met het oog op de inrichting der verlichting met 2250.
werd verhoogd.
De toelichting van het voorstel door B. en W. verdeelde
dat bedrag als volgt:
a. Gebouw117000.—
b. Bouwen van cene kosterswoning 4650.—
c. Meubilair8000.—
d. Verwarming0 15000.—
e. Verlichting 7900.— (later verhoogd met
2250)10150.-
L54800.—
Ter vereenvoudiging kan dadelyk vermeld worden, dat
volgens de uiteenzetting door B. en W. in hun voorstel
van 28 Januari 1892 (Ingek. stukken 31) do werkelijke
kosten van de Verlichting10335 S3
en van het meubilair7868.62
te zamen bedroegen 18204.45
en dus de raming ad 18150.—
zoo goed als niet overtroffen. Wy hebben ons daarmee dus
niet bezig te houden.
l)e post d Verwarming ad15000.
welk bedrag wrerd overschreden met 6700.44
(zie voorstel B. en "W. Ing. stukken 31). 2L700.44
zal later in een afzonderlijk hoofdstuk door ons besproken
worden.
Blijft over de eigenlijke bouw der Gehoorzaal.
Hiervoor was de raming117000.—
ierwyl voor de kosterswoning c. a. geschat werd 4650.
121650.-
'J'oen de bouw werd uitbesteed, werd het werk, voor zoo
ver dit in het bestek was opgenomen, gegund voor 115910.
De bouw was due aangenomen schijnbaar beneden de raming.
Doch slechts schijnbaar, want zooals dat by groote werken
altijd geschiedt, had do architect ook hier zekere worken,
die wel in zyne raming voorkomen, niet in het bestek
opgenomen, m. a. w. in eigen hand gehouden.
Aan de hand der ons overgelegde berekening van kosten,
door den architect opgesteld, welke berekening tot grond
slag gediend heeft aan de toelichting, die B. en W. op 8
Mei 1890 aan hun voorstel gaven, hebben wij gevonden
dat in eigen hand gehouden werden
1° De parketvloer in den foyer, raming. 1890.—
2"'. De veranderingen aan de Waalsche kerk
(voor zooverre deze niet zyn te beschouwen
als tegenval).
3°. De waterleiding-aanleg, raming M 2000.
4°. Natuurlyk het extra-toezicht raming 1200.
hetgeen met de aannemingssom ad. 115910.
uitmaakt121000.—
en dus een marge overliet van650.
tegen het aangovraagde crediet van 121650.
Do bouw is dus door don Gemeente-architect begonnen
met de wetenschap, dat or op een werk van 152000.—
slechts eene marge voor onvoorzien was van ƒ650.—
m. a. w. hij wist by den aanvang dat een weinig extra
werk het toegestane crediet zou doen overschryden.
De bouw kostte nu, volgens de uiteenzetting der kosten
van stichting dor nieuwe Gehoorzaal, gevoegd by de be
rekeningen der aannemers, en na verwijdering daaruit van
de kosten van het meubilair, de verlichting en de ver
warming
Aannemingssomf 115.910.—
Vorandering Waalsche kerk en overbren
gen van het archief.1015.—
Parketvloern 1907.50
Waterleidingn 2348.14
Extra toezicht7 1930.—
Extra beeldhouwwerk638.
Carton pierre versieringen404.32
Werk door Gem een te-werklieden 69.66
Byrekening der aannemers
uitsluitend den bouw betreffend, f 14213.30}
af minder werk701.96* 13522.54}
Mem voor wintwscbade 339.—
f 138134.16}
tegen de raming mi de aanbesteding. 121000.
gevende een overschryding van~f 17134.164
De som van ƒ17134.16} kan als volgt
gespecificeerd worden
o. te veel uitgegeven aan don parketvloer f 17.00
b. uitgaven voor de Waalsche kerk en
archiefn 1015.—
c. te veel uitgegeven voor de Waterleiding. 348.14
d- n n extra toezicht 730.-
n beeldhouwwerk. 638.—
f. Carton-piorre versieringen404 32
<i. Werkloon voor Gemeente-werklieden 69.66
h. Byrekening bouw 14224.50}
winkelschade. 389.
f 14613.50}
k. af voor minder werk. 701.96* 13911.54}
Totaal overschrijding alleen den bouw be
treffend f 17134.16.}
Deze specificatie zal ons later gelegenheid geven geregeld
verschillende posten te bespreken.
H30 het voor de verwarming geraamde bedrag van
ƒ15000. - geklommen is tot het enorme cyfer van
21700,44, hopen wy later, voor zoover dit mogelyk is,
afzondorlyk te bespreken.
HOOFDSTUK IU.
Bespreking van de cijfers der Bijrekeningen.
Gedachtig aan onze uiteenzetting van de verantwoorde
lijkheid der Gemeente en der ambtenaren, zullen wij dit
hoofdstuk in twee grooto ondordeelen splitsen en wel
eerst nagaan
A. welke finantiCelo verplichting de gemeente draagt
tegenover den aannemer;
B om daarna de verantwoordelijkheid van den archi-
te zoo goed mogelyk onder cijfers te brengen.
A. De aannemer kan niets anders vorderen dan de
sommen, die op de weekstaten behooriyk zyn
opgegeven.
Wanneer nu de ingeleverde byrekeningen over meerder
of minder werk volkomen sluiten met, of wil men liever
geheel gemotiveerd worden door do overgelegde weekstaten,
dan is de Gemeente het totale bedrag der byrekeningen
schuldig, afgezien voor het oogenblik van do posten, die
op de rekening voorkomen, hoewel zo in hot bestek ge
noemd zyn.
Het komt er dus op aan de rekeningen van meer of
minder werk met het oog op de weekstaten na te gaan.
De door don aannemer ingeleverde byrekening vervalt in
6 gedeelten:
lo. de meerder rekening over den bouw f
de winterschade
het meubilair
de verwarming
de verlichting.
14223.904
389. -
332.62
1803.37
248.98
701.96
2°-
3o.
5o.
6o. minder rekoning
f 16295.91}
Eeno vergelijking dezer byrekeningen met de weekstaten
geeft nu de volgende atwy kingen
Meerdor rekening van den bouw.
Op do rekening is uitgetrokken als staando op
Staat 11 (2o post) voor het uitgraven van een
kelderf 110.40
Deze post komt in het geheel niet op den week
staat voor.
Als staande op Staat 19 (le post) een
voegdeurtjef 2.80
de weekstaat vermeldt 2.50 30
Als staande op Staat 21 (le post
muur kleine Gehoorzaal 1} steen in
plaats van 1 steenf 340,—
de weekstaat vermeldt 255.— 85.—
Als staande op Staat 35 (4e post)
afschuren der muren. ..-...ƒ 12,58
do weekstaat vermeldt 5,—
- Als staande op Staat 44 (6e post)
greenhoutf 28.50
de weokstaat vermeldt 25.—
Als staande op Staat 49 (6e en 7e
post) loonen f 25 en f 24f 49.—
do weekstaat vermeldt (n. b. mof
potlood)f 48,24
Als staande op Staat 50 meerdere
privaatptjpenf 244,80
en bochtenn 159,60
terwyi deze post op de weekstaten niet te vin
den is. Wol is ons overgelegd een aan beide zij
den met potlood en inkt beschreven kladpapier
(geen weekstaat formulier) waarop onder een groot
aantal gedeelteiyk doorgehaalde posten dezetotaal
som van f 404,40 voorkomt, doch niet gespeci
ficeerd. Wel komt er op datzelfde kladpapier een
potloodberekening over dezen post voor met nog
vermenigvuldigingen in potlood. Van dateering
of onderteokening is geen spoor te vinden, zoo
dat dit kladpapier in geen enkel opzicht als
weekstaat mag worden aangezien.
Als staande op Staat 50 (56) een post van
yzerwerk f 2441.12.
Deze som komt op de geteekendo weekstaten
niet voor en op Staat 50 of 56 is daarvan niets
te vinden. Ondertusschen vindt men achter op
Staat 37 een lyst „meerder yzerwerk (Barneveld)
overeenkomst", „ongeteekend", ten totaalbedrage
van f 2411.13 (sic). Dat hieruit voor den aanne
mer geen recht van betaling voortvloeit hebben
wy reeds uiteengezet en trekken dus als mindor
Deze post geeft echter nog aanleiding tot op
merkingen. Vergelykt men de achter weekstaat
57 opgemaakte ongeldige rekening met den post
in de byrekening, dan gelyken deze behalve in het
eindcyfer in het geheel niet op elkander. Deze
rekening bevat 30 posten, waaronder yzer, ge
goten en gesmeed, arbeidsloonen, koperen beugels
on andere artikelen voorkomen. Van dit alles
is in do byrekening slechts het eindcyfer
ƒ2441.12 overgenomen en toen is er uitgere
kend hoeveel yzer volgens tariof daarvoor ge
leverd moest worden; dit aantal kilo's prykt in
de byrekening: „meerder geleverd yzerwerk
15257 kilo a 16 Cts. ƒ2441.12
Ook hierin is weder een fout van ƒ100 te
vinden.
Onder de 30 posten op deze ongeldige reke
ning komt o. a. ook voor een geconstrueerd bint
„meerder" 3955 kilogram a 22 Cts. Nu is deze
geheele rekening zooals er boven staat „volgens
overeenkomst", doch of by overeenkomst de in
het bestektarief opgenomen eenheidsprijzen (voor
smeedyzer 16 Cts.) veranderd mogen worden is
meer dan dubieus.
In elk goval is het zonderling, dat het bedrag
van het in de rekening van Barneveld voorko
mend yzerwerk 22 ct., door den aannemer in
yzer van 16 ct. is omgewerkt.
Als staande op denzelfden staat (50 of 56)
komt voor 100 voor de meerdere kosten voor
het stellen van een yzeren bint. Ook voor deze
post, waarover wy later nog een woordje te zeg
gen hebben, is geene andere motiveering dan het
reeds vroeger genoemde kladpapier, waarop de
ijzeren pypen voorkomen
Op dezelfdo wjjze konden wy terugvinden,
doch moeten wy als „niet" gemotiveerd door week
staten verwerpen de volgende posten, dienaden
vorigon post in de byrekening volgen, als:
Knoppen groote zaal
2 Trappenhuizen 222 stuks consoles
3 Perklysten foyer
Kroonlijst voorgebouw langs hot balkon in 2 posten
Geleverd yzerwerk, ankers enz
7,58
3.50
-.76
404.40
2441.12
100.-
65.-
55.50
16.-
38.50
782 91
Per transport
2 Gegoten yzeren kolommen
Meer geleverd 0,80 Meter balkonhek
Meerder glas
Verfwerk lambriseering groote zaal
Verven van deureu orkest
Koperen haken van de lantarenramen
Verder werd door ons, nergens demotiveering
gevonden van twee pesten voor het verhakken
van neuten
en het inleggen van roosteryzers en maken van
cementplint-balcon
De posten uitgetrokken voor hard- en zand
stoen konden slechts behandeld wordon wanneer
èn de byrekening van den bouw en die over de
verwarming samen genomen werden -
De staat 56 geeft op
Hardst, buit.w. 0 2060 HJ. 288.40
binn.w. 5,S32 M2HOS.oS
St.-Joire147.94
Savonniore 1111.60
Kyltfaal 0.587 M3 143.48 2799.50
De byrekening vermeldt:
Hardst, buit.w. 0.2460 M». 344.40
binnenwerk
5.212 0,627 M3 1109.41
St.-Joiro 0,996 M3 129.48
Savonnière 14,298 M' 1143.84
Kylthal 118.98 2846.11
Hpt verschil bedraagt
Wy moeten bekennen dat deze globale wyze
van het opmaken van het verschil wei wat te
wenschen overlaat, doch by de onmogelykheid
de cyfers verdor te ontleden (ons word slechts
een met potlood opgemaakte chronologische werk-
staat overgelegd) meenden wy deze hard- en
zandsteen samen te moeten berekenen. W(j ver
moeden dat eene nauwkeurige berekening, ware
die mogelyk, voor den aannemer nog heel wat
onvoordeeLiger zoude uitkomen, doch kunnen dit
niet bewyzen.
Meerder rekening over de verwarming.
Hier vonden wy alles gemotiveerd door week-
staatposten, behalve de twee laatste bedragen,
die in het geheel niet voorkomen op de week
staten. Ze bedragen 14.80 en ƒ10,— tezamen
en ovenzoo is de laatste post op de byreke
ning voor de „verlichting" niet op de weeksta
ten te vinden
4110.97
20.-
3.30
59.50
10:45
ïoV-
8.50
10,-
40.80
46.61
24,80
8.95
maken een totaal van4353.94
waarop „de aannemer geen recht kan doen gelden op grond
der laatste alinea van 102 van het bestek, luidend"(wy
herhalen het) „Afwykingen niet in deze staten vermeld,
kunnen geen aanleiding tot verrekening geven."
Een tweede vraag, voortspruitend uit de opmerkingen
op pag. 4 was, of er ook op de byrekening posten voor
kwamen, die door de aannemers niet konden gevorderd
worden, omdat ze niet betreffen „afwykingen van het be
stek," maar eenvoudig in do termen van het bestek vielen.
Wy vleien ons niet met de meening U op dit punt vol
ledig te kunnen inlichten. Waarschynlyk zyn er hier en
daar posten, hieronder vallend, aan onze aandacht ontsnapt,
daar het eon uiterst moeilyk en dikwyis onmogolyk werk
is, juist op to maken op welke wyze de byrekening het
bestek completeert.
Intusschen meeuen wy als het voornaamste U het vol
gende te kunnen modedeolen:
a. In do eerste plaats trok hot onzo aandacht in de
byrekening te vinden een aantal posten betreffend het
opruimen, ledigen en volgooien van oude beerputten en
riolen, waarover de Gemeente-Architect ook spreekt in zyn
sohryven aan B. en W. dd. 4 Januari 1892. De hierop be
trekking hebbende posten, voor zoover wy ze hebben kunnen
vinden, zyn de volgende:
Weekstaat
10.
Voor het volstapelen en inwas-
schen van een riool 2,8 m2 oude
steen a 6.—
Een beerput met zand gevuld
en uitgegraven
Waterdragen 6 opperlieden elk
8 uur a 15 Ct
Een beerput ledig gemaakt en
aangevuld met zand 6 MJ a 0.50
Graven 6 M3 a 30 Ct.
Waterdragen 6 opperlieden elk
3 uur a 15 Ct
Rioolstapelwork 1,600 a 6.—
Een riool dichtgestapeld 1,200 M
oude steen a ƒ6.—
Een beerput schoongemaakt en
met zand gevuld 8 M3 a 50 Ct
6 opperlieden olk 8 uur water
dragen a 15 Ct
Een regenbak b/d. Waalsche kerk
volgemetseld 2000 M5 a ƒ8.—
Een beerput uitgegraven en vol
gemetseld 10,625 M3 a ƒ8.—
Waterdragon 4 opperlieden 1
uur a 15 Ct
Een beerput uitgegraven en vol
gemetseld 6,680 M3 oude steen
ars.-
Waterdragon 4 opperlieden iede
12 uur a 15 Ct.
Een put aangevuld 7 M3 zand
a 50 Ct
16.80
7.50
r.20
3.-
1.80
2.70
9.60
'.20
4.-
7.20
16.
85.-
7.20
3.44
.20
3.50
239.34
Transportec-re
4110 97
l
Met betrekking tot do vraag of de aannemer gerechtigd
is dit bedrag in rekening te brongen, moeten wy verwijzen
naar 5 van het bestek. In alinea 1 van 5 staat: „Alie
aanwezige riolen en loozingen geher-1 te verwyderen"; in
hetzelfde artikel alin. 3 „voorts in hot algemeen datgene
wegbreken, wat voor den nieuwen bouw hinderlyk is."
Hy had dus te verwijderen „ille" aanwezige riolen en
loozingen, die bij het graven voor de fundeering gevonden
werden en met deze hebben vry hier toch te maken. Na
