Zaterdag IQ Maart.
A». 1892.
fit nommer bestaat uit TWEE
Bladen.
Leiden, 18 Maart.
§eze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van gon- en feestdagen, uitgegeven.
JU». 9839;
LEIDSCH
DAGBLAD
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leidon per 8 maanden.ƒ1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommere0.05.
Eerste Blad.
Door de alhier zitting houdende geneeskun
dige staatscommissie werd heden toegelaten
Toor het eerste gedeelto van het arts-examen
de heer C. Bruggeman.
- Yoor het departement Leiden der Maat
schappij tot Nut van 't Algemeen trad gister
avond in hot departementsgebouw aan het
Steenschuur op mr. W. Van der Vlugt, hoog-
leeraar by de faculteit der rechtsgeleerdheid
aan de Leidsche universiteit. Tot onderwerp
voor deze Nutslezing had de heer Van der
Vlugt gekozen: „Misdaad en atavisme" (erfe
lijkheid).
De opkomst der leden met hunne dames
liet veel te wenschen over, zoodat de kleine
aal slechts zeer middelmatig bezet was. Zy,
die er waren, hoorden evenwel met groote
aandacht naar deze lozing en die aandacht
was zeker noodzakelijk om niets te verliezen
ook maar van eon enkelen volzin, als bevattende
elke zin eene gedachte, onmisbaar tot
voldoende opneming van het schoone geheel.
Spreker ving aan met er op te wijzon hoe
het voor een tiental jaren op het gebied der
;rafwetgeving en -pleging ging waaien uit een
humaüitairen hoek en hoe door velon allengs
humaniteit als sentimentaliteit werd ver
guisd, een gevolg van het schrikbarend toe
nemen der recidive, blakende uit onder
scheidene desbetreffende statistieken. Men
kwam er ook toe, merkte spreker voorts op,
de misdadigers te beschouwen als exemplaren
van eene aparte menschensoort en onder
hen, die deze meening toegedaan bloken te
z\jn, staat bovenaan de Italiaansche rechts
geleerde Lombroso, die in don laatsten iyd
veel van zich heeft doen spreken, niet het
minst door zijn lijvig werk, waarin hy o. m.
eene onderscheiding maakt tusschen den
geboren misdadiger en den normalen mensc.h.
Voor het voornaamste in dat werk van
Lombroso wenschte onze hooggeleerde stad
genoot de aandacht van zijn auditorium te
vragen en tevens voor zijne meening omtrent
de waarde, welke hy hecht aan de daarin
oeergolegde opvattingen en theses.
Do studie van Lombroso begint met de
gruweldaden der vleeschetende planten, om
vervolgens den blik te laten weiden over de
zeden en gewoonten der wilde volkeren, en
na te gaan waardoor het misdadig geslacht
zich onderscheidt, als bijv. door slechte ont
wikkeling van de hersenpan. Door de be
schouwing der zoden en gewoonten der wilde
Tolkero* komt Lombroso tot de conclusie, dat
by vele misdadigers sprake kan wezen van
wederopleving van het karakter onzer voor
raderen, dis dat de geboren misdadiger is te
verklaren uit het verschijnsel Yan oversprin
ging der erfelijkheid.
Afstomping van den tastzin, van gevoel
voor pijngebrekkige werking der bloedvaten,
welke het blozen doet ophouden; bijgeloof,
aanleg voor rhythmische uiting der gedachten,
i zekere gelaatsuitdrukkingzucht tot aaneen-
j sluitingde taalhet tatoueereneigenschap
pen, welke de wilde volkoren en de geboren
misdadigors gemeen hebben volgens Lombroso,
moesten hem dienen tot bewys voor zyne
jjbovenbedoelde overtuiging. Die thesis, dat
men by geboren misdadigors te doen heeft
met een zeer sterk geval van overspringende
orfelykboid, met eene herleving in die indi
viduen vao het karakter der barbaren, be-
rust, naar spr.'s meening, op eene onbewezen,
onbewijabare, onwaarschijnlijke stelling en
leidt reeds direct tot de vraagvanwaar de
vatbaarheid van dezen voor beschaving, van
aDderen volstrekt niet?
Achtereenvolgens weerlegde spr. de bewijs
voeringen yan Lombroso als niet alléén het
PRIJS DER AD VERTENT EÉN:
Van 1—6 regels ƒ1.05. Iedere regel meer f (K1TJ.
Grootere lottere naar plaatsruimte. Voor het
incasaeeren buiten de stad wordt ƒ0.10 berekend.
deel van geboren misdadigers en van wilden.
Zoo kunnen bygeloovigheid en zucht tot aan
eensluiting bijv. boschouwd worden als een
algemeenen trek; de aanvoering omtrent de
gelaatsuitdrukking is zeer zwak, spr. toonde
het aaneene opgeschroefde taal hoort men
niet alleen by boeven en wilden, de laatsten
hechten de voorkeur aan plechtstatigheid, aan
breedsprakigheid; overal heerscht de zucht
naar rhythmische gedachtenuiting, zoo de
levendige verbeelding niet wordt beteugeld;
de tatouage is te beschouwen als uitvloeisel
van de behoefte om onze voorstellingen in
beeld te brengen, zooals de scholier doet op
zyne cahiersenz., enz. Spreker gaf meer voor
beelden ter staving van zyn beweren. Die te
noemen zou ons te ver voeren; ze waren
alle zeer duidelyk en eenvoudig. Zoo wees
spr. er nog op dat lichamelyke ongevoelig
heid voor pyn en leed byv. veel gevonden
wordt by misdadigers, behoorende tot den
akkerbouwenden stand; daar heeft men dan
niet te doen met den booswicht als zoodanig,
maar met den boer, die nogal tegen een
stootje kan.
Beter dan door de proefnemingen van Lom
broso en do zijnen, waarvan de hoer Van
der Vlugt do zwakke zyde en het verkeerde
aantoonde, komt men tot de waarheid door
zuiver zielkundige ontleding, door statistische
becyferingen, en dan leert men daaruit, dat
de brandpunten der hedendaagsche misdaden
niet de armoedige streken zyn, maar juist
die, waar de luiheid wordt in do hand ge
werkt door gemakkelyk verkregen en tever-
krygen overvloedde luiheid is de moeder
van alle kwaad en het zyn sterke beenen,
die de weelde kunnen dragen!
Ten slotte, want wy moeten eindigen, wees
spr. op het nut der eenzame opsluiting,
op het al lager en lager dalen der individuen
door gemeenschap van misdadigers, op de val-
sche schaamte, de valsche ydelheid, die de
„groenen" onder hen doen groeien tot gelyken
der veteranen, die hen tot helden maken,
tot poseurs, tot aanstellers. Men moet ze niet
laten poseeron; dan wordt de mensch eene
caricatuur, maar vertrouwen wekken door
vertrouwen te toonen, geloof voor geloof goven.
Dan Sn er wat komen van de kiem van 't
goede, ieders deel.
De leerryke lezing van don weisprekenden
jurist werd aan het einde met applaus beloond.
Volgens de opgemaakte voorloopige lyst
der kiezers van leden der Tweede Kamer in
do gemeente Leiden voor 1892 bedraagt hun
aantal 2278 tegen 2369 in hot jaar 1891.
Hiervan zyn 87 bewoners van kamers of
perceelsgedeelten.
Voor dit jaar bedraagt het cyfer der kie
zers voor de Provinciale Staten 2278 en voor
den Gemeenteraad 2276.
Door eenige heeren studenten en met
de welwillende medewerking van eenige heeren
musici van het vierde regiment infanterie zal
den leden van de „Volksleeszaal" alhier
morgenavond in het café „Vondelhoven", aan
den Stationsweg, een ongetwyfeld genotvolle
avond worden aangeboden, een avond, welke
volgens het programma heelwat afwisseling
belooft, door het houden van voordrachten,
zooals „De Werkstaking", dramatisch gedicht,
„Op reis", enz. Ook zullon er eenigo muzikale
voordrachten ten beste worden gegeven, en
wel door de heeren Prinsenberg, Van Bem-
melen e. a.
Voor het examen in de nuttige hand
werken is geslaagd mej. M. F. J. De Vries,
van Leiden.
Er bestaat gelegenheid tot verzending der
oorrespondentie naar Nieuw-York, door middel
van het stoomschip „Rotterdam", van Amster
dam vertrekkende. Ten postkantore alhier
moeten de brieven enz. uiterlyk hedenavond
om 10.15 bezorgd zyn.
De wy'ze van verzending behoort duidelyk
op het adres vermeld te worden.
De uitslag van de gisteren gehouden
aanbesteding der bestrating van het paarden-
pad aan den Lagen Ryndyk te Leiderdorp is,
dat was ingeschreven door de volgende heeren
H. D. F. Meyer te Leiden 9600, C. P. Peijer
te Stryen ƒ8849, H. Smittenaar te Leiden
ƒ8450, W. A. Schreuder te Oegstgeest ƒ8408,
A. Dubbelman te Dordrecht 8287, F. P. Van
der Dussen te Stryen ƒ8899, P. Zanen te
Ammerstol ƒ8140, Geb. Christiaanse te Lei
don 7999, H. De Jong te Ammerstol 7948,
W. A. Van Ryn te Zoeterwoude ƒ7797, A.
G. Osnabrugge te Leiderdorp 7684, J. De
Vries te Purmerend 7492, W. Splinter te
Leiden ƒ7427, M. Witsenburg te Zoeterwoude
ƒ7416, C. R. Key te Leiden ƒ7380, C. De
Ruiter te Zoeterwoude 7290, H. De Graaf
te Koudekerk ƒ6660.
De begrooting was 7850.
De gunning van het werk is aangehouden.
Verplaatst is met 9 April a. s. de ryks
veldwachter der 3de klasse: IJ. De Wilt,
(jachtopziener), van Arkel naar Noordwyk;
M. A. Den Hartog (jachtopziener), van Noord
wyk naar Arkel.
Uit de portefeuillo van het Schilderkun
dig Genootschap „Pulchri Studio" te 's-Hage
is aangekocht namens de Koningin de tee-
kening van E. Verveer, getiteld „Aankomst".
Tweede Kamer. Zitting van 17 Maart. -
De interpellatie van den heer Huber over
den invoer van levend vee in Engeland is
ingetrokken.
Heden zal geene openbare zitting plaats
hebben, daar eene afdeeling nog niet gereed
is met de belastingwetten. Na afloop van de
aanhangige zaken is aan de orde gestold de
interpellatie van don heer Beelaerts en het
ontwerp tot schorsing der uitvoerrechten op
suiker in 'Indië.
Het debat over de wyziging der Militiewot
werd voortgezet. Na bestryding van het beleid
van den minister door den heer Van Löben
Seis, verdedigde de minister, de heer Seyffardt,
nader de achtste lichting als noodig, om
steeds voldoende manschappen in de depots
to hebben, zoolang de jongste lichting niet
bohoorlyk is geoefend. Do iniyvingstyd in
Maart benadeelt den arbeid geenszins. De
minister heeft reeds veel gedaan en blyft
bezig als men hem vertrouwen blyft schenken.
Na sluiting van het algemeen debat, wer
den de amendementen toegelicht op art. 1.
Het amendement-Van Löben Seis, om de
noodwet slechts 2 jaar te doen duren, werd
verworpen met 70 tegen 21 stemmen.
Daarna werd aangenomen, met 77 tegen
15 stemmen, het amendement der Commissie
van Rapporteurs, om de noodwet ten hoogste
3 jaar te doen duren.
Aangenomen met 50 tegen 42 stommen
werd het amendement van den heer Van
Houten, om dondiensttydop 7 jaar te behouden.
De eindstemming is verdaagd tot Dinsdag,
na de pauze.
Op Dinsdag den 26sten April a. s., 's voor-
middags te halfelf, zal te Amsterdam de alge-
meene of jaarvergadering worden gehouden
in het lokaal „Eensgezindheid", op het Spui,
van de Vereeniging tot verspreiding van stich-
telyke blaadjes. Deze vergadering is toegan
kelijk voor leden en begunstigers, die geene
afgevaardigden zyn. De agenda is van huis-
houdelyken aard. Het hoofdbestuur heefteen
en ander betreffende do uitgave van een nieuw
volksboek. Voorstellen van afdeelingen of
leden in te dienen liefst vóór 10 April by
den voorzitter J. M. Assink Calkoen, Sloter-
dyk, by Amsterdam.
Het stoomschip „Admiral", van Hamburg
en Amsterdam naar de Oost-kust van Afrika,
vertrok 17 Maart van Napels; de „Salatiga"
arriveerde 17 Maart van Hamburg en Am
sterdam te Batavia; de „Soerabaia", van
Batavia naar Rotterdam, arriveerde 17 Maart
te Marseille; de „Veendam" arriveerde 16
Maart van Rotterdam te Nieuw-York; de
„Anchises", van Java naar Amsterdam, ver
trok 16 Maart van Singapore; de Conrad",
van Amsterdam naar Batavia, vertrok 17
Maart van Port-Said; de „Gelderland", van
Batavia naar Rotterdam, vertrok 17 Maart
van Colombo; de „Prinses Amalia", van Am
sterdam naar Batavia, arriveerde 17 Maart
te Genua.
By kon. besluit is G. G. De Villeneuve,
te 's-Gravenhage, met al zyne wettige zoo
mannelyke als vrouwelyke afstammelingen,
in den Nederlandschen adel ingelyfd met de
praedicaten van jonkheer en van jonkvrouw.
W. R. E. H. Opzoomer, met ingang van
1 April a. s., benoemd tot burgemeester der
gemeente Hellevoetsluis.
Goedgekeurd dat mr. J. T. C. Viruly, burge
meester van de gemeenten Haastrecht en
Vlist, is benoemd tot secretaris dier gemeenten.
Aan J. J. A. Stutzer, met ingang van 1
Juli a. s., op zyn verzoek, eervol ontslag
verleend als commies by het departement
van waterstaat, handel en nyverheid.
Do heer J. R. Kok, kweekeling van do
Utrechtsche Zendingsvereeniging, benoemd
tot hulpprediker by de inlandsche Christen
gemeenten in Nederlansch-Indië.
Gemengd Nieuwe.
Het studenten scherm- en gym
nastiek-gezelschap „Arena Studiosorum" zal
a. s. Vrydag, 25 Maart, in de Stadszaal eene
soirée dansante geven.
De heer Hünnekens, Steenstraat
39, stelt thans eiken Zondag-avond zyn be
zoekers in do gelegenheid, tegen gering entrée,
eene toon eel voorstel ling by te wonen. Nadere
byzonderbeden vindt men in achterstaande
advertentie.
Het gisteren den heer P. De Haas
aangeboden schryfbureau werd geleverd en
vervaardigd door den heer J. C. Me6ker,
Hoogewoerd, alhier.
Op Maandag 28 Maart a. s., des
voormiddags te 10 uren, zal te Lelden ten
Raadhuize eeno nieuwe loting worden ge
houden voor de onder nummer 40 en volgende
op de alphabetische naamiyst voorkomende,
in het jaar 1891 voor de nationale militie
in de gemeente Zoeterwoude ingeschrevenen.
Door vier schuiten werd te
Katwyk aan Zee hare versche visch op tyet
strand gebracht. De besommingen variöerdèn
van 44 tot 54. Zy hadden in hoofd
zaak wat schol en schar. Er werd bosteod:
voor binnenlekschol 5.20 a 6.35, voor
braad ƒ4.75 a 5 en voor schar 3.50 a 4
por mand.
De gamalenvisschers vangen zoogoed
niets. Voor een halve mand werd ƒ4.75 besteéfr.
Do Haagsche kantonrechter we©s
gisteren twee belangryke vonnissen. Ten
eerste deed hy uitspraak in de aan do
Winkelvereeniging „Eigen Hulp" ten laste
gelegden verkoop van sterken drank (morel-
Ion op brandewyn). De kantonrechter besliste
dat volgens de drankwet de rechter moet
uitmaken wat onder sterken drank to ver
staan; dat z. i. verkoop van vruchten, gecon
serveerd op brandewyn, geen dusdanige
verkoop van sterken drank is; en dat de
drankwet, misbruik willende tegengaan, niet
doelde op dio alzoo geconserveerde vrachten.
Omtrent de aan verschillende personom ten
laste gelegde overtreding van de plaalselyke
verordening, verbiedende zonder vergunning
van den burgomeestor gedrukte stukken aan-
te kondigen of te verspreiden op do openbare
straat, besliste do kantonrechter, dat art. 1
der Grondwet geen voorafgaand verlof eischfc
om door de drukpers gedachten of gevoelens
te openbaren, behoudens ieders verantwoorde-
ïykheid volgens de wet; dat deze dus geene
preventieve, maar repressieve maatregelen
toelaat, welk© alleen vastgesteld kunnen wor
den by do wet; dat dus gemeentebesturen
