N». 9540
Diiisdas 31 Maart.
A°. 1891.
feze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Kikeriki.
PASCHEN.
Leiden, 2S Maart.
LEIDSOH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Toer Leiden per S maanden..";77.7.'..7. ƒ1.10.
Franco per poit."..'.7.777'.a 1.40.
Afzonderlgke Nommer«.7.....7.77.77... 0.06.
PRIJS DER ADVERTENTIÊN:
Van 1—6 regels ƒ1.05. Iedere regel meer
Grootere lettere naar plaatsruimte. Toer 1M
incasseeren buiten de stad wordt ƒ0.10 berekend.
Aan de Abonné's daarop, wordt by dit
nommer verzonden No. 27 van Kikeriki.
Het volksspreekwoord zegtEen groene
Kerstmis geeft een dorre Paschen. Dat het
omgekeerde niet altyd het geval is, hebben
we menigmaal kunnen waarnemen, en moe
ten we ook nu gewaar worden.
Ongemeen lang en heftig was de winter,
ongehoord de felheid waarmedo hy ons teis
terde. En daarna scheen het wel, alsof de
natuur niet op haar verhaal kon komen. Gaf
oen heel enkele schoone dag ons een voor
smaak van de genietingen, waarnaar we ieder
.iaar met vurig verlangen uitzien, onmid
dellijk daarop kwam weer een nieuwe be
zending uit de ruime voorraadschuur van
vorst Winter ons vertellen dat we ons te
vroeg verheugd hadden. En nog is het zeer
twijfelachtig, of Paschen ditmaal anders dan
by overlevering een lentefeest genoemd mag
worden.
Maar daarover niet getreurd. Wat nog niet
is, kan komen. Sedert de Christelyke Kerk
aan de feestviering der voorouders een veel
hoogere strekking heeft gegeven dan in hun
zinnelijke voorstellingen was vervat, kunnen
wy one losmaken van de uitwendige omstan
digheden en ons koesteren aan den gloed, die
uitstraalt van het inneriyk leven dergenen,
voor wie het Paaschfeest nog iets anders
goeft dan do gelegenheid om eenige uitspan
ning te genieten.
Over heel de wereld worden de geloovigen
kerkwaarts geroepen. Eén leuze, één woord
bezielt die menigte: Christus is opgestaan!
Laat het ons niet bedroeven, noch zelfe
verwonderen, dat niet overal en door iedereen
aan dat woord volkomen dezelfde beteekenis
wordt gehecht. De geest van vryheid, dien
een waarachtig Christendom ademt, laat plaats
voor verschil van opvatting, waarborgt de
eerbiediging van afwykende meeningen. Het
is geen minachting van byzondere geloofsbe
grippen, wanneer men daaraan niet de eerste
plaats aanwyst by hetgeen ons behoort te
vervollenintegendeel, men doet ze ten volle
recht wedervaren, wanneer men haar gewicht
voor het gemoedsleven erkent, en tevens
overtuigd is, dat zy een hoogere eenheid, een
ernstig gemeende samenwerking tot uitbrei
ding ran het God6ryk geenszins in den weg
staan. De edelste mannen van allerlei belijde
nis en richting zyn het daarover eens, en
toonon door hun daden dat verdraagzaamheid
heel iets anders is dan onverschilligheid.
Dit op den voorgrond stellende, kunnen wy
allen nadruk leggen op de gewichtige vraag:
Wat heeft Paschen aan de wereld te zeggen
In onzen veelbewogen tyd wordt menige
stem vernomen, die het goed recht van het
Christendom als hervormende kracht ook in het
maatschappeiyk leven betwist. Eeuwen achter
een heeft de Xerk haar invloed doen geldon,
heeft zy ruimschoots de gelegenheid gehad
het groote beginsel, waarvan zy de draagster
is by uitnemendheid, in toepassing te brengen
en aanschouwt nu eens, hoe de maatschappö
er nog uitziet, hoe de macht van den sterkste
nog zegeviert boven het recht van den zwak
kere, hoe het égoïsme de broederschap ver
bant, en het Godsryk, waarvan de idealisten
droomen, nog maar een onbestemde voorstel
ling is gebleven. Waarom zouden we nog
langer een hersenschim najagen?
Er is in deze grieve slechts een schyn van
waarheid. Men kan aan de georganiseerde,
door geen Staatsgrenzen beperkte gemeen
schap, die men de Kerk noemt, men kan
aan haar talrijke afdeelingen verwyten, dat
zQ niet steeds getrouw zyn geweest aan haar
rosplng; dat zy stoffelyke en wereldsche doel
einden hebben nagejaagd, dat zy menigwerf
niet de dienares, maar de heerscheres willen
zyn; maar wat bewyst zulks? Alle instel
lingen hebben in haar geschiedenis bladzyden,
waarvan het oog zich liever zou willen af
wenden, en ook de Kerk, welken naam zy
moge dragen, maakt op dien regel geen uit
zondering; toch heeft zy onder haar bescher
ming, by vallen en opstaan, het licht des
Christendoms voor uitdooving bewaard, hoeft
zy op haar tyd en door allerlei middelen
meegewerkt om het zyn stralen te doen
werpen in donkere diepten.
Men sla eens een blik op den toestand der
maatschappy in de dagen, toen de profeet van
Nazereth ten koste van zyn leven de grond
wet van het Godsryk zyn volgelingen open
baarde, en aan de monschheid de nieuwe
banen voor haar zedelyke ontwikkeling opende.
Het is schier niet te gelooven, als het niet
door de onwraakbare getuigenissen der tyd-
genooten was te boek gesteld, hoe te midden
eener schynbare beschaving de ergeriykste
gruwelen als de natuurlykste en meeet gewone
dingen voortdurend werden gepleegd. Het
moest wel een onbegonnen werk heeten,
onder zulke toestanden de overgave aan God
en de liefde tot alle menschen te prediken
als de eenige voorwaarde van geluk, liever,
als het geluk zelf, als het ideaal der toe
komst en begrüpolyk is de minachting, waar
mede de machthebbenden dier dagen het
woord bejegenden, dat den Joden een erger
nis en den Grieken een dwaasheid was,
dat den verwaten Romein een spotlach om
de lippen bracht. Och, men behoefde den
dwesper, die mot zulke dingen aankwam,
slechts ter dood te brengeD, iets heel een
voudigs in een tyd toen een menschenleven
voor niets gold, om van dergelyke onprac-
tischo beweringen geen last meer te hebben.
Paschen geeft het antwoord op de vraag,
of dit doel bereikt werd. Christus is opgestaan
Het Godsryk ging niet ten gronde met den
dood van den stichter. Het woord der be-
vryding had post gevat in de harten van een
klein getal eenvoudigen naar de wereld; het
doordrong hun gansche bestaan, het ver
vulde hen met een heldhaftigen yver.
Sedert heeft het zyn werking verricht, en
het zal voortgaan de wereld te veroveren.
Slavemy en onderdrukking heeft het doen
verdwynen, omdat het de rechten der indi
viduen waarborgt, en den menech opvoert
tot het peil van een zelfstandig, naar den
geest onaf hankeiyk, verantwoordelyk wezen.
Het heeft ongerekend den invloed op de ze-
delyke begrippon dor afzonderiyke personen,
het gemeenschapsgevoel verheven boven den
egoïstischen stryd voor de eigen belangen, en,
door het geweten des menschen te verhel
dereu met het bewuetzyn van wederzydsche
plichten, aan de samenleving een immer rei
ner karakter gegeven.
De wereldhervormende arbeid van het Chris
tendom is nog op verre na niet ten einde
gebracht; eigenlyk staan zy, die er met hart
en ziel aan willen deelnemen omdat zy door
drongen zyn van de voortreffeiykheid van
het Evangelie, nog pas aan het begin. Laat
de omvang van de taak, die ons nog wacht,
ons niet afschrikken. Niet ieder kan optreden
als aanvoerder in den stryd tegen de maat-
schappelyke onvolkomenheden, maar elk van
ons kan in den kriag zyner dagelyksche om
geving het Godsryk helpen bevestigen. Eigen-
ïyk moest het, in zedelyken zin, alle dagen
Paschen zfcjn, en moest de herleviDg van het
groote beginsel een voortdurend waarneembaar
feit worden.
Elk in zyn kring, inzonderheid in dien van
het huisgezin. Dat toch is de bron, waar
de hervorming der maatschappy opwelt; goede
Christenen vormen eon goede samenleving.
By al wat ons verdeeld houdt kunnen we
ook met deze gedachte instemmen, en haar
toepassen op onze handelingen.
De uitslag der beoordeeling van de zes
ingekomen antwoorden op de vyfjarige prys-
vraag, voor oud-leerlingen uitgeschreven door
het bestuur van het Genootschap „Mathesis
Scintiarum Genitrix" alhier, waartoe een fonds
werd gesticht by het honderdjarig bestaan
van het Genootschap door oud-leerlingen en
donateurs, is de volgende:
lste prijs, groote zilveren medaille en f 200
aan het ontwerp motto „Ster," vervaardiger
de heer J. Hengeveld te Delft;
2do prys, groote zilveren medailleaan het
ontwerp motto „Bonaventura," vervaardiger
de heer L. Couvée te Delft.
Een tweede 2de prys, op voorstel van de
jury door het bestuur beschikbaar gestold
voor het ontwerp ingezonden onder het motto
„Herinnering aan M. S. G." (in Monogram)
kon niet uitgereikt worden. By de opening
van het naambriefje toch bleek de vervaardi
ger te zyn de heer N. Nelis te 's-Hage, die
reeds langer dan 5 jaren de school verlaten
heeft en dus van mededinging was buiten
gesloten.
In eene te Boskoop gehouden vergade
ring van den Zuid-Hollandschen Bond voor
harmonie- en fanfarecorpsen werd door de
afgevaardigden der opgekomen vereenigingen
besloten tot het houden van eene samenkomst
op eene nader door het bestuur te bepalen
plaats. Als bestuursleden werden herkozen
de heeren Van Wyk en dr. Was, terwyl als
secretaris in plaats van den heer P. M. Koster,
die hiervoor niet meer in aanmerking wonschte
te komen, gekozen werd de heer C. Da Vint,
van Warmond. Slechts woinige vereenigingen
waren vertegenwoordigd, doch door dit aan-
vankelyk slecht succes liet men zich niet
terughouden om de zaak voort te zetten, in
de hoop dat de te houden samenkomst vele
vereenigingen zou opwekken om zich aan te
sluiten.
De directeur der Fransche Opera, de beer
Desuiten, heeft zyn ontslag aan B. en Ws.
van '8-Gravenhage verzocht, maar dezen hebben
gemeend dat verzoek te moeten weigeren.
Verscheidene artisten zyn reeds vertrokken
en de overigen maken zich gereed heen te
gaan. De Fransche Opera zal dus na Paschen
wel niet meer dit jaar worden heropend.
Alzoo is het Fransche Operagezelschap, in
weerwil van de aanzienlijke gemeentelyke
subsidie, die bet genoot, spoedig het Hoog-
duitsche van Rotterdam, dat evenzeer, zy het
ook niet in die mate en alleen van particuliere
zyde, werd gesteund, in zyn val gevolgd.
Op dit oogenblik staat dus alleen het „Neder-
landsch Operagezelschap" nog op de been,
ofschoon dit geen toelagen geniet.
Daar de heer Desuiten binnenstyds zyn
ontslag nam als directeur der Fransche Opera,
hebben B. en Ws. het recht van de gestorte
borgstelling voor elke voorstelling, die niet
gegeven wordt, eene zekere som (100 gd. naar
men meent) af te houden. Maken zy van dat
recht gebruik, dan zal er dus voor de mindere
geëmployeerden en het koor niet veel over-
biyven.
By het personeel der Rykstelegraaf wor
den verplaatst: met 15 April, de telegrafist
2de kl. B. H. Cuypers, van Venloo naar Rozen-
daal; met 1 Mei: de telegrafist lste kl.
C. W. Laeyendecker, van Rotterdam naar
Kraling6che Veer; de telegr. 2de kl. C. Hors
man Jr., van Kralingsche Veer naar Rotter
dam; de opzichter lste kl. J. A. Van der
Heyden, van Amsterdam naar Utrecht; de
opz. 2de kl. G. Schild, van Venloo naar
Amsterdamde opz. 2de kl. P. J. H. De Jager,
van Utrecht naar Venloo.
By het personeel der posteryen worden
verplaatst: met 1 April, de commiezen 4de
kl. F X R. 't Hooft Verschoor, van Arnhem
naar 's-Gravnr-hage (op verzoek), en G. M.
Busman, van Leeuwarden naar Arnhem iop
verzoek; met 1 Mei de commies 2de kl. J.
J. C. Van Leeuwen Van Duivenbode, van
Rotterdam (bykantoor Delftshaven) naar Am
sterdam.
By de vereenigde kantoren worden ver
plaatst; met 1 April, de assistenten E. Van
Drimmélen, van Zevenbergen naar Ierseke. en
A. Bevin, van Ierseke naar Zevenbergen
met 15 April: de telegrafist 2de kl. J. W. L.
Van Hengelaar, van Weesp naar Velp, en de
telegrafist lste kl. H. K. Frans, van Velp
naar Weesp.
Onze bekende landgenoot, Herman Fis-
derik Carel Ten Kate, evenals Bles en Koelman
leerling van Kruseman, is op 69-jarigen
leeftyd gestorven.
Herman Ten Kate behoorde tot de oude
richting in onze schilderkunst. Indertyd ver
wierf by naam en populariteit met zyne zeven-
tiende-eeuwsche soldaten-tooneelen en eenige
gezelschapsstukken, ontleend aan het leven in
de achttiende eeuw. Hy werd in zyne keus
en opvatting vooral geleid door de werken
van Meissonier en zyne volgers. Een krach
tige, persoonlyke stempel dragen zyne wer
ken niet. Indertyd was zyne kunst in Amerika
gezocht.
Ten Kate schilderde ook eenige portretten,
zelfs van buitenlandsche vorsten. Bescherming
en aanbeveling van wylen Koning Willem III
stelden hem daartoe in de gelegenheid. In
het lustslot „Miramar", by Triest, ziet men de
portretten van den ongelukkigen Maximiliaan
en zyne thans krankzinnige weduwe, geschil
derd door H. Ten Kate.
Vroeger een der eerste toongevers in
jjPaiobri fcJcuaio", kon ixtj iaioi tGgviy QOfi
stroom eener oorspronkeiyke richting in de
kunst, geleid door Israels, Bosboom en Mesdag,
niet oprooien en verliet met enkele geestver
wanten dit schildergezelschap.
Een jaar of vier geleden werd by lydonde,
vestigde zich te Schoveningen en zeide de
kunst vaarwel.
Ten Kate was commandeur van de Eike-
kroon, ridder van den Nederlandschen Leeuw
en officier van den Gouden Leeuw van
Nassau. Vad.)
De minister van binnenlandsche zaken
heeft den Commissarissen des Konings ver
zocht, om zich in het vervolg, ter bekoming-
van verlof tot afwezigheid, daartoe rechtstreeks
by oen op zegel geschreven adres te wenden
tot H. M. de Regentes.
Er heeft zich eene commissie gevormd,
waarvan de leden in verschillende steden van
ons land gevestigd zijn, om een, zij het ook
eenvoudig, gedenkteeken op te richten op het
graf van Bernard Ter Haar, die in 1880 te-
Velp overleed.
De gewone audiëntie van den minister
van justitie zal op 31 dezer niet plaats hebben.
By koninklyk besluit is, op zyne aanvrage,
eervol ontheven uit zyne tegenwoordige betrek
king, de luit.-kol. H. J. Krantz, eerste officier
by de Kon. Militaire Academie;
zyn mede eervol onthoven uit hunne tegen
woordige betrekking, de majoor P. J. In de-
Betou, voorzitter der commissie van proefne
ming, en de majoor F. G. A. Schorer, hoofd
der IVde afdeeling van het departement vaxj
oorlog
zyn genoemde hoofdofficieren, allen van den
staf van het wapen der art, in verband met
het vorenstaande in hunnen rang overgeplaatst
de luit.-kol. Krantz en de majoor In de Betou
by het 4do en de majoor Scherer by het
lste reg. vesting art.
is aangewezen, tot hoofd de IVde afdeeling
van het departement van oorlog, de luit.-kol.
P. A. Scheltus, van het 4de reg. vesting-art.,
dio in verband daarmede wordt overgeplaatst
by den staf van zyn wapen;
is benoemd: tot voorzitter der commissie
van proefneming, de majoor L. M. C. Rollin
Couquerque, van het lBte eating-art.
