DSCI
DAGBLAD.
N°. 8576.
Woensdag 13 3 lei.
A®. 1891.
<§eze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (§pn-. en feestdagen, uitgegeven.
Dit nommer bestaat uit TWEE
Bladen.
Eerste Blad.
Leiden, 12 Mei.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maandenr. 1.10.
Franco per post*-40.
Afzonderlijke Nommers..m 0.05.
PRIJS DER AD VERTENTIÉN
Tan 16 regel» ƒ1.05. Iedere regel meer ƒ0.171.
Grootere lettere naar plaatsruimte. Yoor het
incasseeren buiten de stad wordt ƒ0.10 berekend.
Offleieele Hennls^eringea.
Vergadering Tan den Gemeenteraad Tan Lei
den, op Donderdag 14 Mei, des namiddags te 2 uren.
Punten ter behandeling:
1°. Benoeming van een derden onderwijzer aan de
Leerschool. (96)
2°. Idem als voren. (95)
3°. Idem van een tweedon onderwijzer aan de Jon
gensschool 2de klasse. (96)
4°. Idem van een derden onderwijzer aan de Jon
gensschool lste klasse. (100)
5°. Motie van den heer Mr. F. Was, omtrent de
verordening regelende den werkkring van de
Commissie van Financiën, waarover in de raads
zitting van 23 April j.l. de stemmen hebben
gestaakt.
6°. Voorstel tot wijziging ?an de Verordening rege
lende den werkkring van de Commissie van
Financiën. (36 en 84)
7°. Verzoek van Mej. C. S. M. Kuenen, om gebruik
te maken van het schoollokaal in de GorteBtraat
voor zang-onderwrjs tan fabrieksmeisjes. (102)
8°. Idem van G. H. J. Eggink, om eene stoep- te
leggen aan de Hoefstraat. (103)
9°. Idem als voren van het Bestuur der Christelijke
Bewaarschool aan de Haarlemmerstraat. (103)
10°. Idem als voren van A. C. Milikan aan het
Levendaal met een kelderlichtgat. (103)
11°. Idem van J. H. Schuiling, om eene looziDg te
leggen naar de Lombardsteeg. (105)
12°. Idem van G. N. Hylkema, om eene schoeiing te
herstellen en eene brug te leggen over de sloot
langs den Haarlemmertrekweg. (105)
13°. Verzoek van de Wed. Dr. A. H. Scboemaker,
om vrijstelling of terugbetaling van schoolgeld,
Gymnasium. (107)
14°. Idem als voren van J. S. Bertel, Hoogere Burger
school voor Jongens. (107)
16°. Idem als voren van de wed. J. Jongeneel
H. H. Koopman. (107)
16°. Idem als voren van A. L. De Sturler, Gym-
die, tegen vergoeding van armbesturen of par
ticulieren iu gezinnen geplaatst, als eigen
kinderen moeten behandeld worden.
Eén gemeenschappelijke trek kenmerkt alle
arbeidersgezinnenééne waarheid wordt overal
openbaar: wie werken wil, komt vooruit en
wordt, zoo noodig, gesteund, zedelijk en^stofj
felijk.
Is de arbeider vrijboer geworden, dan be
trekt hij eene ruimere woning, waarvoor
h(j met den grond gemiddeld f 50 jaarlijks
aan huur betaalt. Dan heeft h\j twee flinke
kamers en zijne stalling en een schuurtje en
eene stookhut, waar het veevoeder wordt ge
kookt. Dan bezit hij ééne koe of meer, een
paard, om van zijn klein vee niet te spreken
dan bebouwt hij zijn grond en huurt, indien
hij wil, nog een stuk b\j het zijne en neemt,
als het druk loopt, een knecht, dien hij b\i
den bestedeling nog best kan gebruiken. Zijne
zoons kan hij zenden naar de Tuinbouw-,
de Landbouw- of de Boschbouwschool, waar
zij kosteloos degelijk onderwijs ontvangen,
theoretisch zoowel als practisch, en tot knappe
tuinlieden, landbouwers, boschbazen worden
opgeleid. Ook jongelui, die niet uit de kolonie
komen, kunnen hier als leerlingen worden
ingeschreven en den cursus volgen; tegen
matigen prijs vinden zij bij de ambtenaren
kost en inwoning; voor f 500 per jaar kun
nen zij in alle behoeften voorzien.
Wat dunkt u, werkt deze Maatschappij niet
mede, zooals zjj in artikel 1 barer statuten
zegt, tot verbetering van den toestand der
lagere volksklasse?
Voorzeker, hier wordt menigeen weer in
't zaal gezet en eerst een handje geholpen,
naeium. (108) ow
!k -WS- kö later aDeen kunne, voortrijden op
paard, dat al voortdravend zijn meester
meetapeciën uit de kolken en riolen.
Een der uitnemendste instellingen in ons
land, ter voorkoming en leniging van armoede,
is zeker de „Maatschappij van Weldadigheid.
Maar evenals vele andere maatschappijen, zou
zij nog veel meer kunnen en willen doen,
indien bare financiën dat slechts toelieten. Nu
ongeveer 7 jaren geleden hield zij eene col
lecte door het geheele land, welke goede
resultaten opleverde, zóó zelfs dat de Maat
schappij haren werkkring kon uitbreiden en
tal van verarmde gezinnen in de koloniën kon
opnemen. Thans doet zij weder een beroep
op het Nederlandsche volk, een beroep, dat
niet vruchteloos zal z(jn. Er zal weder eene
collecte door het gansche land worden ge
houden, dus ook hier ter stede.
Artikel 1 der Statuten zegt: Het doel der
Maatschappij ie: mede te werken tot verbe
tering van den toestand der lagere volksklasse.
Dat doel tracht zy te bereiken door de haar
toevertrouwde gezinnen en personen te plaat
een in hare koloniën en hun arbeid, voorna
melijk veldarbeid, te verschaffen.
De gezinnen, die zjj opneemt en voorziet
van woning, tuin, kleeding, huisraad en ge
reedschappen, zijn aanvankelijk arbeiders. De
leden dezer gezinnen vinden gelegenheid tot
arbeid en ontvangen, zoo noodig, eene toelage,
te betalen door de afdeeling, die het gezin heeft
geplaatst.
Deze arbeidersgezinnen worden door allerlei
middelen tot zelfstandigheid gebracht en als
dit is gelukt, wordt de arbeider bevorderd tot
vrijen hoevenaar of vrijboer, d. w. z. ontvangt
eene hoeve met 2*/a hectaren grond, in vrij
gebruik, behalve het noodige zaaizaad, de
noodige pootaardappelen en het noodige hooi
voor de eerste behoefte. Als vrijboer doet de
kolonist zijne eigen zaken, heeft over zijne
vruchten da vrije beschikking en mag ook
buiten de koloniën werk zoeken.
Hij betaalt voor zijne hoeve en land eene
zekere som en kan door spaarzaamheid en ijver
gaandeweg zijn toestand verbeteren. Behalve
de pl. m. 80 arbeiders en de pl. m. 220 vrij
boeren, zjjn er ongeveer 120 bestedelingen,
het
geheel en al gaat toebehooren.
Wie de koloniën rustig doorwandelt en al
hare stichtingen leert kennen; wie van de
stijgende welvaart getuige is, welke de knappe
gezinnen van arbeiders en vrijboeren zich
verwervenwie de uitmuntende gelegenheden
tot het verkrijgen van kennis in de verschil
lende scholen voor het opkomend geslacht
heeft gezien, die herhaalt de uitspraak van
den directeur, in „Erica," het jaarboekje der
Maatschappij voor 1890, te lezen„Er ligt
voorzeker nog eene schoone toekomst voor
de Maatschappij van Weldadigheid open; er
sluimeren krachten in haar, die, wanneer ze
slechts tot ontwikkeling worden gebracht,
zegen kunnen verspreiden, niet allen voor
enkele individuen, maar ook voor het geheele
vaderland."
Deze Maatschappij lijdt echter, zooals ge
zegd, aan geldgebrek. Zy gaat aan de eene
zijde gebukt onder zware lasten, z. a. de
verplichting, nog gedurende 23 jaren een
bedrag van f 7000 te betalen als annuïteit
aan de Rotterdamsche Hypotheekbank. Zij
wordt aan de andere zijde niet genoeg ge
steund door contribution en legaten. Er was
een tijd, dat zy 23,000 leden telde. Thans
zyn er nog geen 5000. In Prankryk werd
het hooge nut van deze inrichting erkend.
Op voorstel eener deputatie uit den Paryschen
gemeenteraad, die de koloniën in het vorige
jaar bezocht, zal, naar het voorbeeld van
deze stichting, buiten Parys er eene worden
Het is te hopen dat deze waardeering,
die over de grenzen zich uitspreekt, ook bin
nen onze landpalen zich openbaart. Te hopen,
dat de collecte door het gansche land een
ruimen oogst oplevere, waarvan de vruchten
mogen geplukt worden door een steeds groo
teraantal gezinnen, dat, onder goede leiding,
door eigen arbeid komt tot het genot van
eigen brood en van eene zelfstandigheid, die
het beste in den menech laat komen tot
zgn recht.
Nogmaals wekken wy daarom ook onze
mede-ingezetenen op tot ruime bydragen en
vooral sporen wy aan tot deelneming als lid
der Maatschappy. Voor f 2.60 per jaar (du6
iets meer als een halven cent per dag) kan
men lid der Maatschappy worden. Een be
gunstiger betaalt f 10, een donateur f 25.
Maakten wy onlangs molding, dat in de
Kon. Ned. fabriek der heeren Van Kempen
en Znte Voorschoten, een der werklieden
zyn 40-jarig jubileum vierde, thans weder
herdenkt H. J. Balfoort, zilverforceerder, den
dag, waarop by vóór 40 jaren zyn arbeid in
die uitgebreide fabriek aanving.
Van zyne patroons ontving hy een fraai
geschenk tot herinnering aan dezen dag, ter-
wyi ook het personeel niet achterbleef om
den jubilaris met vele gelukwenschen tevens
een aangenaam biyk van de goede verstand
houding aan te bieden.
Te Sassenheim heeft men een aanvang
gemaakt met het in orde brengen van een
terrein, waarop eene derde bewaarschool zal
worden gebouwd.
Deze school zal geheel worden ingericht
naar de eischen, voor dergelyke inrichtingen
gesteld, en het te geven onderwijs zal zyn
volgens de methode van „Fröbel".
Aan deze inrichting zal tevens eene naai
en breischool worden verbonden.
De kosten van het oprichten en instand
houden worden grootendeels gevonden uit
vrywillige bydragen der ingezetenen, terwyl
het hoofdbestuur der Maatschappy tot Nut
van 't Algemeen eene beiangryke gift voor
de stichting heeft geschonken.
Verleden week had te 's Gravenhage, in
het Zuid-Hollandsch Koffiehuis, de 2de ver
gadering plaats van de nieuwe afdeeling Zuid-
Holland van de „Maatschappy tot bevordering
der veeartsenijkunde in Nederland."
Nadat de vergadering door den voorzitter,
den luitenant-kolonel, dirigeerend paardenarts
J. J. Hinze, was geopend, die de aanwezige
leden welkom heette, werden de notulen van
de vorige vergadering door den secretaris
voorgelezen en goedgekeurd.
Na afloop van eenige huishoudelyko werk
zaamheden en voordrachten, werd door den
heer A. Van Leeuwen, van Leiderdorp, eene
interessante mededeeling gedaan van zyne
proeven, genomen met inspuitingen van de
tuberculine van Koch, by runderen, vooral
met het oog daarop, of dit middel als diagnos
tisch hulpmiddel was te bezigen, hetgeen, zoo
dit werkeiyk steekhoudend zou blyken te zyn,
voor het herkennen van de parelziekte van
het rund, die zoo vele moeilykheden oplevert,
van het grootste nut zou zyn.
Spreker werd tot het nemen dier proeven
in de gelegenheid gesteld door dr. Nykamp,
uit Leiden, die hem welwillend een flescbje
tuberculine afstond, en door de medewerking
van een paar veehouders, die hun vee daar
voor ter beschikking stelden.
Omtrent die proeven by runderen en kal
veren kan worden gemeld, dat het is gebleken,
dat ook by runderen, welke na onderzoek en
ingevolge de afkomst gezond waren, dezelfde
reactie ontstond, na de inspuiting der tuber
culine, als by die, van welke in meerdere of
mindere mate vermoed werd, aan tuberculose
ïydende te zyn.
Deze reactie-verschynselen bestonden hoofd-
zakeiyk in verhooging van de lichaamstempe
ratuur (koorts) en min of meer neerslachtig
heid, by enkelen ook in verminderden eet
lust, of wel opgeheven herkauwing, welke
verechynselen weder verdwenen nadat de
temperatuur tot het normale was teruggekeerd.
In den regel was de temperatuur, welke
onmiddellyk vóór elke injectie werd opge
nomen, na verloop van 11 a 15 uren tot 40
a 41° gestegen, en na 18 a 24 uren weder
normaal.
Opvallend was, dat by één rund, waar de
temperatuur 13'/a uur na de injectie tot 41.2°
was gestegen, deze 11 uren later tot 35°
daalde, om eerst 6 uren later weder tot het
normale te stygen.
Voorzekor was de voorzitter de tolk van
alle leden, op deze vergadering aanwezig, toen
hy den spreker hartelyk dank zeide voor
zyne zeer beiangryke mededeelingen en in
zonderheid den wensch er byvcegde, dat de
proeven, door deu heer Van Leeuwen geno
men, welke tot geen vast resultaat hebben
kunnen leiden, door vele andere mogen worden
gevolgd.
Tot lid van het bestuur (Heemraad) van
den Palensteinschen polder, onder Zegwaard,
is, in de plaats van den beer J. Droogh, die
tot voorzitter werd verkozen, benoemd de
heer J. Fyan.
Men meldt ons uit ZoetermeerPersonen,
niet meer bevoegd te verblyven in de lsta
klasse der schuttery, kunnen zich aangeven
ter secretarie dezer gemeente, uiterlyk 21 Mei
a. s., des voormiddags van 10 tot 12 uren.
Hare Koninklyke Hoogheid mevrouw de
groothertogin van Saksen, prinses der Neder
landen, wordt 20 Mei a. s. op het paleis het
Loo verwacht om aldaar eenige dagen door
te brengen. Ook na het bezoek, door Hare
Majesteiten de Koningin en de Koningin-
Regentes aan de hoofdstad en Rotterdam te
brengen, zal de groothertogin nog oenigen
tyd de gast zyn der vorstinnen.
De internuntius te 's-Gravenhage vertrok
gisteren naar Parys.
Het stoffelyk overschot van den heer
Von Oven, burgemeester van de gemeente
Zwammerdam, is gisteren te 's-Gravenhage
ter aarde besteld. Vele belangstellenden, ook
uit genoemde gemeente, bewezen hem de
laatste eer en verscheidene kransen op de
lykbaar getuigden van de vereering en achtingj
het hoofd dezer Zuid-Hollandsche gemeente
toegedragen.
Als voorloopig programma en dagver-
deeüng voor het van 7 14 September te
's-Gravenhage te houden Internationaal Land-
bouwcongres is het volgende bepaald:
Zondag-avond 6 Sept. ontvangst van de leden
van het Congres. - Maandag, 's morgens, al
gemeens vergadering, opening van het Con
gres, 'smiddags vergadering der sectiën.—
Dinsdag en Woensdag, 's morgens, eveneens
sectie-vergadering. Woensdag, 's middags, alge-
meene vergadering, 's avonds concert in het
Bosch. Donderdag, 's morgens, sectie-verga
dering, 's middags algemeens vergadering,
'8 avonds gemeenschappelyke maaltyd; con
cert en vuurwerk, aangeboden door de directie
van het Kurhaus te Scheveningen. Vrydag,
's morgens, sectie-vergadering; 's middags alge-
meene vergadering; 's avonds concert, aan
geboden door het Kon. Zool. Bot. Genootschap.
Zaterdag, bezoek aan de tentoonstelling der
Hollandsche Maatschappy van Landbouw te
Alkmaar. - Zondag, bezoek aan het Noordzee
kanaal, IJpolders enz. —Maandag,'s morgens,,
algemeens vergadering en sluiting van het
Congres; 's middags bezoek aan de Zuid-Hol
landsche Leerhoeve voor zuivelbereiding te
Oudshoorn. Dinsdag, bezoek aan de afzan-
dery en de prise d'eau der Haagsche water
leiding.
Het bestuur van het Congres heeft zich
tot den Raad van Den Haag gewend, met het
verzoek, om aan het Congres een subsidie te-
verleenen van twee duizend gulden.
Door H. M. de Koningin Regentes is met
ingang van 1 Aug. eervol ontBlag verleend
met behoud van pensioen aan der. heer F.
Steers, lsten onderstalmeester van wyien Z. M.
Willem III.
De heer Steers is in verschillende function
ruim 48 jaren aan het koninkiyk staldepar
tement werkzaam geweest.
Door den minister van kolpnitjn,.zyn far
heeren mr. S. C. H. Nederburgh, oud-lid ia
den raad van Nederlandsch-Indiö, en J. Span
jaard, hoogleeraar-directeur van de instelling
voor onderwys in de taal-, land- en volken
kunde van Nederlandsch-Indië te Delft, be
noemd onderscheideniyk tot lid en voorzitter
