DAGBLAD.
N®. 9557.
Maandag 20 ^Vpi'il.
A®. 1891
(Bjzè Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Dit nommer bestaat uit VIER
Bladen.
Vierde Blad.
Leiden, 18 April.
Feuilleton.
Het geld in Rusland.
LEIDSCH
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per S maanden..........71 1.10.
Franco per post1.40.
Afzon der] jfke Hommers.0.05.
PRIJS DER ADVERTENTTÊN:
Van 1—6 regels ƒ1.05. Iedere regel meer f0.17j.
Gvootere letters naar plaatsruimte. Voor het
incasseeren bniten de stad wordt ƒ0.10 berokoncL
De Raad dezer gemeente zal Donderdag
23 April eene vergadering houden.
Sedert eenigen tjjd zijn een veertigtal
werklieden hier ter stede bezig, kapitaal te
vormen om te geraken tot oprichting eener
vereoniging, welke zich het verschaffen van
goede woningen aan hare leden ten doel stelt.
Met medewerking van enkele heeren zijn de
statuten dezer- vereeniging, welke den naam
„Eigen Haard" Zal dragen, ontworpen en daarop
wordt thans de koninklijke goedkeuring aan
gevraagd.
De heeren prof. mr. S. J. Fockema Andrece,
prof. mr. H. L. Drucker, prof. mr. H. B.
Dreven, D. E. C. Knuttel, W. Kok, H. Oort,
mr. S. Le Poole, F. De Stoppelaar en mr.
F. Was hebben zich tot eene commissie ver-
eenigd, ten einde aan deze werkliedenvereni
ging, en aan andere dergelijke, welke later
mochten worden opgericht, finantiëelen steun
te verschaffen door het voorschieten van dat
deel der bouwkosten, dat niet op eerste hy
potheek kan worden opgenomen, en door het
maken van voor de werklieden doelmatige
bepalingen voor de afbetaling.
Zjj houden zich overtuigd van de belang
stelling onzer stadgenooten in deze zaak, te
meer, daar het onlangs ingestelde onderzoek
heeft aangetoond, hoeveel gebreken de wo
ningen van de minder gegoeden alhier nog
vertoonen. Zjj noodigen hen daarom per cir
culaire uit door deelneming voor één of
meer aandeelen a f 100 als lid dezer vereeni-
ging toe te treden, en houden het voor zeer
waarschijnlijk, dat op deze aandeelen geregeld
eene rente van ten minste 31/, pet. 'sjaars
zal iunnen voldaan worden, terwijl de aflos
sing a pari zal plaats hebben, naarmate de
voorgeschoten gelden worden terugbetaald,
en zich geene gelegenheid voordoet, ze verder
voor het doel, dat de vereeniging zich stelt,
aan te wenden.
Het eerste artikel van bedoelde ontwerp
statuten luidt aldus:
De „Vereeniging tot bevordering van den
bouw van werkmanswoningen te Leiden,"
gevestigd te Leiden, heeft ten doel:
lo. aan vereenigingen van werklieden, te
Leiden of in de naaste omgeving dier stad
woonachtig, voorschotten te verstrekken tot
het in eigendom verkrijgen van woningen,
voldoende voor de behoeften van een werk
mansgezin
2o. aan leden van zulke vereenigingen voor
schotten te verstrekken op hun tegoed bjj
die vereeniging, of dat tegoed over te nemen.
Verder wordt bepaald dat leden der ver
eeniging zjjn:
lo. zjj, die een bedrag van f 100 of een
veelvoud daarvan in de kas der vereeniging
storten
2o. zjj, aan wie de als bewjjs dier storting
uit te geven aandeelen worden overgedragen.
De Algemeene Vergadering bepaalt, aan
welke vereenigingen van werklieden volgens
art. 1, No. 1, voorschotten zullen verstrekt
worden, én tot welk bedrag het voorschot
aan elk dier vereenigingen ten hoogste mag
klimmen.
Deze voorschotten worden alleen verleend
tegen zakeljjke zekerheid.
Het bestuur der vereeniging wordt door
en uit de leden gekozen.
Zjjn last ie ten allen tjjde herroepelijk.
Het bestaat uit vjjf leden, die zitting hebben
gedurende vjjf jaren, en van welke telkens
ten dago der Algemeene Vergadering in Mei
één aftreedt volgens een op te maken rooster.
Aftredende leden zjjn gedurende één jaar
niet herkiesbaar, tenzjj hun de post van secre
taris of penningmeester is opgedragen.
Van het batig saldo der rekening wordt
5 pet. besteed tot vorming van een reserve
fonds, totdat dit fonds tot 5 pet. van het
bedrag der niet afgeloste aandeelen is ge
klommen het overige wordt aan de leden
uitgekeerd als dividend op hunne aandeelen.
De Vereeniging is aangegaan voor den tjjd
van 29 jaren en 11 maanden, aanvang nemende
van den dag, waarop het Kon. Besluit tot
goedkeuring der statuten zal zjjn geteekend.
Van onzen stadgenoot den heer Gottfried
Mann, die reeds zoo'n lange reeks van grootere
of kleinere muziekstukken het licht heeft doen
zien, is, geljjk deze week in ons blad werd
aangekondigd, bjj den heer Joh. J. Eggers
alhier thans weder een nieuw werk versche
nen, nl. een „Andante" voor viool met orkest
of piano.
Geljjk we dit van genoemde firma steeds
gewoon zjjn, kenmerkt ook dezo uitgave zich
door eene nette, duidelijke lithographische uit
voering, zoowel van de viool- als van de
piano-partjj.
Maar dat ook het muzikale gedeelte van
goed, degeljjk gehalte is, daarvoor staat ons
borg de naam van den componist, die zjjn
werk bovendien heeft opgedragen aan zijn
Amsterdamschen vriend en kunstbroeder, den
heer Cbr. Timmner, te dezer stede eveneens
een allergunstigst bekende.
Door het tooneelgezelschap van den Tivoli-
schouwburg te Rotterdam wordt dezer dagen
voor volle zalen opgevoerd het zoo veel ge
rucht gemaakt hebbende stuk van Sardou:
„Thermidor", de eenige, geauthoriseerde Neder-
landsche vertaling naar het handschrift van
den auteur. Naar men ons doet opmerken
eindigen die voorstellingen te 11 uren, zoodat
de gelegenheid bestaat nog met den laatsten
trein, welke om 11 u. 26 m. van Rotterdam
vertrekt, naar Leiden terug te keeren.
Onze landgenoote mejuffrouw Louise
Heymann, die zich onlangs ook hier ter stede
deed hooren, heeft te Weenen haar afscheids
concert gegeven en daarop weder grooten
bjjval verworven. Pauline Lucca, die tegen
woordig was, zeide, nadat de zangeres het
vermaarde „Una voce poco fa" uit „De Barbier"
gezongen had, dat zjj sedert Patti deze aria
niet zoo „grossartig" gehoord heeft.
In het „Illustrirte Wiener Extrablatt" laat
dr. Königstein zich zeer gunstig over de zan
geres uit en noemt haar o. a. een „Singvö-
gelchen".
Heden treedt Louise Heymann te Berljjn
in de Singacademio op met medewerking van
het Philharmonisch Orkest onder Kogel.
De Staatscourant van heden bevat,
vanwege het ministerie van koloniën, een
staat van nalatenschappen, berustende bjj de
weeskamers te Batavia, Semarang, Soorabaia,
Padang en Makassar, waarvan de saldo's, als
de som van ƒ250 niet te boven gaande, door
de daarop rechthebbenden ook kunnen worden
opgevraagd en ontvangen in Nederland bjj het
ministerie van koloniën. De uitkeering van
eene nalatenschap in Nederland zal niet eerder
geschieden dan nadat van het Indisch bestuur
bericht zal zjjn ontvangen.dat zich nader geene
schuldeischers bjj de weeskamer hebben aan
gemeld en het ministerie van koloniën tot
betaling van het saldo kan overgaan.
Op die l\jst komt voor Hermanus Van Rossum,
geboren te Bennebroek den 12den Mei 1848.
Hjj was den 27sten Maart 1871 als soldaat
naar Indië vertrokken met het schip „Nieuwe
Waterweg II" én is overleden te Bandaneira
den 17den Mei'1889 als gegageerd sergeant
der infanterie. Het bedrag zjjner nalatenschap
is f 53.39.
Te Hazerswoude is naast de r.-k. en
de anti-revolutionaire eene vrjjzinnige kies-
vereeniging opgericht. Het bestuur bestaat
uit de heeren dr. P. Wjjn, voorzitter; Henri
Slot.)
Bjj het binnentreden van haren echtgenoot
ontwaakte zjj verschrikt uit hare droomen
en omhelsde hem. Hjj stelde haar gerust en
gaf haar op hare vragen omtrent zjjn lang
uitblijven een leugenachtig antwoord. Zjj be
gaven zich ter ruste en de vermoeide vrouw
was weldra in een diepen slaap; hjj bleef
wakker.
Een vreeseljjke, pjjnljjke nacht.
Toen hjj den volgenden morgen naar het
bureel ging, was zjjn besluit genomen. Hjj
zal het doen. Wel weet hjj dat Siberië hem
wacht, maar vrouw en kinderen zullen ge
lukkig en zorgloos leven.En misschien
gelukt het hem vroeg of laat nog eens zjjne
vrjjheid.
Dat was wel is waar slechts eene hersen
schim, maar om zich te troosten liet hjj deze
gaarne op den weg naar het bureel den
vrjjen teugel.
Mark Pawlowitsj wachtte hem reeds op.
Timofey's blik zeide alles. Met groote vrien
delijkheid werd de ondergeteekende dus door
zijn chef ontvangen. Deze liet een rjjk ont-
bjjt brengen en was weldra in eene vrooljjke
stemming, welke evenwel veranderde, toen
Timofey zjjne voorwaarden stelde.
„Ik wil uw wensch vervullen", zeide hjj,
„ofschoon ik weet dat ik daardoor een Sibe
rische kolonist word."
„De straf kan verzacht worden", ant
woordde Mark Pawlowitsj, „gjj weet toch dat
onze rechters omkoopbaar zjjn. Misschien dat
gjj reeds na korten tjjd uwe vrjjheid her-
krjjgt, en als dat geschied is, treedt gij in
de maatschappij terug en begint een nieuw
leven. Gij gaat in eene andere stad wonen
en leidt een gelukkig en tevreden leven, dat
mjjne achting en waardeering zullen be
schermen."
„Op uwe waardeering maak ik aanspraak",
viel Timofey zjjn patroon in de rede, „van
uwe achting doe ik afstand. En nu ter zake!
U weet dat ik eene familie heb, vrouw en
kinderen, die ik onverzorgd achterlaat. Ik
verlang voor mjjne vrouw 200,000 roebel, voor
elk mjjner kinderen 50,000.
„Maar Timofey Jesimowitsj 1"
„Ja, hoogwelgeboren heer, dat is de laagste
prjjs. De sommen moeten nog heden gewaar
borgd worden.Voorts betaalt u mjj 10,000
roebel om de gestrengheid mjjner rechters te
verzachten en nog 10,000 roebel voor een
draaglijk onderhoud gedurende mjjne ver
banning of om mjjne vlucht naar Amerika
mogelijk te maken, waar ik mjjne vrouw en
kinderen hoop te vinden."
Mark Pawlowitsj was verbluft. Hij vroeg
billjjker voorwaarden, hjj viel deemoedig voor
Timofey op de 'knieën.
Tevergeefs, de man was hard als ijzer en
er bleef den in het nauw gebrachte niets
anders over dart de voorwaarden aan te
nemen.
Eenige maanden daarna werd het onder
zoek werkeljjk ingesteld. Timofey werd als
de schuldige aangewezen, gevangengenomen
en snel veroordeeld. Zjjne bekenden, wien
het terecht was opgevallen, dat hjj in den
laatsten tjjd op zoo grooten voet had ge
leefd, wendden zich nu van hem af en ver-
wenschten den huichelaar, den bedrieger en
vervalscher.
En allen strooiden wierook op het hoofd
van den „edelen" man, die na een zoo korten
prooftjjd een zoo onwaardige vertrouwen ge
schonken en hem gelukkig gemaakt had.
En de „edele heer" ontving opnieuw bewjjzen
van hoogachting en toonde zijne hooggeroemde
goedheid door den veroordeelde de 10,000
roebel, welke hjj hem in het geheim had
beloofd, openljjk te doen toekomen.
Goldberg, secretaris, en J. Van 'tHoffStolk,
penningmeester.
Het afdeelingsonderzoek der Tweede
Kamer van het wetsontwerp tot regeling van
den diensttijd van ambtenaren bjj den steno-
graphischen dienst voor de berekening van
hun pensioen, heeft aanleiding gegeven tot
de volgende opmerkingen
Sommige leden zouden liever hebben gezien,
dat ten opzichte van de pensioenen der steno
grafen de regeling ware gevolgd, welke in
de Pensioenwet is opgenomon met betrekking
tot de pensioenen der consulaire ambtenaren.
Voorts rees bjj verscheidene leden de vraag,
of eene soortgelijke regeling als de voorge
stelde niet behoort te worden gemaakt ten
aanzien van verschillende andere der in art.
4 litt. d. der Pensioenwet genoemde ambte
naren, met name ten aanzien van de ambte
naren voor den dienst der kantoren en ljjnen
van de Rijkstelegraaf en van de landmeters
voor den velddienst.
Met betrekking tot deze beide catagorieen
van ambtenaren werd aangevoerd dat aan de
benoeming tot die betrekkingen evenzeer een
lange proeftjjd (voor sommigen der laatste
catagorie zelfs van 8 jaren) voorafgaat, gedu
rende welken omtrent de toekomst dezer
personen dezelfde onzekerheid bestaat, als
blijkens de Memorie'van Toelichting voor de ad-
spirant-stenografen tot dusverre het geval was.
Met betrekking tot de landmeters werit
nog opgemerkt dat de adspirant-landme-
ters, evenals de leerling-stenografen, slechts-
eene kleine toelage ontvangen en enkel
bjj gebleken geschiktheid, na voorafgaand
examen, fot bezoldigd ambtenaar benoembaar
zjjn, terwijl zjj feitelijk denzelfden dienst doen
als de landmeters. Waar de positie der land
meters ten opzichte van het bezwarende van
hun werkkring veel overeenkomst had met
die der stenografen, scheen het, vooral nu
zjj niet meer naar den kantoordienst zullen
kunnen overgaan, alleszins billjjk ook voor
hen bijzondere bepalingen als de onderhavige,
vast te stellen. Men merkte hierbjj nog op,
dat de landmeters, evenmin als de telegra
fisten, de lange vacantie genieten, waarop de
stenografen steeds kunnen rekenen.
Sommige leden, die om de genoemde rede
nen van oordeel waren dat de gronden, welke
volgons de Memorie van Toelichting aanleiding
gaven tot het doen van het onderhavig voor
stel, evenzeer golden voor de landmeters en
telegrafisten, althans voor de eerstgenoemden,
verklaarden dat zjj tenzjj de Regeering de
onjuistheid hunner meening mocht kunnen
aantoonen aan het wetsontwerp, zooals het
daar lag, hunne stem niet zouden kunnen
geven, daar zij geen privilege ten gunste van
ambtenaren der Kamer in het leven wenschen
te roepen.
Eenige andere leden achtten het niet wen-
scheljjk op bijzondere regelingen ten aanzien
van andere ambtenaren dan de stenografen
aan te dringen.
Gisteren had te Rotterdam de aanbe
steding plaats van eenige werken ten behoeve
der waterleiding aldaar; de laagste inschrjjver
was de heer Van Hattem, te Sliearecht, voor
f 377,000.
Verder hadden ingeschreven de heer G.
Key, van Rotterdam, voor f 427,500de heer
A. Volker Lzn., van Sliedrecht, voor f 379,500.
De Nederlandsche gezant te Parijs, jhr.
A. L. E. De Stuers, heeft Woensdag avond
een groot diner gegeven ter eere van den
Nederlandschen minister van buitenlandsche
zaken, jhr. Hartsen.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft bepaald dat de verkiezing van een lid
der Tweede Kamer van de Staten Generaal
in het hoofdkiesdistrict Roermond, noodig ge
worden ten gevolge van het overlijden van
den heer J. E. H. W. baron d'Olne, zal plaats
hebben op Dinsdag 5 Mei a. 8., en de her
stemming, zoo noodig, op Dinsdag 19 Mei d. a. v.
