A*. 1892.
feze jouraat wordt dagelijks, met uitzondering
van fan- en feestdagen, uitgegeven.
Tweede Wad.
Tweede Verificatie
Roobdwijk, De Curator,
AANBESTEDING.
9829
liinsdag S Maai-t.
LEIDSCH
PRIJS DEZER COURANT:
foor Leiden per 3 maande*f l.lt.
Franco per post1.4#.
JLfsooderïtjk» Notamar*.
PRIJS DER AD VERTEN TI ÉN
▼an 16 regela f 1.05. Iedere regel meer 0.17^
Qrootore lettere naar plaatsruimte. Yccr fc?,:
tncaseeeren buiten de stad word; f0. lü ben*a?s;.
Gemengd Nieuws.
In een koffiehuis te Rotterdam
is dezer dagen do jas van een der bezoekers
gestolen op de volgende wijze. De dief had
de brutaliteit, den eigenaar van het café te
verzoeken, hem eene jas te helpen aantrekken,
waaraan dóór dezen, natuurlek niets kwaads
vermoedende, werd voldaan. Toen later de
bestolene zijn kleedingstuk zocht, herinnerde
de kastelein zich, dat hijzelf de bedoelde jas
den dief had helpen aantrekken.
Een schaap van den heer D. De J.,
te Lö\jemeer (Fr.) was in eene greppel gevallen
en kon er niet uitkomen. Dadelijk viel een
kraai op het dier aan en pikte naar zijne
oogen. Andere kraaien zagen dit zjj vielen
nu gezamenlijk op het dier aan en pikten het
overal, zoodat het stierf.
Zaterdag-voormiddag ontstond
te Leeuwarden ten huize van den winkelier
in verfwaren enz. Schwaner Jr. op de Waeze
een uitslaande brand, met het gevolg, dat
bijna het geheelo huis is uitgebrand. Ver
scheidene brandspuiten waren spoedig in
werking, doch konden slechts bewerken dat
de brand, niet weinig gevoed door de winkel
waren, tot het genoemde pand bepaald bleef
De brand moet zijn ontstaan door het vlam
vatten van was, dat in een potje op het
vuur was gezet. Alles was verzekerd.
Hoe rijk ons land is aan vee,
blijkt uit het feit, dat wjj met onze 4 mil-
lioen zielen 1 millioen koeien bezitten,'
terwijl Engeland er slechts 4 millioen heeft,
hoewel het naar de verhouding van het zielen
tal er 23 millioen behoorde te hebben. En
dit te meer, daar in Engeland en Nederland
de uitgestrektheid van het weiland die van
het bouwland wordt geacht te evenaren. In
veel ongunstiger verhouding staan de wei
landen in Duitschland, Oostenrijk en Dene
marken, nl. 1 morgen weide togen 3'/« morgen
bouwland en in Wurtemberg en Beieren
van 1 morgen weide tegen 31/, morgen
bouwland, terwyl Frankrijk op 25,500,000
hectaren bouwland slechts 4,198,000 hectaren
weiland bezit. Toch bezit Frankrijk 11 mil
lioen koeien, dus bijna 3-maal meer dan
Engeland.
Werkloozen. Uit Berlijn wordt
geseind: -Men meldt dat te Treptow uitge
breide landbouwwerken ondernomen zullen
worden om de werkloozen in staat te stellen
in hun levensonderhoud te voorzien. Reeds
werd eene oproeping uitgeschreven, waaraan
echter slechts 15 werklieden onmiddellijk ge
volg gaven; eerst later volgden 80 anderen
hun voorbeeld. De administratie had op eene
zeer groote opkomst gerekend.
Leipzig, 5 Maart: In het Noordooster kwar
tier dor stad hebben heden groote verzame
lingen van werkloozo arbeiders plaats gehad.
De politie dreef de betoogers krachtdadig
uiteen.
Rome, 5 Maart: De heer Nicotera heeft
een middel gevonden om den werkloozen te
hulp te komen. Hij stelt voor hen naar Sa-
loniki te zonden, waar de Italiaansche consul
voor hen arbeid vindt bij den aanleg van
spoor- en andere verkeerswegen. Den 12den
dezer zullen 2000 arbeiders derwaarts vertr k-
ken en tegen het einde der maand nog 3000.
Volgens te Berlijn ontvangen be
richten is dr. Finsch nog steeds te Cairo, waar
hij Soedaneezen aanwerft voor zijne expeditie
naar Watielaï. Do expeditie zal allereerst naar
Mombassa trekken, om zich daarna met Emin-
pacha en de zijnen te vereenigen. Dr. Finsch
heeft eene sloep laten bouwen met weinig diep
gang, ten einde aan verschillende bezwaren
te water het hoofd te kunnen bieden.
De geestelijke, in de Mariakerk
te Napels dienst doende, is door den ver
huurder van stoelen in het korkgebouw door
een dolksteek levensgevaarlijk gewond. We-
gens Weigering om een zeker percentage van j
de stoelenhuur aan de kerkekas af te staan, j
was de verhuurder ontslagen. Dientengevolge
bedreef hjj fcrjne wraakdaad.
De 13 gymnasiasten van Giessen,
die wegens diefstallen werden gearresteerd,
waren allen zonen van goede families; de
jongens hadden sigaren gestolen, om in hunne
„sociëteit" goede sier te maken. Negen hunner,
van 12 tot 18 jaar oud, zijn veroordeeld tot
gevangenisstraffen van 1 tot 3 weken.
De aannemers van werken op
de Tyne en Wear hebben besloten groote
bijeenkomsten te beleggen. Er zijn 20.000
mensehen zonder werk, wat veel armoede
veroorzaakt.
Voor twintig jaar stierfin Bra-
zilië een Franschman, Dareau genaamd, die
naar 's lands gebruik in ongobluschte kalk ter
aarde werd besteld. Zijne weduwe, later naar
Frankrijk terugkeerende, nam het weinige
gebeente, dat was overgebleven, in een be
schuittrommel mede en bewaarde het daarin,
tot een neef haar deed inzien, dat het voeg
zamer ware het te doen begraven. Z(j kocht
een graf, maar werd nu onverhoeds gerech
telijk vervolgd, op grond van eene wetsbe
paling, volgens welke de lijken van in het
buitenland overleden Franschen niet zonder
vergunning van de Regeering in Frankrijk
mogen worden gebracht. De rechtbank der
Seine heeft de goede vrouw nu Woensdag
lot 16 franken boete veroordeeld.
Ëe» dag Ih de veenderij te Beet#.
De redactie van het „Utr. Dbl." had een
correspondent opgedragen eens de Friesche
gemeente Beets te bezoeken, waaruit een
noodkreet sva3 aangeheven o^er de ellende,
waarin de bevolking aldaar verkeert, waar
voor de hulp der Nederlanders is ingeroepen,
om niet Voor het feit te staan, dat in Neder
land, in het jaar 1892, menschen zouden
sterven ten gevolge van honger en ellende.
B(j mijn bezoek, zoo schrijft hij, zag ik
armoede en ellende in de meest verscheiden
vormen; één ding moet m(j allereerst van
het hartde sterke drank speelt hij de bevol
king te Beets eene zeer ondergeschikte rol.
Dat is zeker een zeer verblijdend verschijnsel
b\j al die ellende.
Ik zal de lezers niet vermoeien met de
beschrijving van de soms walgelijke tooneelen,
-lie ik in gezelschap» van een collega nu hier,
dan daar zag, en die misschien het goh'eelo
nomraer zou vullen.
Wat mij opviel was allereerst, hoe aller
treurigst de slaapplaatsen dezer bevolking
bijna zonder onderscheid zijn ingericht. In de
hoeken van de hutten ziet men donkere gaten,
meest laag bij, den grond. Het is er donker,
maar komt men naderbij, dan kan men vrij
goed onderscheiden, hoe allertreurigst het
met ligging en dekking gesteld is.
Men ligt op stroo of riet, dat door den
vochtigen grond muf wordt en riekt; de dek
kingen zijn niet zelden vodden, heel oude
kleeren on soms eene oude deken; de laatste
zag ik echter in de meeste krotten want
dat zijn ze niet.
Daarin slapen niet zelden de ouders met 4
of moer kinderen, om elkander te warmen;
ook slapen kinderen op den vloer, omdat het
kroost zóó talrijk is, dat plaats in de bedstede
ontbreekt.
In tal van gezinnen was geen eten meer
te vinden, geen brood zelfs. Sommigen hadden
den laatsten tij J niets dan droog brood gege
ten; een gezin van 4 personen had twee
dagen geleefd van een kwart-roggebrood,
datgeleend was.
Eene moeder noemde zich gelukkig, dat zij
hare kinderen, die uit school kwamen, paar-
denboonen in water gekookt kon voorzetten,
in plaats van eene snede droog brood.
De armvoogdy en de diaconie der hervormde
gemeente doen zooveel zij kunnen om den
nood te verzachten, maar de middelen ont
breken daartoe. Gezinnen van zeven en acht
personen kunnen niet liooger dan met 1.25
per week en 4 brooden bedeeld worden, dat
is ruim 3 ets. per dag voor ieder lid. Daarvan
moet dan alles gekocht worden, alles wat
tot de huishouding behoort. Eene huismoeder
make eens rekening.
Naast deze bedeeld wordende bevolking
eene categorie, die—het moge oogenschijnlijk
zoo niet zijn - niet minder gebukt gaat onder
het juk der nypendsto armoede. Het zijn de
turfmakers, wonende in betere huisjes (eigen- j
dom van den vervener). In den regel toont het t
inwendige, hoe hier eene reine moeder do i
huishouding bestiert; in de woningen, welke
I we bezochten, was het zoo schoon als in
Broek in Waterlandmen zou er gaan zitten
eten aan de helder geschuurde tafel.
Ook in die gezinnen wordt honger geleden,
heerscht de grootste ellende. Z(j is de ver
gulde armoede; afgaande op de knappe klee-
dage van man en vrouw en kinderen, oor
deelt men, dat het daar niet zoo minnetjes
gesteld is, vergetende dat de buitengewone
zuinigheid der moeder, hare bedrevenheid in
het naaien en breien, en vooral hare energie
do oorzaak zijn van een en ander.
Nog nooit klopten zij bij het armbestuur
aan om hulp; neen, Goddank! dat zou voor
hen de zwaarste straf in hun leven zijn, en
ook nu was geen verzoek om hulp aan de
arm voogdij gericht, hoe hoog de nood ook is.
De turfmakers hebben in het vorige jaar
weinig verdiend, ten gevolge van de aanhou
donde regens, die het drogen van de turf
tegenhielden. Daarbil kwam de hooge water
stand; vorst volgde tot nu toe, zoodat het
bewerken der turf onmogelijk word en totaal
niets kon verdiend worden.
Men haalde wat oetwaren te borg op het
turfmaken in dit jaarsommigen hebben reeds
f 30 winkelschuld, die afgelost moet worden
van de verdiensten van het werk, dat dit jaar
nog verricht moet worden.
Toch niet naar de armvoogden 1 dan
liever van honger gestorven. Dat zou geschied
zyn wanneer niet de gevormde commissie
opgetreden ware en vooral onderzoek instelde
naar den toestand van deze kiegele huishou
dingen.
De commissie ondervoud daarbij, hoe zij
zich, nog schaamden, -den waren toeslard
bloot te leggen, hoewel zij erkenden dat
armoede eerlijk is. Aan de commissie werd
het stilzwijgen verzocht; zij zouden zich
schamen, dat het publiek werd, hoe ook zij
eone gave hadden ontvangen. Eene gave, eene
aalmoes heeft voor hen iets vreeseiyks, iets
vernederends! Welk een hart onder dat vale
werkmanspak! Eerbied!
De com missie is begonnen met aan deze gezin
nen uit te deelon, eerst geld en mondbehoeften
komen meer giften in, dan zal aan kleederen
enz. gedacht worden, om blijven do giften
voortvloeien dan ook uit te keeren aan de
arbeiders, die thans door armbestuur en dia-,
conie bedeeld worden.
Dio steun is karig, maar gemeente en dia
conie kunnen niet moer.
In Beets bedraagt de bevolking 1275 zielen,
7/a doel behoort daarvan tot de arbeiders
bevolking, waarvan op dit oogenblik 560 door
gemeente en diaconie bedeeld worden. Dat is
dus moer dan de helft der geheele bevolking.
In 1891 werd in de gemeente Opsterland
aan armverzorging uitgegeven f 50,000 door
de gemeentelijke armbesturen en /"li,000 door
de diaconie der Herv. gemeenten, alzoo f 61,000
geheel. Beets zal dit jaar minstens f 9000
voor de gewone bedeeling noodig hebbende
armen krijgon dan oen klein weekgeld en een
paar brooden; van kleedoren enz ie geen
sprake,
Daarom is het noodig, dat de commissie
flink gesteund wordo in haar liefdewerk, de
ellende to Beots te verzachten, welke een
gevolg is van de groote werkeloosheid aldaar
Meer en geregeld werk zal er eene blij
vende verbetering geven, en deze zal komen,
als Ged. Staten verlof geven tot inpoldering,
dat zü tot nog toe steeds weigerden, ofschoon
de fondsen daarvoor beschikbaar zijn.
liurgerlijke Stand.
OEGSTGEEST. Geboren: Maria, d. van H. Yan
Maastricht en H. A. Hoek. Grietje, d. van P. H.
Van Hnit eD E. M. Arnoidue. Claeina, d. van G.
Ravenaber^en en A. Botermane. Johai na, d. van
D Zwaan en C. Glaebetgen.
Overleden: H. M. Lubbe, 3 j. C. Van R\jn,
18 d J. J. Carree. 5 d
Gehuwd: J. L. Ceuvol en P. Yan Hoeken.
ZOETERWOUDE. G o b o r e n Dirk, z. van A. H.
Heiidriksen en A. Blom. Pieter Lambcrtna, z van
N. Karens en P. v. d. Eijk. Johannes, z. van It.
A. v. d. W^rff en M. L. Van Restoren. Arnolds
Johanna Elisabeth, d. vsd J. Glasbergen en C. Sohcn-
keveld. Willem, z. van P. v. d. Horst en G. Do
Graaff.
O /©rieden: C. Kapel, wed. J. H. Dietolkfimfer,
80 J. H. C. Meijer, wed. J. La Bree, 79 J. A.
Ruigrok v. d. Werven, d. 81 j. H. 't Hert, vrouw
van Fr. Den oedt, 79 j C. Kraan, d. 2 m.
P. N. Vinkostijn, man van C. M. v. d. Linden, 51J.
VOORSCHOTEN. Geboren: Jacobs, d. van
Theodorus Den Hollander en Maria Ven Veen.
Adrianu», z. van Bernardus Martinne Oorschot en
Johaima Catharioa Dobbe van Bergen.
Overleden: Alida Duindam, 19 d., d. van
Leendert Duindam en Alida Van Haast. ren. Catha
rioa Jobaüna Maria Sanders, 22 J.
LIS8E Gehuwd: Wilhelmus NulkeB en Gerh-uda
Langeveld.
Geborou: Anna Adriana, <1. van G. Bc-yk en
C. C. Spoor. Tountje, d. van T. Kranenbnrg en
G. v. d. Wekker Cornelia, z. van K. Vis en W.
Helmus. Ario, d. vsd J. Van Vooist en O. Mooleuuar.
Overleden: Joama Weijera, oclitg. van N.
Masseo, 60 j.
HILLEG M. Geboren: Catharina Maria, d. van
Wilhelmus Machiel Lommerse en Catliarlna Mar«a-
retha Rusraan. Cornelia, d. van Haimea v. Duynen
en CatbnriDa Dannie.
Overleden: Gerardus ;,enriou8 Van Honsbcr-
gon, 3 j. Cornolis ZuidorduiD, 6 w.
Vervolg der Advertcnticn.
Ai-menzory:.
Verkooping dor gemaakte Goederen BPSos-
dag en Woensdag 8 en 9 dezer van 10
tot 4 ruen, Lokhorststraat No. 16. 1426 5
Tegen Mei a. s. of vroe
ger zoekt een net burger-
Jon gmcntH-li, 18 jaar oud,
P. G., geheel vrij va" sterken drank en van
goede getuigen voorzien, eene betrekking;
van het Lager Onderwijs goed gebruik go-
maakt hebbende; kan voorts met paarden
omgaan en is ook eenigszins bekend met
Tuinwerk en Hoenderfokkerij. Adres aan het
Bureel van dit Blad onder No. 1384. 10
van schuldvorderingen in hot Faillisse
ment ran 4KIK VAN EGMONIt Jzo,
te RUnaburg, op Zntcrdag 3 /tprlk a.
des morgens to elf uren, in het Gerechts
gebouw aan den Korten Vijverberg te'e-Gra-
venhage, 1431 10
7 Maart 1892. L. A. T. BINNENDIJK.
De Hoofd Administratie van hot 3de Regi
ment Huzaren te Leidon zal op Maandag
den 2|itcn Maart a. dos middags te
12 uren, ten Bureele van denDetachements-
Coramandant in de Doelen-Kazerne, in het
openbaar Aunbe^h den
Het weghalen van den Mest
der Paarden van het Detache
ment van het 3de Regiment
B maren, aldaar in Garnizoen.
Do voorwaaiden liggen tor lezing ten Bureele
voornoemd op allo werkdagen van 10 tot 12
uren 's morgens. 1425 17
