Dc meeting te VGravenhagc.
Dg Zondag in do residentie kenmerkte zich
gisteren door eenige meerdere drukte dan ge-
woonlyk met het oog op de besloten mooting
voor algemeen stemrecht. De stad had echter
haar gewoon kalm aanzien in den voormiddag
alleen eonigszins verlevendigd door het door
trekken van groepen meetingisten, 6oms in
kleine verzamelingen, soms tot oen langen,
oerbiedwaardigen stoet uitgebreid. Alleen de
spoorwegstations boden een tooneel van meer
ongekende drukte door het telkenmale aan-
komen van treinen met aanhangers en aan
hangsters van het algemeen stemrecht uit
tal van plaatsen, aan de Hollandsche ly'n ge
legen.
By hunne aankomst ontvingen do groepen
orders van de aan den uitgang aanwezige
commissarissen en gedelegeerden.
Met opgerolde of in zwarte foedralen gebuide
vlaggen en banieren, welke de dragers evenwel
omhoogstaken, begaf men zich naar hot terrein
der meeting.
Nadat togen 10 uren een trein met 200
deelnemers uit Dordrecht was aangekomen,
volgde to 10 uren een gozelschapstrein uit
Amsterdam, Haarlem en Leiden, bestaande
uit 1*1 rijtuigen, allen geheel govuld met mannen
en vrouwen, zoo ongeveer een 600.
By het uitstappen zong een clubje een lied
op de wijze van de Marseillaise, dat evenwel
spoedig verstomde op eene aanmaning van
geestverwanten.
Men stelde zich op het stationsplein op in
rjjen van vier aan vier en aan het hoofd werd
eeno opgorolde vlag, met byl en phrygiscbe
muts gekroond, gedragen.
't "Was wel een indrukwekkendo stoet, by
welken zoowel vrouwen als jongedochters
naast do meosten van het sterkere geslacht
zich aangesloten hadden, ja, waarin zelfs zuige
lingen, door de moedor op den arm gedragen,
medegonomen waren.
Mej. Drucker, uit Amsterdam, liep in do
©grsto i\jen,
Öozo lango ry van voorstanders van alge
meen kies- en stemrecht, moest allen aan
hoed of jas een rood kartonnetje dragende
met de woorden: algemeen kies- en stom-
recht, maakto, alvorens naar den Loosduin-
schen wog op te gaan, eene wandeling langs
do noefkade, de Hooftskade, "Wagonstraat en
andore druk bezochte straton, steeds king-
zaam voorwaarts schrydende.
Een muziekcorps bevond zich in haar mid-
don, maar speelde natuuriyk niet, en de
muzikanten hielden hunno instrumenten zorg
vuldig bedekt.
Do commissarissen zorgden voor eone
ongestoorde beweging van de aaneengesloten
scharo en onderdrukten dadelijk elke uiting,
welke tot mooiiykheden kon aanleiding gevon.
Zoo verzochten zy eenigen jeugdigen leden, dio
de Marseillaise floten, daarmodo niet voort to
gaan, waaraan onmiddeliyk werd voldaan.
Aan de Hoefkade ontplooide eene der ver-
eenigingen, in stryd met het verbod, oen
rood vaandel, welks breede baan men eenige
minuten stoutweg in do lucht liet golven.
Do vereeniging begreep zelve dat dit niet
ïydelyk kon worden aangezien en rolde het
doek spoedig weer om den vlaggestok.
Vóór den stoet liepen mannen, die aan elk,
dien zy ontmoetten, een strooibiljet met het:
„naar de meeting" in de hand stopten.
Ook per Staatsspoor kwam een vry groot
aantal personen voor de meeting aanuit
Utrecht 70, Arnhem 25, maar niet velen uit
het noorden, hetgeen werd toegeschreven aan
den meerderen invlood van den Bond van
Algemeen Kies- en Stemrecht in die streek.
Sterke brigades ryksveldwachtors, met
geweer gewapend, waren in den loop van den
ochtend uit hunne standplaatsen in verschil
lende deelen der provincie herwaarts gekomen.
Van halftien reeds in den ochtend bewogen
zich op den Loosdulnschen weg verschillende
clubjes, mannon e» vrouwen, fatsoeniyk ge
kleed, die af en toe zich wat te goed gingen
doen op do ververschingsplaats van het terrein.
Tegen halfelf gingen die lieden hunne club-en
vakgenooten te gemoet op den weg van de
spoorwegstations, en tegen 11 uren begon 't
op den weg al drukker en drukker te worden.
Wy hadden inmiddels gelegenheid het
pimt van samenkomst eens op te nemen.
Op don Loosduinschen weg, hoek Beeklaan,
achter het koffiehuis „Be kleine Vink," vindt
men eene groote, open vlakte van eenige
honderden meters in het vierkant. Dat ter
rein i3 geheel omheind door eeno houten
schutting \an een paar manslengten, zoodat
men van den wog, langs den beganen grond,
niets kan waarnemen V3n bet-geen binnen de
omheining voorvalt. Het terrein heeft aan de
etadszydo van den weg een smallen ingang,
welke tot contröle voor de komenden diende,
torwyl aan gene zijde, kant Beeklaan, een
grooter toegang zich bevindt, een uitweg
vormende voor de vortrekkonden. Op den
achtergrond in bet front van den straatweg,
was eene soort van bestuuratribune opge
slagen, gedecoreerd met vlaggen, waarin het
rood en zwart de hoofdkleuren vormden,
afgewisseld door witte vlaggetjes met „toe
passelijke" opschriften. Vóór do tribune was
ruimte voor het opstellen van de vaandels
der corpsveroonigingen. Gekroond woid einde
lijk do tribune door eone groote roodu vlag,
welko, van 't middelpunt uit, do stellage
beheerschte. Voorts vond men een viertal,
spreekgestoelten op het terrein, te midden
van welke spreekplaatsen oene witlo vlag,
het „algemeen kiesrocht" proclameerendc.
omwuifd word door roode wimpels, terwijl
ook hier eone grootore roode vlag In top
boven de tropee uitstak.
Voorts had men er do ververschingstent,
hierboven reeds aangeduid en op haro beurt
getooid mot zinspreuken, bovat tonde schilden
on Vlagsgewijs geplooide witte doeken. O. a.
prijkte eon dier lappen met het opschrift.
„Do Friezen willen algemeen kiesrecht."
Aan don ingang van het terrein werden de
manifestanten begroet door oen tot opschrift
dienend gezegde van wijlen prof. Opzoomer.
„Ieder burger hoeft, als lid des volks, mede
deel in de souvereinitcit."
Boven den ingang aan de Beeklaan stonden
de woorden van prof. Buijs vermeld: „De
grond van het kiesrecht ligt nergens anders
en kan nergens anders liggen dan in hot
lidmaatschap van den Staat."
Ook diont nog vormeld, dat in het middon
van het terrein eeno vlag met opschrift „Sluit
Schiedam" wapperde. De daad bij het woord
voegondo, verwijderden de commissarissen
onkelen, die bleken to voel in het glaasje
gokeken te hebben, niet dan na hun oorst
het entreegeld te hebben teruggegovon. Aan
de opposanten werd eenvoudig toegevoegd:
„hier is geen plaats voor ruzie."
Kort vóór do opening van de meeting wer
den do aanwez gen, wier aantal op eon paar
duizend werd geschat - het terrein bood
plaats voor een veel grooter aantal - vorgast
op eeno muziekuitvoering door een fanfare
gezelschap, dat zoer landelijk stelling had
gekozen boven op een plat van bet achterhuis
van eeno der woningen aan do Beeklaau. Door
do tonen der bekende vrijheidsliederen kwam
er bewoging in de massa. Do ververschings-
tentcn werden verlaten, terwijl de troepjes,
welke op hot veld gelegerd waren, bijeen
werden gebracht. Onder hen bewoog zich o. a.
Domela Mieuwcnliuis, die onopgemerkt op
hot terrein was verschonen.
Eindelijk werd boven op do tribune het
sein gegeven van den aanvang. Eenigo (linke
slagen op eone tafel maanden tot stilte, waarna
Bayo luidkeels den sprekers, die ingeschreven
waren, verzocht zich op de verhevonbeid te
vereonigen. Toen dit geschied was on het
groote bord „Stilte" had bevolen, sprak Baye
van de tribune een openingswoord, dat overal
goed verstaanbaar was. Hij verklaardo dat
ondanks de belemmeringen der autoriteiten
en het verbod tot het houden der mooting,
gegrond op een advies van den geneeskundigen
inspecteur dat eene zoogenaamde cholera-
epidomie heerschte in Nederland, het Haagsche
comité was doorgegaan met zijne voorberei
ding met dit gevolg dat thans duizenden uit
alle streken des lands hier voreenigd waren.
"Waren de autoriteiten tegen ons - zeide
hij - de Hemel is met ons, want het prach
tige zomerweder werkte mede om dit landelijk
bijeenzijn te doen slagen. Roden voor deze
samenkomst bestond er zeker. Immers, of
schoon ten vorigen jaro do Regeering had
verkondigd dat kiesrechthervorming als do
noodzakelijke voorwaarde van blijvende ver
betering was te beschouwen, was er eon ge
heel jaar voorbijgegaan zonder dat de zaak
eon stap verder was gekomen. En toch
ook al is het stemrocht niet eon universeel
goneesmiddel tegen alle kwalen, het is toch
de sleutel van alle hervormingen ten bate
van de arbeiden?. Thans houdt het kapitaal
dien sleutel in zijn bezit.
Na in korto woorden het recht van de
arbeiders, die, evenals vele andere meeront-
wikkelden nog dat recht missen, te hebben
betoogd, drukte spr. de aanwezigen op het
hart zich te houden aan do wettige voorschiif
ten om geen debat te voeren. Ofschoon hot
te betreuren was dat geen debat werd toege
laten, moesten do aanwezigen tounen niet door
geweld de wetten te willen verandoren.
Intusschon zou er des avonds in eeno andero
bijeenkomst eene motie worden vastgesteld,
welke aan de Regeering zou worden mede
gedeeld. Spr. deelde mede dat als sprekors
zouden optreden 9 personen, waartoe twee
vrouwen behoorden, nl. movr. - h. I - B-
Sohoot-Haves en mej. C. Van Hoogstraten,
van Amsterdam, en verder A. H. Gerhard,
van Amsterdam; F. Domela Nieuwenhuis,
van Den Haag; dr. Vitus Bruinsma, van
Gorredyk; W. H. Vliegen, van Maastricht;
A. Van Emm9nes, van ArnhemJ. H. Schaper,
van Groningen, en mr. P. J. Troelstra, van
Loeuwarden. Het comité had zooveel mogelyk
getracht de sprekers te verkrijgen uit onder
scheidene 6treken des lands, om te doen sien
dat deze meeting een nationaal karakter droeg.
Trouwens, het feit, dat 104 vakverenigingen
uit vele plaatsen aanwez'g waren, bewees dit
voldoende.
Na deze toespraak, welke aandachtig werd
aangehoord en door don spreker met een ki eet
voor het algemeen kiesrecht word besloten,
zong een koor van vrouwen en mannen, op
gesteld naast de muzikanten op een aan-
gronzend gebouw, een lied, dat zeer fraai klonk.
Intnsschen waren de vier spreekplaatsen
bezet en verdeelde zich de menigte, om de
ploidooien ton gunste van algemeen kiesrocht
in verschillenden toonaard voorgedragen, aan
to hooren. Daar de spreekplaatsen slechts ten
deele beschut waren door belendende woningen,
ging er by enkelen voel van het geluid verloren.
Eeno talrijke schare verzamelde dr. Vitus
Bruinsma om zich heen. In den aanvang van
zijne voordracht verdedigd© hy het Bestuur
van den Bond voor Algemeen Kiesrecht tegen
de aanvallen, dat hot zich lafhartig had ge
dragen door op de weigering van den burge
meester van Den Haag zich over te geven. Dat
het Haagsche comité de taak had opgevat,
viel daarom gomakkelyk, omdat de loden
daarvan spoedig by elkaar te roc-pen waren,
wat niet zoo gomakkelyk gaat in Friesland,
verspreid als do loion zyn over verschillende
godeelten van dat gewest.
Allo sprokers protesteerden in min of meer
heftige bewoordingen tegen de schending van
recht en wet door den burgemeester, wiens
handeling echter de zaak, waarvoor men str'ydt,
had bevorderd in plaats van verzwakt, en do
dag van gisteren moest dan ook beschouwd
worden als een dag van verzet.
De gowone argumenten voor het algemeon
stem- en kiesrecht wordon overigens gebezigd.
Er worden twee pauzen gehouden, gedurende
welko men zich in do canünes aan verver-
schingen te goed deed.
Telegrammen van adbaesio werden vooi-
gelozen.
Onder do aanwezigen op ut landeigK
feest - want daarvan droeg het geheel het
karakter werd o. a. het Kamerlid de heer
Heldt aangetroffen.
De betooging eindigde in een rondgang
met de banieren langs het terrein.
Ter handhaving van de orde buiten het
terrein werkten gemeente- en 's ryks politie
samen. De plaaUeiyke poliüemacht stond
onder leiding van don commissaris van politie
Olivier.
Do demonstratie, in het begin matig bezocht
door do deelnemers, lokte van lieverlede meer
nieuwsgierigen, die in den beginne eemgszins
achterbleven.
De banier-rondgang bracht veel levendig-
heid onder de aanwezigen, doch ook dit dé
filé, opgeluisterd door de muziek, welke opwek-
kendo marschen speeldo, liep kalm ten einde.
Ook do Loosduinsclie politio stond aan de
grens der gemeente.
Na afloop van den rondgang over het be
sloten terrein werd den vaandeldragers ver
zocht zich voor do tribune - inmiddels bezet
door het socialistische muziekcorps „Semper
Crescendo" van Amsterdam - op to stellen.
Toen richtte de voorzitter van het Haag
sche comité Baye een slotwoord tot de aan
wezigen, waarin hy wees op het welslagen
van do betooging, welke, in 't licht beschouwd
van de moeilyklioden, haar in den weg gelegd,
zich ten elotte had opgelost in eene protest-
meeting. Immers, de autoriteiten hadden ge
meend haar op grond van de wet te kunnen
beletten, terwyl de betoogers getoond hadden
haar binnen de grenzen der wet te kunne»
houden.
Verder noodigde liy de deelnemers uit,
even kalm en waardig als zy geltomen waren,
te vertrekken en voor zooveel zij dit ver
langden de banioren te deponeeeen, voor
terugzondi»g waarvan het Bestuur zou zorg
B—a—IIHI B—
dragen. Hg eindigde met een „love Let alge.
meen stemrecht," „lovo de arbeidersbeweging ->
welke kreet mot daverende hoezees enondi
de muziek van de Marseillaise werd begroet
't Was vier uren, toon de meeting uiteenging
iedere vereeniging of club haren weg nemende
naar de stad of naar „Walhalla".
Aan de beide ingangon waren gisteren ge.
zamenlyk 5630 tocgacgsbewyzen tegon één
dubbeltje afgegoven.
Gemengd Nicuws.
De tweo 1 a a t s t o n a c h t e n h eoft
het voor den tyd dt-s jaars sterk gevroren.
Sommige slooten wa i n des morgens zelfs nog
met een yskorstje bedekt.
Men meldt uit Alkemade, dd. 18
September:
Hedennamidöag omstreeks twee uren werd
op dó buurt Nieuwe-Wetering eene niet ge-
ringe opschudding teweeggebracht door een
25 jarig jongeling, Jan Hulsebos genaamd,
die in eone vlaag van verstandsverbystcriug
by zyne woning, met don Eybol in do band,
in hot water sprong. Eonige personen, die
onmiddellijk te zyner redding tor plaatse aan
wezig waren, ondervonden daarby een hevig
verzot, zoodat vier mannen hunne krachten
moesten inspannen, om den ongelukkige op
het droge on te bed te helpen. Volgens som-
miger meening is do liefde niet geheel vreemd
aan dit voorval.
Vóór ongeveer 5 weken wist
een verpleegde in het krankzinnigengesticht
„Voorburg" te Vucht aan de waakzaamheid
der verplegers te ontsnappen. Al dien tyd hoeft
do man in de boschryke omgeving van Bokstel
rondgezworven, zich voedende met knollen en
bconen, die hy van do velden wegnam Dc
nachten bracht hy door öf op het vryo veld
óf onder een of ander afdak of schuur. De
politie heeft hem gevonden en naar het ge
sticht teruggebracht.
Te Rotterdam werd in den nacht
van 1 op 2 Juli jl. in het huis van den heer
Rösing aan den Nieuwen Binnenweg inbraak
gepleegd door K. Ebion en J. H. Koffijberg.
Door den agent van politie Middagaal op
heeterdaad betrapt, werden zy op de daken
der naburige panden gearresteerd.
Het O. M. by de arrondissements-rechtbank
te Rotterdam eischto Zaterdag voor ieder
hunner 5 jaar gevangenisstraf.
Vier melkkoeien, toebchoorende
aan den veehouder D. Dogteren, te Lekker
kerk, zyn afgemaakt en begraven, omdat zij
door h6t miltvuur aangetast waren.
Do veehouder Schaap, te Terkaple
(Fr.), verloor twee koeien aan het miltvuur.
De kippen en de hond van S. dronkon van
hot bleed van die dieren, met het gevolg, dat
do kippen reeds gestorven zyn en do hond
nog doodziek is.
Uit goede bron wordt aan de
„Zutf. Ct." meegedeeld dat de toestand van
den ritmeester v. d. B. v. S. voel verbeterd
en het gevaar geweken is.
De werkstaking der aardappel-
rooiers te Stadskanaal is mislukt. Wel be
sloot men op eeno vergadering de strike vol
te houden, nu de landbouwers niet genegen
waren aan hunne eischen toe te geven, maar
allengs gingen do stakers weer op de oude voor
waarden hot werk hervatten. Aan het krachtig
optreden der politie is het te danken, dat de
stakers in eene opgewonden bui niet konden
overgaan tot het plegen van ongeregeldheden.
UITLOTINGEN. Erusaeleche lotan van 1886 i
100 fr. Trekking vau 15 September 1892, be
taalbaar 2 Januari 1898. Getrokken eerieén:
725 10735 29838 39201 46804 07075 81741 99309
3454 12034 33290 39547 52887 71970 82U8 99312
5833 18820 34369 3988G 57152 74224 89830 111571
7269 15320 84783 41095 C3187 74402 91150 113369
8817 16885 35578 43S59 64919 77052 93442 114295
10617 171G6 35825 44621 G5974 77757 94479 1153C0
10646 24004.
Hoofdprijzen: eerie 15885 nr. 18 100,000 fr. ter.
64919 nr. 20 2500 fr.: 8. 29828 nr. 4 1000 fr.; e.
65974 nr. 1 en e. 111571 ur. 12 elk 500 fr.; 8.726?
nr. 9. e. 8817 nr. 8, 8917 nr. 21, 8. 1C617 nr. 5.
s. 15885 nr. 3, s. 34763 nr. 19, e. 35826 Dr. 11.
39201 nr. 16,8. 39547 nr. 9. 8. 44621 nr. 23. e. 64919
ir. 15, s. 65974 nr. 7. h. 67075 nr. 6, 8. 74402 nr.
8, 8. 77062 nr. 20, e. 77757 nr. 19, e. 93442 nr. 2-
c. 93442 nr. 24, 8. 115300 nr. 6, 115300 Dr. 10,
elk 150 fr.alio overige nnmmera, in bovenstaande
eerieéa vervat, iflo&baar met 110 fr.
In de Ited. Werkinr. zynopgenoneo:
DATUM.
D A 0 E N.
Vofw.
pexa.
Kinde
ren.
Totaa)
11 Sept.
Zondag
50
8
58
12
Maandag.
75
15
90
13
Dinsdag
79
17
96
14
Woensdag
78
17
95
15
Donderdag
76
16
92
IC
Vrijdag
78
20
98
17
Zaterdag
70
11
