K* 9397, Woensdag 8 OctoTber. A*. 18915. <§ourant wordt dagelijks, met uitsondering van (gpn- en feestdagen, uitgegeven. Dit Remmer bestaat uit TWEE Bladen. Leiden, 7 October. Feuilleton. GLÜCK AUF! JP&XJB DEZIUa. COURANT: C»©r £<cidon per 8 UQ, j Franco 4«r poet1.4Ö. i AAooderiflke Ncmmera0.06. i PBU3 DSR ADVEItframBN: Van 1—5 rtgela 1.05. Iedor» rogfll moer/O.lf*. Qrootw» lattare naar plaatsruimte. Voor hat la caaeeeren bmton do atad wordt 0.10 berekend. Offlcseelo KemUssgerlngen. "Burgemeester en We^houckra der gemeen)e Leiden ijrengen fcr algemecne kennis dat de passage j lange d e_n Rp-ebn Fig.e-r,*j ngel, wegens het naaken van céne doorgraving, gedurende een;ge weken, j aanvangende Woensdag 8 Octo b oï* a. s.t"za 1 j 3 i) n a f g c a 1 o t e n. Burgemeester on Wethouders voornoemd, Leiden, DE KANTER, Burgemcest-r. 1 October 1800. E. KIST, Secretaris. Aan de universiteit alhier z(jn de volgende examens afgelegdhet eerste natuurkundig •examen door den heer A. A. Hymans Van ■den Berghhet voorbereidend examen in de geneeskunde door de heeren J. Schoemaker en B. H. Vos; het candidaatsexamen in de geneeskunde door den heer J. H. Van der Meulen en het theoretisch-geneeskundig exa men door den heer Th. P. C. Van Doorn. De 1ste luit. H. J. U. C. Schreudervan <le Coolwyk, van het 3de rog. huzaren te Leiden, i3 overgeplaatst by het eskadron ■ordonnancen te Amerefoort. By de gisteren te Amsterdam vanwege het departement van koloniën gehouden aan besteding werd o. a. het minst ingeschreven door de Leidsche Katoen-maatsehappy voor de levering van 00,400 M. gebleekt katoen, voor ƒ8,265.60, en door do firma J. en A. Le Poole, voor 1050 M. grein, a ƒ829 50; beiden te Leiden. Ds. Van Druten, prod, bjj do Herv. gem. to Rynsburg, hoeft voor het op hem uitgebracht beroep naar de Hervormde gemeente te Den Burg, op Tessel, bedankt. De Belgische gezant, baron d'Anolhan, is voor 14 dagen met verlof van Den Haag naar het buitenland vertrokken. Er heeft zich, naar men meldt, te 's Hage een consortium gevormd, dat aan Burg. en Wethe. bereids plannen en teekeningon heeft ingediend ter exploitatie van het vroegere hotel „Bellevue", aan het strand te Scheve- ningen. De generaal Alitre, ex-president der Argontynsche Republiek, fcosft, na een kort oponthoud, de residentie weer verlaten. Zr. Ms. gezant te Londen, graaf Van Bylandt, is voornemens deze week van zyne verlofrois van Dsn Haag naar zjjn post terug te gaan. De hoogleeraar jhr. dr. B. H. C. K. Van der Wijck, tot opvolger van den heer Opzoomer als hoogleeraar in geschiedenis der wijsbe geerte, logica, metapbysica en zielkunde, uit Groningen naar Utrecht geroepen, aanvaardde gisternamiddag zjjn ambt met eene rede voering in de Nederlandsche taal over „den oorsprong en de grenzen der keDnis." De ministers van waterstaat, handel en nijverheid en van.ftooncitSn brongen-terkennis van belanghebbenden, dat ingevolge de bi) de wet van 22 Juli 1890 (Staatsblad No. 134) goedgekeurde overeenkomsten, dd. 21 Jan. 1890: lo. met ingang van 15 Oct. a. s., de Staats spoorweg van Dordrecht naar Eist en Reasen- Bemmot en die van Stavoren naar Leeuwarden, thans in exploitatie by de Maatschappij tot exploitatie van Staatsspoorwegen, zullen wor den geëxploiteerd door de Holl. IJz. Spoor wegmaatschappij 2o. met ingang van 15 October a. s., de exploitatie van de tot dusver door de Neder landsche Rijnspoorwegmaatschappij geëxploi teerde spoorwegen zal worden overgedragen aan de Maatschappij tot exploitatie van Staats spoorwegen, en door welke alle rechten en verplichtingen van de Nederlandsche Rijn spoorwegmaatschappij tegenover derden, met uitzondering van hare verbintenissen tegen over houders van door liaar uitgegeven obli gation, zullen worden overgenomen 3o. de rente en aflossing van do ten laste der Nederlandsche Rijnspoorwegmaatschappij in omloop zijnde geldleeningen, zoomede de verschonen en nog niet opgekomen dividend bewijzen, overeenkomstig do daaromtrent bij de uitgifte gedane toezeggingen zullen worden betaald door den Staat. (Sts. Ct Omtrent hot gedenkteeken ter herinne ring aan den veldslag op de Mookorheide werdt than3 met zekerheid gemeld dat de gedenksteen niet op de.Mookorheido komt te staan, maar in de keik te Heumen. Zooals men weet, wordt dit gedaan met het oog op mogelijke baldadigheid. De sympathie voor de zaak zal echter hierdoor wol minder worden. Ook ecbijnt het nog niet met vastheid bekend te zijn waar graaf Lodewyk gesneuveld ie. De overlevering zegt dat dit op de Mookor heide geschied is, zooals ook vrij algemeen aangenomen wordtandore lezingen zeggen te Ovc-r-Asselt, bjj de Maas, nog anderen meenen dat de graaf in de moerassen van den St.-Jansberg omgekomen i3. Vorm en op schrift van den gedenksteen worden door de commissie nog geheim gehouden. Evenwel zal de onthulling in do maand December door gaan. Professor dr. Blok uit Groningen zal de feestrede beuden. De 3ommissie kac nog veel geld gebrmken on ds. Meerburg Söarenberg, predikant te Heumea, zal elke gift dankbaar aannemen. Tot hoofd der school met den Bijbel te Hazerswocde ia benoemd ds hoer G. Jansen van Rtjssen, te Busschoten, die do benoeming heeft aangenomen. B(j beschikking van den minister van binnenlandsche zaken van 6 deoer, is dr. G-. J. D. Monnier. wiskundig adviseur der levens verzekeringmaatschappij „Utrecht", te Utrecht, tot wederopzegging, toegelaten als privaat docent by de faculteit der wis- eo natuurkunde aan de Ryks-univereiteit te Utrecht, tot hot geven van onderwys in de mathematische theorie der levonsverzekeringwetenschap. Door den rector-magr.iflcus der univer siteit van Amsterdam zjjn tot dusver voor de lste maal 131 studenten ingeschreven, onder wie 61 voorde facultoit der geneeskunde, 2.7 voor die der rechtsgeleerdheid, 22 voor die der wis- en natuurkunde, 15 voor die der god geleerdheid, en 6 voor die der letteren en wysbegeerte. Blijkens by den minister van buiteniand- 8che zaken vaa den consul-generaal te Rio- de-Janeiro ontvangen bericht, zal op 15 No vember a.- s. in Brazilië oen verhoogd toltarief in werking treden. De lste luit. der mariniers T. K. F. Ter Haar, uit Oost-Inditt in Nederland terugge keerd, is tor beschikking gesteld van don commandant van het corps. Het stoomschip „Zaandam", van Rotter dam via Boulogne naar Nieuw-York, met pas- aagiefs en goederen, waaronder veel tabak, arriveerde aldaar den 6den October; de „Am sterdam", van Amsterdam naar Niouw-York, passeerde 6 Oct. Lizard; de „Spaarr.dam" vertrok 4 Oct. van Nieuw-Yotk naar Rotter dam de „Sumatra", van Batavia naar Am sterdam, vertrok 6 Oct. van Suez. liet Leidsche Toonecl. Yrooiyk nog schynt het najaarszonn6lja, de natuur heeft zich nog niet van haren groenen tooi ontdaan, bloemen blooien nog in onze gaarden, het prachtigo weder lokt tal van wandelaars uit, om overdag die tal- looze kleuren en tinten te bewonderen, welke zich in dit jaargetyde in zulk eene bonte verscheidenheid aan het oog vortoonen, en tegelijkertyd, als tegonstelling mot dit alles, j noodigt de godin Thalia ons uit om des avonds onze aandacht te wijden aan den geestes arbeid barer dienaren. Bena- bepaald schrille tegonebsUingen nog- scherper, nog schriller wordt deze, nu zij ons het gewrocht van een der zwart ga lligsto schrijvers uit den hedendaagschen tyd aanbiedt. Hendrik Ibsen, de revolutionnaire kunstenaar van het Scandinavisch schiereiland, ie een pes simist. In al zyn werken, in zyn histarieche drama's, in z'jn dramatische gedichten en in zyn be schouwingen over het moderne- leven, overal vqrkondigt hy de leerde wereld deugt niet z(J le geboawd op leugen, bedrog en huichelary. Dat moet veranderd wordende waarheid en de vryheid moeten meer gehuldigd wordeD het zedelyke mag niet conventioneel zyn, maar het moet in de natuur zyn oorsprong vinden niet het begrip der zedelijkheid, zooals ons dit geleerd is, maar ons eigen verstand moet ons tot leiddraad strekken. Dit alles is niet het gevalop het oogeablik zyn wysetven niet9 maar ziekeiyice, dwaze, dikwijls on natuurlijke theorieën onze meesters. Van daar de eeuwige stryd tusschen de wereld en one eigen zyn en wezen; vandaar de onge lukkige huwelyken, de slechte moeders, de zedelooze vaders, en hierop voortbouwende, verkondigt de auteur de waarheid van het: de zonden der vaderen zullen aan huDne kin deren bezocht worden. Hieraan, aan de theorie der overerving nameiyk, is het gisteravond hier ten tooneele gevoerde drama „Spoken" gewyd. Ibsen heeft ona een zoon (Oswald Alving) geschetst, het rampzalig slachtoffer van da immoraliteit, van de uitspattingen zyns va ders, en daarnaast eene moeder, die zoo lang mogeiyk alles in het werk stelt, om, ten minste voor het oog der wereld, het vroeger schan delik gedrag van haren echtgenoot, den daaruit govolgden ziekelyken toestand van haar kind te verbergen, maar het gelukt haar niet. De natuur is wreed en onverbiddelijk, zy laat hare prooi niet los, de zoon zal de boete be- talon voor hetgeen zyn vader misdreven heeft zy doodt hem, na hem eerst nog van het verstand beroofd te hebben. De geest van den vader is dus teruggekeerd- in den zoon. Ziedaar het idéé van Ibsen. Daarom heeft hy zyn werk in het oor spronkelijk genaamd „Gjengaongere" (de te rugkomende), hetzelfde denkbeeld als weerge geven wordt door het Fransche „les revonants". Geheel ten onrechte dan ook heeft men dit stuk by ons gedoopt met den titel van „Spo ken." En dat alles heeft Ibsen ons geschetst met het akeligst realisme, hy beeft ons deza Roman van E. "VV ERNE R. 89) „Ik wist wezenlyk niet, wat ik doen moest. Het is da eerste maal, dat mevrouw hier komt. Die woorden bevatten niets dan eene be schroomde verontschuldiging, maar toch wendde Eugénie zicli scliieiyk af, terwyi de berisping, welke haar echtgenoot reeds op de lippen had, achterwege bleef. In den grond van do zaak had de man gelijk; voor zulk een ongewoon geval, als de komst van me vrouw in de vertrekken van mynheer, had bij geoue bepaalde orders ontvangenhet was inderdaad de eerste kecir, dat zy deze vertrekken betrad. De echtgenooten hadden elkander tot dusver alleen in het salon, in de eetkamer of in de gezelschapszalen ont moet geen wonder, dat zulk een bezoek den dienstboden vreemd vooikwam. Arthur gaf den knecht een wenk om heen te gaan en trad met zyno vrouw de stu deerkamer binnen. Op den drempel scheen zii even te aarzelen. „Ik wen3chto u to sproken", sprak zy. „Ik ben tot uw dienst!" Hy sloot de deur achter zich en schoof een fauteuil naar voren, waarop hy haar met eene beweging van de hand uitnoodigde om plaats te nemen. Deze enkele oogenblik- ken waren voldoende geweest, om den jongen man zyne gansche zelfbeheereching terug te geven, waarin hy zich gedurende de laatste weken zoo buitengewoon geoefend had; ant woord en houding waren zóó koel en styf, alsof hy de vreemdste dame in het vreemdste salon eene beleefdheid bewees. „Wilt ge geen plaats nemen?" „Dank u! Ik zal u niet lang ophoudeD." Er lag iets beschroomds, iets weifolends in het voorkomen der jonge vrouw, dat in zonderlinge tegenspraak was mot hare anders zoo vaste on kalme houding. Misschien voelde zy zich wat vreemd in deze omgeviDg, mis schien kostte het haar moeite,- het gesprek te beginnen. Arthur verlichtte haar het een noch het ander; by zag, hoe zy tweemalen tevergeefs naar woorden zocht, zender de rechte te kunnen vinden, maar toch stond hy zwygend en somher tegenover haar aan zyne schryf- tafel, wachtende op hetgeen zy zéggen zou. „Papa heeft my het gesprek medegedeeld, dat hy vandaag met u gehad heeft", begon Eugénie eindelyk, „en ook den uitslag daarvan." ,Dat verwachtte ik en juist daarom neem mj) niet kwalyk, Eugénie! was ik eerst eenigszins verrast, u hier te zien. Ik meende dat de toeboreidselen tot uw vertrek al uw tyd in beslag zouden nemen." Het scheen, alsof hy mot deze woorden den indruk wilde uitwisschen, welken zyne ontsteltenis by hare komst wellicht op haar had gemaakt. Waarscbynlyk bere.kte by dan ook zyn doel. Eenige seconden verliepen eer de jonge vrouw vroeg „Hebt gy myn vertrek reeds hedernamid- dag aan de dienstboden medegedeeld?" „Ja 1 Ik meende uwe wenschen in dit op zicht te voorkomen en bovendien achtte ik het beter, dat het bevel tot de noodige toe bereidselen van my uitging. Gy weet immers, welk voorwendsel wy te baat nemen? Hadt gy er. een anderen schijn aan willen geven, dan spyt hét mflj uwa- bedoelingen niet ge kend te hebben." Zyn toon was yskoud en scheen aanste- kelyk op Eugénie te werkenzy trad althans eene schrede achteruit. „Ik heb volstrekt geene bedoelingen. Kot verwondert my alleen dat gy myn eens vast - gestelden termijn van vertrek zoo vervroegd hebt. Gy hadt toch uwe goede gronden, toen gy dien eerst later vaststeldet „Ik? Het was uw wensch, uw verlangen, waaraan ik heden meende te voldoen. Uw vader zeide my ten minste dat dit thans het geval was." Eugénie richtte zich op. Het was alsof met den diepen ademtocht, welke thans aan hare borst ontvlood, ook opeens alle beschroomd heid en onzekerheid van haar weken, alsof zy met dat ééne antwoord al haren moed had teruggekregen. „Dat vermoedde ik al. Papa is te ver go- gaan, Arthur; hy heeft in myn naam ge sproken, terwyl hy slechts zyne eigen wen schen in woorden bracht; ik ben kier ge komen, om dit misverstand op te heffen, om u te zeggen dat ik niet vertrek ten minste niet eer totdat ik uit uw eigen mond verneem, dat gij het verlangt." Eugénie hield den blik onafgewend, maar in bange, ademlooze verwachting op Arthur's gelaat gevestigd, als wilde zy thans de taal dier oogen verstaanmaar deze bleven om sluierd, terwyl hare woorden ook in andera opzichten niet den minsten indruk op hem schenen te maken. [Wordt vervolgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1890 | | pagina 1