N°. 9840.
Maandag SI Maart.
A®. 18S2.
gourant wordt dagelijks, met uitzondering
van igon- ex feestdagen, uitgegeven.
Vierde Blad.
Leiden, 19 Maart.
Feuilleton.
Waar was Adam gebleven
LEIDSOH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Loidea por 3 maanden..7.77. .7. ƒ1.10.
Franco per poat71.40.
Afzondorlg'ke Nommeri0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIÉN:
Van 1—6 regels ƒ1.03. Iedere regol meer f0.17|.
Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het
incasseeren buiten do et«<3 wordt ƒ0.10 berekond.
JVogmaals de nieuwe- of Gordeltyd.
Voor hen, wien het nog niet duidelyk is,
waarom er eene verandering in de telling der
uren van don dag zal en moet komen, zy
nog het volgende in herinnering gebracht.
Het uitgangspunt van de verandering is
liet feit, dat de spoorwegen bij den aanstaanden
zomerdioDst. do uren van vertrek en aankomst
zullen bepalen naar den gordeltijd. En zulks
ter voldoening aan een besluit van het „Verein
Deutscher Eisenbahnverwalttingen", waartoe,
behalve de Dultscho spoorwegen, ook die
van Oostenryk-Hongaryo, Bolgi-"-, Nederland,
enz. belmoren. In het belang van een geregeld
spoorwegverkeer mogen onzo maatschappijen
-zich niet aan dat besluit onttrekken. Het feit
staat dus vast, dat met den zomerdienst de
dienstregeling der spoorwegen de uren zal
aanwijzen volgens den gordeltijdwaarvan in
ons vorig nommer eene verklaring voorkwam
en welke ongeveer 20 minuten verschilt van
den Amsterdamschei; tijd, naar welken thans
hier te lande de spoorwegdienst is geregeld.
Voor de spoorwegdiensten geeft de nieuwe
regeling volgons het „Hbl." zeker groote
voordeden, zoo wat eenvoudigheid als wat
veiligheid betreft.
De vraag is echter gerezenzal men die
regeling ook op het maatschappelijk leven in
hot algemeen toepassen? En hier stuit men
op bezwaren, welke niet gemakkelijk zijn to
overwinnen.
Men kan den gordellijd alleen op defjwor-
wegca toepassen en de klokken verder in elk
land lietzy don plaatselijken tijd, hetzij den
gemiddelden tjjd (dien van de hoofdstad) laten
aanwijzen. Dan moet elk die op reis gaat
er echter steeds op letten, dat de spoorweg-
uren van den gewonen tijd verschillen. Dit
kan natuurlijk tot groote verwarring leiden.
Aro1gens de nieuwe regeling zal bijv. de
spooiklok te Amsterdam 12 uren wijzen (gor
deltijd van Greenwich) als hot. reeds 12.20 is
op dc stadsklokken en goed gaande horloges.
Men komt dus, dit vergetende, te vroeg aan
den trein, en verliest tijd; erger is het op
plaatsen waar do klok achter is bij den spoor-
tijd en men dus kans heeft to laat te komen.
Vandaar het denkbeeld, om den gordeltijd
ook in het dagelijksche leven toe te passen.
Wil men dit doen. dan moet men, by in
voering der regeling, in ons land al do klokken
en hoiloges 20 minuten terugzetten. Veran
dert men verder niets, dan vangen do be
drijven tevens 20 minuten later aan. Men
staat 20 minuten later op, gaat 20 minuten
later aan den arbeid of naar school, en be
geeft zich 20 minuten later ter ruste.
Prof. d'Aulnis heeft reeds aangetoond, dat
dit 20 minuten daags minder zonnelicht geeft
en aan moer verbruik van gas wellicht over
de 2 millioen 'sjaars zal kosten.
Wil men dit voorkomen, dan moet mon
anders handelen en ook allo thans voor arbeid
en rust bepaalde tijden 20 minuten vroeger
stellen. Dan vangt men feitelijk aan en eindigt
op denzelfden zonnetijd als thans, maartelt dien
tijd enkel anders op de klokken of horloges.
Men staat dan b. v. op te 7.40, maar dat
staat volkomen gelyk met te voren om 8 uren;
men sluit de winkels b. v. 's avondss te 9.40,
gelijkstaande met nu 10 uren 's avond. Zoo
doet ook de spoortrein, die blijft vertrekken
of aankomen op hetzelfde oogenblik als nu,
maar in het spoorboekje enkel 20 minuten af
trekt. Wij men dus met de spoorwegregeling
gelijk blijven, dan moet men ook in het maat
schappelijk leven hetzelfde doen.
Nu zyn vele uren bij do wet geregeld, o. a
in de Fabrieksivctevenzoo wanneer men op
straat kleeden mag kloppen by politie-ver-
ordening. Daarom is by toepassing van den
maatregel wijziging van wetten en verorde
ningen noodig. Zal echter het loven zich naar
een (louter nominaal) verschil van 20 minuten
vervroeging kunnen regelen? Is dit niet te
lastig?
Een eenvoudiger en tevens voordeelig mid
del heeft do heer Th. J. Waller, civiql inge-
nieur te Amsterdam, indertijd reeds in het
,,A. Hbl." aan de hand gedaan. In ons land,
zoo schreef hij, verschilt de plaatselijke tijd
met den nieuwen gordeltyd slechts ongeveer
14 minuten (Sluis) tot 27 minuten (Bour-
tange). Daarom steldo liy voor, alles wat
op onze dagelijksche bozigheden betrekking
heeft, een haf uur vroeger te stellendus
de scholen b. v. te laten aanvangen to Sl/>
uur, nieuwe tyd, (in plaats van nu te 9 uren,
oude tyd), enz.
Dit geeft voor ons land natuurlijk veel
minder dan SO minuten verschil. Voor Am
sterdam zyn daaronder 20 minuton van, ge
wijzigde telling, zoodat het leven daar feitelijk
slechts tien minuten vroeger dan thans zou
aanvangen, wat vooral 's winters, bij de
korte dagen, eer een voor- dan een nadeel
is. Do winkeliers zouden dan eiken avond 10
minuten licht besparen.Men zou 10 minuten
vroeger opstaan en ter ruste gaan: zeker
ook een voordeel. Voor Groningen zou het
werkeiyk verschil slechts 4 minuten zyn,
voor Sluis 161/» minuut.
Ziedaar naar hot „Hbl." vertrouwt
voldoende duidelijk het vraagstuk geschetst.
Men heeft dus de keus tusscben twee
zaken; Of onkel do spoorwegen den gordeltyd
te laten aannemen en de overige maatschappij
don ouden tijd te laten volgen met het
bezwaar, dat er groote verwarring ontstaat
voor hen, die reizen; óf den gordeltijd op
eene practische wyze toe te passen, ook op
het leven, en dan dat leven nominaal een?
half uurmaar feitelijk enkele mimiten, te
vervroegen. Kiest men bet laatste en daar
voor pleiten groote belangen dan behooren
do wetgevende on uitvoerende macht in Rijk,
provincie en gemeente ook de ncodige voor
schriften te geven, waardoor op den dag der
invoering alle vastgestelde uren een halfuur
(d. i. feitelijk volgens Amsterdamschen tyd
slechts tien minuten) worden vervroegd. Zou
men zich aan deze regeling niet spoedig ge
wennen en zich er wel by. bevinden
Het eenige bezwaar is dan, dat men weder
10 minuten verschil heeft met den spoorweg
tijd, omdat deze slechts 20 minuten vervroe
ging aanneemt. Dit bezwaar schijnt echter
niet van overwegende betcekenis te zijn en
kan vermoedelijk door eene niet onover
komelijke wijziging van de dienstregeling
worden uit den weg geruimd.. Zoo niet, dan
moet men zich óf in eene wettelijke ver
vroeging der vaste tijden van slechts 20 mi
nuten (waarbij dan alles verder blijft als
thans) schikkon óf enkel den spoortijd naar
do gordels regelen, en zich hot bezwaar van
verwarring getroosten. 2) Eene keus moet
echter worden gedaan.
Zooals men weet, komt eerstdaags in de
Tweede Kamer oone interpellatie in behan
deling, tot de Regeering gericht over dit ge
wichtig onderwerp. Het bovenstaande kan
bydragen om onzo lezers te doen begirypen,
wat alsdan in de Kamer zal worden gesproken.
Prof. dr. A. A. AV. Hubrecht breekt heden
in de „N. R. Ct." eene lans voor de aanne
ming door ons land van den Midden-Euro-
peeschen tyd, in plaats van den AYest-Euro-
peeschen. Men zou dan van Rusland tot de
Noordzeo één tijd hebben. Voor ons land zou
de zon dan 40 minuten later ondergaan, zoodat
men hier te lande jaarlijks eenige milüoenen
guldens op de kosten van verlichting zou
besparen.
Prof. Hubrecht houdt zich aanbevolen voor
het ontvangen van eenig bericht van hen, die
met hot bovenstaande instesunen.
Volgens de globale berekonfög van pfofeaeor
ü'Aul&is zou d:t een jaarlijkoch voerdeel gersn van
ruim een millioen gulden.
Tbans reeds rokent men in andere gemeenten
des lands naar den Am et erdamecha n tjjd, vcj&ral
wegens de spoorwegen. Het zal daar dos weinig
verschil geren, als men naar gordelt.jil gaat reke
nen. Houdt eehter de Amet. tijd op te gelden bij
de apoorwegcoi, dan vervalt ook voor de andere go-
meeaten do voornaamste reden om dien tijd te blïf-
von 7olgen en zal lieelwat verwarring ontitaan. tht'
dit otvypunt is geheele aansluiting brj den gDtdelfgd'
zeker gewenscht.
Do afdeeling Leiden en Omstreken ctër
üSederl. Maatschappij, voor Tuinbouw en Plant
kunde hield- weer eene gewone ledenverga-'
de7ing.
3e voorzitter opende die vergadering met*
een warm woord van hulde aan do nage
dachtenis van dr. Cóster, wiens verdienste
tegenover deze Maatsehappy duidelyk deed
uitkomen.
Na voorlezing der zeer uitgebreide notulen
en ballotage van'twee nieuwe teden deelde de
secretaris mede, dat oen aantak programma's
waren ingekomen voor eene tenöoonstelling te
Arnhem. H(j zou deze aan belanghebbende
leden doen toekomen.
Do heer Aruyck deed nu eenige zeer belang
rijke mededeelingen over-de kankerziekte by
vruchtboomen, waarvan hij naging hoe dezo
ziokto ontstaat, hoe zy zich voordoet, hoe zy
kan genezen-en hoe-voorkomen- worden. De
heer Vuyck deeldo mede, dafc hij» de gegevens
tot zyne bijdrage getrofrken had uit het be
kende bekroonde werk des- hoeren Admiraal.
De voorzitter stolde nu eeno kort© pauze in,
gedurende welke de leden gelegenheid hadden,
de zeer fraaie collectie planten, ingezonden
door den lieer Kórs, te--bezichtigen; van deze
collectie werden er ton» slotte nog een aantal
gratis onder de leden verloot.
Na de pauze bracht de heer H'. AVïtte een
zeer uitvoerig verslag uit ov«- de gehouden
Congres vergadering. Bén luid applaz» dankto
den heer Witte voor de genomen moeite.
De voorzitter stelde- namens- het bestuur
voor, de laatste buitengewone-vergadering van
dit seizoen eenigszins-andere- to houden dan
gewoonlijk-, door geen spreker voor dezo
vergadering- u.ït te- noodigen, doehi een paar
leden te verzoeken Isorte voordrachten te hou
den verder te trachten enkole- inzendingen
te verkrygon van interessante planten en. voort-
brengsolon uit liat plantanryk.^ en ten. slotta-
2-1
Dien morgen vond zij de deur gesloten en
lioordo op haar herhaald kloppen zoo min de
stom van een bewoner als het blaffen van
zyn kleinen hond.
Zy riep toen den agent, wien zij een en
ander mededeelde.
öp grond daarvan mec-nden heiden zich
nader tot de politic to moeten wenden, opdat
dozo do zaak kon onderzoeken. Tcrwyi de
vrouw zich daarvan km t. b!ecf d0 Poluie'
agent voor do dour de wa.nht 1,ouden cn
Meldde den directeur, dio spoedig daaroPlnct
een smid verscheen, dat hy tot dn. ™r n0g
gten geluid in het huis had gehoord.
Dc beambten namen nu de drie zydon van
liet huis in oogenschouiv. om te zien of zy
".'LnA'- *cn der 'enstjrs een bill; in het
..nendigo 70nden slaan; 2jj overtuigdV." ïicU
dat alle met goed sluitende blinden va
"nnen waren voorzien cn dat de ramen van
- Iten ook alle met sterk ijzeren traliewerk
waren verzekerd. Er bleef dus niets andois
dan het slot der deur te openen,
oen dit geschied was, bevond men dat
do deur bovendien van binnen door grendels
was afgesloten, hetgeen bevestigd werd toen
men een stuk uit de deur had gezaagd, want
boven en benedon moesten nog twee sterke
grendels worden teruggeschoven, voordat do
deur aan den druk toegaf.
Hen betrad nu do gang, welke links'in do
keuken, rechtuit in de woonkamer voerde.
In de gang was niets bijzonders te zien.
Dicht by de deur stond liet tafeltje, waarop
de vrouw hare inkoopen placht te zetton, en
daar lag ook het geld voor die van dezen
morgen.
Allereerst ging men nu in de woonkamer.
Deze was vlij ruim en had twee goed go-
sloten vensters. Midden in de kamer stond
eone vierkante tafel, waarop oen groot, oud
boek opengeslagen lag;, by do tafel bevond
zich, een weinig opzij geschoven, een houten
armstoel en op de zitting daarvan eene flau-
-andende lamp. Het licht was niet km'
k" meer om het inwendige van
genoeg -uiig op te nemen;
trek nauw».. men echter
do blinden weru.11 j='e0P™ „escheen liet
vroege morgenlicht "n .„pellend tooneel.
*-i d? l)?.bijheid van ue taf0] was d0 witte
1 vloer met bloed bevje^tj dat op oene
bou'e' ,en gvooten T ,,a6 vormde; dicht daarbij
plaats i ,e waecW.om, welker bodem een duim
stond eei.
tweo, drie hoog rnot eene bloedige vloeistof
bedekt was, en ovor do leuning van den arm
stoel hing oen handdoek, welke bloedige vin
gerafdrukken toonde.
Van een lyk geen spoor.
Onder de weinige, byna armoedige meu
belen der kamer viel eeno commode in den
hoek in het oog. Do bowsnste lade er van
was half opengotrokken en voor het grootste
doel met zorgvuldig opgevouwen, netjes ge
ordend linnengoed govtól. Bovenop lag eono
lodige portefeuille, m^t het opschrift „papieren
van waarde."
De overige lad en waren gesloten; de sleutel,
welko op alle paste, stak in de bovenste. Van
den pla& h'.oed by de tafol voerden bloedigs-
voetstappeen naar de rechts gelegen slae^-
ka-_,.ov tn tot by eone in den wand aange
brachte kleerkast.
De deur der kast stond open: de zich
daarin bevindende kleederen waren Uoor-
wocld, sommigo er van op den gwad ge
worpen. Anders was in deze kam el niets op
te merken.
Daar op deze zyde hot huis zich aan dr n
toren aansloot, begaven do beambten zich
door do woonkamer naar een tegenovergele
gen vertrekje, hetwoik met ouden, rommel
was opgevuld en geene aanleiding gaf tot
nader onderzoek. Dus t.oef neg over-om koe
ken, ksldcr en zolder op te nemen.
Een keldor bleek au niet te zijn cn de
zolder, was giheel '_»dig; isaront.egon ent-
dekte- mon iu. de kauken„ en v.el in een
asch'aok by den hapjd, hei lyk v an eecèclei-
nen hond, -welken do cwsde vr*_>uw als. dien
var., den oudon Adam htskend<e. Het aar had
eene tamelijk kleine, gesnede n wond aan de
s'^gader van dem hals.; a'idere kwetsuron
waver, niet te ziea.
Op, dea zindïlyktsr, vuurhaard glommen
nog eeaigo kolen *en stond een ledige
aa'.den pot.
De xookuitgang 'was ZOo wgd, dat eenniot
te zwaai- persoon er door kon; een schoor
steenveger - gehaald om zulks te beproc-
voa sl»a'_,d0 hierin, al was het ook met
eenig® me eit0
ïteAW was do woning, voor zooverre het
mwer,dig0 betrof, opgenomen; watdebuiten-
aangaat, dient to worden opgemerkt,
Viat het bloemperk, hetwelk er, met uitzon
dering van don toegang tot do deur, ronde*
liep, was omgegraven cn aangekalkt' 0_ <lj0
geheelo strook gronds \wt 'iicll vVencrh'i j;1.
druk bespeuren.
Wordt vervolgd.)
