9'llS&ra©
Woensdag 12 October.
A#. 1892.
feze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Eerste Blad.
N°. 10012
ITT TA.
r-
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maandenf 1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nonamers0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 16 regels f 1.05. Iedere regol meer /"0.17J.
Grootero lettors naar plaatsruimte. Voor het
incasseoren buiten de stad wordt f0.05 berekend.
Dit nounncr bestaat uit TWEE
Bladen.
Leiden, il October.
De hooggeleerde Nederlander, nu -wijlen
onze hooggeachte en zeer beminde stadgenoot,
die op het gebied van Nederlandsche taal-en
letterkunde onsterfelyken roem heeft verwor
ven, voor zich en voor zyn land; de man,
wiens hart gloeide van die liefde voor het
Vaderland, welke onmisbaar is voor zyne in
standhouding en een prikkel tot burgerdeugd-
betrachting, onze onvergetelijke professor dr.
M. De Vries, die ijverig heeft meegewerkt om
aan de te lang veronachtzaamde stamver
wanten in Zuid-Afrika een krachtig middel
te schenken tot onderhoud, vermeerderingen
uitbreiding van beschaving en kennis, door
het samenbrengen eoner boekerij, bevattende
het beste en voornaamste van onze Neder
landsche letterkunde, heeft bepaald dat zal
voortgegaan worden met het zenden naar
Zuid-Afrika van het Woordenboek der Neder
landsche taal. Deze bepaling wordt getrouw
nageleefd.
De secretaris voor de Bibliotheken in Zuid-
Afrika ontving dezer dagen van Dr. J. Brill,
directeur van Grey College, te Bloemfontein,
eene dankbetuiging voor de toezending van
eenige afleveringen van dat Woordenboek.
Het zal wel niet onboscheiden zijn uit dien
bnef het volgende openbaar te maken
„Wil de goedheid bobben Prof. De Vries
uit naam van het bestuur onzer Bibliotheek
te danken voor het zeer gewaardeerde blijk
zijner belangstelling, door de toezending van
steeds nieuwe afleveringen van het Woorden
boek, dat niet alleen een sieraad, maar ook
eene noodzakelijke vraagbaak vormt in onze
verzameling.
„Met het Hollandsch alhier staat het niet
slecht. Door de energie en belangstelling van
den heer Van Ittersum, te 's-Gravenhage, is
onze verzameling Hollandsch© boeken (waar
onder zoovele geschenken der Leidsche Maat
schappij) thans zoo toegenomen, dat zij de
vergelijking met de Engelsche afdeeling wel
kan doorstaan, en het is te verwachten dat
ook hot aantal van hen, die er van gebruik
maken, zal toenemen.
„Er is hier eene Vereeniging voor Holland-
sche Letterkunde opgericht, die nu en dan
kleine soirées geeft, en eenige weken geleden
had by President Reitz eene soirée plaats,
waar de heer Elffers een oorspronkelijk drama
voordroeg, getiteld „Debora" en in den trant
van Ten Kate (d. i. meer lyrisch dan drama
tisch, maar in schoone taal).
„Het optreden van prof. Mansveld in de
Transvaal en de vooruitgang van het Hol
landsch in de Kaap-Kolonie moeten ook hier
op den duur gunstigen invloed uitoefenen."
Als onze taal in Zuid-Afrika zich kan hand
haven, dan is dat deel van de wereld voor
ons gewonnen. Wie zou daartoe als Neder
lander niet willen medewerkon?
Het stoffelijk overschot van wijlen den
heor E. J. Aenmey, in leven kapitein der
infanterie alhier, zal morgenochtend op de
begraafplaats aan de Groenesteeg worden ter
aarde besteld. De lijkstaatsie zal om elf uren
het sterfhuis op „Vreewijk" verlaten.
Op de heden te Gouda gehouden wor
dende gasten toonstelling is de heer Joh. Dee Jz.,
alhier, bekroond geworden met de gouden
medaille voor de c-.oor hem ingezonden gas-
kookfornuizen en met de zilveren medaille
voor gaslampen.
Heden is een nieuw Adresboek van Leiden
verschenen. Ook wij ontvingen er een exem
plaar van. Het is moeilijk omtrent do doel
matigheid en juistheid van zulk eene uitgave
dadelyk een oordeel te vellen. Die eigenschap
pen moeten aan het gebruik getoetst worden.
Wèl kan reeds nu worden verondersteld dat
dit werk door de wijze, waarop het is inge
richt, voor zeer velen oen bruikbare vraag
baak zal zijn, terwijl ook blijkbaar is getracht
het zoo compleet mogelijk te doen zijn. Zaken
betreffende de verschillende inrichtingen der
gemeente, het postkantoor en de posterijen
in het algemeen, de telegraaf, de Leidsche
telephoon met de aangeslotenen, pak- en trek
schuitdiensten, stoombootdiensten en tram
wegen enz. gaan vooraf aan de uitgebreide
lijst der namen en voornamen, woonplaatsen,
beroepen, bedrijven, enz. der inwoners van ver
schillenden rang en stand en van do om
wonenden, welke opgaaf wordt gevolgd door
eene alphabotische lijst van de beroepen, be
drijven enz., met vermelding der namen van
hen, door wie deze worden uitgeoefend, welke
namen ook weer voorkomen in eene alpha
botische stratenlyst, naar volgorde van het
huisnommer. Zulk eeno strateniyst wordt ook
medegedeeld van de gemeenten Oegstgeest,
Leiderdorp en Zoeterwoude. Een plattegrond
van Leiden is aan het vry lyvige boek, dat
in een kartonnen omslag is vervat, toegevoegd.
Het is te hopen dat de uitgever, de hoer
T. H. Ytsma, wien wy met zyne onderneming
veel succes en medewerking toewenschen,
by volgende jaargangen breekt met de ge
woonte om overal advertentiön tusschen to
voegen, waarvan trouwens slechte zeker door
zeer weinigen eenige notitie wordt genomen,
zoodat ze, daar ze bovendien de duidelijkiieid
en het practische nut niet bevorderen, bost
gemist kunnen werden.
Morgen, 12 October, zullen vier eeuwen
vorloopen zyn sedert de ontdokking van Ame
rika door Christoforus Columbus. In allo be
schaafde landen heeft men toebereidselen ge
maakt, om den gedenkdag dier groote gebeur
tenis waardig te herdenken, en ook in ons vader
land heeft zich, onder het eere-voorzitterschap
van den oud-ministor J. D. Fansen Van de
Putte, eene hoofdcommissie gevormd, om den
dag te vieren, waarop de koene Italiaansche
zeevaarder, dank zij de ondersteuning, welke
hy vooral by het heorscherpaar van Spanje
gevonden had, voor 't eerst den voet zette
op Amerikaanschen bodem.
Op uitnoodiging der Nederlandsche hoofd
commissie hebben zich in verschillende steden
des Ryks subcommissiën vereeDigd tot het
verzamelen van gelden, waarvan de helft zal
bestemd worden voor een nationaal doeldo
vorming van eene Columbus-bibliotheek, welke
als eene bly vende herinnering aan Nederlands
deelneming aan de viering van het eeuwfeest
der ontdekking van Amerika, aan de Boe-
kery der hoofdstad zal worden aangeboden,
terwijl de andere helft der byeengebrachto
gelden zal afgezonderd worden voor een
internationaal gedenkteekon, hetzy voor het
standbeeld van Columbus, dat men voor
nemens is te Calvi op te richten, of, indien
het blyken mocht dat die onderneming niet
hot karakter draagt van eene internationale
hulde aan den grooten zoon van Ligurië,
voor eenig ander, nader te bepalen doel.
Ook hier ter stede hebben zich eenige per
sonen tot eene subcommissie vereenigd, ten
einde voor bovenvermelde doeleinden van
hunne stadgenooten bydragen in ontvangst
te nemen.
Die commissie bestaat uit do heeren: L.
M. De Laat De Kanter, burgemeester, curator
der universiteit, lid van de Provinciale Staten,
Eere-Voorzitter; L. C. Driossen, voorzitter der
Kamer van Koophandel, voorzitter; C. J. baron
Leembruggen, industriëel, penningmeesterdr.
H. Kern, hoogleoraar, secretaris; F. C. C.
Bloem, kolonel-commandant van 't 4deregiment
infanterieJ. Bots, deken van Leiden en Pas
toor; J. Yan der Breggen, dykgraaf van Rynland,
lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaa!
dr. M. J. De Goeje, hoogleeraar; C. H. De
Goeje, kapitein-luitenant ter-zee, directeur der
Kweekschool voor Zeevaart; mr. P. A. Yan
der Lith, hoogleeraar; H. Pelmck, ab-actis
van het Leidsch Studentencorps; J. Salomon-
son, praesos van het Leidsch Studentencorps;
dr. C. P. Tiele, hoogleeraar, en T. H. Yiruly,
Lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal.
Het aantal bezoekers der Ryksverzame-
lingen en monumenten, gedurende hot derde
kwartaal van hot jaar 1892, bedroeg:
Koninklyk kabinet van schilderyen te 's-Gra
venhage 19,435, museum Meermanno Westreo-
nianum te 's-Gravenhage 29, Koninklyk Pen
ningkabinet te 's-Hage 182, Ryks-Museum
te Amsterdam 74,520, Ryks Museum van
Oudheden te Leiden 2114, Ryks-Ethnographisch
museum te Leiden 4:20, Ryks-kabinet van
prenten en pleisterbeelden te Leiden 28, Ge
vangenpoort te 's Gravenhage 12533, Muiderslot
1291, Ruïne van Brederode 6308, Monument
te Heiligerlee 1998, historische zaal in het
Prinsenhof te Delft 3711.
De dirig. off. van gez. 2de kl. (luit.-
kolonel) P. K. J. Pabst, chef van het militair
hospitaal te Breda, is aldaar op 53 jarigen
leeftyd overleden. Tal van patiënten te Breda,
zoowel als van vroegere jaren te Ylissingen
en Leiden, zullen het heengaan van den zoozeer
beminden, bekwamen geneesheer ten zeerste
betreuren.
Uitslag van het literarisch-mathematisch
examen te Arnhem. Tweede groep van candi
dates Opgeroepen 7, afgewezen 8, geslaagd
4, en welmej. D. G. Eigeman, van Leiden,
en de heeren L. Backer Overboek, van
's Gravenhage, J. Cornelissen, van Leiden, en
A. W. Slotemaker, van Arnhem.
Ter benoeming van een onderwyzer 4de
klasse aan de openbare kostelooze school op
de Haagweide te 's-Hage worden voorgedragen
de heeren: W. Krynen, te Helder; C. J.
Dikshoom, te Zeist en G. J. Van derLubbe,
te Stompwyk.
Men meldt nog uit Weimar, dd. 10 Oct.
Keizer Wilhelm is gisteravond te 7 uren
30 min. vertrokken, zonder militair vertoon.
Nadat onze Koninginnen in het Slot een
hartelyk afscheid van de Groothertogin had
den genomen begaven zy zich, hedenochtend
even na 10 uren, naar het station.
In de wachtkamer en op het perron waren
tal van autoriteiten aanwozig (ook het publiek
was op het perron toegelaten). HH. MM. namen
van de autoriteiten elk in 't byzonder afscheid,
met een woord van dank aan den Hofmaar
schalk en de adjudanten van dienst.
De Groothertogin nam reeds in het Slot
afscheid. De Regentes drukte tot afscheid
tevens eenigen personen de hand. Konihgin
Wilhelmina droeg een dofgroen kleed met
groen fluvveelon opslagen. Zy had een grooten
hoed met witte veer op. De Regentes was
in rouwgewaad gekleed.
De Groothertog, het Erfgroothertogelyk
echtpaar, al de Weimarsche Prinsessen en
Prinsen, de Vorst van R9uss en de Vorsten
van Mecklenburg waren op het perron, om
van de scheidonde Vorstinnen afscheid te
nemen. Dat afscheid was allerhartelykst.
Onze Koninginnen, die prachtige bouquetten
in de handen droegen, haar in het paleis
aangeboden, kusten de Vorsteiyke bloedver
wanten en vrienden.
De Groothertog steeg een oogenblik mede
in den salonwagen, omhelsde de Koningin-
Regentes en kuste Koningin Wilhelmina her-
haaldeiyk.
Te 10 u. 30 reed de trein af, onder een
driewerf herhaald „Oranje boven!" gevolgd
door even zooveel „Hoch's".
De Regentes kwam aan het portier en wuifde
lachend met de hand. Koningin Wilhelmina
groette met hare bouquetten en lachte vrien-
deiyk.
De Erfprins van Waldeck reisde met de
Vorstinnen mede naar Arolsen. Dezen vertrek-
j ken van daar den 14den naar den burcht Stein-
furt ia Bentheim en keeren den 17den naar
het Loo terug.
De overige to Weimar verbly vende Vorsten
reizen heden nog allon af.
By koninklyk besluit is benoemdBauke
De Boer, gegageerd onder-officier van het
Nederlandsch Oostindisch leger, met ingang
van 15 dezer, tot tydolyk custos by het
kabinet van prenten en pleisterbeelden te
Leiden.
De 1ste luit. by het corps mariniers W.
G. Vennekool voor den tyd van vyf jaren op
pensioen gesteld, onder toekenning van een
pensioen van f 500 's jaars en eene verhoo
ging ingevolge art. 1, c, der wet van 1
April 1875 van f 150 's jaars.
Met ingang van 1 Nov. a. s.lo. tydelyk
belast met hot bevel over de ry- en hoef-
smidschool, de kolonel F. Ypey, commandant
van het 2do regt. huzaren, die, in verband
daarmede, onder eervolle ontheffing uit zyn
togenwoordig commando, wordt overgeplaatst
by den staf der cavalerie; 2o. oervol ont
heven van het bevel over de ry- en hoef-
smidschool, de majoor H. P. Van Raden, van
het 3de reg. huzaren; 3o. bepaald: dat ge
durende den tyd, dat de sub lo. genoemde
kolonel belast zal zyn met het bevel over de
ry- en hoefsmidschool, een der reg. huzaren
door een luit.-kolonel zal worden gecomman
deerd; 4o. benoemd en aangesteld: tot com
mandant van het 2de rog. huzaren, de luit.-
kol. jhr. J. E. A. Meyer, van het 1ste reg.
huzaren.
Benoemd tot lid van de Algemeene Reken
kamer van Ned.-Indië, de heer J. Jonker,
thans secretaris van dat college.
Het Leidsche Tooneel.
Hot schoone jaargetyde heeft een einde
genomen. Bloemen hebben opgehouden te
bloeien; de boomen zyn gedeeltelijk van hun
bladerentooi ontdaanhet zonnetje zendt niet
meer zyne verwarmende stralen als boden
mot de uitnoodiging om, hetzy in de lust
warande „Zomerzorg", hetzy in „Musis", hetzy
in „Amicitia" uwe aandacht te komen wyden
aan de harmonieuze klanken, door verschil
lende muziekkapellen ten gehoore gebracht;
dit alles behoort voor dit jaar weder tot het
vorledene. Euterpe heeft afscheid genomen,
om plaats te maken voor hare zuster Thalia.
Gisteravond opende deze de poorten van
haren tempel. Helaas, niet velen waren hier
binnengetreden, om der Godin hun welkoms-
groet te brengen, niettegenstaande hot meer
en meer sympathie winnend tooneelgezelscbap
van den Rotterdamschen Tivoli-Schouwburg
zyn optreden met een geheel nieuw stuk had
aangekondigd, namelyk met „Droeve Min",
de vertaling van „Tristo Amore", van den
Italiaan Guiseppe Giacosa.
Nieuw mag het stuk zelf zyn, de inhoud
daarentegen is tameiyk oud.
Onwillekeurig traden my de woorden van
den Duitschen dichter Logau:
„Frankreich hat es weit gebracht, Frankreich
[kann es schaffen,
Dasz so manches Land und Volk wird zu
[8einom Affen,"
voor den geest, by hot aanschouwen van dit
tooneelspel.
Ook hier de gehuwde vrouw niet met, maar
naast haren man of liever tegenover hare»
echtgenoot als bondgonoote van haren amant.
Fabrizzio Arcieri, eon adeliyk jongmonsch, is
de zoon van een ellendigen vader, die den
roemvollen naam van zyn geslacht op alle
mogeiyke wyzen door het slyk sleurt, dien
bezoedelt door valsch spel en oplichteryen.
Fabrizzio, advocaat, tracht door zyn yver,
werkkracht en ingetogenheid den verguisden
naam in eere te houden en de weldenkende
mannen steunen en helpen den braven jongen.
Onder dezen behoort ook Giulio Scarli, een
1 bekend advocaat, die hem op alle mogelyke
wyzen beschermt en voorthelpt. Hy neemt hem
als compagnon in zyne zaken, hy ontvangt
j hem als vriend in huis.
i