gestelde veel gcodkooper en voldoet bet aan de eischen. Alleen ten aanzien der wüze van de dekking der uitgaven verlangt hy meer licht. HU hoopt dat de minister de hoofdbe ginselen niet zal prijsgeven. De heer Vermeulen was voornemens zyne bezwaren uiteen te zetten; maar er is reeds zóóveel gesproken, dat hü slechts in herha lingen kan treden. Daarom zou hy groote spaarzaamheid in acht nemen; hü zou alleen zjjne conclusion mededeelon en wel in den vorm van eene motie. Er ie wel eene motie ingediend door den hoer Domela Nieuwenhuis, maar de stemming daarover kan om de verdediging van den persoonlijken dienstplicht niet zuiver zijn. Hij stelde dus voor deze motie van orde: „De Kamer, van oordeel dat te zware finantiéele en persoonlijke lasten by dit wets ontwerp aan de natie worden opgelegd terwijl de verdedigbaarheid des lands daardoor niet voldoende wordt gewaarborgd, gaat over tot de orde van den dag." Spr. lichtte die motie niet uitvoerig toe. Hjj schaart zich aan de züde van de leden zpner partü, die de wet bestreden, en van hen, die wel eene krachtige verdediging willen, maar meenen dat deze wet niet geeft by plot seling opgekomen gevaar. Spr.'s bezwaar is echter voornamelijk gelegen in de persoonlijke en flnantiSele lasten. De Regeering verklare of zij op hoofdpunten bereid is tot concession zoo niet, dan kan de stemming over deze motie strekken om veel noodeloos werk te voorkomen. De heer Van Karnobeok meende dat dit ontwerp een einde zou maken aan de moede loosheid omtrent onze verdedigbaarheid, welke nadeelig werkt op onze energie. De heer Huber meende dat de oppositie den minister moest leeren niet te streng te blij ven bij zijne eischen. Spr. zeide, met een beroep op een hoogge acht persoon, geen anti-militair, een gewoon mensch (gelach), dat het volk tegen het echt militaire weerzin hoeft. En daartegen denkt de heer Buys het panacóe te hebben gevonden in afschaffing der plaatevervanging. Spreker gelooft dat r.iet. Door enkele gegoede en ontwikkelde jongelieden zal men 't leger niet verbeteren. Haar men verbetere eerst den rechtstoestand en roope daarna meerde ren in het leger. De minister kan dat doen; hij neme art. 350 bijv. terug. De minister van oorlog verwijst naar den minister van binnen- landsche zaken. Des te beter. Bij dien strijder voor 't recht en voor de- minderheden is art. 350 zeker reeds verwijderd. Spr. wil de tucht in 't leger niet vermin deren, maar hü drong op verhooging aan van het rechtsbowustzün bü het leger. Over de motie-Vermeulen zeido by een enkel woord. Die motie is te onlogisch, praematuur. Bij de eindstemming kan men eerst beslissen of de lasten to zwaar zyn, want men kan trachten ze te verlichten. En ook de tech nische beslissing, in de motie over de ver dediging neergelegd, gaat spr. te ver. De heer HafTmans wees er op hoe sedert 1870 een wedstrijd bestaat in de algemeens wapening. Arm Europa, het ie om te wan hopen! En de kleine Staten moeten meedoen in dien wedstryd I Zullen wy er nu ook onder doorgaan na 20 jaar weerstand te hebben geboden? Als wü het doen, kan België het niet meer laten. De verkiezingen werpen op ons land nu reeds do donkere schaduwen. Na de eene „scherpe resolutie" volgt de andore. Nu brengt de Regeering door deze L9gerwet het land in rep en roer. Waar ie de „pacifi catie" van Lobman gebleven? Scherper dan ooit staan wy tegenover elkander. Thans heeten wy militaristen en anti-militaristen. Zelfs een veteraan als spr. raakt er de kluts by kwyt. Hjj bevindt zich, zonder te weten hoe, in hetzelfde schuitjo met Van Houten en Domela Nieuwenhuis. Een ieder meent steeds alleen voor het landsbelang te strijdenNiet elke manier valt echter in ieders smaak. De schoolwet van 1S78 was nood lottig voor de liberalen. Thans voelen wy ons allesbehalve lekker! (gelach). De wet van 187S kostte veel geld, deze wet zal veel geld kosten. Het nageslacht vooral zal er veel pleizier van beleven. De wet brengt ons op een hellend vlak; zy is da kiem van einde- looze uitgaven. De wet van 1S7S, zoo zeide spr. verder, wekte groote ontevredenheid; deze wet ook. Beide scherpe resolution hebben voel gemeens met elkander. Maar do eerste was het werk van de liberalen alleen. Deze wet zal, als ze aangenomen mocht worden, worden aangeno men door vele liberalen, enkele anti revolu tionairen en oen klein smaldeel der Katho lieken. Dat maakt de zaak nog orger. Hopen wy iatusschen alsnog dat wy voor eene tweede editie van deze scherpe re3oluti9 bewaard zullen blyven De heer Lieftiuck bestreed de wet als on voldoende voor de verdediging, dus van pro blematiek nut, maar van een drukkenden en steeds toenemenden last. Eene kleine natie als wy mocht op militair gebied wel achteraan komen. Als machtige Staten in oorlog komen is de kans gelyk, de uitslag onzeker; maar als wy worden aangevallen, beginnen wü met to verliezenals we aan d9 bondgenooten too zijn, zün we half codille. Als we een bondge noot inhalen, zün we hem nog niet kwüt. De heer Van der Kaay: En 1814? De heer Lieftinck: Er is gezegd: pass'eve verdediging i3 onzin; agressieve verdediging echter is waanzin. Wy zullen steeds met een overmachtigen vyand te doen hebben. Hoe moeten wü ons dan verdedigen Hoeten wy een veldleger hebben om achter de liniën te komen? W(j kunnen dan terstond achter de liniën gaan afwachten, dat wü aangevallen worden. Spr. wenscht dat ieder zyn plicht doe als er g9vaar is, maar zonder voorafgaande oefe ning in de kazerne, alleen in 't veld geoefend onder leiding van beroepsofficieren. Maar is deze wet dan voldoende? Neen,er moeten öadelük 5 batteryen artillerie bykomon. Dat zal zoo ongeveer een half millioen per jaar kosten. Eene kleinigheid! De een noemt de oorlogs-uitgaven een ramp do ander wyst op onze positie als kleine Staat. Ook spr. vraagt of wy', handeldrüvende en scheepvarende Mogendheid, de groote Mogend heden moeten volgen? Wij richten ons finan- tiëel ten gronde. De heer Oppedyk zag in de indiening van deze wet door deze Regeering een blyk van meed en trouw. Moge zü in het debat ook blyk geven van beleid! Op den voor grond moest staan handhaving onzer onaf hankelijkheid, godachtig aan historie en traditie onder Oranje. Onze onafhankelükheid en-or.ze vrüheden zün groote offers waard. In tyden van gevaar moeten wy sterk zün. Ook voor de handhaving van de inwendige rustenden vrede is een leger noodig. De Regeering vrage echter niet meer dan noodig is en houde reke ning met de finantiëele en personeele draag kracht. Moge Regeering en Kamer samen werken in het„Je Maintiendrai." De heer Harte noemde het ontwerp mili taristisch en zwaardrukkend voor nu, maar nog meor voor de toekomst. Uitvoerig betoogde hü dat afschaffing der plaatsvervanging een militaristisch karakter draagt en dat het ontwerp het nationaal be lang zal schaden. De behoefte aan kader is eene geldquaestie, welke geene moeilükheid kan opleveren, allerminst voor deze Regeering, getuige de schoolwet. Men is in ons land niet karig met oorlogsuitgaven, maar hier ontbreekt de op vatting, dat het beste lot is officier te zyn en dat het militarisme do beste loopbaan is; dat men met de „Zwei Grenadiere" moot uitroepenWas scheert mic'n Weib, wa.s schoeit mich Kind, laszt sie bettien gelin als sie hungrig sind!" Hier ontbreekt enthusiasms voor het militarisme. Dit ontwerp is eeno poging om aan een Invloedryk deel der natie op te dringen egoïstische belangstelling voor het militarisme. Militaristen zouden, desgevraagd, persoonlijken dienstplicht willen zonder al het overige. Verwerping der wet acht spreker in het waarachtig belang de3 volks, om het militaristisch beginsel, onafhankelyk van de uitvoering. Het beginsel zal doorwerken tot dat het consequente toepassing verkregen heeft. Daarom is de Katholieke partü er grootendeels tegen. Zy stelt beginselen boven personen en partübelang. Dit scbynt zoo zeldzaam, dat men allerlei byredenen heeft gezocht. De eenige en eenvoudige drüfveer der Katholieken is de overtuiging, dat zy niet de verantwoordelykheid mochten dragon om wegens redenen van partybelang dit verderfelijk ontwerp te helpen handhaven. Mogen, zeide spr., alle partyen een voorbeold nemen aan de belanglooze en zelfopofferende liefde der Katholieken ter wille van het algemeen belang. Heden kwam de minister van oorlog aan het woord. Hü verdedigde uitvoerig de Legerwet als eeno noodzakelijke verbetering der levende strijdkrachten. Alle andero stelsels waren duurder, minder voldoende en drukkender. Zooveel mogelyk zal m het ontwerp' vrijheid worden gegeven tot wettelijke legerorganisatie. Afschaffing der plaatsvervanging achtte hij volstrekt noodig en mocht hy als Katholiek gerust voorstaan. Is het kazerneleven verderfelyk, de ehris- teiyke liefde gebood dan den tegeiiBtanders niet om anderen bloot te stellen aan hetgeen zjj voor hunne eigen kinderen verderfelük achten. Het kazerneleven moet verbeterd worden, maar verdient niet den overdreven blaam, welke or op geworpen is. Scherper toezicht en meer gelegenheid tot het wonen der offi eieren in de kazernes, zal worden gegeven. Door de heeren Kolkman, Oremers, Clerx, Bevers en Walter ie voorgesteld een amen dement om het jaariyksch contingent voor vol- ledige oefening te verminderen van J3,200 op 11,500 en voor korte oefening van 2600 op 2200. ëremen gd Nieuw». saris des Konings in de provincie Noord-Bra bant op last van den minister van binnen- landeche zaken inlichtingen h9eft gevraagd omtrent eene klacht, tegen den burgemeeater Tan Breda ingediend door een der raads leden. (A*. B. Ct.) Op 17 April j'I. is aan het post kantoor te Vlaardingon in de brievenbus be zorgd een brief aan het adres van J. Estie, te Genemuiden, gesloten in eene m9t gom dichtgemaakte enveloppe en inhoudende een bankbiljet van f 25, welke brief niet aan het adres is bezorgd. BUITENLAND. Een werkeloos schildersknecht hatf het geluk te Sassenbeim in dienst te worden genomen. Na twee dagen verblüf in zyn kosthuis, gaf hü voor, gaarne ter kerke te willen gaan, doch geene andere kleederen te bezitten dan zyn werkpak. Uit medelyden werd hü, door een mode kostganger, in het pak gestoken en, zeker uit dankbaarheid voor de verleende hulp, ging hy na kerktüd met zyn geleend Zondagspak op reis zonder eer.ig spoor achter te laten. Het is aan de politie gelukt züne verblijf plaats in een „Toevlucht voor behoeftigen" te '8-Gravenhage op te sporen. Als oud be kende der justitie zal bij zich opnieuw voor deze verkeerde daad te verantwoorden hebban. Door de politie te Rotterdam zyn zoowel gieternacht als heden op verschillende punten der stad strooibiljetten gevonden ten gunste van den 8-urigen werkdag en inhou- dende oene oproeping om de op heden te i houden meeting in bet Verkooplokaal bü te wonen. Dientengevolge worden door de politie eenige voorzorgsmaatregelen genomen. Naar het „Hb 1." verneomt, is mr. W. F. Schimmel, die in de vorige week in voorloopige hechtenis was genomen, gisteren weder in vrybeid gesteld. Hedenmorgen omstreeks half- vier is te Utrecht een hevige brand uitge- j broken in het café „De Beurs," op de Breed- i straat, by het Predikheerenkerkhof, bewoond door den koffiehuishouder G. B. Van Zyl. De brand is ontstaan door oene onbekende oorzaak in do koffiekamer, in de nabjiheid van de trap, welke toegang geeft tot het bovenhuis. De eerste verdieping, welke ge bruikt wordt tot het geven van tooneelvoor- stellingen, werd spoedig aangetast, waardoor in weinige oogenblikkon de vlammen uit de verschillende vensters sloegen. Niettegenstaande er geen wind was, stond het drie verdiepingen hooge perceel alras in lichterlaaie, zoodat de bewoners, die op de '2de verdieping sliepen en de trap niet meer af konden komen, door eene dakgoot naar het nevengelegen perceel van den heer v. Z. een goed heenkomen moesten zoekon. De brandweor was spoedig op het terrein en was in ruim een halfuur de vlammen meeator, terwyl het gevaar voor de omliggende perceelen toen tevens was bezworen. In onge veer een uur was het vuur geheel gebluscht, uitsluitend door gobruik te ni3ken van vier stralen van de waterleiding. Zelden hebben wü, zegt het „Utr. Dbl.", zulk. een feilen brand gezien, welke zóó snel is bedwongen geworden. Het gebouw is geheel uitgebrand. Naar men verneemt, is een en ander verzekerd. De aan weerezüden gelegen perceelen be kwamen geene brand-, maar groote water schade. De schrik was vooral groot bij de bewoners van het 2de perceel van het ver brande af, waar geruimen tüd reeds ernstige zieken waren. Van ongelukken is niets ver nomen. Eene oude kerk op de Dracht, te Heerenveen, zal tot een volksbierhuis wor den ingericht, tevens tot vergaderlokaal voor de Yolksparty'. (B- Cl.) Te Nieuw-Dordrecht is eene oude vrouw voorover in het vuur gevailen. Toen men haar vond, was zy reeds dood. Door de politie te Wees perkar spel is proces-verbaal opgemaakt togen ze keren C. R., die in eene vlaag van woede de onmenscbelyke' wreedheid heeft begaan, zijn zevenjarig zoontje by de boenen te nemen en met het hoofd tegen een muur te slaan. Men verneemt dat de commis- i-> ui tetc h laud. Gisteren heeft de herstemming te Geeete- munde plaats gehad en vorst Von Bismarck is tot lid van den Duitschen Rijksdag gekozen. Eet i3 derhalve te verwachten, dat weldra Berlyn hem zal terugzien en dat hü den stryd tegen do regeering zal aanvangen met eene scherpe afkeuring van het met Oostenryk gesloten haodelstractaat. In het Huis der Afgevaardigden van Pruisen i3 de werkstaking in de kolenmünen ter sprake gekomen. Van alle zijden werd aangedrongen op eene betere opvoeding. Gods dienst, vaderlandsliefde, zedelykheid moeeten den kinderen der mynwerkers worden inge prent. De minister Von Berlepsch zeide, dat, daar de werkstaking met contractbreuk was be gonnen, do Staat zyne bemiddeling niet kon aanbieden voordat de werkgevers het ver zochten. luslië. Een ongenoemd Franechman heeft den Paus eeno som van 100,000 franken toegezonden om de schade te doen herstellen, door de buskruit-ontploffiog aan de gebouwen van het Vaticaan toegebracht. Kardinaal Hohonloha zond aan den Italiaanschen minister van oorlog uit zyne privaat-kas eene aom van 1000 lires voor de slachtoffers van de ramp. Koning Humbert wacht nog met zyne bydrage, totdat gebleken zal zün hoeveel er noodig is. De schade, door de buskruit ontploffing teweeggebracht, wordt nu reeds begroot op een millioen lires alleen wat het Vaticaan betreft, terwyl dit voornemens i3 de regeering aan te sproken voor de schade aan het paleis er. de kerken. De regeering is voornemens particulieren eenige schadevergoeding te geven, doch als gift, zoodat niemand daaruit de conclusie kan trekken, dat de regeering zich tot do betaling verplicht acht. Do katholieke nieuwsbladen te Rome hebben eene inschrijving geopend ter bestrüding van de kosten tot herstel der schade, die hel Vaticaan heeft ondervonden. Zóó veel glasruiten zün te Rome by de ontploffing gebroken, dat de fabrikanten te Milaan treinen vol glaswerk daarheen hebben gezonden. Groot-Brltan u ië. In de gisteren door het Lagerhuis gehou den zitting hoeft baron Henry De Worms verklaard dat by de Britsche regeering niets bekend is van de bewering als zouden ds Fransche overheden eenigen druk op de vis- schors van Newfoundland hebben uitgeoefend of getracht hebben hen over te halen de be staande reglementen te schenden. Verdei deelde hy mede dat de Britsche regeerinf geene andere vooratollen van de gedelegeer den van Newfoundland heeft ontvangen, dai die in het Hoogerhuis zyn ontwikkeld. De heer W. H. Smith vroeg de prioritei voor het ontwerp tot aankoop van grond ii Ierland. De heer James stelde als amendemen voor, dat het ontwerp ook zou voorkome in de zittingen van Woensdag. Dit amen dement werd door de regeering bestreder doch met 218 tegen 159 stemmen goedgekeun Deze uitslag werd door de oppositie toegi juicht. Het aldus gewyzigde voorstel van den het W. H. Smith werd daarop aangenomen. Uit Kaïro hoeft de „Daily News" berict ontvangen, dat de Mahdi zeer verstoord over de nederlaag van Osman-Digna en 2 bezetting door de Engelschen van Tokar, den Emir bevel heeft gegeven alle strydbai krachten tusschon Dongola en Omdurman bi een te brengen om noordwaarts te trekken. Nu do Miranzi,i-oxpeditie zoo goed a! afgeloopen is, zullen nog eenige maatregels door d9 Engelsche regeering worden genome! om veideren opstand van do inboorlingen i

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1891 | | pagina 2