Begctlog Tan onzen krijgsdienst.
Nadat in elf langdurige zittingdagen vier
en veertig van de honderd leden der Tweede
Kamer aan de algemeene beraadslagingen
over de Legerwet hadden deelgenomen, waar
onder zeventien voor de tweede maal, konden
die beraadslagingen gistermiddag, toen de
klok op vijf uren stond, nog slechts gesloten
worden door eene motie, die met de betrek
kelijk geringe meerderheid van 48 tegen 30
stemmen werd aangenomen. Die motie, tot
staking van het debat, was voorgesteld door
den heer Schimmelpenninck (Amersfoort).
Vooraf had de heer Van Houten nader in
het licht gesteld dat het ontwerp in alle
details gegrond is op een actief optreden met
bondgenooten tegen een eventueelen vijand,
in den geest van des heeren Roosebooms
denkbeelden. De minister verdedigt het en
betoogt dat het louter een defensief karakter
heeft, wat spr. stellig ontkende. Voorts bleef
h(j krachtig verdedigen het beginsel van dienst
regeling in vredestijd voor alle diensten be
halve voor de oefening en betoogde dat deze
wet in geen enkel opzicht populair is en dat
zo alleen goed kan worden als de minister
rich van den heer Rooseboom afscheidt. Ten
slotte meende hy dat het 't best ware na het
algemeen debat de behandeling der artikelen
te verdagen tot het nieuwe zittingjaar.
De heer Dobbelman herhaalde zijne bezwaren
tegen het kazerneleven en betoogde, dat al
heerscht er eenige overdrijving te dien aanzien,
het toch niet kan ontkend worden dat het
op vele jongelui verderfelijk werkt.
Door den heer Haffmans werd weder te
telde getrokken tegen het feitelijk toch be
houden van een veldleger, dat hy eerder ge
vaarlijk dan nuttig voor ons land achtte,
omdat er bij het behoud van het veldleger
neiging zou- kunnen ontstaan tot offensief
optreden.
De heer W. K. Van Dedem betoogde dat
de minister van financiën niet gelet had op
den zwaren druk der gemeenten. Hy zou
geen belastingdruk meer willen opleggen,
tenzij hy toezegging kon ontvangen omtrent
de verlichting van den druk der gemeente-
financiën.
De heer Vermeulen vroeg andermaal of da
Regeering bereid is te verklaren dat zjj zich
niet tot het uiterste zal verzetten tegen de
amendementen betreffende den verplichten
persoonlijken dienst in de kazerne, de ver
sterking van het contingent en den duur van
den dienstplicht. Zoo ja, dan trok hij zijne
motie inzoo neen, dan helpt de diecusssie
niets zoolang de hoofdpunten niet zijn uit
gemaakt. H(j beperkte z(jne motie alleen tot
de eerste alinea, „dat het ontwerp te zware
finantiëeleen personeels lasten op de natie legt."
De beer Smeenge verdedigde het rapport
der „Liberale Unie" over de Legerwet,
De heer Harte hield vol dat dit ontwerp
het militarisme in de hand werkt en bestreed
uitvoerig het ontwerp en de rede van den
minister.
De heer Rutgers van Rozenburg bestreed
het eventueels voorstel-Van Houten, tot schor
sing van het debat, maar stelde zelf deze
motie voor:
„De Kamer, van oordeel dat aan het aan
hangig ontwerp terecht is ten grondslag ge
legd het beginsel van de persoonlijke dienst
vervulling door alle dienstplichtigen, gaat over
tot de orde van den dag."
Nadat do minister van oorlog verklaarde
dat de Regeering niet op hoofdpunten kan
transigeeren en verdaging onnoodig achtte,
werd het algemeen debat gesloten.
Toen de bovenvermelde eenvoudige motie
daartoe was aangenomen, werden drie andere
moties in stemming gebracht, welke tegelijker
tijd met de algemeene beschouwingen in
discussie waren geweest, moties, _die alle min
of meer bestemd waren een prealabel oordeel
over het wetsontwerp uit to spreken.
De beer A. Van Dedem, die het woord ge
vraagd had en het ten gevolge der voorgestelde
motie-Van der Oyo niet meer krjjgen kon,
verwijderde zich terstond met eenigen zijnor
vrienden, en verscheidene anderen stomden
tegen een voorstel, dat door anderen als esne
ware verlossing uit de benauwdheid van het
vermoeiende debat begroet werd.
De Kamer was daarom ook weinig gene:gd
hetzij naar replieken, hetzy naar nieuwe
sprekers te luisteren.
Zelfs was er weinig aandacht meer voor de
rede van den minister van oorlog geweest,
terwyl de minister van binnenlandsche zaken
zich tot een enkel antwoord bepaalde, waarom
bij gezegd had dat de afgevaardigden met
uitsluitend de belangen der kiezers, doch van
allo klassen der maatschappij op het oog be-
hooren te hebben. De minister van marine en
die van financiën, welke laat3te door den heer
W. Van Dedem in het debat betrokken was,
hebben in het geheel niet weder aan de dis
cussie deelgenomen.
De stemming over de verschillende moties
is aldus:
De motie-Domela Nieuwenhuis, luidende
„De Kamer,
overwegende dat de hoofdbeginselen van
dit wetsontwerp zijnverhooging van het
contingent en vermeerdering der oorlogsuit
gaven,
overwegende dat door aanneming daarvan
een bedenkelijke stap wordt gezet in de
richting van het militarisme, den kanker, die
knaagt aan de welvaart van alle volkereD,
keurt de hoofdstrekking af van dit wets
ontwerp, ondanks het daarin opgenomen
rechtvaardige beginsel van afschaffing der
plaatsvervanging, en gaat over tot de orde
van den dag,"
wordt verworpen met 71 tegen 5
stemmen.
Vóór: de heeren Zylker, Schepel, Domela
Nieuwenhuis, Lieftinck en Farncombe Sanders.
De motie Vermeulen, luidende
„De Kamer, van oordeel,
dat te zware finantiëele en persoonlijke
lasten bp dit wetsontwerp aan de natie wor
den opgelegd,
gaat over tot de orde van den dag,"
werd verworpen met 51 tegen 24
stemmen.
Vóór: de heeren De Ram, Land, Van Del
den, Van Vlijmen, Clercx, Lambrechts, Sche
pel, Haite, Van Nunen, Bahlmann, Walther,
Michiels, Travaglino, Nieuwenhuis, Vermeulen,
Ruland, Schimmelpenninck, Lieftinck, Vos de
Wael, Hutsaere, Sanders, Van der Schrieck,
Dobbelman en Haffmans.
De motie-Rutgere van Rozenburg, luidende
„De Kamer,
van oordeel dat aan het aanhangig ont
werp terecht is ten grondslag gelegd het
beginsel van persoonlijke dienstvervulling
door alle dienstplichtigen, gaat over tot de
orde van den dag,"
werd aangenomen met 49 tegen 27
stemmen.
Tegende heeren Mackay, Van Vlijmen,
Ciercx, Lambrechts, Schepel, Kolkman, Be-
vera, Harte, Van Nunen, Bahlman, Walther,
Michiels, G. Van Dedem, Travaglino, Ver
meulen, Van Berckel, Ruland, Schimmelpen
ninck, Schaapman, Vos de Wael, Van der
Schrieck, Mntsaers, Keuchenius, Dobbelman,
Borret, Haffmans, De Ram.
Vóór de heeren: Land, Van Delden, Goe-
koop, Van Wassenaer, Rooseboom, Engelberts,
Cremer, De Beaufort, Royaards, Seret, Van
Löben Seis, Smidt, Van Kerkwijk, Bool, Viruiy,
Van Gijn, Heemskerk, Van Velzen, Nieuwen
huis, Borgesius, Levyssohn Norman, Tak,
Lieftinck, Boreel, Van Karnebeek, Van By-
landt, Mee3, Van Houten, Van derKaay, Van
de Velde, Donner, Sanders, Heldt, Z3ayer,
Guyot, Gildemeeater, Smeenge, Schimmel
penninck van der Ove, Roell, De Vries,
Gleichman, Kerdjjk, Seyffardt, Van derFeltz,
Rutgers, Brantsen Van de Zijp, Veegens,
Zylker en de Voorzitter.
Gelijk men zi9t, wordt in de motie Rutgers
een eenigszins positief oordeel over een hoofd
beginsel van het wetsontwerp uitgesproken.
Eenerzfids 3temden enkele antirevolutionairen,
die geacht kunnen worden het beginsel van
den persoonlijken dienstplicht niet ongenegen
te zijn, tegen of waren afwezig. De motie
was zeer op het einde der beraadslagingen
voorgesteld, zoodat do gelegenheid tot discus
sie, om dus rekenschap te geven waarom
men misschien niet op deze wijze van zijne
ingenomenheid met het beginsel van den
persoonlijken dienstplicht wilde blpk geven,
had ontbroken.
Anderzijds vindt men onder de voorstem
mers den heer Van Houten, dio nog gisteren
het beginsel der dienstruiling verdedigde. De
motie gewaagt niet van persoonlijke vervul
ling van den oefenplicht, doch van persoon
lijke dienstvervulling, waartegen zich juist
de heer Van Houten verzette. Daarbij wordt
er van gesproken dat het beginsel te recht
is ten grondslag gelegd aan het aanhan
gige wetsontwerp. Wel degelijk behelsde
de motie-Rutgers dus de goedkeuring van den
persoonlijken dienstplicht, zooals die in het
aanhangige wetsontwerp is neergelegd.
De vergadering van a. s. Dinsdag zal ge
opend worden met de behandeling van het
voorstel van heer Van Houten om de be
raadslagingen tot rader order uit te stellen,
en al wordt die motie weder verworpen, dan
zal met de behandeling al weder eenige tijd
gemoeid zijn.
De stemming over de moties heeft in de
verte iets van de eerste lezing van een wets
ontwerp in Engeland. Die eerste lezing, zoo
schrijft het „Hbl.", zouden wij kunnen zeg
gen, is aangenomen. Eene afkeuring van de
hoofdbeginselen der wet is door de Kamer
met groote meerderheid volstandig geweigerd.
Daarentegen is met ongeveer dezelfde meer
derheid meer bepaaldelijk aan één der hoofd
beginselen adhaesie betuigd. De onzuiverheid
der stemming heeft de laatste meerderheid
eer kleiner dan grooter gemaakt, zoodat
en dit was ook de bedoeling van den heer
Rutgers met zijn voorstel voor de tegen
woordige of eene volgende Regeering duide
lijk is gebleken, dat de Kamer de afschaffing
der plaatsvervanging als grondslag voor iedere
legerinrichting wenscht beschouwd te zien.
Wanneer dus de behandeling van de aanhan
gige voordracht, thans niet of niet geheel
ten einde kan worden gebracht, dan zullen
de langdurige algemeene beraadslagingen in
elk geval dit resultaat hebben opgeleverd,
dat op het stuk der plaatsvervanging de
meening der vertegenwoordiging duidelijk ge
noeg i3 geconstateerd.
Gemengd Nieuw*.
Blykens in dit blad voorkomende
aankondiging zal de speeltuin „Vreewijk"
Woensdag a. s. geopend worden. Vanvjjftot
acht uren zal alsdan daar concert zijn. Vele
kinderen zullen in dien tuin dezen zomer
weer kunnen genieten.
Hedenmorgen omstreeks elf uren
had een metselaar, werkzaam aan het eenigen
tjjd geleden verbrande perceel in de Kraaier-
straat, het ongeluk van den steiger te vallen,
waardoor men meende dat hij eene hersen
schudding had gekregen. Eenige personen
brachten den ongelukkige naar z(jne woning,
waar hij hedenmiddag nog niet tot spreken
was gekomen.
Hedenmiddag om kwart over
éénen werd er in de Donkersteeg een jongetje
aangereden door een grutt9rswagen. Het wiel
is over een der armpjes gegaan. Het kind
werd spoedig opgenomen en bij den heer T.
aldaar ingedragen.
In den afgeloopen nacht zijn bij
den landbouwer E. Kortekaas, te Warmond,
door onbekenden vier kippen en een haan
ontvreemd.
Gisteravond tusschen zes en zeven
uren was het in de Lombardstraat en Binnen
rotte te Rotterdam rumoerig, en er hadden
daar vechtpartijen van ernstigen aard plaats.
De politie gebruikte de sabel om schoon baan
te maken, en twee van de belhamels werden
overgebracht naar het politiebureel op de
Kaasmarkt.
Ook aan de Lombardstraat werd door de
politie de blanke sabel gebruikt om kwaad
willigen in bedwang te houden.
Naar de gevangenis te Rotterdam
is overgebracht de assistent bij de posterjjtn
P., uit Brielle, verdacht van valschheid in
geschriften en een tekort in de bas.
Omtrent den vermoedelijken
moord to Drachten wordt nog gemeld:
Ofschoon d9 lijkschouwing geen direct resul
taat opleverde, vond men toch aan den nek
van de overledene sporen van geweld. De
verslagene, Tietje Kloosterman, was reeds
voor acht dagen dood gevonden en verleden
Vrijdag ter aarde besteld.
Bi) aankomst ter plaatse was de vermoe
delijke dader Cornelia Veenstra onder politie
toezicht gesteld en voorloopig opgesloten in
de bewaarplaats van arrestanten te Drachten.
Zeer bezwarend voor hem wa3 een schrijven
aan zijne aanstaande, dat men in zijn bezit
vondhet droog de dagteekening van 3 Mei -
toen er nog geen sprake van een gerechtelijk
onderzoek was en behelsde de mededeeling,
dat het wel kon gebeuren dat hy een dag
of tien naar Heerenveen moest. Dit, gevoegd
bij de andere omstandigheden, heeft aanleiding
gegeven tot zijne arrestatie. Veenstra ontkent
ten stelligste zijne schuld.
Te Velp sloeg Donderdag de
bliksem in de woning van W. Van M., in de
Broekstraat. Hemzelven werd zijn tabakspijp
uit den mond geslingerd, terwijl hy aan het
aangezicht verschroeid werd. Het dak, waardoor
zich de bliksem een uitweg koos, geraakte
in brand, maar werd met behulp der buren
spoedig gebluscht.
Te Eerbeek, onder Brummen,
zijp. Donderdag morgen twee buizen afgebrand.
Alles was jerzekerd. Van de inboedels is het
meeste gered. De oorzaak is -onbekend.
In de Borinage (België) weten
veten niet, waarom zij het werk hebben ge
staakt. Eenigen vragen hot algemeen stem
recht, anderen loonsverhooging, terwijl een
derde gedeelte vraagt, eenige boeten af te
schaffen. De zoogenaamde zwarte of geheime
meetings spelen eene groote rol. Men maakt
den menschen wijs, dat het socialisme ditmaal
stellig zal zegevieren, dat heel Duitschland
opstaat en de bourgeoisie en het kapitaal
weldra voorgoed zullen verpletterd zijn
Engeland zal, zoo beweert men, geld genoeg
overzenden, om de werkstaking staande te
houden.
De algemeene raad der werkliedenpartij
heeft het volgende besluit genomen
„De algemeene raad der werkmanspartij, den
5den Mei te Brussel, in het Maison du Peuple,
vergaderd met de afgevaardigden van den
Bond der mijnwerkers. Gezien dat ondanks
de beslissing van het congres van 5 April,
er reden bestaat om rekening te houden met
den toestand, dool de mijnwerkersbevolking
daa'rgesteld, en dat de loonsverminderingen,
de plagerijen en uitdagingen der patroons
alsook de parlementaire traagheid hen tot
het uiterste drijven. Besluit dat er reden
bestaat om de werkstaking, door den natio-
nalen bond der Belgische mijnwerkers uitge
roepen, vol te houden met een dubbel doel
huishoudkunde en staatkunde; A. VerhoogiDg
van de loonen; B. Bekoming van het acht
uren werk, of ten minste vermindering van
den werktijd; C. Spoedige herziening der
grondwet en daarstelling van het algemeen
stemrecht. De algemeene raad der werkmans
partij verbindt zich daarenboven, de werk
staking in de vier koolbassins te doen alge
meen maken, de zaak der mijnwerkera met
broederlijkheid en zelfopoffering te onderzoeken;
hy raadt den werklieden kalmte aan en ver
klaart dat de werkmanspartij in haar geheel
niet van de algemeene werkstaking afziet,
tot het bekomen van de herzienicg en tot
algemeen stemrecht."
Luik, 8 MeiHet eerste regiment lanciers
is te Seraing aangekomen. In eenige mijnen
is eene zeer geringe verbetering te bespeuren,
daar er weer gewerkt wordt, zoowel hier als
op den linkeroever, maar daarentegen breidt
de beweging zich uit in de mynen om Mon-
tigny ten noorden der stad.
De eigenaar van eene der mijnen te Horloz
heeft doen weten, dat hij 80 werkmanswo
ningen zal doen ontruimen, indien de arbeid
niet hervat wordt. In de mijn La Haye alhier
zijn ook do werktuigkundigen weggebleven
omdat zy vrouwen en kinderen niet alleen
thuis durven laten. In de kristalfabriek te
Val St.-Lambert, waar Woensdag 200 werk
lieden ontbraken, zijn er nu 400 weggebleven.
Op den rechteroever wordt alleen gewerkt in
de fabriek van Cockerill.
Van het groote aantal werkstakers, die in
hechtenis zjja genomen, werden heden 33 door
den rechter van instructie verhoord. Van hen
werden 17 beschuldigd van ontvreemding van
meel. De schutters hebben hier den geheelen
nacht door patrouille-dienst verricht.
Reeds z(jn hier 64 wagens Duitsche steen
kolen aangekomen over Maastricht. Men kan
ook gemakkelijk Engelsche kolen koopen,
waarvan spoedig eene bezendiDg verwacht
wordt.
La Louvière, 8 MeiIn een groot aan
tal kolenmijnen van het Centrum heerscht
thans algemeene werkstaking.
In enkele mijnen hebben de werklieden,
die heden zijn afgedaald, gezégd dat zy heden
avond met hunne gereedschappen naar boven
zouden komen en eveneens den arbeid staken.
In verschillende metaalfabrieken staat het
werk ten deels stil. De directeuren maken
zich ongerust over de stappen van industriëelen
by den koning, ten gunste eener grondwets
herziening, waartoe vast is besloten.
Verschillends fabrieksdirecteuren zallen zich
by hen aansluiten.
De delegatie zal het ministerie verzoeken
eene verklaring af te leggen ten gunste van
algemeen stemrecht, ten einde de crisis te
bedwingen.
In de andere mijndistricten is de toestand
onveranderd. De genomen militaire maatre
gelen zijn voldoende om op alle gebeurlijk
heden voorbereid te z(jn.
Luik, 8 MeiEr was eene kleine hervat
ting van den arbeid in twee kleine steenkool
mijnen van het bekken der Maasdaarentegen
zijn alle andere werkplaatsen heden gesloten.
Gisteren en heden zijn vele plunderaars en
weerspannigen in hechtenis genomen. De
