K® 10020.
Vrijdag 21 October.
A9. 1E92.
t§eze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (§pn- en feestdagen, uitgegeven.
Eerste Blad.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 8 muudoof 1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommors0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIÊN
V»n 18 regel» f 1.0#. Iedere regel meer ƒ0.17}.
Grooter# letter» neer pleetarnimte. Tooc bet
tnca:3eeren buiten de *Ud wordt ƒ0.05 berekend.
Dit nonuaer bestaat uit TWEE
Bladen.
Leiden, 20 October.
Het wetsontwerp tot onteigening voor
vaart-verbetering in de gemeente Leiden, dat
als een noodzakelijk complement is te be
schouwen van de in 1883 door de Staten
van Zuid-Holland besloten vorbetering van
de watorgeraoenschap tusschen Ryn en Sohie,
heeft in de afdoelingen der Tweede Kamer
geene bedenking ontmoet.
By het onderzoek van de suppletoir© be-
grooting van binnenlandsche zaken voor 1891
werden oenige inlichtingen gevraagd omtrent
de resultaten van de nieuwe methode, by de
jongste volkstelling gevolgd, ook wat de
kosten betreft.
Voorts werd het denkbeeld geopperd, om
de arts- en middelbaar onderwijs examens
eenigszins te beperken, niet alleen met het
oog op de kosten, maar vooral ook in verband
met de veelvuldige en voortdurende onttrek
king van leerkrachten aan het onderwijs.
By do gisteren vanwege het departement
van koloniën te Amsterdam gehouden aan
besteding voor do levering van 2000 wollen
dekens, zwaar 2.185 K.G., en 500 wollen
dekens, zwaar 1.10 K.G., zijn aannemers
geworden de heoren Gebrs. Van "Wyk Co.,
alhier, voor ƒ8755.
Door den minister van binnenlandsche
zaken is bepaald dat de commissie tot hot
examineeren. van hen, die eene^ ftkto van
bekwaamheid wenschen te verkrygen tot het
geven van middelbaar onderwys in de Neder-
landsche taal, geschiedenis, aardrykskunde,
Staathuishoudkunde en statistiek, Staats
inrichting en schoonschryven voor het jaar
1892, zitting zal houden te 's-Gravenhage,
en zyn benoemd tot lid en voorzitter dier
commissie dr. W. B. J. Van Eyk, inspecteur
van het midd. ond. te 's Gravenhage; tot
leden dr. J. Te "Winkel, dr. C. M. Kan en
mr. P. W. A. Cort van der Linden, hoog
leeraar aan de gemeenteiyke universiteit te
Amsterdamdr. P. L. Muller en mr. J. T.
Buys, lioogleeraar aan de Ryks-universiteit
te Leidendr. P. J. Blok, hoogleeraar aan
de Ryks-universiteit te Groningen; dr. A.
Kluyvor, mede-redacteur van het woorden
boek der Ned. taal te Leiden, dr. H. Blink,
privaat-docent te Amsterdam.
Op den 17den September jl. overleed,
op reis naar Nederland, aan boord van het
stoomschip „Salak", van Batavia, de heer
P. A. C. H. T. A.J|WerdmüUer Von Elgg,
geps. kapt. van het O.-I. leger. De ovorledene
was den 21sten Miart 1838 te Leiden geboren
eu bereikte dus den ouderdom van ruim 54
jaren. In 1857 naar Indiö vertrokken, werd
hy 2 jaren daarna in do maand Februari tot
2den luitenant benoemd. In Mei 1862 volgde
zjjne bevordering tot lsten luitenant.
De heer Von Elgg heeft zich in de jaren
1860 en 1861 verdienstelyk onderscheiden
by de krygsverrichtingen in de Zuider- en
Oostorafdeoling van Borneo. Voor zyn by die
gelegenheid gehouden gedrag werd hij eer
vol vermeld met toekenning van het desbe
treffend eereteeken. Wegens eone bekomen
wonde werd hy in Februari 1865 eervol ont
slagen met aanspraak op pensioen.
Door mejuffr. F. Van Hulzen, kwee-
kelinge aan eene byzondere normaalschool
te Hoithuizen, is j.l. Dinsdag te Roermond
met gunstig gevolg examen afgelegd in de
vrye- en orde oefeningen der gymnastiek.
Door do afdeeling Alfen aan den Ryn
van het Nederlandsch Onderwyzers-genoot-
schap, is een adres aan don minister van
binnenlandsche zaken verzonden, om adhesie
te betuigen mot de verzoekschriften van het
hoofdbestuur van het Nederlandsch Onder-
wyzers-genootschap en den Bond van onder-
wyzers, om pensioen voor onderv» yzers-wedu-
wen en weezen.
Een dergelijk adres is ook ter teekening
gezonden aan alle openbare onderwyzors in
het arrondissement Woerden.
Onder goedkeuring van den ambachts
heer van Benthuizen is aldaar by de Ned.-
Herv. gemeente tot predikant beroepen de
heer Heyer, candidaat tot den H. Dienst, te
Utrecht.
Hot hoofdbestuur der Maatschappy tot
Nut van 't Algemeen heeft tot zyn voorzitter
benoemd prof. mr. G. A. Van Hamel. Tot
leden der commissie van onderzoek in zake
het Toynboe-werk zyn gekozen de heeren
mr. A. Bloembergen Ez., W. J. Biydensteyn
en dr. W. Pleyte, loden van het hoofdbestuur,
benevens mr. F. N. Sickenga, te Dordrecht,
en als secretaris der commissie mr. J. Van
Gijn, te Leiden.
Do commissie tot. samenstelling van het
Noderlandsche Liederenboek bestaat uit de
heeren Daniël De Lange, dr. G. Kalff, jhr.
J. C. M. Van Riemsdyk, A. C. Wertheim en
rar. G. A. Van Hamel. De commissie van
onderzoek naar het leerlingwezen is samen
gesteld uit de heoren B. H. Heldt, te 's-Gra
venhage; F. Westerouwen van Meeteren, te
AmsterdamD. W. Stork, te Hengeloo, en
mr. J. H. L Bergsma, te Amsterdam, als
secretaris.
Examens vrye en orde-oefeningen dfr
gymnastiek. 's-Hage, 19 Oct. Geëxamineerd
12 mannel. candidaten; toegelaten do heeren
O. W. Van der Beek, van Bodegrave; C. J.
Van Gulick, van Delft; C. Brander, van Middol-
harnis; H. Heistek, van Hazerswoude; G. Van
Rysson, van idemS. Van Bachum de Boer,
van Bodegrave; H. J. Van der Kraan, van
Bleiswyk; D. Ch. Schuit, van Leiden; P. W.
De Jong, van Oegstgeost; Th. De Van, van
Zoeterwoude; H. A. De Man, van idem; enJ.
Van den Briel, van Leiden; en 6 vrouw, cand
toegelaten de dames: S. H. E. Prins, van
Leiden; S. J. Van Eyk, van Gouda; J. C.
Kunst, van Delft; S. Groot, van Langbroek;
C. Japikse, van Leiden, on J. M. E. De Kroes,
van Voorschoten.
De nota, door den heer Goeman Bor-
gesius in zyne afdeeling overgelegd, by de
behandeling van hoofdstuk V der Staatsbe-
grooting, over de wetten en vorordeningen
betrekkelyk de cholera, is in haar geheel in
hot „Vad." opgenomen. Daarin wordt betoogd,
dat de ervaring in de laatste maanden ge
leerd heeft, dat de bestaande wet tot voor-
zioning tegen besmettelijke ziekten deels aan
de hoofdregeering geene voldoende bevoegd
heid geeft, deels aan de lagere besturen te
veel vrijheid laat, om te verzuimen wat
noodig is. De wet is te zwak, waar het geldt
eene ziekte als de cholera. Alleen reeds de
gebrekkige regeling der bevoegdheid van den
burgemeester tot het nemen van maatregelen
ter bestryding van de ziekte zou eone her
ziening der wet rechtvaardigen. Dat in menig
opzicht strengere bepalingen noodig zijn, is
in de laatste weken reeds duidelyk aan het
licht gekomen; o. a. wordt het geval aan
gehaald, dat een burgemeester pertinent wei-
gorde, tot voorkeming van verspreiding der
besmetting datgene te doen, wat het toe
zicht dringend noodzakelyk achtte en ook
in andere gemeenten met het beste gevolg
werd toegepast. Verder is inkrimping noodig
van den termyn voor de aangifte van een
ziektegeval aan het gemeentebestuur en moet
die verplichting ook tot de gevallen van
cholera nostras worden uitgebreid. Een paar
te 's Gravenhage voorgekomen zaken de
buVgemeester heeft daar aan personen, die
uit eene besmette slaapstede waren overge
bracht naar eene andere verblyfplaats, laten
zeggen, dat zy als vrye mannen konden gaan
j waar zy wilden, en bewoners van een be
smet perceel, wier meubelen en beddegoed
waren weggevoerd, hebben op den vloer
moeten slapen, omdat de gemeentolyke auto
riteit zich niet bevoegd of verplicht achtte,
daarin te voorzien worden voorts aange
haald als bewyzen van de wen6chelykheid
van verscherping dor wetteiyke bepalingen.
Ook aan de hoogo regeoring geeft de wet
niet de noodige bevoegdheid om by het uit
breken van cholera onmiddellyk krachtig te
kunnen optreden. Het toezicht op verdachte
schepen is onvoldoende geregeld; vooral de
regeling voor uit zee komende schepen is ge
brekkig; van eigenlyk gezegde quarantaine
is daarby geen sprake, behalve in het geval
van ziekte, of althans van verdachte verschyn-
selen aan boord gedurende den tyd der ont
smetting. Ook de regeling voor binnenschepen
eischt verbetering. Eindelyk wordt de op
merking gemaakt, dat het kon. besluit van 4
Sept. 1892 tot vaststelling van buitengowone
maatregelen, voornamelyk betrekking heb
bende op bevoiliging van de landgrens, eerst
kwam toen de epidemie te Hamburg byna
reeds haar toppunt had bereikt, terwyl hot
toch eerst over vyf dagen in werking kon
treden, omdat in de wet die termijn als mini
mum verplichtend voorgeschreven was. Blyk-
baar heeft de wetgever niet gedacht aan eene
zoo groote urgentie als hier in casu aanwezig
was. In die leemten moet zoo spoedig moge-
lyk worden voorzien, opdat men niet opnieuw
door gebondenheid van dien termyn in moei-
lykheden gerake.
Onder opmerking, dat op den duur ongo-
twyfeld van preventieve maatregelen, ook in
tijden dat er geen besmettelyko ziekte heerscht,
het meeste nut te wachten is, wordt ten
slotte even stilgestaan by de woningvraag,
waarop In de laatste weken weder meer dan
ooit de aandacht gevestigd was. Mr. Borgesius
herhaalt zyn aandrang by de regeering, om
zich het groote volksbelang der opruiming, in
het belang der openbare gezondheid, van ar
beidersbuurten, die nu broeinesten zyn van
besmetting, meer aan to trekken. Hy voegt
er by, dat naar zyne overtuiging ook maat
regelen tegen de verontreiniging van rivieren,
kanalen, enz., driDgend noodzakolyk zyn ge
bleken.
H. M. de Koningin-Regentos schonk by
haar vertrek uit Burgsteinfurt 500 mark aan
de armen aldaar.
De Staatscourant van 20 dezer bevat de
wet van 27 Sopt. 1892 (Stsbl. 223), betreffende
de Vermogensbelasting.
Onder de veranderingen, welke in het
legatie personeel der vreemde mogendheden
by ons Hof aanstaande of reeds bekend zyn,
noemt men ook eene verplaatsing van den
Italiaanschen gezant.
Mr. L. W. C. Iveuchenius, lid der Tweede
Kamer, hoopt morgen zyn 70sten verjaardag
te vieren.
Volgens „De Boodschapper" zal hy D. V.
zyn geboortedag te Londen by familieleden
herdenken.
Voor de feestviering, welke den 3lsten
dezer te Wittenberg onder deelneming des
keizers zal plaats hebben, wegens de vol
tooiing der onder keizer Frederik begonnen
vernieuwing der Lutherkerk en waartoe
verscheidene buitenlandsche protestantsche
souvereinen zyn uitgenoodigd, zal H. M. de
Koningin-Regentes der Nederlanden, die ook
eene uitnoodiging heeft ontvangen, zich
doen vertegenwoordigen door baron Harden-
broek van 's-Heeraartsberg en Bergambacht,
opperschenker.
De Amsterdamsche gemeenteraad ver
wierp gisteren met 24 tegen 11 stemmen
de voordracht om aan twee volksscholen
lste kl, eene vervolgklasse te voegen tot aan
sluiting aan het middelbaar onderwys, voor
namelyk met bet oog op den ongunstigen
toestand der financi-'n.
De Raad debatteerde verder lang over den
aanleg van trambanen in de nieuwe stads-
j
wyken, en wel over het beginsel: concessie
of gemeentelyke exploitatie, waarby 't voorstel-
Dykmans, om eene proef met gemeente-
exploitatie te nemen, met 21 tegen 14 stem
men werd verworpen.
Tot viering van het 50 jarig bestaan
der Ned. Vereeniging tot Afschaffing van
Sterken Drank had gisteravond in de groote
zaal van het gebouw van de Maatschappij
voor den Werkenden Stand te Amsterdam
eene openbare vergadering plaats.
Na het zingen van een welkomstlied her
dacht de voorzitter in enkele trekken het
verleden van de Vereeniging en wees daarbij
op den grooten vooruitgang, dien de afschaf
fing maakte, als gevolg van eene kentering in
de openbare meening.
Deze vooruitgang is zóó groot, dat schier
goen congres over vragen van philanthropi-
schen aard wordt gehouden, of de afschaffing
komt ter sprake.
Aan het slot dezer toespraak bracht de
voorzitter, die reeds vroeger hulde had ge
bracht aan den aanwezigen oud-minister
Heemskerk, dank aan eenige autoriteiten, die
de vergadering bywoonden, in het byzonder
aan jhr. Schorer, den Commissaris der
Koningin, welke woorden met luide toejni-
chingen werden begroet.
De algemoene secretaris, mr. C C. E. d'Engel-
bronner, gaf daarna een zeer uitvoerig over
zicht van de geschiedenis der afschaffingen
van de Ned. Vereeniging, ten bewyzo dat
deze laatste niet tevergeefs heeft gearbeid.
Na dit overzicht, dat zich door eene byzon
dere nauwkeurigheid onderscheidde, nee', de
de spreker op verzoek van den minister van
justitie mede, dat het eerelid van de ver
eeniging, do heer C. S. Adama Van Sehel-
tema, i6 benoemd tot ridder in de orde van
den Ned. Leeuw, en de voorzitter, de heer
E. J. W. Koch, tot ridder in de Oranje-
Nassau-orde. (Deze benoemingen zyn in de
Staatscourant van heden opgenomen.)
Nadat de voorzitter had te kennen gegeven-
met deze onderscheiding vooral zoo ingeno
men te zyn, omdat ze eene hulde aan de
Vereeniging is, werden door het koor nog
eenige liederen gezongon.
De voorzitter dankte het koor voor zyne
medewerking en de afd. Amsterdam voor de
ontvangst en sloot met een warm woord de
vergadering.
Betreffende dr. Mezgor schryft de corr©3-
pondent van het „A. H." te Wiesbaden nog
het volgende:
Onze vroegere berichten omtrent het ver
laten van Wiesbaden door dr. Mezger en
diens vertrek naar Rome of Parys worden
thans bewaarheid. Dr. Mezger heeft zich voor
Parys verklaard en zal (zooals reeds gemeld
is) den lsten April van het volgende jaar
daarheen vertrekken. Op de muren van zyn*
villa zyn aanplakbiljetten aangeslagen, lui
dende
„Te koop of te huur." In de wachtkamer
der patiënten hangt een biljet, meldende dat
de behandeling na 1 April a. s. te Parijs
voortgezet zal worden.
In den laatsten tyd nam het aantal patiën
ten van dr. Mezger af.
Blykbaar hoopt dr. Mezger te Parys, van
waar hy waarschynlyk na een paar jaren naar
Rome vertrekt, betere zaken te maken.
Als reden voor zyn vertrek uit Wiesbaden
geeft hy op dat hy zyn zoon, nadat deze
eene Duitsche opvoeding genoten heeft, ook
met de Fransche beschaving in aanraking wil
brengen. De overheid alhier heeft beproefd
hem van zyn besluit af te brengen, maar dit
was tevergeefs.
Een makelaar in huizen heeft thans van
dr. Mezger in opdracht gekregen, diens land
huis te verkoopen of te verhuren.
Het stoomschip „Mönelaus", van Am
sterdam via Liverpool naar Java, arriveerde
j 18 Oct. te Singapore; de „Merapi", van Rot-
