N8. 3571. Woensdag 6 Mei. A8. 1891. feze <€cu.rant wordt dagelijks, met uitzondering van §on- en feestdagen, uitgegeven. Eerste Blad. Leiden, 5 Mei. PRIJS DEZER COURATSTT: Toor Leiden per 3 maandenf 1.10. Franco per post1.40. Afzonderlijke Nommors.0.05. PRIJS DEE. AD VERTENTIÈN Tan 16 regels /"1.05. Iedere regel meer f0.17}. Gtootere letters uasr plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad wordt f0.10 berekend. Dit nommer bestaat uit TWEE Bladen. Wegens den Hemelvaartsdag zal deze courant a. s. Ëïoitdierdag niet verschijnen. Aan de universiteit alhier is het doctoraal examen in do rechtswetenschap afgelegd door den heer J. TV. Van der Poel. Bij beschikking van den minister van binnenlandsche zaken is voor h&t tijdvak van 1 Juni 1891 tot 1 Juli 1893, benoemd tot inwonend apotheker in het ziekenhuis aan de Rijks-universiteit te Leiden, de heer G. F. A. Ten Bosch, apotheker te Rotterdam. De Christelijke zangvereeDiging „Zingt den Heer'', alhier, zal zich, zooals blijkt uit eene in dit nummer voorkomende aankondiging, op Hemelvaartsdag naar Lisse begeven om aldaar des avonds eene uitvoering te houden in de kerk der Ned.-Herv. gemeente. Van de uitnooaiging der Leidsche tooneel- vereeniging „Talma" ter bijwoning harer vijfde uitvoering werd gisteravond in de zaal van „Vondolhoven" een druk gebruik ge maakt door leden en geïntroduceerden, getuige de geheel gevulde lokaliteit. Van harte heette de voorzitter allen welkom, met den wonsch dat men zich mocht amu- eeeren door en met hetgeen ten beste zou worden gegeven. De aanwezige musici verplichtten het ge hoor aan zich door de keurige uitvoering van eenige muziekstukken; de heeren Noest, Prin- senberg en Van Pijpen riepen daardoor tevens de zoo wenschelijke en gewenschte opgewekte stemming in het leven. Opgevoerd werd eerst F. C. Fuchs' blijspel met zang in twee bedrijven „De dienstmeid van den zaakwaarnemer." Dit stuk, alsmede de vele volgende voordrachten en TV. Metz' blijspel met zang in één bedrijf „Schuiven gaan ze", marcheerden goed. Vooral den vrou welijken medewerkenden mag een woord van lof niet onthouden worden, en geenszins ook den heer U. voor zjjn bjjna onuitputtelijkon voorraad voordrachten. Het was dan ook volstrekt geen wonder dat de met smaak gedecoreerde zaal met voldoening verlaten werd na afloop van het voor velen aangename bal, waarmede Talma's uitvoering besloten werd. Door de Uirechtscho commissie is tot haren vertegenwoordiger ter Synode opnieuw benoemd de heer M. A. Perk, predikant te AniBterdain, en tot diens secundus de heer C. G. Chavannes, prod, te Leidon. Omtrent het resultaat der gehouden zit tingen van den Militieraad in hetSde district der provincie Zuid-Holland, hoofdplaats Leiden, voor de lichting des jaars 1891, kunnen we het volgende mededeelen Het totaal aantal lotelingen van de zestig gemeenten, welke tot het district behooren, bedraagt 1750, en het aandeel van al die gemeenten te zamen in het te leveren aantal manschappen voor do lichting 1891: 487. Vrijgesteld van den dienst werden wegens gemis van de gevorderde lengte (1.55 M.) 20, wegens ziekelijke gesteldheid of gebreken 102, als te zjjn oenige wettige zoons 216, wegens eigen dienst 66, wegens broederdieust 457 en als zijnde tweelingen 4, zoodat in het geheel SG5 lotelingen werden vrijgesteld, terwijl 1, als onwaardig, van den dienst werd uitgesloten (art. 55,2°. Militiewet). De overöljjvonden, tot den dienst aange wezen, waren derhalve S84 in getal. Het aantal toogolaton plaatsvervangers bedroeg 73 en dat der toegelaten nummer- verwisselaars 31. Er bestaat gelegenheid tot verzending der correspondentie naar Nieuw-York, door middel van hot stoomschip „Rotterdam", van Amster dam veitrekkende. Ten postkantore alhier moeten de brieven enz. uiterlijk hedenavond om 9.35 bezorgd zjjn. De wijze van verzending behoort duidelijk op het adres vermeld te worden. Voor eenigen tjjd verscheen een geschriftje van de hand van den Groningschen hoog leeraar dr. H. W. Middendorp, g6titeld: „de waarde van Kocbs geneesmiddel tegen Tuber culose." De schrijver bestrijdt daarin de onder zoekingen en de geneeswijze van den Diutschen geloerde. In het laatstverschenen nummer van het „Weekblad van het Tijdschrift van Genees kunde" bespreekt de Leidsche hoogleeraar dr. W. Nclen deze brochuie en noemt baar om de wjjze, waarop Kocta daarin bestreden wordt, een „onwaardig en niotswaardig boekje." In hetzelfde nummer treft men een protest tegen het geschrift aan, onderteokond door de Leidsche hoogleeraren dr. Mac Gillavry en dr. Siegenbeek van Heukelom, waarin zij ver klaren „het te betreuren, dat een hoogleoraar aan eene Nedorlandsche universiteit een der gelijk geschrift in hot licht durft geven." Gisteren overleed te Roslof-Arendsveen, na een jarenlang en smartelijk ziekbed, de weleorw. heer Jac. C. Van 't Rood, sedert 1872 pastoor aldaar. De parochie verliest in hem een (jverigen herder, die vooral voor de armen een liefhebbend vader was. Over de vraag of gedurende de 10 eerst volgende jareu de bevoegdheid tot het ver kiezen van korkeraadsleden en de beroeping van predikanten aan het kiescollege dan wel aan den kerkeraad zal worden toegekend, werd ook te Zoetermeer-Zegwaard door de leden der Herv. Kerk-gomeente bij stemming beslist. Bij uitslag bleek dat do meerderheid thans was voor den kerkeraad. B(j koninklijk besluit van 2 dezer zijn benoemd tot ridder in de orde van den Neder- landschen Leeuw, de heeren: E. A. Haitink, gepensionneerd luitenant kolonel der genie van het leger in Nederlandsch- Indië, chef van het technisch bureau bjj het departement van koloniën; J. W. IJzorman, hoofdingenieur, chef van den dienst der Staatsspoorwegen ter Sumatra's Westkust; dr. W. B. J. Van Eyk, inspecteur van het middelbaar onderwijs in Nederland, belast met de regeling van do opleiding tot technisch ambtenaar bjj het boechwezen in Nederlandsch- Indië, en J. A. Schiüder, voormalig hoofdagent en vertegenwoordiger der Noderlandsch-Indieche Stoomvaartmaatschappij te Batavia. Naar het „Vad." verneemt, is aan het departement van financiën eene wetsvoordracht gereed tot het sluiten van eene geldleening ten laste van den Staat tegen 3 pCt rente. Omtrent den tjjd van indleniDg is intusEChen nog niets bepaald, daar voorshands de stand der geldmarkt weinig gunstig wordt geacht. H. M. de Regentee heeft den adjudant in buitengewonen dienst van H. M. de Koningin, den echout-bij-nacht jonkheer J. A. Rok*, opgedragen namens Hd. den keizer vanDuitsch- land, koning van Pruisen, te Keulen te be groeten bij gelegenheid van 's keizers bezoek aan de Rijnprovincie. In het „Hotel Central" te's-Gravenhage is afgestapt de heer A. S. Kiüger, Hollandsch consul te Kopenhagen. Door de geneeskundige staatscommissie te Amsterdam is bevorderd tot arts de heer C. H. Ter Laag, en toegelaten voor hot 1ste gedeelte de heer F. J. Taverne. Door den Commissaris des Konings in do prov. Friesland is thans officiéél bekend gemaakt, dat hot H. M. do Regentes heeft behaagd, namens H. M. do Koningin Wilhel- mina, als prjjs voor eeno in dit jaar binnen Leeuwarden te houden harddraverij eene prachtige gouden zweep te schenken, en dat deze harddraverij zal worden gehouden op 31 Aug. a. s., den verjaardag van H. M. Koningin Wilhelrnina. De gewone audiëntie van den minister van financiën op 7 en die van den minister van marine op 8 dezer zullen niet gehouden worden. Het stoomschip „Amsterdam" is 2 Mei van Amsterdam te Nieuw-York aangekomen de „Ardjoeno," van Rotterdam naar Java, is 3 Mei te Southampton aangekomende „Maas dam" vertrok 2 Mei van Nieuw-York naar Rotterdam; de „Prins Alexander," van Am sterdam naar Batavia, passeerde 3 Mei Ta- rifade „Prins Hendrik," van Amsterdam naar Batavia, arriveerde 3 Mei te Padang; de „Werkendam," van Rotterdam naar Nieuw- York, passeerde 3 Mei Lizard; de „Burge meester Den Tex," van Batavia naar Amst., passeerde 2 Moi Ouessant; de „Soenda," van Amsterdam naar Batavia, passeerde 2 Mei Kaap Carvoeira; de „Utrecht," vanJavanaar Rotterdam, vertrok 2 Mei van Marseille. „Koning Oeillpus". Niet bijzonder groot was het aantal Leide- naars, da; zich gisteren met den exprestrein naar Utrecht had laten vervoeren, ter bijwo ning der vijfde of laatste opvoering van „Koning Oedipus" aldaar. Slechts hier on daar ontwaarde men een bekend gezicht in den vollen schouwburg- tempel. Het was werkelijk te betreuren dat niet meer onzer van deze gelegenheid hebben ge bruik gemaakt, want zelden heeft eene tooneel- uitvoering grootschei', verhevener indruk ge maakt, dan die, welke wjj gisteren mochten aanschouwen. Hot bijna altijd ware gezegde van den beroemden Franschon tooneol-criticus Sarcey „Niets liaat de ware dilettant meer dan den criticus, niets haat de ware criticus meel' dan den dilettant", vond ditmaal zjjne uitzondering. Geen haat of welwillende glimlach, door medelijden in het leven geroepen, werd den criticus afgedwongen; integendeel, hy voelde eerbied en bewondering voor die jonge, onge oefende krachten, die door oen stalen ijver, eene onverzettelijke wilskracht eeno voorstel ling in het leven hebben geroepen, die menig maal verre verheven was boven hetgeen de mannen van beroep ons zoo dikwijls te zien, maar vooral te hooren gaven. Geen door allerlei dialecten en eigenaardige platte uitspraken verontreinigd Nederlandse!), geene gebaren van een koning of hoogge plaatst persoon, die terstond den burgerman in het gewone dagel(jksche leven verraden, geene schreeuwende, met wjjd opengespalkten mond tierende koristen, niets van dat alles; wy boorden eene edele, schoone taal, wij zagen beschaafde monschen, wij bewonderden do kalmte, de zekerheid van h6t koor der grijs aards, wier flikkerende oogen en volle tan- denri) den jongeling soms verraden. Wy zullen ditmaal niet over het stuk zelf uitweiden, zooals wij by andere gelegenheden plegen te doen: er is reeds zooveel en door zulke bevoegde autoriteiten op dit gebied over deze tragedie van Grlekenlands grootsten dichter, Sophoclos, geschreven, dat het ten eeiiemnale overbodig mag heeten hier verder van te gewagen. Een enkel woord slechts aan het epel en dan verdient Jocaste Oedipus, rampzalige moe der en echtgenoote, ongetwijfeld den eerepalm. Moeilijker rol is voor een jeugdigen Minerva- zoon niet denkbaar dan het vervullen dezer travesti rol. Elk jeugdig vuur moest bedwongen, 6lke mannelijke kracht moest onderdrukt worden de levenslustige, opgewekte jonge man moest eene bejaarde, rampzalig ongelukkige vrouw schetsen, voorwaar eene buitengewone tegen stelling, een schier ondenkbaar contrast, en toch heeft de vertolker dezer rol dat bijna onmog&lyke ten uitvoer gebracht. Actie en dictie waren voortreffelijkhet goheele spel was vol gevoel en innigheid. Krachtig en fier werd Jocaste tor zijde ge staan door Oedipus. Met zijn rond, vol, sym pathiek geluid smeekte hy vol deemoed den grijsaards hem de waarheid te onthullen, gebood hy dreigend den blinden ziener Tiresias den man aan te wgzen, die onheil en verderf zaaide over hun aller vaderland; trotach, hoog hartig was zjjne houding tegenover den on- schuidigen Kroon, als hy dezen beschuldigt hem van den troon te willen verjagen, deer niswekkend zjjne gebaren als hy blind, door het noodlot vervloekt, om genade 6n ont ferming smeekt. De teekc-ning zjjnor innige liefde voor de beide kinderen was geheel en al waar; dat was geen tooneel meer, dat was werkeiykheid, dat deed hy ons niet zion, maar zeiven gevoelen. Ook Tiresias zelf verdient waardeering, waarop hy met eo.ne diepe bevende basstem den ouden grijsaard typeerde; de dialoog tusschon dezen en Oedipus was ongotvryfeld een der schoonste oogenbiikken van den avond. Treffend was tevens het moment, waarin de bode van Korinthe Oedipus verhaalt, dat hij zelf eenmaal het kind was, dat aan zyno hoede werd toevertrouwd door een zyner herders. TVy zouden nog van zoovele luisterryke scènes kunnen gewagen, er treden ons nog zóó oneindig talrijke verheven oogenbiikken voor den geest, dat wy te uitgebreid zouden worden mot dit verslag. Genoeg zij het dat Utrechts studeeronde jongelingschap een standaardwerk heeft ge wrocht, waarop niet alleen haar corps, maar heel onze Nedorlandsche natie mot fierheid mag wjjsen. Mr. L. H. icngd Nieuws. Hedenmorgen te elf uren was een werkman bezig met het lossen van keien uit eene in de Oude Vest liggende schuit, toen- de met steenen gevulde kruiwagen omkan telde en den man medeeleepte, zoodat deze te water geraakte. Man en wagen waren door bereidwillige banden weder spoedig op het droge gebracht. De opbrengst der Noord-Zuid- Holl. Stoomtramweg-Maatschappy Haarlem Leiden bedroeg in April 1891 f 8119.56'/s en in April 1890 f 10,010.99'/;.. Sedert 1 Januari 1891 f 27,473.09, tegen f 29,857.97 over hetzelfde tydvak van 1890. Gisteren vorderde hetO. M. bö de Haagsche rechtbank voor H. N., die te Leiden opzettelijk eene godsdienstoefening van het Leger des Heils verstoorde, 14 dagen gevangenisstraf. TV. G. F. B., timmerman te 's-Hage, die zich schuldig maakte aan diefstal van een tafel- en vloerkleed uit een spoorwegwagen, werd veroordeeld tot 1 jaar gevangenisstraf. Aan de Saksen -TV eimarlaan te 's-Gravenbage werd gistermiddag eene vrouw uit het water gehaald, die zich in eer.e vlaag van waanzin wilde verdrinken. Ook heeft gisternacht eene 70 jarige vrouw teHaarlem, ïydende aan verstandsverbijstering, getracht zich te verdrinken. Zij werd echter gered en naar het St.-Elisabeth-gaethuie overgebracht. Gisteravond werd in de St.-Jace'o- straat te 'a Hage eene vrouw door een toe val getroffen, hetwelk byna onmiddeliyk haren I dood ten gevolge had. De betoogingen voor don werk dag van S uren, o. a. te Zwolle en Enschedee gehouden, werden druk bezocht. Alles lie^ in. de beste orde af. De meeting op een weiland te Leeuwarden, vanwege bet Friesch Comité van de vólks- party, zou geopend worden door ge;: .ng vaa

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1891 | | pagina 1