SANATORIUM
N«. 9542
Doïiderdag 52 April.
A0 1891.
tg823 fêourant wordt dagelijks, met uitzondering
van (gpn- en gesstdagen, uitgegeven.
te JBaarn.
qêmsmMmmmm
i WEINTHAL Co.'s i
1
IVAI
VALLE DE VINOS, t
Witte PUIN te koop,
Amerikaansch Orgel.
H. M. VAN DER BURG,
Verkoop van Inboedel,
Een net Burgermeisje
TE KOOP,
In de Koffiebaai
zuivere Preanger-Koffie.
DAGBLAD
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 meenden1.10.
Franco per poot1.40.
Afzonderlijke Nommera0.05.
INGEZONDEN.
De nieuwe zweminrichting.
Mijnheer de Redacteur!
Naar aanleiding van de stukken, over boven
staand onderwerp den iaatsten tyd in uw Blad
opgenomen, zij het mij vergund enkele cijfers
te bespreken, verkregen by chemisch onder
zoek van Leidsch grachtwater.
Den vorigen zomer onderzocht ik drie malen
dat water ter vergelijking met Haagsch gracht
water. De jongste discussie bracht mij er toe,
de vorige week nog eens monsters te onder
zooken.
17
JUDl
30
Juni
18 Juli
24 Maart
1890.
1890.
1890.
1891.
I
II
I
II
I II
I
II
A
48
1.0
36
0.5
41 0.5
70
03
B
66
0.5
C
66
0.5
D
40
2.5
45
2.0
42 2.5
68
1.0
E
68
1.0
A is water, geschept aan de brug van den
Zjjlsingel bij de Zijlpoort.
B is water,- geschept aan de brug van don
Zijlsingel bij de Hoogewoerdspoort.
C is water, geschept bij „Musis" in het mid
den van de afgebakende zweminrichting.
D is water, geschept in het midden van
het Galgewater op de pont.
E is water, geschept bij „Rhynzigt".
In de kolommen I worden opgegeven de
hoeveelheden chamaeleon, noodig ter oxydatie
van de opgeloste organische stoffen (mgr. per
liter); in de kolommen II de hoeveelheden
ammonia, in mgr. per liter.
Ter beoordeeling van de beteekenis der ver
kregen uitkomsten, heb ik van dr. Van Dissel,
ingenieur van Rijnland, inlichtingen gevraagd
over de waterbeweging in Rijnland welke
mij welwillend werden verstrekt.
In verband daarmede blijkt uit boven
staande cijfers allereerst, dat de zuiverheid
van het binnenkomend water zeer uiteenloo-
pen kan. 24 Maart 1891 was dit veel onzui
verder dan in den zomer van 1890, omdat
thans het water polderwater is, toen IJsel-
water was, te Gouda ingelaten.
In de tweede plaats blijkt* uit detabel.dat
in een tijdperk van geregelde spuiing zooals
tijdens alle 4 scheppingen bestond het ver
schil in samenstelling tusschen het water, dat
Leiden binnenkomt en dat Leiden verlaat-,
zeer gering is. Vermoedelijk zal menigeen hier
omtrent eene gansch andere voorstelling gehad
hebben.
Kon men een bepaald deel van hot water
in zjjn loop door Leiden volgen, dan zou men
natuurlijk moeten vinden, dat de onzuiverheid
toenam, üit de cijfers blijkt nu dat die toe
name alleen aan het ammoniakgehalte flauw
merkbaar is, terwijl het gehalte aan organi
sche stoffen soms zelfs kleiner is boneden dan
boven de stad en de verschillen veel kleiner
zijn dan die, welke de samenstelling van het
aangevoerde water zelve kan vertoonen.
Soortgelijke uitkomst is ook te 's-Graven-
lrage verkregen, waar geen noemenswaardig
verschil tusschen in- en uitlaatwater gevon
den werd, wanneer per 24 uren 450,000 ku'o.
Meter doorstroomde. Naar de bevolking be
rekend, zou te Leiden dezelfde toestand ver
kregen kunnen worden bij doorstrooming van
120,000 kub. Meter per etmaal. Hoewel do
door Leiden stroomende hoeveolheden niet met
zekerheid op te geven zyn, lijdt het geen
twijfel dat by geregelde spuiing het water
aan „Rhynzigt" steeds voldoende zuiver zal
zyn, en zeer weinig verschillend van het bin
nenkomend water.
Moeilijker is het antwoord op de vraag,
welk verschil er tusschen het- water aan
„Musis" en aan „Rhynzigt" zijn zal, als kor
ter of langer tijd het water nagenoeg stilstaat.
Dit geval doet zich meestal in den nazomer
voor, wanneer bij weinig regen niet behoeft
gespuid te worden, en ook niet ingelaten te
Gouda voor de behoeften der polders.
Analyses van water, op verschillende pun
ten der stad geschept in zulke tijdvakken,
zijn mij niet bekend. Alleen is bekend dat
het water te „Rhynzigt" in zoodanige tijdper
ken soms onbruikbaar wordt. Dat hierbij de
temperatuur van invloed is, is genoegzaam
bekend. Of nu het water bij „Musis" in dezelfde
tijdvakken betor of slechter zal zijn, is niemand
bekend. Daar echter bij velen de meening
schijnt- te bestaan, dat het water nabij „Musis"
beter zal zijn, wensch ik op enkele punten
opmerkzaam te maken, die voor hot tegen
deel pleiten.
Bij stilstand van het boezemwater in Rijn
land, zullen de riolen van Leiden natuurlijk
van dag tot dag de onzuiverheid van het
grachtwater verhoogen. Tot welk bedrag die
verontreiniging wol eens stijgt, is my niet
bekend. Die verontreiniging heeft echter onmid
dellijk zoomin te „Rhynzigt" als by „Musis"
plaats. Zij zal zich echter uit Leiden lang
zamerhand in alle richtiDgen verspreiden. In
dat opzicht komt mij „Musis" ongunstiger
gelegen voor dan „Rhynzigt", door de groote
nabijheid van het Levendaal en de geringe
Vervolg der Advcrteutiëïi.
(Waterkuur, Elecfrfcitcit,
Massage]).
Het gclieele jaar geopend.
I9r. flï. Ph. BAUDET,
2065 10 Geneesheer-Directeur.
Stuivers-Sigaren
1304 9
NOG EENE PARTIJ
zeer geschikt tot Weiland-bemesting en
dekking van wegen, voor 25 Cts. den wagen,
aan de slooperjj Noordlieij. 2235 6
DE
Ter overneming aangebodeneen zoo goed
als nieuw AEaerikaansch Orgel, voor
155 gulden. 2101 6
Te bezichtigen Hoogewosrd S, boven.
746 9
verstrekt gelden ter leen onder eerste
hypothecair verband er. geeft pandbrieven
uil, waarvoor bij uitloting, gelijk tot dus
verre, voor zoover de voorraad strekt pand
brieven 4 pCt. in ruiling worden aangeboden.
Inlichtingen te bekomen ten kantore der
Bank, Gedempte Raamstraat liet, te 's-Groven-
hage, en te Leiden by den Heer J. DE
CRAAf, aan de Spanjaardsbrug.
hoeveelheid van het Singelwater, vergeleken
met den inhoud van het Galgewater.
Eene tweede omstandigheid, die voor „Musis"
ongunstig is, is het veelvuldig voorkomen
van westelijke winden. Daardoor wordt een
deel van het vuile water naar boven gedre
ven en kan by ophouden of omkeeren van
den wind of bij hervatting der spuiing ook
door den Singel trekken. Hoever die opwaaiing
van het vuile water zich boven Leiden uit
strekken kan en tot welko mate daardoor
hot bovenwater verontreinigd kan worden, is
weder onbekend. Dat het foit bestaat, is velen
bekend. Wellicht moet daaraan ook de eenigs-
zins grootere onzuiverheid van het water A
op 17 Juni '90 en 24 Maart '91, vergeleken
met het water D, toegeschreven worden.
Als derde ongunstige omstandigheid voor
eene zweminrichting bij „Musis", reken ik de
noodzakelijkheid om het bassin dieper te
maken dan de omringende doelen van den
Singel. By „Rhynzigt" doet zich juist het
omgekeerde geval voor. Dat hierdoor grootere
kans op verontreiniging en stank bij zomer-
temperatuur ontstaan zal, laat zich verwachten.
Ik beweer niet dat door genoemde oorza
ken het water naby „Musis" meerdere malen
of erger stinken zal dan het water by „Rhyn
zigt", maar meen wel te mogen besluiten dat
men voor do tegengestelde bewering elke
zekerheid mist, zoolang men door onderzoek
tijdens het badseizoen zich niet op de hoogte
gesteld heeft.
U dankzeggende, Mijnheer de Redacteur,
voor de verleende plaatsruimte, heb ik do eer
te teekenen,
30 3 '91. Dr. H. W. BAKtrurs Roozebooh.
[Ofschoon wjj het dobat over deze zaak
reeds gesloten hadden verklaard, meenden wij
aan bovenstaande beschouwingen toch nog
eene plaats te moeten verleenen. Red.]
Genteugd NioBw».
Gisternacht omstreeks halfvier
ontstond te Utrecht brand in het perceel
„Nieuw Buitenlust," aan den Leidschen weg,
bewoond door den heer J. v. d. Werf. De
brand moet ontstaan zijn door eene onbekende
oorzaak op den zolder boven de koffiekamer,
alwaar eenige coulissen en meubelen geborgen
waren. Deze goederen, alsmede het zich daar
boven bevindende dak, verbrandden. De aan
beide zijden van do koffiekamer aanwezige
slaapkamers, benevens de tooneelzaal daar
achter, bleven gespaard. Een en ander was
tegen brandschade verzekerd.
Ondergeteekende, zieti gevestigd hebbende als
Meubelmaker, beveelt zich door dozen min
zaam aan, hopende door eene nette en civiele
bediening zich het vertrouwen waardig te
maken. Reparatiën worden spoedig en net
afgeleverd.
1.18. STAFIjEU, Binnenvestgracht No. 47,
2017 8 b. d. Kraaierstraat.
KLEERMAKER en KOOPMAN,
AOOISDEIMBE 38,
is verhuisd naar 2188 8
TVooi'tieiiicle £17%
en blijft zich minzaam aanbevelen.
te Lisse, ton sterfhuizo van Mejuffrouw de
Wed. H. J. OTTO, op Dinsdag 14 April 1891,
v oormiddag 10 uren, ten overstaan van Notaris
VAN STOCKUM, waaronder: Secretaire, Lin
nenkastjes, Tafels, Stoelen, Fauteuil, Speel
tafel, Ledikant, Kachel, 2 Pendules, Barometer,
Ornamenten, Bed met toobe'nooren, eenig Bod
en Tafellinnen, Porselein, Glas- en Aardewerk,
enz., enz. Om contant geld. Daags te voren
te bezichtigen. 2231 12
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Y*n 16 regels 1.05. Iedere regel meer ƒ0.17).
Grootere lettere neer plaatsruimte. Voor bol
caaseeren buiten de etad wordt 0.10 berekend.
Het personeel van de brandweer was binnen
een half uur den brand meester. Militairen en
politie handhaafden de orde.
Men meldt uit Wilnis, dd. 30Maart:
Gisteravond werd een bedelaar in zeer beschon
ken toestand naar de gemeentelijke bewaar
plaats gebracht.
Hedenmorgen leed hij aan ernstige benauwd
heden, welke ten gevolge hadden dat hy
hedenavond stierf zonder eenige inlichtingen
omtrent naam en woonplaats te hebben kun
nen opgeven. By hem is gevonden eenig brood
en een flescbje jenever.
Geld had hy niet. Volgens ingewonnen
inlichtingen is zijn naam C. P. en behoort hy
te Leiden thuis. Zyne vrouw werd opgespoord
en gevonden te Mijdrecht of te Uithoorn en
ook in de nor of gevangenis.
En aan zulke lui geven wy altoos nog van
onze penningen
By Vilvoorde, op de 1 ij n Ant
werpen—Brussel, had Zondag een droevig on
geval plaats. De leden van een tooneelgo-
zelschap uit Schaerbeek, die deel hadden ge
nomen aan een wedstryd te Vilvoorde, zouden
Zondag avond met den Iaatsten trein terug-
keeren. Een van de loden van het gezelschap
wilde den weg oversteken, toen do trein het
station binnenstoomde. Twee anderen wilden
hem helpen, maar alle drie werden door do
locomotief gegrepen, en zóó ernstig getroffen,
dat twee onmiddellijk overleden en de derde
spoedig stierf.
Gedurende de Paasch dagen is
niet alleen te Leiden en verder in ons land,
maar ook op vele andere plaatsen in Europa eeue
groote hoeveelheid sneeuw en hagel gevallen,
vooral in Zuid-Duitscbland on in de Vogezen.
Te Augsburg lag do sneeuw een voet hoog
on in do omstreken van Nancy werd het ver
keer zelfs door do sneeuw versperd. Ook te
Nevers ligt sneeuw.
Do griep blyft in het westen der
Veresnigde Staten even hevig beerschon. Te
Chicago zyn in do afgeloopen week 900 per
sonen aan de ziekte overleden, terwyl in de
zelfde week van het vorige jaar 419 personen
stierven. Alleon Maandag II. overleden te
Chicago 300 personen. Do begraafplaatsen
zyn overvol. Maandag waren er 600 lyken,
welke nog ter aardo noesten worden besteld.
In 1890 overleden in de laatste vier weken
in deze stad 1819 personen, maar nu bedroeg
dit getal 2904. Ook in Wabash en Indiana
zyn byna 2000 personen door de griep aan
getast. Het aantal zieken te Pittsburg en
Alleghany wordt op 15,000 begroot.
91
zag zich gaarne geplaatst tot assistentie
in de huishoudingook niét ongenegen
om met kinderen om to gaanbekend mot
mazen en het opdoen der wasch. Brieven
franco aan het Bureel van dit Blad onder
No. 2232. 8
door vertrek naar eldorsoen CAFK met
Biljart, annex Tapperij en Slijterij. Koop
som zoor gering. Brieven franco aan het Bureel
van dit Blad onder No. 2234. 6
brandt men dagelijks op Duitacha
wijze:
Uitmuntende door geur en smaak.
Prjjs per 5 ons 85 Cents.
VERKOUW STOKHUTZEN,
NIEUWE RIJN 47.
389 12
