N°. 10162.
Zaterdag April,
A0.1893.
(Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Tweede Blad.
Leiden, 7 April.
Feuilleton.
Een Rembrandt en een Don.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor L«iden por 3 maanden....f 1.10.
Franco por post1*40.
Afzonderlijke Vommers0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIÊN
Van 1—6 regel» f 1.05. Iedere regel meer /"0.17J.
Grootere lettere naar plaatsruimte. Voor het
incasseeren buiten de stad wordt ƒ0.10 berekend.
omoliiel*
»Kit*HWET.
Burgemeeeter en W*dhoudere van L '/den brengen
ter algemeone bennie, dat door JOHANNA BERNAR-
DINA VAN DEN EROM, huisvrouw van ABRAHAM
VAN NOOD, wonende to Zoeterwor^e, een verzoek
schrift ia ingediend om vergunning voor dén klein
handel in eterken drank in hel perceel ZydgrachtNo. 43.
Burgemeeeter en Wethouders voornoemd,
Leiden, DE KANXER, Burgemeeeter.
7 April 1893. E. KIST,,' Secretarie.
De Leidsche tooneel* en muziekclub „Ad-
vendo", opgericht den 2denNovember 1891,
gaf gisteravond in de groots zaal van „Zomer-
zorg'\ aan den Stationsweg, hare tweede uit
voering.
De opkomst, zoowel van dames als van'
hoeren, wae zeer talrtfk. In z\jn welkomst
woord wees de president, de heer D. M. Keu-
lemans, daar dan ook met genoegen op en
h.y schreef haai toe aan de aangename her-
innering, weifee de vorige uitvoering had
achtergelaten. H\j hoopte dat dit ook van deze
weer gezegd zou kunnen worden.
Die wensch zal wel btf de meesten vervuld
zyn geworden, want de uitvoering kan in
menig opzicht uitstekend geslaagd heeten.,
terwijl bovendien het programma, evenals de
vorige maal, veel verscheidenheid aanbood.
Het programma bevatte nommers voor
stiyk-orfeest, solo's voor duit en viool, hu
moristische voordrachten en een tweetal
tooneelstukjesDMen6chenkennis", schets in
pén bedrijf naar een verhaal bewerkt door
George, en „Een Fransch krijgsgevangene",
blijspel met zang in wn bedrijf door Emila
Seipgens, en werd geheel en alleen uitge
voerd door do leden der club zeiven, die zich dus
en dat wol op gansch niet onverdienstelijke
wijoe op verschillend gebied bewegen. Hun
viel dan ook een welverdiend, sommigen
zelfs een stormachtig applaus ten deel. Aan
de dame, die in het tweede tooaeelstukje
medewerkte, werd daarbij een bouquet vereerd.
Het ontbrak dor club verder mede niet aan
andere bewijzen van belangstelling. Reeds bij
Slat.)
De geniale kunstenaar barstte in een luid
gelach uit en riep:
„Moet dit prul Tan Dou zyn? Geen enkele
penseelstreek is van hem. Beste mynheer Van
Knijp, uwe bruid heeft u om den tuin ge
leid. Misschien is Dou haar te duur geweest
en is zjj daarom naar een knoeier gegaan.
Doch neem het zoo aan, als zy het will
Ter wille van den lieven vrede in uw toe
komstig huwelyk raad ik u, nooit te laten
bemerken, dat gy achter de waarheid ge
komen zyt."
Cornelia Van Knyp volgde Rembrandts
wyzen raad op.
ZUn huwelyk met Adriana werd noch
tans niet byzonder gelukkig. Zyne twist
zieke vrouw verbitterde hem dikwyls het leven.
III.
Eene eeuw ging voorby. Omstreeks het jaar
1760 was Cornelis Van Knyps achterklein
zoon chef van de oude gerenommeerde hennep
en vlas-importfirma.
Hy bezat, helaas, niet den voorzichtigen
handelsgeest van zyn overgrootvader, den
ouden heer Melchior Van Knyp, en zoo
gebeurde het, dat hy door ongelukkige specu
laties de zaak te gror.de richtte. De oude
lirma moest hquideeren on word opgeheien.
Om geld te maken, moesten vele kostbaar
heden dor familie Terkocht worden, waar
onder ook het door Rembrandt geschilderde
don aanvang werd haren president door den
heer N. W. J. De Graaf een door dezen
vervaardigde en aan de club opgedragen
„Advendo marsch" overhandigd, welke daarna
door hot orke6t werd ten gelioore gebracht,
waarop blyken van waardeering volgdenin
den verderen loop van den avond werd haar
door een dames-comité nog eene andere ver
rassing bereid door do aanbieding namens
eenige Leidsche schoonen van een sierlyk vaan
del (donkerblauw-fluweelen grond met opschrift
en orneering in zilverdraad), waarby een der
dames als aller tolk het woord voerde en
tegelykertyd die aanbieding van een album,
bevattende de namen der deelneemsters, ver
gezeld doende gaan de hoop uitsprak dat
de club hare zinspreuk: „Aangenaam door
Vriendschap en Nuttig door Oefening", steeds
hoog zou houden, terwyi kort daarna der
club door den heer J. Koene eene ledenlyet
werd aangeboden, welke een pronkstuk van
leekenwerk mag heeten.
Elk dezer aanbiedingen ging gepaard met
de beste wenschen voor de club, waarop tel
kens door den president op hartelyke wyze:
de erkentelijkheid voor zooveel blyken van
sympathie tegenover de club werd betuigd.
Aan toejuichingen en fanfares ontbrak het
natuurlijk evenmin.
Ook de directeur, de heer C. J. Noest, was
niet achterwege gebleven. Ook hy had een
marsch: „A tous les membres", opgedragen
aan allo leden der club, gecomponeerd, welk
toonwerk met veel aandacht werd aangehoord.
Alles daagde dus uitmuntend en vervolgens
ook het bal, dat echter wegene de tc groote
uitgebreidheid van het programma wel wat
laat begon, doch niettemin zeer geanimeerd
was en velen genoeglijk byeenhield zelfs
tot de zon reeds aan den hemel stond.
- 'sRyks Ethnographisch Museum te Leidon
heeft wederom van den heer A. Greshoff een
vyftiental voorwerpen ten geschenke ontvangen
van de Boven Sangba, alsmede een roodkoperen
mes uit het Merengebied, Centraal-Afrika
(Tanganika, enz.)
Aan don schenker is de dank der Regeering
botuigd.
- Hedennamiddag ontvingen wy perFran-
sche mail de Bataviascho bladen van 7 10
Maart, alsmede de „Deli Crt." van S en 11 Maart.
Door den heer F. Ludowig, architect
alhier, is heden ondershands aanbesteed bet
bouwen van een R.-K. Armenhuis te Beverwyk,
waarvan aannemer geworden is de heer V. Ph.
Braun, te Beverwyk, voor de som van/'11,480.
portret van Cornelis Van Knyp, dat voor
eenige duizenden guldens van de hand werd
gedaan, on, nadat het door de handen van
eenige eigenaars was gegaan, eindelyk, zoo
ais wy roods zeiden, ©ene eoroplaats in do
galery van hot Louvro vond.
Men had ook getracht, het portret van
Adiiana Van Cleef te gelde te maken
volgens eene familie-overlevering nameiyk
moest het door Gerard Dou gemaakt zyn.
Doch do kunsthandelaren en sc.hilderyenken-
ners verklaarden beslist dat het portret geen
Dou, maar het waardelooze werk van een
armen knoeier was. Due was het niet ver
kocht. En de Van Knyps daalden steeds
dieper, wat meer gebeurt met de nako
melingen van vroeger ryke en aanzionlyke
familiên.
In liet jaar 1822 woonde oen zekere Floris
Van Knyp met zyne familie op een armoedig
dakkamertje van een hoog huis in een
straatje te Amsterdam. Zyne vrouw lag ziok
te bed en vyf kleine hongerige kinderen riepen
om brood.
En de bleeke, door zorgen gekwelde man
een afstammeling van Cornelis en Adriana
had zyne hulpbronnen uitgeput. Hy bezat
geen gulden meer, kon voor zyne hongerige
kinderen geen brood, voor zyne zieke viouw
geene medicynon koopen.
Wanhopig zag hy in hot armzalig dak
kamertje rond. Was er dan r.iets meer, dat
te gelde kon worden gemaakt'?
Daar hing aan den muur nog het oude
portret van zyne betovergrootmoeder Adriana
Van Cleef naar eene familiesage beweerde,
door Dou geschilderd. Flor s had reeds meer
Op den tweeden Mei a. s., dus waarscbynlyk
tot sluiting van het winterseizoen, zal hier
nog één concert worden gegeven, waartoe
wy mot byzonderen aandrang het geheele
Leidsche publiek oproepen, want het geldt hier
een liefdadigheidsconcert. Daar zyn er niet
velen in Leiden; dit jaar was er, naar wy
meenen, geen ander dan dat van „Sempre" ten
behoeve der algemeene armen. De opbrengst
van dit conceit zal strekken ten behoeve van
de „InrichtiDg voor fabrieksmeisjes" alhier!
Behoeft deze humaniteitsinstelling nog aan
geprezen te worden? Behoeft het nut nog
aangetoond te worden van de krachtige, po
gingen om de minst ontwikkelden van onze
bevolking te beschaven en te veredelen?Ons
ïykt dit geheel overbodig. Dit concert wordt
gegeven met een goei doel voor oogon.
„Maar waarom een concert? Waartoe die
liefdadigheidsconcerten? Kunnen wy, indien
deze inrichting geld behoeft, het niet direct
geven? Waarom moeten daarvan weer de
hooge onkosten van zulk eene uitvoering
worden afgetrokken?" vraagt met hoonend
gelach een vervelende wijsneus, die zich
verbeeldt principiéele tegenstander van lief
dadigheidsconcerten te zyn! Alsof niet reeds
het feit, dat de inrichting in slechte geldel yke
omstandigheden i8, voldoende bewyst dat
men nu eenmaal zonder concert daaraan niet
voldoende steun schenkt! Heeft het bestuur
dan ongelyk om door dit toch zeker niet
ongeoorloofde of immoreole middel haar doel
te bereiken? En hebben de meh6chen ongelyk,
die liever eenige guldens geven, indien zy
tegelykertyd iets goeds voor bun geld genieten,
dan eenige kwartjes zoo maar te geven zonder
direct merkbare contra-prestatie?
Wanneer wy de quaestie onbevooroordeeld
bezien, dan komt zy eenvoudig hierop neer,
dat men voor minder geld een goed concert
dan eene vergeefsche poging gedaan om het
portret te verkoopen.
Ook hem hadden de kunsthandelaren ge
zegd: Dat is geen Dou! Ja, als het portret
een echte Dou waro^dan zou het eene zeer
groote waarde hebben, want de werken van
den ouden meester, die zoo langzaam werkte,
zyn zeldzaam en meestal reeds in kunstvcr
zamelingen opgenomen. Echte Dous komen
dus zeer zelden in den handel.
Een kunsthandelaar had echter voor do
oude gesneden lyst eens een gulden geboden.
Daaraan dacht Fiorie thans, nu hy zoo
hoog noodig geld behoefde.
Onstuimig trok hy het portret van den
muur. Maar nu bleef het bovensto deel van
de halfvergane lyst aan een roestigen haak
hangen en ook de zystukken lieten los.
Eerst verschrikte Floris. Zou de koopman
voor zulk eene lyst nog een gulden willen
geven? Maar nu ontdekte hy tot zyne groote
verwondering, dat ook het linnen uit elkaar
viel en dat het dus dubbel was. Met bevende
handen scheidde hij de doeken geheel van
elkaar en slaakte daarop een vreugdekreet.
Dat was het echte portret van Dou na
honderd en zestig jaren kwam het aan het
daglicht
Onder de beschuttende bedekking was het
portret in al zyne kleurenpracht uitstekond
geconserveerd. Dus was de familie-overlevering
toch geen praatje geweest.
„Wy zyn gered 1" riep Floris Van Knyp
verheugd. „Met een uur zullen wy geld in
overvloed hebben!"
Triomfantelyk wees hy zyne vrouw en
kinderen het echte portret. Daarna nam hy
by woont dan wanneer geene liefdadigheid daar
toe de aanleiding was. Immers, de artisten,
die medewerken, doen dat belangloos! En
kortheidshalve verwyzen wy naar achter-
etaande advertentie wy kunnen trotsch zyn
op heelwat welwillendheid t. o. van dit
concert. Waar we hulp inriepen, worden met
de meeste bereidwilligheid beide handen toe
gestoken! We vroegen Samaty, den tenor der
Franscbe opera, die om de heeriy'ke weier
gaven van rollen als Don José, Romeo, Turvidu
in de Cavalleria enz., enz. in Don Haag door
iedereen op de handen wordt gedragenter
stond stemde hy toe. In Den Haag hadden
wy hem eens gehoord in een werkje van
Massenet, eene oude legende, gracieus en
lieflijk, met gemengd koor en sopraan solo en
piano. Hoe hieraan te komen iri Leiden Niets
eenvoudiger dan dat. Wjj hebben Mann, een
goed directeur is du6 gevondenmej. Hurnnie,
de nieuwe leorares aan zyne Muziekschool,
was even spoedig tot medewerken béroid, een
veertigtal dames en twintig hoeren waren
spoedig gevonden.
Men hoorde in don laatsten tijd vee! spro
ken over eene ballade van den heer C. H.
Coster, uit Arnhem, „Ritter Oluf", voor
sopraan, alten bariton-solo, met dubbel-strtjk-
kwartet, harp en piano. Den 14den April
a. s. wordt dat werkje onder leiding van ëen
componist in Den Haag uitgevoerd. Den twee
den Mei zullen Arnold Spoel, met zyne leer
lingen mejuffrouw Madeleine Vari' Vliet en
Anna Blauw (hier reeds zoo goed bekend na
het laatste Toonkunst-concert) hetzelfde werk
herhalen.
Verder verzekerden wü ons de medewer
king van mej. J. H., eene jonge, veelbelovende
violiDiste uit Amsterdam, enz., erz.
Laat ons nu ook hopen, dat, waar zoovolen,
wiens samenwerken'om iets goeds te leveren,
eene groote massa zal opkomen om te gonieten
van hetgeen wordt aangeboden. Laat niemand
de lysten, die van Maandag af aan do inge
zetenen zullen "worden aangeÉodën, oninge
vuld wegzenden, en wie door niet-thuis-zyn
den ombrenger misloopt, by wende zich tot
den heer Èggors, waar eveneens eene lyst
ter teekening ligt I MÉ', E.
het onder den arm en giDg er moe naar den
eersten kunsthandelaar der stad.
'Deze was een uitstekende kunstkenner.
Nadat hy zich van de echtheid van liet por
tret ovortuigd had, was hy onmiddellijk be
reid een voorloopig voorschot van duizend
gulden te geven. Men kwam overeen, dat de
schilderij op de volgende groote kurstanetie
te koop zou worden aangeboden.
Toen de auctie p)aat6 had en het „portret
eonor jonge dame" van Gerard Dou op de
tafel geplaatst en in veiling gebracht werd,
namen velen der aanwezige kunstkenners de
hoeden af en begroetten eerbiedig het nieuw
ontdekte werk van d6n ouden, beroemden
meester.
Namens de Fransche rogeering deed «en
makelaar met acht en twintig duizond en
vyf honderd gulden hot hoogste bed en zoo
kwam het portret te Parijs.
Floris was nu ryk geworden en zag zich
in staat gesteld, eene winstgevende zaak te
beginnen. Voortaan begon de gelukster dor
familie Van Knyp weer te schitteren.
Rembrandts „portret van een jongen man"
en Gerard Dous „portret van eene jonge
dame" hangen recht tegenover eikaar in de
galery van het Louvre, in de zaal der Neder-
landsche meesters.
En zóó karakteristiek zyn doze beide schil
deryen, dat zy steeds de bowonderir.g der
bc-zoekors wekken. V/einigen echter weten,
dat die twee eens ten bruidspaar waren en
j dat zy, doordien zy zich door Rembrandt en
Gorard Dou lieten schilderen, hunne nakome
lingen voor den endergang gelukkig bewaarden.
