«l\ 9387.
Trijdag 26 September
(§323 iQourant wordt dagelijks, mei uitzondering
van §pn- en feestdagen, uitgegeven.
Leiden, 25 September.
Feuilleton.
GLÜCK AUF!
A9. 1830.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor iAiden per 8 maanden.1.10. I
Franco per poet1.40.
Afzooae-'lgke Nommeraa 0.05. j
PHIJB DER ADYESTENTIEW:
Yan 1—6 regel» 1.05. Ieders reg:el moer ƒ0.174.
Grootore letters, near plaatsruimte. - Yoor bet in-
caseeerea balten de stad wordt 0.10 berekend.
Verhoging van noofiistok V der
Sfaat.-bcgrooUng. Dienst 1890.
Ton einde reeds mot ingang van 1 October
aanstaande een les.-aar in de verloskundo t9
kunnen benoemen aan de Ryks Kweekschool
voor vroedvrouwen to Amsterdam, wordt door
■de K?gee;iig aan de ïwe3do Kamer voorge
steld Hoofdstuk V der Staatsbegrooting voor
1890 nier 025, of '/4 van 2500, welke do
Kegeenng meent als jaarwedde aan den te
benoemen titularis te moeten toeleggen, te
varlioogen.
Op do begrootmg voor het loopende dienst
jaar is voorts eene som van f 1000 toego
staan terzake van dan bouw van oen geologiach-
mineralogi3ch laboratorium te Leiden, welk
bedrag do eerste termijn ie voor dien bouw,
■waarvan de totale kosten op ongeveer f 50,000
berekend waren.
Nadere overwegingen hebben evenwel in de
aanvankelijke inzichten verandering gebracht
en <ls uitkomst van een en ander is geweest,
dat do raming tot f 80,000 zal verhoogd wor
den. Do Kegeering heeft gemeend hiervan
mededeoüng te moeten doen aan de Staten-
■Generaal, om de gelegenheid te openen instom-
ming te betuigen met de plannen der Regee-
ring om te Leiden e;n laboratorium te bouwen,
dat, zij het- ook op bescheiden wijze, aan de
tegenwoordige oischen der wetenschap zal be
antwoorden.
Daar na de jongste wetswijziging betreffende
de regeling van het lager onderwas besturen
van verscheidene inrichtingen ter opleiding
van onderwyzers en onderwijzeressen zich
tot de Jtogaenjig hebben gewend met het
verzoek voer eens Rijksbijdrage in aanmerking
te mogen komen, stelt de Regeering voorde
bydrage aan de kweekscholen te regelen naar
een twooleaigen maatstaf; nl. naar bet aantal
lesuren en uaar bet aantal akten, dat in de
voorafgaande vgf jaren werd vorkregen door
personen, aan de kweekschool opgeleid. Be
staat do school minder dan 5 jaren, dan zal
het -korter tijdvak tot grondslag dionen.
AU bijdrage zal worden verleend: dertig
guld80 voor elk wekelijks gegeven lesuur in
de vakken, vermeld in art. 2 der wet op het
L. O.; vierhonderd gulden per kweekeling,
dia da akte aU onderwijzer, bedoeld in art.
56a dor wet, verkrijgt, berekend naar het ge
middeld aantal kweekolingeu, die in de laatsto
vjjf jaren (of korter tijdvak) eeno akte bo-
haalden. Voor bedoelde bijdragen komon alle6n
die inrichtingen in aanmerking, waarvan het
onderwijs as vakken omvat, waarvan de
kennis voor het verkrijgen eaner akte van
bekwaamheid als onderwijzer wordt voreischt.
Voor het loopende dienstjaar zal daarvoor op
eene meerdere uitgaat' van pl. m. f 50,000
moeten worden gerekend. Het ligt voorts in
de bedoeling der Regeering, de gemeentelijke
kweekscholen te Leiden, Amsterdam en Gro
ningen subsidie ta doen blijven genieten naar
don tot dusverre aangenomen maatstaf.
Daar de behoefte aan niouwe ruimte tot
berging van het steeds toenemend aantal
boeken in de koninklijke bibliotheek met den
dig dringender wordt, stelt de Regeering
verder voor, do vertrekken, tot dusver door
dan bibliothecaris bewoond, tot berging van
boeken in te richten en aan den evenge-
noomden titularis f 1900 toe te leggen al3
schadevorgooding voor vrije woning enz.
Het betrekking tot de stichting van een
nieuw Universiteitsgebouw te Utrecht hebben
de nader9 ondeihandelingen tusschen de be
langhebbende partijen goleid tot de overtui
ging, dat, wil men den bouwstijl van hot
Groot Auditorium on de kruisgangen voor hot
nieuwe gebouw niet volgen, het verkieslijk
is de niouwe stichting althans niet togen do
kruisgangen aan t6 bouwen en die zoo ver
mogelijk van do Domkerk te verwijderen.
Voorts werd overwogen, dat het wenschelijk
ware bij de stichting van het niouwo Univer
siteitsgebouw te vermijden, dat da klooster
gangen, aan welker restauratie van Rijkswege
aanmerkelijke sommen zijn ten koste gelegd,
aan de westzijde opnieuw door eon gebouw
aan het oog zouden worden onttrokken.
Voor de uitvooring van dezo denkbeelden
is noodig dat do gemeente Utrecht aankoopo
twee perceelen bezijden do kruisgangen, waar
voor eene uitgaaf wordt gevorderd van f 40,600.
De regeoring he9ft eene bijdrage in uitzicht
gesteld van f 21,000, uit te keerenTn gedeel
ten vóór 1 Januari 1894.
Tegenover deze bijdrage zullen dan tevens
de tusschen het Rijk en do gemeente Utrecht
hangende geschilpunten over het eigendoms
recht op do kloostergangen met het terrein
en den Vrijhof, in der minne worden beëin
digd op de volgor.de wijze:
„De gemeente Utrecht ziet geheel af van
elk eigondoms- cf eenig ander recht op don
Vrijhof en op de kloostergangen met hst ter
rein, waarop dezo zich bevinden, en erkent
den Staat dor Nederlanden als oonigen eigonaar
van die perceelen, zonder eonige reserve hoe
genaamd.
„Da Staat verbindt zich eea doorgang voer
voetgangers langs de zuidzijde van de Dom
kerk open te houden, in den regel dagelijks
van halfacht de3 morgens tot tien uren des
avonds, on dien te onderhouden, schoon te
houden en to verlichten.
„Da gemeente Utrecht staat in vollen en
vrijen eigendom af aan den Staat der Neder
landen, die dit in eigendom aanneemt, het
gebouw, waarin thans het Leesmuseum ge
vestigd i3.
„De gemeente Utrecht verbindt zich binnen
twee jaren op hare kosten het gebouw van
het Leesmuseum te slaopen tot aan den ba-
ganen grond en het daardoor vrijkomend ter
rein ni6t klinkers te bestraten, en het be
hoorlijk onderhoud dier bestrating to haren
laste to nomen, komende de opbrengst van
de afbraak van bedoeld gebouw ten bate van
genoemde gemeente."
Deze voorwaarden zullen de hoofdpunten
uitmaken van eene te sluiten overeenkomst,
mits vóór 1 Dec. a. s. gelden voor dit onder
werp door de watgeverde macht zullen worden
toogostaan. Daarom wordt een subsichepost tot
dat einde uitgetrokken (voorloopig met 10).
Op de begrooting voor 1891 zal een bedrag
van f 7000 worden uitgetrokken, terwijl de
josteerende ƒ14,000 over de begroetingen van
1892 en 1893 zullen worden verdeeld.
Door 6en en ander wordt de loopende be
grooting verhoogd met 51 210 en hot eind
cijfer gebracht op f 10,409,180.50.
(Ter beslissing over hot beginsel wordt
voorloopig slechts 100 uitgetrokken voor
hot genoalogisch-mineralogisch laboratorium
te Leiden).
Aan de universiteit alhier zijn de volgende
examens afgolegd: hot examen volgens art. 86
der wet op het hooger onderwijs, door de
lieeren G. J. Schoute en J. A. G. Kunoman
het theoretisch geneeskundig examen, door
de hoeren B. L. Van Albada 011 G. W. Strie-
ning; het eerste natuurkundig oxamon, door
den heer A. Graftdijk; het tweede natuur
kundig examen, door den heer G. L. H. Hack
het doctoraal examen in do rechtswetenschap,
door den hoer K. J. Abring Hlngst.
Door een officier van het Indisch leger,
den lst6n luitenant J. Sanders, thans bg het
4 ie rog. inf. alhier gedetacheerd, is aanvraag
gedaan om gedurende den cursus 1890—'91
aan de Gemeente-instelling voor de opleiding
van Oost-Indische ambtenaren alhier, de col
leges te mogen volgen in de Boegineescho
taal- en letterkunde.
De heer A. Driessen, pastoor te Wgk
aan Zee, werd als zoodanig benoemd te Ilpen-
dam, terwijl in zjjne plaats is aangesteld ffs
heer D. D. Bos, kapelaan te Langeraar (Z.-H.)
Beroepen is te Haarssen ds. P. S. Bartstra,
predikant ta Wassenaar.
De Amsterdamsche gomeenteraad keurde
gisteren, zonder debat of stemming, de voor
dracht goed van het Dagel(jk3ch Bestuur om
eene leening van G millioen tegen 3'/, pet.
rente aan te gaan voor afkoop van den tol
op het Noordzee-kanaal, do overnem ng van
het Entrepotdok, den Golfbreker aan de Han
delskade, het Buitengasthuis en andere werken.
De Raad besloot verder met algemeena
stommen tot aanleg eener groentenmarkt aaa
weerszijden der Marnixslraat, waarvan da
kosten met do daaraan verbonden demping
der Elandsgracht en Looijorssloot, de verbete
ring dar Ljjnbo.anagracht en het maken van
drie bruggen op f 361,000 geraamd zijn.
Aan de naamlooze vennootschap „Electra"
is concessie verleend voor het leggen en heb
ben van electrische geleidingen enz. in geheel
de gemeente, welke vennootschap als een
heidsprijs eon maximum van 46 cents heeft
voorgesteld. Do concessie is goen monopolie,
zoodat ook ar.dero gegadigden zich op gelijke
voorwaarden, als than3 door de „Electra" aan
vaard, voor eene concessie kunnen aanmelden.
De voordracht van burg. en woths. tot
versterking van het politiepersoneel is aan
gehouden.
Naar men vernoemt, heeft do heer O. G.
Bunger.berg, directeur van het postkantoor te
Groningen, tegen 15 Nov. a. s. zijn eervol
ontslag aangevraagd.
Het voor gouvernementsrekening opne
men in opleiding van kweekelingen voor den
veeartsen(jkundigon dienst in Ned.-Indië i3
voorshands gestaakt.
Het stoomschip „Koningin Emma", van
Amsterdam naar Batavia, arriveerde 24 Sept.
te Gsrua; de „Rembrandt" vertrok 24 Sept.
van Portimao naar Amsterdamde „Zuid-
Holland", van Rotterdam naar Batavia, ver
trok 24 Sept. van Port Said.
Bij koninklijk besluit is de heer H. Beek
huis Damstó erkend en toegelaten als consul
van België te Groningen.
Benoemd tot substituut-officier van justitie
bij de arrondissements rechtbank te Leeuwar
den, mr. H. Th. Westenberg, thans ambtenaar
van het openbaar ministerie by de kanton-
gerechten in het arrondissement Almeloo.
Benoemd tot assistent aan 's Ryks Veoart-
j senüschool te Utrecht, voor het tydvak van
I 1 Oct. 1890 tot en met 30 Sept. 1S91,H. If.
Roman van E. \V E R N E R.
70;
„En op dien grond weigert ga mij dus alle
r.auero inlichtingen omtient uwe persoonlpke
aangelegenheden
„Indien gij ze verlangt neen
Eugenie scheen eenige oogenblikken met
zichzsive in strgd to zgn.
„Hebt ga de eischen van hst werkvolk van
de hand gewezen?" vroeg zij eir.deiyk.
„Wat ik ken en wat de lieden uit zich-
zeiven vroog3n, heb ik ingewilligd. Het Hart-
mau'e overdreven eischen is niets aan te
vangende opheffing van allo orde en tucht,
volslagen bandeloosheid zou er het gevolg
van zijn; er is geen denken aan, ze zelfs in
overweging te nemen. Hij had er nooit mede
voor den dag durven komen, als hy niet
wist, wat er by dezen stryd voor mg op het
spel staat."
„Wat staat er dan bg op het spel?"
vroeg Eugónii met blgkbare belangstelling.
„Uw fortuin?"
„Heer nog mgn beAaan!"
„Eu zult ge niet toegeven
„Neen."
Be jonge vrouw zig zwygend haren man
aan, dien man, die, nog goen drie maanden
geleden, goen „scène" mot haar kon verdra
gen, omdat ze zgne „zenuwen" te zeer aan-
dsed, en die nu zoo kalm een strijd onder
da oogen zag, waarmede zgn bestaan gemoeid
was. Was dat werkelijk diezelfde man?
Dat „neen" klonk onvorzettelgk, en zg
voelde dat de scherpste bedreigingen hem
niet in zgn besluit zouden doen wankelen.
„Ik vree3 dat Hartman de zaak tot het
uiterste zal drijven", merkte zij aan. „Hg
draagt u zoo'n haat toe."
Een verachtelgko glimlach vertoonde zich
om Arthur's lippen.
„Dat weet ik. Dat gevoel 13 altgd wedor-
keerig I"
Eugénie dacht aan die woest flikkeronde
oogen ginds op de hoogte, toen zg den naam
van haren echtgenoot had gsnoemd, en een
plotselinge angst overviel haar.
„Maar, Arthur, ge moet den haat van
dien man niet zoo gering achter,. Van zyne
drift is niet minder te duchten dan van zgne
geestkracht."
Arthur wierp haar een droefgeesligen
blik toe.
„Kent gy hem zoo nauwkeurig? Het is
waar, die blousohold hoeft altgd uwe bewon
dering opgewekt! Eene fraaie geestkracht,
die het onmogelijke wil doorz6tton en liever
bonderden in het ongeluk wil modesleepen,
dan naar een verstandig woord luisteren.
Maar ook Haitman kan nog wel eens een
muur vinden, waartegen hg zgne krachten
tevergeefs beproeft en zgn eigenzinnigen kop
te pletter stoot; van my ten minste zal hij
niets gedaan Urggon, al moet die strijd mijn
eigen ondorgang ten gevolge hebban."
Hg hield eensklaps zgn paard aan en ook
Eugénie deed onwillekeurig hetzelfde. Het
pad door het bosch kruiste zich bier met
eeno kromming van den rijweg en nu zagen
zg vóór zich, wat zg juist wilden vermijden,
en wel een troep mgnwerkers, die hier halt
gemaakt had on op het een of ander scheen
te wachten.
Arthur fronste hst voorhoofd.
„Het schgnt dat wg de ontmoeting met hen
toch niet kunnen ontgaan."
„Willen we omkeeren?" fluisterde thans
Eugénie.
„Het is te laat. Ze hebben ons al gezien.
We kunnen hen niet meer or.twgken en als
we omkeerden, zou men denken dat wg
vluchten. Het is erg dat wg juist te paard
zijn; dit zal hunne woede nog meer gaande
maken, maar wy mogen geene zwaklieid
toonen; we moeten er doorheen."
„En toch hebt ge die ontmoeting gevreesd?"
Arthur zag haar fier aan.
„Ik vreesde slechts dat gg ze zoudt ontmoe
ten. Nu is het niet meer te vermgden, maar
nu zgt ge althans niet meer alleen. Houd
Afra goed in bedwang en blijf dicht naast
mij. Misschien loopt alles nog zondsr bot
sing af."
Arthur had gelglc. De ontmoeting kon niet
onder erger omstandigheden plaats hebben.
De mgnwerkers waren in eene opgewonden
stemming, toornig en verbitterd door hetgeen
er bij de gzerhutten was voorgevallonreeds
begonnen de treurige gevolgen van hun vel
zet zich te openbaren, en nu zagen zy hun
cbef, die hun hunne eischen onvoorwaardelijk
bleef ontzeggen, op zgn weldoorvoed paard,
aan de zgde zyner adellgke vrouw, naar het
scheen van een pleteierritje huiswaarts kee-
rend een tergend gezicht voor menschen,
die reeds kampten mot nood en gebrek.
Een bodenkelgk gemor steeg uit da
menigte op. Reeds lieten zich half gesmoorde
bedreigingen en beioedigende uitdrukkingen
hooien.
vervolgd.)
