N«. 9897.
Maandag 30 Mei.
A0. 1892.
feze iQourant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Derde Blad.
LEIDSCÏÏ
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
fsor Leiden per 3 maanden1.1®.
franco por ponta l.*ö.
A/tonuerirjke Nummer*0.05.
PRIJS DER ADVERTENT£fcN:
Tu 1C regel» ƒ1.05. Ieder» regel meer ƒ0il7$. 1
Orootere lettere naar plaatsruimte. Vo*v bet
inoaae»eren buiten de stad wordt ƒ0.10 bertmmd.
Leiden, 28 Mei.
Aan de universiteit alhier is het voorbe
reidend oxamen iri de godgeleerdheid afgelegd
door den heer "W. Meindersma, en wel cum
lande, en het doctoraal-examen in de rechts
wetenschap door den heer J. G. Toutenhoofd.
Er bestaat gelegenheid tot verzending
der correspondentie naar Banana (Congo),
door middel van het stoomschip „Afrikaan",
van Botterdam vertrekkende. Ten postkantore
alhier moeten de brieven enz. uiterlyk Dinsdag
ochtend om 7.30 (7.50 stadstijd) bezorgd zyn.
De wyze van verzending behoort duidelijk
op het adres vermeld te worden.
- De Berlijnsehe correspondent van het
„Hblseint dat de „Reichsanzeiger" het
programma voor de ontvangst onzer Koningin
nen openbaar heeft gemaakt.
De eerbetooningen z\jn dezelfde als gebrui
kelijk zijn bij de ontvangst van andere regee-
rende vorsten.
De Koninginnen worden Maandag-avond
tusschen 7 uren en halfacht aan het station
Wildpark te Potsdam verwacht. Aan HH. MM.
•zijn als buitengewone adjudanten toegevoegd
generaal Freiherr Yon Loe en de kapitein
ter zee Yon Arnim.
Aan het station zullen HH. MM. worden
ontvangen door den keizer, omringd door de
koninklijke prinsen met hunne adjudanten,
benevens de in het gardo-du-corps dienende
prinsen uit regeerende Duitsche vorstenhuizen.
Verder zullen aanwezig zijn de bevelheb
bers van het hoofdkwartier met hunnen staf
en de commandant van Potsdam.
AU ordonnance-officier zal b\j HH. MM.
dienst doen een luitenant van het regiment
garde-du-corps.
Aan het station zal worden opgesteld eene
eerewacht, bestaande uit eene compagnie jagers
van de garde met vaandel.
De vorstelijke stoet zal verder begeleid
worden door een eskadron van het regiment
hereden garde-du-corps.
De infanterie-bataljons uit Lehr zullen
langs den weg worden opgesteld.
Op het terras van het Nieuwe Taleis, waar
H.H. M.M. zullen verblijven, zal de lijfeom-
pagnie van het 1ste garde-regiment.en aan
het paleis eene compagnie van de slotgarde
en^van de lijfgarde worden opgesteld.
Voor de vertrekken van HH. MM. zullen
onderofficieren der marine als eerewacht wor
den geplaatst.
Alle militairen zullen in groot tenue zijn
gekleed, zonder ransel, maar met opgestoken
bajonet.
Dinsdagavond te halfnegen zullen alle mu
ziekcorpsen der garde eene taptoe uitvoeren.
Uit Den Haag meldt men nog het volgende:
Gisteravond om halfzes is graaf Yon
Rantzau, gezant van het Duitsche keizerrijk
bij ons hof, per Staatsspoor van 's-Gravenhage
naar Berlijn vertrokken, ten einde tegenwoor
dig te zijn bij de ontvangst en het verblijf
van onze Koninginnen aldaar.
Het gevolg van HH. MM. de Koninginnen
zou hedenmiddag de reis naar Berlijn aan
nemen.
Men meldt aan het „Rott. Nbl." uit
Sand van 2G dezer:
In den avond van 24 Mei 63/4 uur keerde
de hofstoet van den burcht Windeck terug.
Hare Majesteiten hadden met gevolg daar
koffie gedronken. Het weder was prachtig
mooi en dit deed de Koningin Regentesso ge
lasten het diner op het balkon op te dragen.
Na het eten. bleven de Vorstinnen nog ge-
ruimen tijd daar verwijlen om den pracht-
vollen zonsondergang te aanschouwen. Heer
lijk en verkwikkend was de atmosfeer, frisch
en toch niet koud. Gistervoormiddag lO'/j
uur reden de Koninginnen met Hare gast,
prinses Elisabeth, en gevolg naar Baden-Badon.
Zij stegen af aan het Hotel „Russiseher Hof",
en nadat hun daar een fijn déjeuner was
opgedragen, bezochten zy het oude slot, eene
ruïne met restauratie en den burcht Eberstein,
ook ruïne met koffiehuis. Deze tocht werd
met prachtig weder begunstigd; eerst te 9'/,
uur waren de gasten hier terug.
Hedenmorgen te negen uren werden Hare
Majesteiten verrast door eene morgenbegroe-
ting van eene liedertafel. De liederen werden
met smaak en krachtig, blijkbaar zeer tot
genoegen der jeugdige Koningin, uitgevoerd;
de gasten en vreemden, die reeds aangeko
men waren, schaarden zich om do executan
ten. De uitvoering duurde van negen uren tot
halftien, de concertgevors werden door den
hofmaarschalk graaf Dumonceau namens do
Koninginnen bedankt.
Na de uitvoering reed de Koningin uit met
Hare tante Elisabeth en de gouvernante, onder
het gejuich der eerbiedig ter zijde geschaarde
menigte. Zy reden naar Wiederfelsen, van
waar uit zy te voet den Felsenweg naar
Hundseck vervolgden, doch voordat zy den
weg insloegen, werd Haar eene hartelijke ovatie
gebracht.
Alle gasten rezen op van hunne zitplaat
sen en onder enthusiastisch gejuich klonk
een driewerf „Hoch", daarop trad een lid
eener daar aanwezige zangvereeniging op
Prinses Elisabeth toe en verzocht der Koningin
een lied te mogen voordragen en weldra
klonken harmonisch de krachtige mannen
stemmen door het woud, toen allen instemden
in het lied „der Tag des Herrn." De jeugdige
Vorstin nam dezo ovatie met zeer veel ernst
en welgevallen op en mocht door Hare waar
dige houding velen voor zich innemen. Men
wandelde alsnu door naar Hundseck, waar
de sjees bestegen werd, zoodat de jeugdige
Koningin weder te 12l/4 uur thuiskwam,
nu te midden der honderden vreemdelingen,
die uit alle oorden hier waren te zamen ge
stroomd; vooral veel Hollanders werden nu
opgemerkt.
Hedenmiddag te vier uren worden hier ver
wacht de groothertog Friedrich en groother
togin Louise, die de uitnoodiging hebben aan
genomen voor een diner, hedenmiddag te geven.
Nog nooit werd in Sand zulk een maal aan
gerecht; de gevolgen van alle vorstelyke
personen zullen apart aanzitten, waar graaf
Dumonceau de leiding der tafel heeft.
Naar men ons meldt, zal de opening van
do Sporttentoonstelling te Scheveningen, op
1 Juni, namons II. M. geschieden door den
adjudant-generaal Verspyck.
Met alle kracht wordt gearbeid om tegen
dien datum de tentoonstelling gereed te doen
zijn, en men houdt zich dan ook vry wel ver
zekerd, dat ook de buitenlandsche afdeelingen
bij de opening voldoende klaar zullen wezen.
Van deze afdeelingen beloven vooral die van
Frankryk en Oostenryk zeer veel. Aan be
langstelling van het buitenland ontbreekt het
trouwens volstrekt niet; zoo houden de pre
sidenten der Belgische en Noorsche comitc's
en de gedelegeerde commissaris van het
Oostonryksche, benevens de opperjagermeester
van den koning van Zweden en Noorwogen
en Gnstave Hartberger zich persoonlyk met
het besturen van de installatie hunner afdee
lingen bezig.
Baron Van Pallandt van Roozendaal zond
eene prachtige verzameling geweien in, allen
van herten, op Roozendaal geschoten. Voorts
vindt men er eene uitgebreide en schoone
collectie schelpen en zeegewassen, alsmede
eene verzameling wapens en andere kostbare
voorwerpen uit den Indischen archipel, van
den oud-resident Heyting, en eene prachtige
rcoks sjeezen en narresleden, waaronder eene
zeer fraaie van den heer E. Van Hoboken van
Oudelande.
Do heer Eerelman heeft de Nederlanden tr
schilderyen reeds geplaatst en nu ook de
honderd kisten ontpakt, welke de Belgische in
zending voor de 3choone kunsten uitmaken.
Het departement van oorlog zal militaire
bespanningen en geweren enz. exposeeren,
waarby de tropeeën van het regtment grena
diers en jagers zullen uitmunten, waarvoor
eene eereplaats is ingeruimd in èe vestibule
der tentoonstelling.
Op het „Internationaal Congres voor
Handelswetgeving en de regeling der grens-
rechten", dezen zomer to Antwerpen te hou
den, zullen do heeren Storck, lid van de
Eerste Kamer, en Armand F. Th. Sassen,
directeur der Ryks-postspaarbank, ala rappor
teurs namens Nederland optreden.
Te Deventer is op 78 jarigen leeftyd;
overleden de emeritus-predikant B. W. F.
Kronenberg.
De kapt.-luit. ter zee L. C. Rovers is
met 7 Juni s. s. eervol ontheven van het
tydelyke door hem gevoerde bevel over Hr.
Ms. monitor „Krokodil" en dat bevel alsdan
opgedragen aan den kapt.-luit. ter zee FL Ber-
nelot Moens.
De commissie, dit jaar belast met het
afnemen van het vergelijkend examen tot
toelating van jongelingen als adspirant-aa-
ministrateur by de zeemacht, is samengesteld
als volgt: "\Y. H. F. Vogel, inspecteur van
adm. by de zeemacht, als voorzitter; M. 0.
Hazenberg, off. van adm. ïste kl., geplaatst
by de opleiding van adsp.-adm. aan boord van
Hr Ms. wachtschip te WillemsoordJ. Schmal,
hoofd eener gemeenteschool, en J. M. Keen,
hoofd eener gemeenteburgerschool, beiden te
's-Gravenhage, als leden.
By de Staten-Generaal zullen woldra de
noodige gelden worden aangevraagd tot aan
koop voor rekening van het R\jk van het
terrein aan den Bezuidenhoutscben weg, te
's-Hage, vroeger ingenomen door hot pano
ramagebouw en bestemd voor het oprichten
van een Ryksarchiefgebouw.
Blykens de vreemdelingen-statistiek van
Frankrijk bedraagt het aantal Nederlanders
daar te lande 7411.
Door den minister van oorlog: is bepaald
dat de officieren, zoowel van hot Oost Indi
sche als van het leger hier te lande, die niet
mochten voldoen by het eind-examen van de
lste afdeeling der krijgsschool, zullen worden
gedetacheerd by de artillerie-schietschool, tot;
den aanvang van het volgend cursusjaar,
waarin zy dan weder den cursus opnieuw
zullen moeten volgen.
Feuilie ton.
Met eere gewroken.
4.)
Daardoor kwam het, dat „hot meevendeel
«onzer schepen niet één schot op den vyand
'heeft kunnen doen en niet veel verricht
heeft.want het was onmogelyk, dat wy
vanwege de stilte den vyand konden aan
tasten, en wy (de achterhoede) schonen hier
maar verzocht te zyn om toe te kyken,
terwyl vóór ons, naast ons pn achter ons
dapper gevochten werd." (Schrijven van den
vice-admiraal Van de Putte). Doch wat in
het gevecht gewikkeld was, kweet zich op
de aloude wyze van hunne taak.
Kapitein Evert De Liefde, die met het oude
admiraalschip van den grooten Michiel, „de
Zeven provinciën", aan het hoofd streed, deed
zijn plicht als een man. Zijn schip werd dus
danig gehavend, dat het na den slag naar
Portsmouth gezonden moest worden. Ook
echout-by-nacht Schey en de kapiteins Van
Brakel en Van der Zaen en een paar anderen
geraakten in het gevecht, maar de overigen
wareh bloot toeschouwers.
Intusscher. is het gevecht tusschen de beide
admiralen heviger geworden, doch na twee
uren begon Tourville te verzwakken, zyn
vuur verflauwde en daar er geen wind was,
werd hy genoodzaakt van sloepen gebruikte
maken om zich met zyne byhebbende schepen
windwaarts te boegseeren.
Onmiddellyk door Russell vervolgd, werd
het gevecht opnieuw voortgezet, ook nog
nadat Tourville door vyf der grootste schepen
bygestaan werd.
Tot drie uren 's namiddags duurde het
gevecht, toen een opkomende mist er een
einde aan maakte en Tourville gelegenheid
vond om zich door middel z(jner sloepen
noordwaarts te verwijderen, terwyl Russell
hetzelfde middel bezigde. Doch daar schiet
de wind naar het oosten, zoodat de Bond-
genooten nu de loef hadden. Zy trokken
party van deze omstandigheid.
Aan eenige bodems onder den schout-by-
nacht Carter gelukte het boven Tourville
heen te loopen. zoodat deze in groote onge
legenheid komt. Opnieuw een scherp ge
vocht. waar'oy aan beide zyden met verwoed
heid wordt deelgenomen en Tourville een
dapper on bekwaam zeevoogd bleek te zyn.
Van alle kanten omsingeld; door branders
bestookt, baande hy zich nochtans een weg
door de hem bespringende vyanden.
Carter, getroffen door een blok, dat van
eene ra van 7>yn schip valt, stort stervende
op het dek neer. Hij wil niet naar omlaag
gebracht worden, doch spreekt zyn man
schappen moed in:
„Houdt vol zoolang bet schip boven
water is!"
De overmacht is den Franschen te sterk
hun aftocht wordt eene vlucht, en Tourville,
met de „Soleil royal", werkt zich door do
massa heen en bereikt na zonsondergang de
Normandische kust. Het prachtvolle schip
had zooveel geleden, dat hy genoodzaakt was
op de „l'Ambiteux", van 90 stukken, over te
stappen. Zyn smaldeel was her- en der
waarts verstrooid.
Het Engelsche eökader der blauwe vlag
onder Ashb. y, was reeds vroeg in het ge
vecht geraakt, doch dit was niet zoo ver
woed goweest als met het. centrum het j e-
val was, daar de vijand zich op een afstand
hield, doch toen de wind tegen halfzes naar
het oosten draaide en in het voordeel van
Asbbey kwam, werd hy ook in een bloedig
gevecht gewikkeld, waarby drie ofvfifgroote
bodems zonken of in de lucht vlogen en dat
tot in den nacht voortduurde, toen de vyand
in groote verwarring op de vlucht sloeg.
Van Almonde trachtte van syn kant ook
de "Franschen te vervolgen, doch dit ge
lukte hem niet, doordat de wind te zw3k
was. Hadde er eene fiksche bries gewaaid,
dan ware wellicht de geheele Fransche voor
hoede vernield.
Russell schFeef daaromtrent in zyn rap
port „dat hy zeker wist, dafe de Hollanders
het als oen groot ongeluk -aanmerkten, dat
zij zoo weinig gelegenheid; hadden om in
gevechl tp komen. "Was het weder, anders
geweest, liet zou nauwe'Jjjks mogaliyk ge
weest zijn, dat een enkel van vyands
vloot ware ontkomen."
Wel had Van Almoide het bericht ont
vangen de Franschen cm te loopea, ten einde
hen te overvleugelen, maar, aagt Russell,
„nauwelyks was het gevecht begonnen, of
bet werd stil, waardoor Vac, Almondo dit
niet kon doem"
Het was uus de omstandigheid dat er geen
wind was, waardoor de Nederlanders be
trekkelijk weinig aan don stryd deelnamen
doch bet schynt van Fiansche zijde bestre
den te worden on de eer aan het beleid van
den markies d'Arafrérillo toegeschreven, die
begrypende niet besband to z\jn tegen het
Nederlandsche eskader, vele zyner schepen
boven wind en buiten gevecht hield en daardoor
trachtte te beletten dat de Nederlanders zich
met de hoofdmacht weenigden. (TUm'df verv.)
