opgroeiende.^ weer opnieuw uitbuiters zouden worden eenige dagen later kwam een ander den noemden raad bestryden, op grond dat kinderen, opgevoed wordende onder bet ciaal-democratisch regime, toch de mid<it en krachten niet meer zouden hebben om uitbuitershandwerk voort te zetten. In noot stelt de redactie den tweeden inzeo gerust. Het is niet te doen om klndermoc maar om uit den weg te ruimen dio t«r, ous z(jn.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1893 | | pagina 6