Persoverzicht.
In do eerste plaats willen we mededeelon
wat „Athoa" iu de Arnhemsche Courant ge
zegd heeft. Het luidt als volgt:
„De toestand in Europa is onrustwokkender
dan ooit. In Rusland wordt meer en meer
aangehitst tot oen oorlog met Duitschland.
Frankrijk is tot eiken avontuurlijken stap
geneigd en zal met Rusland door dik en dun
gaan. Ter zako van Egypte dreigen conflicten.
De Balkanstaten zyn een doorn in het oog
van Rusland. Bovendien re.ken do verlangens
Tan dien kolossus naar Konstantinopel en
Indiö. Het oenige behoud van den vrede is
het Drievoudig Verbond, indien Engeland zich
daarbij aansluit. Gewis is dit in Engeland3
belang, maar de staatkunde in Groot Britan-
nió is dikwijls dubbelzinnig
Hoe zal de positie van Nederland
zijn by hot uitbreken van een Enropeesohen
oorlog? In alle gevallen is het thans machte
loos. Zelfs het onschatbare overzeesche Rijk,
het kostbare Insulinde, loopt gevaar. Ook
ddAr eon legertje, dat geheel onvoldoende is.
Van dag tot dag worden do toestanden van
Nederland en Insulinde onrustbarender, en
toch.... wordt er niets gedaan om de drei
gende rampen af to weren. Men make zich
geene illusion; in den eersten tijd en die
tijd is naby is het woord aan het zwaard
Van buiten en van binnen dreigen gevaren.
Men bczwere die door staal en ijzer! Het
parlementarisme moet tijdelijk van
de baan.
"Wanneer de orkanen uitgewoed hebben, kan
het optreden, om al wat vernield en geschokt
is, weer op to bouwen. Allernoodzakelijkst
isde onmiddellijke invoering van don
algemeenen dienstplicht. Dit is thans
het eenige middel om het leger en de vloot
voor zoover die noodig is te horscheppen,
krachtig en vertrouwbaar te maken, om de
natie op to heffen uit haar verval, haro onver
schilligheid, losbandigheid en weerspannigheid,
-haar gebrek aan energie en loyautoit, om het
volk weerbaar te maken, ten einde do aan
vallen van buitonlandsche vijanden af te slaan,
met eere te overwinnen of te sneven!
Het is ook het eenige middel om een hand
te smeden tusschen de verschillende standen,
om lief en leed samen, zoowel in vredes- als in
oorlogstijd, te doelen. Een niet te miskennen
voordeel is het bovendien, dat er voor den
minontwikkelde en minvermogende altyd iets
to leeren en iets te verdienen zal zijn van de
meer bevoorrechten. Woderkoorig zullen de
hoogoro standen hun karakter leeren vormen
en stalen door den omgang met de arbeid-
zamen en volgzamen uit den boeren- en werk-
mmsstand.
Het treuzelen, schipperen on modderen van
den togenwoordigen tyj doet ons vaderland
meor en meer achteruitgaan en wekt do ver
achting op van buitenlander en landgenoot."
liet aantal Gidsen in ons dierbaar Noder-
land is in getalsterkte met óen vooruitge
gaan er is een Sociale Gids geboren, een
socialistisch tijdschrift voor Noord en Zuid-
Nederland.
De rodactie-mannen, oen driemanschap, ver
schuilen zich achtor pseudoniemenhet eerste
nummer van het tydschrifc geeft van dit feit
do volgende verklaring:
„Van verschillende en daaronder van zeor
geachte zijden is ons de opmerking gemaakt,
dat het wenschelyker ware geweest, indien
niet do geheele redoctio zich achter pseudo
niemen verborgen hield, maar minst ons eon
der leden een bekenden, goedklinkenden naarn
had. En daar zou zeker veol voor te zoggen
zijn. Maar van den anderen kant meenen wy,
dat thans het gevaar gemakkeiUkor vermeden
kan worden, dat de Sociale Gids een tyd-
schrift zou worden van oene bepaalde rich
ting in de socialistische beweging, dan indien
de naam van eon dor bekonde stryders van
de ©one of andere zyde onder do redactie
voorkwam. En wy zouden hot jammer vin
don, indien dit lydschrift eene schouring hielp
bevorderen in plaats van tegen te gaan. Wy
willen trachten byeen te brengen en byeen
to houden wie uit den aard der zaak by
elkander behooren".
Men zal ons toegovon, zegt het Centrum,
dat bovenstaande verklaring niet zeor bevre
digend is en zonderlinge gewaarwordingen
wekken moet.
Waar ter woreld heeft men ooit iets der-
gelyks gehoord En het vreemdst is wel,
dat do redactie van de Sociale Gids moont,
d i eonheid het best to kunnen bevorderen
door gomaskord op te treden.
Hangt dan alles af van de vraag w i e
iets zegt en is het niet veel rationeeler te
overwegen wat gezegd wordt?
Het is duister, zeer duister iu het voor
woord van de Sociale Gids.
Slechts ééno zaak schynt klaar te zijn, r:l.
dat het mot do eenheid in hot socialistische
kamp vry bedenkeiyk is gesteld!
We hebben wel eens gehoord van guldens-
en tweeguldens-bazars, maar waar we tot
nog too niet van vernamen, is van drie
guldens-kiezers, hetgeen we zien staan
bovon een artikeltje in de Standaard, data.'s
volgt is geschreven
In Den Haag broeit het.
Uit Den Haag kwam do aanval van jh
Rochussen.
Uit Don Haag kwam het adres tegen de
kie3ontwerpen.
En nu weer komt uit Don Haag, pers-
Behnfante, het voorstel, om kiezer te maken
een ieder, die een jaar vooraf 3 vry willig
in de schatkist stort.
Stel, er is verkiezing om do vier jaar, dan
hoeft ge niet 12, maar slechts 3 te gevon.
By gedeelten mag die 3 niet betaald. Ze
moeten ineens gestort.
Wat dunkt u?
Is or kostelijker middel, om heel do kieb-
macht in handen te spelen van do ryke lui,
die om 3 hunne hand niet verdraaien?
Maar erger nog, is het niet een middel
zonder weerga, om de omkooperjj in
het groot in te voeren?
Een fabrikant met 600 werklieden heeft
er 1800 voor over, en de man gaat naar
hot Binnenhof. Tweeduizend gulden per jaar
over vier jaar salaris.
ƒ8000 min ƒ1800.
Zuivere winste: 6200, en het Lidmaatschap.
De Nieuwe Rotterdamsche Cmrant schryft:
Nu men zich in het Noordon van
allo kanten zooveel mogelyk beijvert, om
door werkverschaffing in den tydeiyken nood
te voorzien, nu komen de verwijten weder
voor den dag, dat er „lapmiddelen" wordon
gebezigd.
Touwpluizen, keikloppen, klompenmaken,
mattenwoven, daarmede helpt men wel
een paar hongerlijders aan droog brood, maar
men stoot er anderen, die daa van bun ge
woon bedrjjf maken, het brood door uit den
mond. Werkverschaffing op het land, kanalen,
vaarten, wykon graven, wegen verbeteren in
tijden, dat anders de arbeiders loegloopen,
het kan alles slechts dienon om de werk
loosheid naar den zomer te verplaatsen. En
voor zoover het werk door particulieren ver
schaft wordt, komt het slechts ten voordeele
van do landogenaren, die nu hunne landen
voor weinig geld in orde krygen en nog
bovendien zich den roem van liefdadig to
zyn verschaffen.
Aldus kan men lezen in de Klok, het
orgaan van Yan der Zwaap, een der hoof
den van do zoogenaamde Volkspartij.
Toen Domela Nieuwenhuis in de Kamer
verscheen, was een der dringendste eischen,
die hy stelde: werkverschaffing. Dit moest
do eerste zorg der Regeering zijn, ten einde
don nypenden nood van zoovelen to lenigen;
en eene gansche reeks van maatregelen werd
opgesomd, die genomen konden worden
om in de behoefte aan werk te voorzien.
Werkverschaffing bleef do eiscb, en de
bitterste verwyten werden tot de Regeering
en Vertegenwoordiging gericht, omdat aan
de adviezen van Nieuwenhuis geen gevolg
werd gegeven. Ook weder dezen winter, zoo
dra armoede en gebrek zich deden gevoelen,
werd van alle kanten geroepen, dat er toch
werk verschaft mocht worden aan die vele
arbeiders, welke werken wüden, maar geen
arbeid konden vinden. Bedeeling aannemen
was vernederend en werkte demoraliseerend
er moest gelegenheid gegeven worden om
een eerlyk stuk brood te verdienen. Opge
zweept door do volksleiders, liep men te hoop
onder den kreet: „Werk, werk!" Dreigende
optochten werden gehouden, om by de boeren
werk te vragende armbesturen werden be
stormd met de vraag om werk, deputaties
afgevaardigd naar de burgemeesters met de-
zelfdo vraag, en verzoeken om werk gericht
tot do Gemeenteraden, soms op den bm-
taalston toon.
En nu er door velen werk verschaft wordt,
nu men er op bedacht is om door het uit
roeien van openbare werken, die daarvoor
geschikt zyn, work te geven ook in de winter
maanden, als er minder handen op het land
noodig zyn, nu zal werkverschaffing een „lap
middel" moeten heeten, en zal by de arbeiders
do gedachte moeten worden opgewekt, dat
deze maatregelen niet genomen worden hun
ten gevalle, maar alleen om het werk voor
minder loon verricht te krygen!
Heide-oi.tgirming was een der middelen,
door Domeli Nieuwenhuis in de Kamer en
ook in de bladen der party aanbevolen. Zoo
lang er nog zulke uitgestrekte vlakten braak
lagen, die in vruchtbaren grond te herscheppen
waren, behoefden er niet zoovelen broodeloos
to zyn. Do o tginning van heiden zou aan
duizenden handen weik geven en nieuwe wel
vaart brengen in het land. Voor zulk een
by uitnemendheid productief werk motst de
Staat zyne kapitalen beschikbaar stellen. Dat
zou eerst bevordering dor volksholar.gon mogen
heeten
En wat schryft nu Van der Zwaag, nu or
werkeiyk ernstiger van ontginning van heide
velden sprake komt? „Do bezitters van heide
en van duiten zullen daardoor alweer voor
hongerloonen hunne gronden in cultuui kunnen
brengen; zij genieten daarby hulp van den
Staat, die de risico feitelijk op zich neemt.
Want als 't zaakje niet uit kan, dan zal mei.
zich er wel weten af te maken, om den Staat
mot- de gebakken peren to laten zitten, en
kan het wel uit, dan is het particulier bezit
weer wat sterker, weer machtiger tot uitzuigen
goworden."
Is het niet by uitnemendheid duidolyk,
dat het alleen om opruien te doen is?
Als de arbeiders zonder work zijn, vindt
het opruiend woord onder hen een gowillig
oor. Dan heet hot: Er is wol werk to vinden,
in overvloed zelfs, als men het u maar wilde
geven; doch de „bezitters", de „uitbuiters"
bekommeren zich om uwe ellende nieten
de Regeoring hoeft geen hart voor het volk,
zy behartigt alleen do belangen van de lioo
gore klassen. Vinden do lieden werk en wordt
de armoede zooveel mogelyk gelenigd, beijvei t
men zich van verscheidene kanten om middelen
aan te wenden, die verbetoring kunnon bren
gon, dan valt aan de opruiers een wapen uit
do handen. Er moet naar andere wapenen
worden gegrepen. De ontovredenhcid en de
haat tegen do beter gostelde klassen moeten
levendig gehouden worden, het wantrouwen
in do Rogeering moot onveiflauwd blyven.
Daarom do middelen tot voorziening in don
nood, die men eerst zelf heeft aaabovolon,
thans verdacht gemaakt! Weg mot die „lap
middelen Het eenige middel, „dat ons redden
kan" zegt Van der Zwaag is „de ont
eigening van de groote slok-oppen, van hen,
wier weelde het leven en het geluk van dui
zenden arbeiders kost."
Zóó kan het nobele werk van kwaadstoken
en ophitsen van nieuws af beginnen
Dezelfde N. R. Crt., de werkloosheid
to Amsterdam besprekend, zegt
Onder de oorzaken, die ongetwyfald van
grooten invloed zyn op de minder goode vor
ming van een deel onzer ambachtslieden
behoort het woelen en werken dor sociaal
democratie, welke in eene groote stad allicht
een vruchtbaarder veld vindt dan in eene
kleine. Nu is het ons zeer wel bekend, dat
in verschillondo industrieels inrichtingen per
sonen werkzaam zyu, die sociaal democratische
denkbeelden toogedaan, nochtans om hun yver,
kunde en plichtsbetrachting geprezen worden.
En daar zullen er zoo ook wel worden ge
vonden onder de ambachtslieden by de bouw
vakken.
Maar naast dezulken, die, utopisten als zo
zyn nochtans redeiyk denken en handelen
en in afwachting van den toekomstigen heil
staat niet bet tegenwoordige voor zich en
hun gozin moedwillig verwoesten, staan hon
derden, die den eigeniyken legertros der
sociaal democratie vennen en aan de voor
spiegeling van eene ideaal-toekomst, aan het
schimpen en schelden op den bestaanden
toestand, een voorwendsel ontleenen om alvast
den arbeid van zich p.f te schuiven, als zynde
een onrechtvaardige last, den niet-bezittenden
door de bezittende klasse opgelegd. Liever
dan te werken, schetteren en schroeuwen ze
laDgs de straten, bauwen de o n begrepen
stellingen der woordvoerdersin Cons tan tia
na, zien in eiken werkgever een uitzuiger
en achten het onderworpen zyn aan wetten
en verordeningen, aan de eischen van eene
geregelde plichtsbetrachting, ook in hun ambt,
eene inbreuk op hunne menschenwaarde, op
de hoogheid van hun mensch-zijn.
En nu mogen do voorgangers zei ven der
sociaaldcmocratio, als ze onder elkander zyn,
hunne kortzichtige volgelingen als ontoereken
bare warhoofden beschouwen, zy zullen or
zich wel voor wachten hunne begrippen 'te
verhelderen. Integendeel: opgezweept, vóórt-
gestuwd, geprikkeld en aangezet moet on ze
worden, die horden van verdwaasde, lanter
fantende party-volgelingen Zy brengen be
roering teweeg, geven aanleiding tot relletjes
en opstootjes en houdon den boel gistende!
Nog nimmer hebben wij van soeia:.l-demo-
cratiscbe zyde bij het volk zien aandringen
ooi do kindoren op te voeden tot bekwame
handwerkslieden, opdat zij gevormd worden
tot onafhankelijke mannen; ze zich zion warm
maken voor de invoering van een verbeterd
en meer algemeen bereikbaar vakonderwys.
„Wat geeft hot" hooren wy sociaal-demo
cratische moeders zeggenvrouwen zyn, als
zy eenmaal een idee fixe hebben, het on
handelbaarst „wat geeft het, of mijn jongen
een knappe timmermansknecht wordt! Zóó
lang do ryken rustig in hunne paleizen op
Hoeren- en Keizersgracht zitten, komen we
geen haarbreed verder. Want het kapitaal is
de vyand!
De sociaal democratische raddraaiers zorgen
er wol voor, dat hunno volgelingen niet tot
betere gedachten komen. Integendeel! Altoos
staan zy geroed om hen op te zetten tot
ontevredenheid met hetgeen buiten hen be
staat, nooit om eene heilige ontevredonheid
te wekken over tekortkomingen in ben. Wie
werkloos is, heeft dit te wyten aan de ave-
rechtsche inrichting der maatschappij niet
aan eigen onbekwaamheid of aar. allerlei
eigenschappen, die den werklooze udien hy
al naar werk zocht in don weg zouden
staan om werk te vinden on te behouden!
Toch wil het blad niet, dat men uit h-t boven
staande afloide, dat het ieder, die wt_.kJoos is,
geteekond acht met het brandmerk der onge
schiktheid.
Maar wol zegt het gelooven wy, dat
grondige kennis van den aard der werkloosheid
hier ter stede tot de erkenning zou Iniden, dat
het gros dergenen, welke zich als 'erkloos
laten inschrijven, onderzocht naar de regelen
vau het vroegere gildewezen, den graad van
„gezel" niet waardig kan worden gekeurd.
De arbeiders, van eldt-rs gekomen naar de
hoofdstad, geven do proef op de soir.
Gemengd Nieuws.
Uit oen zeor afgelegen enden-
kooi in den polder onder do gemeen'Al'olas-
serdam werden vaak eenden, nl. Kloonden,
vermist, weshalvo de veldwachter et i weinig
„speciaal" op do kooi 'snachts „een oogjs
hield." Na negen nachten te hebben gewaakt,
bespcurdo hy 's avonds om negen uren ('t was
in September) in den tienden naeht, dat
zachtjes in 't water werd geplonsd van het
hokje, waar do lokeenden waren opgesloten;
hy sloop er heen, zag dat in eon wit of licht
gekleurd zakje iets wits (eenden met cenigs
witte veeren) werd godaan en greep den per
soon aan, die het deed. Hot bleek toen een
vry welgesteld man te zyn, die den armen
kooiman zyne lokeenden ontstal.
De rechtbank to Dordrecht veroordeelde den
man tot gevangenisstraf van drie maanden.
Gisteren by de behandeling in appöl be
weerde bekl., dat hij eenden vermist had en
zyn wottig eigendom terughaalde.
Doch do adv. gen. wees er wel uitdrukkelijk
op, dat een eerlyk man by dag in eeDo kooi
zou gekomen zyn met hot verzoek eens te
mogen rondkyken of hy zyne eenden er ook
viDden kon.
Maar ook had bekl. getracht den veld
wachter om te koopen door hem 50 te
bieden om te verklaren dat hy hem in een
griond had gevonden - en had hy nog aan
een ander 10 geboden om eveneens valsche
verklaringen af te leggen.
ZEG.A. achtte daarom de opgelegde straf
te gering en requireerde bevestiging van het
vonnis met verandering van de straf in acht
maanden.
Mr. F. Wolfson, die voor de eerste maal
als verdediger optrad, betoogde, dat het be
wijs niet geleverd was wees op de in eer
sten aanleg afgelegdo getuigen-verklaringon,
welke stellig In het voordeel van bekl. zyn,
terwyi, indien het wegnemen al bewezen
mocht zyn, dan nog bekl. meende zyne eigen
eenden terug te halen.
Z.E.G. concludeerde daarna tot vryspraak.
Uitspraak over 14 dagen.
By de extra-uitdeoling van klee-
diDg en levensbehoeften te Ssiedrecht ver
voegde zich iemand om een.. trouwpak.
Het kostte eenige moeit o hem te ovci tuigen
dat dergelijke zaken by ecr:o nitdeeling niet
thuis behooren.
