9681.
Maandag 14 September.
A*. 1891.
§eze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Tweede Blad.
Kikeriki.
onderzoek!
ü:d e iiiileton.
De kleiue Johannes.
Leiden, 12 September.
PRIJS DEZER COURANT:
Yoor Leiden per 3 maanden1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommers0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Yan 16 regels ƒ1.05. Iedere regel meer ƒ0.17,5.
Grootore letters naar plaatsruimte. Yoor het
incasseoron buiten de stad wordt ƒ0.10 berekend.
Aan de Abonné's daarop, wordt bij dit
noaimer verzonden No. 51 van Kikeriki.
OlRciëele Kennisgevingen.
Hcrhallngsonderwljs.
Burgemeester en Wethouders van Leiden,
Gezien art. 3 der Verordering van den 12den Januari
1382, tot regeling vau het Herhaliugsonderwijs in de
gemeente Leiden (Gemeenteblad No. 11);'
Brengen ter kennis van belanghebbenden, dat de in
schrijving voor leerlingen voor het Herhaling 8-
o n d e r w ij s zal plaats hebben van don llden tot
en met den 18den September a. s., voor meisjes in
het schoollokaal in de Yan-der-Werf straat, voor jon
gens in dat aan de Korte Mare, telken dage des na
middags van zeven tot acht uren.
Tot het Herhaliugsonderwijs kunnen worden toe
gelaten
1°. de leerlingen van de scholen der Sele en 4de
klasse, die verkregen hebben het getuigschrift, be
doeld bij art. 18 2 der Verordening van 11 Nov.
1880 (Gemeenteblad No. 4 van 1881);
2o. zij, die bij een af te leggen examen blijken
geven aan de daarvoor gestelde vereischten te kun
nen voldoen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Leiden, DE KANTER, Burgemeester.
10 Sept. 1891. E. KIST, Secretaris.
Dezer dagen doet een bericht in de nieuws
bladen de ronde, dat ons aanleiding geeft voor
bovenstaand opschrift. Het luidt als volgt:
„Als een voorbeeld, hoe voorzichtig de land
bouwers dienen te zyn bij den aankoop der
voedingsstoffen voor hun vee, kan worden
gemeld, dat voor eenige dagen een landbouwer
uit de Over-Betuwe twee lynkoeken van ver
schillende fabrikanten ter onderzoeking aan
's Ryks Proefstation, te Wageningen, inzond.
Het rapport luidde: 1ste koek, gehalte eiwit
33,8 pet., vetachtige stoffen 10,6 pet., mine
rale bestanddeelen 5,3 pet., zuiverheid vol
doende; 2de koek, eiwit 29,7 pet., vetach
tige stoffen 8,1 pet., minerale bestanddeelen
9,2 pet., zuiverheid onvoldoende, zeer veel
koolzaad aanwezig, ook het aschgehalte te
hoog. Opmerking verdient daarenboven, dat
de 1ste koek, dus de beste, goedkooper in
prijs was dan de tweede."
Tot zoover het bericht. „"VVie ooren heeft
om te hooren," staat er geschreven, „die
hoore,maar hier dient gezegd te worden
wie lezen kan, die leze enonthoude.
"W at onthouden Eerstens het feit en twee-
dens het kantoor, waar men de gelijken van
den onvoldoenden koek kan vinden. Maar, 't
is waar ook, dat is, jammer genoeg, niet op
gegeven. Er kunnen or dus meer inloopen.
Dat bedriegen, 't is een gruwel op de wereld.
Vraag voor je waar wat je wilt, maar laat
hare qualiteit goed zyn. Duurkoop zal dan
toch blyken goedkoop te zyn. Voor een paar
maanden spraken we een boer onder Leiden
vandaan en die vertelde, dat hy verleden jaar
koek had gehad, die geen zyner koeien lustte
wat hy deed of niet deed fijnkruimelen,
brokjes er van maken, ze in water verdeeld
geven de beesten lieten het krachtvoer
onaangeroerd. De man zei: „'k geloof vast
dat er steen in zat, want er kwamen stukjes
in voor, die ik met geen mogelykheid tus-
schen duim en vinger stuk kon wry ven." Hoe
het ook zy, de boer zat geducht met die
dingen in de maag.
Moest op zulke bedriegerij, op zulke oneer
lijke praktijken geene straf, zware straf zelfs,
staan? De man liet alles blauw, blauw, maar
had hy niet hemel en aarde moeten bewegen
om zijne centen terug te krygen?Hy had zyne
waar niet uit de eerste, maar wie weet uit
de hoeveelste hand: van een handelaartje. Ja,
er worden koeken gemaakt, die niet deugen
en die men den boeren tegen goede in reke
ning durft brengen: da's gemeen. Er zyn
koeken van de 1ste, 2de, 3de enz. tot de
25ste qualiteit toe, dus verscheidenheid ge
noeg. Ook hier is veel kaf onder het koren
en bestaat er dus gelegenheid genoeg om
een kat in den zak te koopen, als men zich
althans niet dekt door een station van on
derzoek. Zuivere lijnkoek bevat ruim 30 pet.
eiwitstoffen en omstreeks 11 pet. vet als voor
naamste voedselbestanddeelen. Hierby komen
nog 30 pet. zetmeelachtige stoften, die even
eens voor de voeding dienen, en eindelijk de
gewone aschbestanddeelen.
't Is vreemd, dat nog zoo menige boer
niet koopt onder garantie. Op eene middel
matige boerdery zyn toch wel een duizend
koeken noodig in een winter en of deze nu
goed of minder goed zyn, is voor de uitkomst
toch niet onverschillig. "Waarom zou men met
goed geld naar kwaad geld gooien! De boer
is mans genoeg om zyne winst zelf te bergen.
Een brutaal mensch heeft de halve wereld,
wordt wel eens gezegd, maar een ander in
de luren leggen is meer dan brutaal en der
halve niet geoorloofd. Doe wat je doet, maar
blijf solide. De volgende raad is dunkt ons
niet overbodig: Heeren, Landbouwers, sluit
de gelederen, dat is, vereenigt uKoopt samen
koek, met je drieën, vieren of nog meer samen j
en dan onder bescherming van de vlag van het
of van een proefstation. Sluit dus den koop
onder de voorwaarde, dat het proefmonster,
door u op te zenden, aan den eisch voldoet.
Betaalt, niet hiernamaals, maar als het onder
zoek is afgeloopen en alleszins bevredigend
was. Daar kan niemand op tegen hebben,
't is de eenige weg, die u waarborg geeft voor
de deugdzaamheid van uwe koopwaar en 't is
dus tevens de meest rationeele handeling.
En dat moest ge met meer zaken doen. Zoo
b. v. met den aankoop van zaaizaad, vooral
waar het fijne zaden betreft, 't Is bekend,
dat deze geducht verontreinigd kunnen zyn
door onkruidzaden, die zoo miniem klein
kunnen zyn, dat ze een geoefend oog eischen
om ze waar te nemen.
En wat is nu het geval als men zich hierin
vergaloppeert, d. i. als men zaad van elders
koopt op de bonne fooi heen, zooals de volks
uitdrukking luidt? Dat men het paard van
Troje inhaalt, d. i. kleine vyanden, die als
ze zich maar eerst ontwikkeld hebben later,
in den vorm van onkruid, handenvol werks
geven, ja, een stuk land dusdanig kunnen
vervuilen, dat het soms jaren duurt, eer het
weer het oude is geworden. Om dat te voor
komen, koope men zyne landbouwzaden in een
Handelshuis van naam, want dat levert zyne
waren onder controle van een proefstation.
Denzelfden weg van zooeven kan men dan
weer inslaan om zelf positieve zekerheid te
krygen van de hoedanigheid der koopwaar.
Wat een geluk dus, dat men een en ander
kan doen onderzoeken en derhalve niet de
dupe behoeft te zjjn van anderer ruim geweten
of nonchalance. Hetzelfde geldt van kunstmest.
Die wordt veel gebruikt en zal langzamerhand
op veel plaatsen den stalmest beginnen aan
te vullen. Moet men dien nu ook maar gaan
koopen op goed vertrouwen heen? Het spreek
woord zegt: al te goed is buurmans gek!
En dat is zoo. Wat men koopt, moet goed zyn,
tenzy men het anders wil; en kan men nu
de waar zelf niet onderzoeken, dan neme men
zyne toevlucht tot anderen, die het wel kunnen
en ook wel willen. Staat het Handelshuister
goeder naam en faam bekend, omdat het zich
stelt onder controle van een proefstation, dan
heeft men in deze omstandigheid al een goeden
waarborg voor de deugdelijkheid zijner pro
ducten en is 't niet noodig orn het by eiken
koop te polsen omtrent de waarheid zyner
mededeelingen.
Zoo nu en dan eens de proef op de som
verdient toch onvoorwaardelijk geene afkeuring
en dit moet een solied Handelshuis ook tame
lijk onverschillig zyn. Of onverschillig? Het
moet er toe aansporen, opdat zyne soliditeit
Van Sara Kuiler.
1.)
„Vertel my met wien gy verkeert en ik
zal u zeggen, wie gij zjjt."
Het kleine meisje, dat deze regels in groote,
ronde letters naschreef, hief bjj ieder woord
haar blond hoofdje op en wierp een verlan
genden blik door het raam.
Het was ook verschrikkelijk, met dat
mooie weer in de kamer te moeten zitten en
zesmaal onder elkaar zulk een vervelenden
volzin te krabbelen. En dan een zin, welke
zoo onbeduidend is nog wel, net of niet
iedereen weet wie hy is, en wat had de
omgang daarmee te maken! De onderwijzer
schreef altoos zulke dwaze zinnen voor; hoe
dom van hem, dacht ze. En dan zeiden de
menschen toch nog altoos dat onderwijzers
zulke knappe menschen zijnHeta wierp ein
delijk knorrig hare pen neer.
„Als mama komt, zal ik haar doodeen
voudig dit voorbeeld laten zien, en dan.
Daar hoorde zjj de voetstappen harer moe
der in de gang.
„Moeder! Ja, heusch, daar is zij al! Kijk
toch eens, wat ik weer moet naschrijven.
Weer zoo'n dwazen volzin."
„Dwaas?" zeide hare' moeder en keek naar
het schrift.
„Zeg mij met wien gij omgaat.las zjj
zachtjes, toen bleef zij steken, zag haar
dochtertje aan en staarde nadenkend voor
zich heen.
„Moeder!"
Zjj legde liefkoozend hare hand op het
hoofd van haar kind. Gjj begrijpt den volzin
niet, kind
„In het geheel niet, moeWie kan ook
zoo'n dommen zin begrijpen?"
De moeder schuddo afkeurend het hoofd.
„Niet voorbarig zyn, Meta! Het is geen
dwaze zin, mijn kind, maar hij heeft menig
maal eene treurige beteekenis; ik heb hem,
toen ik klein was, ook niet begrepen, maar
later wel; ga zitten, Meta, dan zal ik u
vertellen, hoe ik hem heb leeren verstaan.
Leg uw schrift weg on luister naar rnjjdan
zult ge later de woorden veel beter na
schrijven. Hetgeen ik u verhalen wil, ge
beurde te Boston. Uw vader was dokter en
moest naar die stad reizen om er een con
gres bij te wonen; ik vergezelde hem. Er
waren veel vreemdelingen bjj elkaar en men
ging na afloop van de vergadering allo moge
lijke gebouwen en inrichtingen bezichtigen.
Eene dezer inrichtingen lag buiten de stads
muren, op het water, en bestond in eene bark,
een mooi schip, dat op vrjj grooten afstand
van do stad was geankerd en tot een ver
beteringsgesticht voor jeugdige knapen was
bestemd, die het een of ander hadden mis
dreven. Slechts éénmaal in het jaar mochten
vreemdelingen worden toegelaten om het
schip te bezichtigen, want deze kinderen
stonden onder streng toezicht en moesten
zwaren arbeid doenéénmaal 's jaars mochten
zjj vreemde menschen zien. De burgemeester
van Boston ging met ons mede aan boord,
waar eene doodelijke stilte heerschte.
„Het is verboden met de knapen te spre
ken" verklaarde de burgemeester; dat speet
rnjj, toen ik de rij kleine knapen passeerde,
die in matrozenkleeding voor ons uit mar
cheerden en met ontbloote hoofden salueer
den. Boetelingen waren het, deze arme kleinen,
booswichten misschien, en dat zoo jong!
„Wat hebben deze kinderen misdaan?"
vroeg ik den opzichter.
„Het zijn jongens, die zich allen aan
een of ander misdrijf hebben schuldig ge
maakt, maar die nog te jong zijn, om naar
de gevangenis te worden gezonden en die
toch voor de maatschappij gevaarlijk zouden
immer bljjke en duidelijk in 't licht trede.
Zyn roem wordt er door verhoogd, zyn naam
er door gevestigd en bestendigd. De kosten
van onderzoek zjjn gering en kunnen niemand
weerhouden het te doen plaats hebben.
Kudelstaart. G. Dros.
Door de „Vrijzinnige Kiesveroeniging"
alhier is in hare gisteravond in het Nuts-
gebouw gehouden ledenvergadering candidaat
gesteld voor het lidmaatschap van den ge
meenteraad de heer P. Alma.
De particulier secretaris van H. M. de
Koningin-Regentes heeft aan don kolonel
Vogel, commandant, van het vierde regiment
infanterie, van het Loo een schrijven doen
toekomen, waarin hy, ingevolge do bevelen
van Hare Majesteit de Koningin-Regentes, de
eer heoft genoemd regiment infanterie Hoogst-
derzelver dank te betuigen voor de aanbie
ding aan Hare Majesteit de Koningin van
het programma der feesten, door hot 4de
regiment infanterie gevierd op Hoogstderzelver
Verjaardag.
Hare Majesteiten hebben met zeer veel be
langstelling het zoo sierlyk uitgewerkte pro
gramma ontvangen.
De heer Bruno Steindel, solo-violoncellist
van het Philharmonisch Orkest, vertrekt den
loden dezer naar Amerika en zal zich morgen,
Zondag, voor het laatst te Scheveningen als
solist doen hooren. De heer Steindel heeft
een engagement bjj het nieuw opgerichte
orkest „Thomas" te Chicago aangenomen.
De heer Jacques Bekker, 1ste violist bjj
het orkest van den heer Kes te Amsterdam,
is benoemd tot lsten violist bij de Koninklijke
Fransche Opera te 's-Gravonliage.
Bjj het toelatings-examen van leerlingen
aan de Van-Swieten-t-uinbouwschool, te Frede-
riksoord, zjjn van de 11 candidaten 9 geslaagd,
nameljjk: Koops, te Kampen; Snellen, te
ArnhemDe Vries, te GroningenDe Sturler,
te Leiden; De Jong, te Akkrum; Siebenga,
te' ICnjjpeBusch, te WillemsoordHaverman,
te Wapse, en Rictema, te Leens.
De heer J. Koene Jr., die zich eenige
maandon geleden tot den consul der Neder
landen te Adelaide (Australië) gewend heeft,
met verzoek om inlichtingen omtrent zekeren
Willem Kastoljjns, doch daarbij verzuimd heeft
zijn adres te vermelden, wordt uitgenoodigd
zyn adres op te geven aan het departement
van buitenlandsche zaken. (Sfs.-Ot.)
Het stoomschip „Utrecht," van Java
naar Rotterdam, passeerde 11 Sept. Suez.
kunnen worden. Het zjjn soms ook wel kin
deren van misdadigers of weezen, die door
eene harde, strenge behandeling nog wel te
verbeteren zijn. De inrichting op dit schip is
dan ook meer op verbetering dan op straf
aangelegd."
„Maar", riep ik, „deze kleine jongens!"
„Ja, dat is waar, klein zjjn ze, maar be-
kjjk die gezichtjes maar eens goed. Wat zegt
ge van die trekkener is niet veel goeds
van te verwachten, nietwaar?"
„Ze zjjn jong, maar verstokt, dat kan ik u.
Hjj zweeg plotseling, want hij bemerkte
dat mijn blik op een jeugdig knaapje rustte,
met zeer schoone, groote oogen, wolke van
heimwee naar de wereld daarbuiten schenen
te spreken.
„U kykt naar den kleinen Johannes", zeide
do opzichter; „met hem hebben wy geene
moeite, men zou het spreekwoord„De heler
is- zoo goed als de steler" op hem kunnen
toepassen, maar daar wy geene bewijzen van
Zijne onschuld hebben, moet hij in het juk,
evenals de anderen, schoon velen onder de
opzichters hem gaame zouden ontzien, want
hjj is niet sterk zou ik zeggen."
Wordt vervolqd.1
