N\ 9737
Woensdag 1© November.
A*. 1891.
t§eze 'Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Dit nommcr bestaat uit TWEE
Bladen.
Eerste Blad.
Leiden, 17 November.
LEIDSCÏÏ
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nominers.0.05.
PRIJS DER AD VERTENTIËN
Van 1—6 regel» ƒ1.05. Iedere regel meer ƒ0.17}.
Grootere letters naar plaatsruimte. Voor Iv.l
incasseeren buiten de stad wordt ƒ0.20 berelf ml.
Aan de universiteit alhier is het candidaats-
examen in de godgeleerdheid, eerste gedeelte,
afgelegd door den heer A. De Koe, en het
dootoraal-examen in de rechtswetenschap door
de heeren Th. Thomas en F. F. Beukema.
De hoogleeraar dr. A. Kuenen heeft
heden een minder rustigen nacht gehad, dooh
overigens is de toestand dezelfde.
verwijzen naar de advertentie van
de Commissie der Volksbyeenkeinsten, waarin
wordt bekend gemaakt dat nog plaatsen ver
krijgbaar. zjjn in. den .Schouwburg voor do
opvoering van „de kleine Lord", morgenavond
Men denke aan het liefdadige doelDe Schouw
burg zjj nu eens tot de nok gevuld! Het
stuk is tijd en geld waard en door dat geld
kunnen vele kleinen bljde gemaakt worden.
Voor het examen in de vrjje- en orde-
oefeningen dor gymnastiek zijn geslaagd de
heeren A. A. Bikshoorn en F. Lem, beiden
van Leiden.
Ter benoeming tot leeraar in de wis
kunde aan de H. B.-school en de burger
avondschool te Maastricht zjjic voorgedragen
de heeren Schavers, te Amsterdam, Schrijn
maker en Meijer, te Leiden.
-De Provinciale Staten van Zuid-Hollan-d
hielden heden, onder voorzitterschap van den
Commissaris der Koningin, mr. C. Fock, eene
vergadering ter behandeling van verschillende
voorstellen
lo. subsidie aan de Vereeniging de Zuid-
Hollandsehe Leerhoeve voor Zuivelbereiding.
Het voorstel van Gedep. Staten strekte om
voor 1S92 alsnog een subsidie van f3000
toe te kennen, onder uitdrukkelijke voor
waarde, dat voor 1893 geen subsidie zal wor
den verleend, tenzij blijke dat het ondorwjjs
zoodanig is ingericht, dat het meer algemeen
aan du landbouwbevolking in dit gewest zal
ten goede komen.
Over dit voorstel voerden het woord de
heeren Duynstce, Rinkes Borger, Op de Laak,
Van Velzen en Van Weel.
Het voorstel van Ged. Staten werd aange
nomen met 69 togen 3 stemmen. Tegen
stemden de heeren Rodenburg, Duyr.stee en
Op de Laak.
2o. Voorstel van Ged. Staten om hen te
machtigen tot onderhandsche verpachting van
stukjes weiland bij de brug over de Oude
Maas te Barendrecht.
3o. Subsidie-aanvrage vow vernieuwing der
Dorpsstraat te Westmaas. De commissie ad
hoe preadviseeit evenals Ged. Staten afwijzend
op het verzoek te beschikken.
Deze beide punten werden goedgekeurd.
4o. Subsidie-aanvrage voor verbetering van
den Lagen Rijndijk onder Leiderdorp. De
commissie ad hoe stelt evenals Ged. Staten
voor onder bepaalde voorwaarden een sub
sidie van f 1750 te verleenen.
Op eene vraag van den heer De Bio gaf
do heer Caan namens God. Staten te kennen
dat niet bepaaldelijk bedongen is de verplich
ting tot behoorlijk onderhoud van de bruggen,
omdat daartoe geene aanleiding bestond.
De heer De Bie bleef eene nieuwe regeling
van dat onderhoud echter noodig achten.
De heer Caan hernam dat het gemeente
bestuur alle voor het subsidie gestelde voor
waarden loyaal heeft aangenomen, zoodat
voor het oogenblik omtrent het bruggen-
onderhoud geene speciale bepalingen noodig
zgn. Komt er later quaestie, dan kan men
nog altijd zien.
De heer Do Bie achtte het beter, preven
tief te werk te gaan en uitdrukkelijk do
verplichting tot onderhoud van alle in den
weg gelegen bruggen en kunstwerken in de
voorwaarden op te nemen.
De heer Duynstee bestreed dit amende
ment. omdat de hier bedoelde bruggen meest
alle toegang geven tot en belmoren bjj parti
culiere beerderijen, wier eigenaren derhalve
tot onderhoud verplicht zijn, welken last men
niet aan het gemeentebestuur kan opdragen.
De keer Op de Laak (rapporteur! ont
raadde -ook de aanneming van het amende
ment, omdat de gemeente Leiderdorp de voor
gestelde voorwaarden loyaal heeft aanvaard
en het nu niet aangaat met nieuwe voor
waarden te komen, te minder, omdat 't ook
aan bodenking onderhevig is aan de gemeente
een onderhoud op te loggen, waai toe zij niet
verplicht is.
Do heer Blussó verklaarde ook, dat de
eigenaren van de achterliggende landerijen
tot onderhoud verplicht zjjn.
De heer De Bie zeide dat 't. hem slechts
te doen is om verzekering van den onder-
hosdspiicht, door wie dan ook te vervullen.
Be heer Blusaé wilde niet aan den twijfel
omtrent den onderhoudsplicht voedsel geven.
De plicht der eigenaren staat vast; van latere
v-erhaling op hen behoeft geen sprako te zijn.
Op eene vraag van den heer Polak Daniels
gaf do heer Blussó hierbij n°g te kennen,
dat al do hier bedoelde bruggen dienen ten
behoeve van de belendende eigenaren der
achterliggende landen.
Het amendement werd verworpen met 71
stemmen tegen 1, die van den heer De Bie.
Ket voorstel werd aangermmen.
De nieuwbenoemde paardenarts 3de kl.
D. H. Gooszen is ingedeeld bij het 3de reg.
veld-artillerie te Breda.
Tot directeur der hoogere burgerschool
voor jongens te Deventer is benoemd dr. J. J.
Leroy.
Van Terschelling wordt, d d. 15 Nov.,
gemeldZeer onverwachts overleed heden, na
eene korte ongesteldheid, de heer Van der
Veen, predikant te Hoorn. In den geheelen
ring Terschelling-Vlieland is thans slechts
één predikant.
Bij koninklijk besluit is pensioen verleend
aanC. Otten, wed. C. J. Renette, commies
3de kl. bjj 'sRjjks belastingen, ƒ60; H. J.
Soeters, wed. M. Van Attenhoven, commandant
in het huis van militaire detentie te Leiden,
ƒ184; J. of J. G. Trichard, wed. J. F. Quit
hoven, vaste knecht bij het departement van
oorlog, ƒ67; H. Heeres, wed. K. Lamboo of
K. L. Lambo, commies 3de kl. bij 'sRjjks
belastingen, ƒ108; M. M. Van 't Hul), wed.
M. H. Sunderman, id., 154H. Hoffenkamp,
wed. J. Leopoldt of Leopold, id., ƒ124; S.
Bonestroo, wed. E. J. Van Bronkhorst, brieven
gaarder, 75; G. De Vries, wed. J. of J. A.
De Vries, postbode, ƒ67; C. E. Streefkerk,
wed. L. IViesmeyor, brievengaarder, ƒ100;
A. Vitringa, wed. dr. J. J. Cornelissen, hoog
leeraar aan de Rijks-Universiteit te Leiden,
ƒ840; M. J. Pleiter, dochtertjvan wijlen den
postbode M. Pleiter en C. A. Grotenhuis, ƒ21;
I. Coumans, wed. R. Bausch, rijksveldwachter
3de kl., ƒ140; M. E. Chr. Franke, minderjarig
kind van wijlen den commies in de strafge
vangenis voor jeugdige mannelijke veroordeel
den nabjj Doetinchem, G. D. H. Franko en
K. Van Lochem, 29.
De kapitein T. M. Keyser, plaatselijk adju
dant te Amsterdam, op pensioen gesteld en het
bedrag daarvan bepaald op ƒ1560 'sjaars.
Benoemd tot plaatselijk adjudant te Amster
dam de kapt. j. Stoi k van het Ode reg infanterie.
Aan den eersten luitenant J. Staats Boonen,
van het 2de reg. huzaren, op zjjn verzoek,
een eervol ontslag verleend uit den militairen
dienst.
Binncnlantlsclte Zaken.
In het Regeeringsantwoord op hoofdstuk
V der Staatsbegrooting zegt de minister zjjn
nut te zullen doen met de wenschen en op
merkingen, gegeven ten aanzien van sommige
punten van meer ondergeschikt belang, welke
bij de regeling van het kiesrecht zullen
ter sprake komen. Ook hjj wenscht dat, te
rade gaande met do ervaring in binnen- en
buitenland opgedaan, de voorschriften omtrent
de uitoefening van het kiesrecht en de daarbij
in acht te nemen formaliteiten, van eiken
oanoodigen omslag ontdaan, worden terug
gebracht tot hetgeen voor eene vrije uiting
van den wil der kiesgerechtigden en eene
juiste opname der uitgebrachte stemmen moet
worden noodig gerekend. De minister over
weegt de wenscheljjkheid om de verkiozing
van gemeenteraadsleden eenigszins anders en
eenvoudiger te regelen dan voor die der Tweede
Kamer en der Prov. Staten. De bepaling van
het tijdstip voor de periodieke verkiezingen
der gemeenteraadsleden hangt daarmede samen.
Uitvoering van art. 136 en 141 der
Grondwet is een onderdeel van de her
ziening der provinciale wet; uitvoering van
art. 96 wordt niet uit het oog verloren.
Ten aanzien der Drankwet wil de mi
nister niet de bevoegdheid, in art. 2 aan
Ged. Staten gegeven, overbrengen bjj het Rijks
bestuur, maar onderzoeken of door omschrij
ving der gevallen, waarin de machtiging mag
worden verleend, aan de gerezen bezwaren
kan worden tegemoet gekomen. Hjj acht het
niet in strjjd met de wet dat de vrijstelling
van art. 4, 2de lid, telken jare worde her
haald, ofschoon z. i. de wet ook toelaat om
de vrijstelling tot wederopzeggens te ver
leenen.
Do minister helt over tot het gevoelen dat
eene afzonderlijke wettelijke regeling van de
begrafenisfondsen aanbeveling verdient,
maar wenscht alvorens te beslissen do uit
komsten af te wachten van hot onderzoek
door de Enquête commissie ingesteld.
Bjj zijne voordrachten omtrent burge
meestersbenoemingen wenscht do mi
nister alleen om gewichtige redenen in het
belang der gemeente zelve af te wijken
van het voorschrift van art. 61, 1ste lid, der
Gemeentewet.
Omtrent de grensregeling tusschen
Amsterdam en Nieuwer-Amstel zal het over
leg met Ged. Staten van Noord-Holland wor
den opgevat.
De wetsontwerpen lol verandering der grenzen
van Leiden en omliggende gemeenten zijn door
Ged. Sta'en van Zuid Holland voorbereid. Het
b'eck echter wensckclijk omtrent sommige pun
ten een nader onderzoek in te stelten alvorens
eene beslissing werd genomen. De stukken zjn
te dien einde aan Ged. S'.aten teruggezonden.
Ten opzichte van herziening der Genees
kundige wetten meent de Regeering voor
't oogenblik niet voider te moeten gaan dan
eene wijziging van de wet van 20 Dec. 1878.
Art. 17 der wot van 4 Dec. 1872 moet
naar de meening der Regecring als eene
heilzame bepaling ter bevoornerin der koe
pokinenting blijven bestaan. Daarbij moet
zjj, zooveel mogelijk, trachten te bevorderen
dat do inentingen worden verricht met door
de wetenschap geboden zorg en behoedzaam
heid. De tegen de vaccinatie geopperde be
zwaren kunnen daardoor voor een groot deel
worden opgelost. Terecht is opgemaakt dat
behoud der vaceunatie van schoolgaande kin
deren aan de goede werking van den leerplicht
niet in den weg behoeft te staan.
In beginsel is do minister niet tegen het
denkbeeld gekant om vrijheid tot lijkver
branding toetestaan. Daarbij zouden echter
afdoende waarborgen zjjn in het leven te
roepen tegen bezwaren van verschillende
aard. Ook naar aanleiding zou de beraadsla
ging in het dezen zomer te Londen gehouden
Congres Hygiëne acht de minister een nader
onderzoek noodzakelijk omtrent de daartoe
voor te schrijven maatregelen
Tegen verhooging der kosten van het
hooger onder wijs zal de minister waken.
Voor ieder vak moet niet een afzonderlijk
hoogleeraar worden aangesteld, maar toch
rekening gehouden met de tegenwoordige
eischen der wetenschap, die niet meer, zooals
vroeger, toelaten een aantal vakken aan den
zelfden hoogleoraar op te dragen.
De minister meent dat doelmatig onderwijs
in psychiatrie alleen mogelijk is 'wanneer
daaraan door de nabijheid van een krankzin
nigengesticht een kliniek is te verbinden Of
schoon onder de tegenwoordige omstandig--
heden Utrecht alleen voor uitbreiding van
bedoeld onderricht in aanmerking zou kunnen
komen, schijnt liet met 't oog op do aan
hangige overweging over provinciale gestichten
in Zuid-Holland en Groningen, voorbarig thans
reeds eene beslissing dienaangaande te nemen.
Eene wijziging van de wet van 25 Dec. 1878
(Stbl. No. 222) betreflende voorbereiding van
studenten in do geneeskunde zal do Kamer
nog in deze zitting bereiken.
Op het internationaal zoölogisch congres
te Moskou in 1S92 wenschte de P.egoering
dr. F. A. Jentink, directeur van het Museum
van Natuurlijke Historie te Leiden, aftevar.r,
digen en daaraan te paren eene reis van dien
geleerde door Rusland, Zweden en Noorwegen
om de zoölogische verzamelingen te'oezoeke
Daartoe wordt alsnog ƒ1200 aangevraagd.
Verhooging met 5000 van het subsidie
voor het acad. ziekenhuis te Utrecht wordt
voorgesteld met het oog op belangrijke ver
beteringen van dat ziekenhuis en den ver
plegingsdienst, zoomede 5000 meer voor de
verpleging van klinische patiënten.
De Regeering is bereid de aanvulling van
het Kon. Besluit van 1SS8 in dien zin te be
vorderen dat de regelen der Pensioenwet
voor de hoogleeraron der Rijks-universiteiten
ook gelden voor de synodale hoogleeraron.
Overtuigd van de noodzakelijkheid om het
ambachtsonderwijs te steunen, stelt de Ecgeo-
ring alsnog voor eene som van ƒ30,200 op
de begrooting te brengen als subsidie voor
de Ambachtsschool te Groningen (ƒ6500), de
Practische Ambachtsschool te Leiden 6000),
de Ambachtsschoal te Rotterdam (ƒ10,000),
de Ambachtsschool te Leeuwarden (ƒ5000)
en de Ambachtsschool te Haarlem (ƒ0500
jaarlijks on 2200 ineens).
In onderzoek is eene regeling om kosteloos
jongelieden aan Rjjks H. B.-scholen toe te
laten, en de wenscheljjkheid tot verandering
van do inrichting van het onderwijs aan de
Rjjkslandbouwschool.
Do minister zal er naar streven de gewij
zigde Schoolwet ten uitvoer te leggen over
eenkomstig de bedoeling, welke aan hare
totstandbrenging ten grondslag lag. Elk ver
zoek om vrijstelling van verplichting tot het
heffen van schoolgeld zal hij zorgvuldig over
wegen. Provinciale examen-commissitn voor
do vrjje- en orde oefeningen wenscht de fio-
geering niet in het leven te roepen. Voort
durende vermindering der Rijksnormaallessen
kan de minister niet toezeggen. Bij het ver
leenen van subsidiën krachtens art. 49 kan
niet naar een vasten regel worden te werk
gegaan. Op 'Ie naleving der voorwaarden,
waaronder Rijkssubsidie aan bjjzondere scholen
is verleend, kan voldoende toezicht worden
gehouden.
Mei Lcldsi-h Tooneel.
G. Von Moser, eene enkele maal alleen,
meestal echter in vereeniging met anderen,
heeft het Duitsche tooneelwezen met tal van
Possen en Schwanken verrijkt.
Bijna alle diagen hetzelfde kenmerk, uen-
zelfden stempel: ze stellen eene verzameling
daar, eene ontzaglijke reeks van taferoelen,
van feiten en gebeurtenissen, welke mot
elkander in hoegenaamd geen verband staan.
Eene bepaalde intrige ontbreek', eene dege
lijk uitgewerkte tendenz vindt men er niet in.
Het is dan ook mee3tal onmogelijk een be
knopt overzicht van den geheelen inhoud vza
het stuk te geven.
Dit is ook o. a. het geval met hot gisler-
