N\ 9332.
Uoiiclei-ilao: 24 «Juli.
A'. 1890.
^ÈÈÊTJ®}
jouraat wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Dit nommer bestaat uit TWEE
Bladen.
Leiden, 23 Juli.
LEIDSCÏÏ
DAGBLAD.
PRUS DEZER COURANT:
Toer Leiden per 3 meenden1.10.
Fresco per post1.40.
AleoDderlgke Nommera0.05.
PRIJS DER ADVBRTENTIEN:
Yen 1—6 regels ƒ1.05. Iedere regel meer/0.l7|.
Grootere letters near plaataruimto. Yoor het in-
cesseoren buiten de stad wordt 0.10 berekend.
Officieel© Kennisgeringen.
Adniissie-examen Hoogere Burger
school voor Jongens.
Burgemeester en Wethouders der ge-
mceute Leidon breDgen ter kennis van belangheb
benden dat het tweede admissio-examen
voor de Hoogere Burgerschool voor Jongens, cursus
1890'91, zal plaats hebben in liet gebouw aan de
Pieterekerkgraclit op Donderdag, Vrydag en
Zaterdag 2 8, 29 en 30 Augustus a. s.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Leiden, DE KANTER, Burgemeester.
2-3 Juli 1890. E. KIST, Secretaris.
.ftnzen tyd wordt een streven naar veel
weterij ten laste gelegd.
I Of die beschuldiging want dat bedoelt
men er in den regel mede gegrond is, zul
len wij niet beoordeelen. Maar erkend moet
toch ook worden, dat in deze dagen eene zeer
uitgebreide klasse van mannen en vrouwen,
niet uitsluitend tot den geleorden stand be-
hoorende, belangstelt in tal van zaken, die
vroegere geslachten onopgemerkt lieten voorbij
gaan, om de eenvoudige reden, dat het ontbrak
aan de allereerste begrippen, die aan zoodanige
belangstelling ten grondslag moeten liggen.
Dat ie thans geheel anders geworden; eene
gewone beschaafde opvoeding schept de be
hoefte om den kring van het weten uit te
breiden, zij het niet. door opzettelijke studie,
dan toch door inlichting te viagen wanneer
bier of daar een woord, een naam wordt aan
getroffen, op het gebied van een of ander vak
van wetenschap of kunst.
Aan deze behoefte ontleenen woordenboe
ken, als dat, waarvan de heer A. W. Sythoff
alhier de uitgave onderneemt, hun bestaans
recht.
- Het nieuwe „Woordenboek voor kennis en
kunst" zal zoowel aan den eisch van volledig
heid als aan dien van beknoptheid trachten
te voldoen. De matige prijs brengt het binnen
ieders bereik, zoodat het toegang verkrijgt in
elk gezin, waar men pr(js stelt op verstande
lijke ontwikkeling. Het poogt een antwoord
te geven op elke vraag, 'die zoowel bij den
gewonen lezer van couranten en tijdschriften
als bp den man van zaken, den handelaar,
den industrieel, den onderwijzer, den studee-
rende rijst. Ongetwijfeld zal het eene plaats
vinden op het boekenrek in de huiskamer,
om gomakkeiyk en bij elke gelegenheid te
worden geraadpleegd.
Bij de bespreking der duizenden onderwer
pen, binnen den kring dezer encyclopaedic
Vallende, trachten de deskundige bewerkers
geheel objectief te zijn, alle eenzijdigheid te
irmyden. De redactie heeft zich geenszins
>t taak ge3teld party te kiezen in den stryd
van meeningen en opvattingen op politiek
,of godsdienstig terrein, op het gebied van
letteren of kunst; zy bepaalt zich tot het
-;;luededeelen van vaststaande feiten of van
hetgeen omtrent de feiten gedacht, gezegd, ge-
schreven is. Daardoor hoopt zy haren arbeid
bruikbaar te doen zyn voor iedereen.
Meer hebben wy niet te zeggen, om deze
■nitgave "op onze landgenooten in te leiden.
IJitgever on bewerkers beoogen eene nationale
-onderneming en rekenen daarbij op aigemee-
ïen steun. Dat zy daarop aanspraak mogen
maken, blykt uit de wijze, waarop zij hunne
taak ten uitvoer brengen.
Reeds is het eerste deel verschenen, dat
daarvan het sprekendste getuigenis aflegt.
Wat de typografische zijde dezer zaak be
treft, ook daaraan is blykens dit eerste deel,
de meeste zorg gewyd. Sythoffs „Woorden
boek voor Kennis en Kunst" wordt geirukt
op goed papier, met scherpe, nieuwe Ietter,
in twee kolommen, klein, maar duidelijk
leesbaar.
Het geheels werk wordt geraamd op GO
afleveringen, ieder van zes vel druks a 25
ets. per aflev. of in 10 ingenaaide deelen a
ƒ1.50 of in 10 keurig gebonden deelen, ieder
3G vel druks of 576 pagina's bevattende,
a 1.90 per deel. In geen geval wordt den
inteekenaren voor 't geheele werk meer dan
15 ingenaaid of 19 gebonden in rekening
gebracht. Moge eene ruime inteekoning het
bewys leveren, dat men by deze uitgave niet
tevergeefs gerekend heeft op de waardeeiing
van het ontwikkeld Nederlar.dsch publiek in
Noord en Zuid.
By ministeriëele beschikking van 22 dezer
is de toelating van dr. R. Sissingh, als privaat
docent in de faculteit der wis- en natuurkunde
aan de Ryks-universiteit te Beiden, op verzoek,
ingetrokken.
Tot onderwyzer aan de Christeiyke school
op de Middelstegracht alhier is benoemd de
heer H. J. Van den Bosch, van Dedemsvaart,
die de benoeming heeft aangenomen.
By hot examen in het Engelsch, lager
onderwys, te Utrecht, is o. a. geslaagd mej.
H. M. Van der Heyde, van Leiden.
Voor de hoofdakte waren te 's-Hage 21
en 22 Juli opgeroepen en opgekomen 15man-
neiyke candidaten. Afgewezen 8teruggetrok
ken 1. Toegelaten: de heeren P. Hibma, van
Leiden; J. Rosenbach, van RotterdamA. Van
der Kooy, van Kethel; W. Dykshoorn, van
Voorburg; J. Kikkert, van Zoeterwoude, en
J. Brouwer, van Abbenes.
Do heer D. Storm, architect te Haarlem,
heeft aan den minister van waterstaat con
cessie gevraagd voor den aanleg van een
iocaalspoorwog Haarlem Zand voort, en wol
van de Leidsehe vaart bij de Leidsche straat tot
aan de R.-K kerk te Zandvoort. Aan dezen
spoorweg wenecht de heer Storm te doen aan
sluiten eene stoomtram, loopende van de
Rozenstraat by het station van den H. IJ.-Spoor-
weg met eene brug over den Kinderhuis
singel tot aan de Leidsche vaart by de
Leidschestraat.
Omtrent het bezoek van de Koningin
en het Prinsesje aan Amsterdam wordt nog
hot volgende gemeld:
Door eene dichte, juichende menigte reden
de hooge gasten van het station in open ry-
tuig in vluggen draf naar het Frederiksplein,
naar het Volkspalei3, de Veiligheidstentoon
stelling. In de sieriyke vestibule werd H. M.
ontvangen door dr. Ruysch, die de leden van
het comité, het bestuur van het Paleis enz. aan
H. M. voorstelde. Eon keurige catalogus werd
hier den vorstelyke bezoeksters aangeboden
en welwillend door dezen aanvaard. Ook eenige
schoons bouquetten worden H. M. en de Prinses
geoffreerd. Met hooge belangstelling bezich
tigde H. M. de tentoonstelling en niet minder
belang stelde de Prinses in do phonogra-
phische pop enz. Deze pop zingt het Volks
lied, gelqk het orkest het meermalen speelde.
By verschillende étalages stond H. M. met
belangstelling stil.
Nadat H. M. op geljjke wyze, door dr.
Ruysch en het comité geleid, het Paleis ver
laten had, ging men langs de Stadhouders
kade naar het Ryks-Museum. Onder het ge
juich des volks stapten H. M. en de Prinses
binnen, waar zy door den directeur, den
heer Obreen, wolkom werden goheeton. Het
bezoek gold voornamel'yk do Rembrandtzaal,
waar de „Nachtwacht" in het by'zonder hooge
aandacht trok. De burgemeester wees de
Prinses op de schoonheid van dit kunstwerk.
Ook de galerq met de historische portretten,
waaronder die van het Huis Oranje-Nassau,
werd bezichtigd, waarna de hooge bezoek
sters door den heer Obreen werden uitge-
noodigd hare handteekeningen in het Gulden
Boek van het Museum, liggende in de groote
hal op eene fraaie tafel, te plaatsen. Dit ge
schiedde. Te midden van eene breeds schare
omstanders, die geen oogen genoeg hadden
voor het Prinsesje, schreven eerst de Koningin,
toen de Frinses hare namen. De Prinses,
die zich klaarblijkelijk inspande hot zeer
netjes te doen, schreef zeer langzaam maar
met groote ronde letters alleen Wilhelhina.
Het Koningskind had eene kleur van inspan
ning gekregen, en toen het gedaan was, trok
zy met een lachje van verademing en vol
doening haren handschoen weder aan.
Spoedig daarop reed het hooge gezelschap
naar het Koninklyk Paleis, overal langs don
weg met geestdrift toegejuicht, ten gebruike
van een dejeuner. Dit dejeuner-dinatoir van
30 couverts werd in de Van-Speyckzaal ge
geven.
Terwyl het hooge gezelschap het dejeuner
gebruikte, verdrong eene groote menigte volks
zich op den Dam, waar de staf van het 7de
regiment inf. eenige nationale muzieknum
mers ten gehoore bracht.
Daar openden zich de deuren van het
balkon. De hof heeren schaarden zich, de
Koningin met de prinses verschenen. Een
juichkreet klonk door de lucht. De Koningin
neeg, de Prinses wuifde vriendelyk en aan
vallig.
Te 1.25 reden de Koningin en de Prinses
opnieuw uit. De schuttery-muziek speelde het
Wilhelmus.
Langs het Damrak begaf zich de konink
lijke stoet naar het gebouw der Maat-
schappy „Nederland." Ook hier waren zeer
vele autoriteiten, als de meeste Raadsleden,
leden van Provinciale Staten. De Koningin
schreed door eene haag Indische jongens naar
het O.-I. schip „Both", waarna een klein stoom
bootje, de ,Cerea", werd beklommen, waar
mede een tochtje door het IJ werd gemaakt,
terwyl eene boot met muziek vooropging.
Het watertochtje, dat tot halfvier duurde,
werd door fraai weder beguustigd. Het IJ
leverde een schoon gezicht op. Van de tal-
ryke vaartuigen, geheel in vlaggendos, -wer
den herhaaldelijk saluutschoten gelost, vele
ranke bootjes en gieken omstuwden het vaar
tuig van de vorstelyke bezoeksters.
De „Rotterdam" had een muziekgezelschap
aan boord, en terwyl de „Ceres" er voorby
voer, paradeerden de matrozen in het want en
hief de muziek de volksliederen aan. De „Ceres"
draaide by en de vorstelyke bezoeksters bega
ven zich nu, langs de staatsietrap, aan boord
van de „Rotterdam", waar de koninklyke
standaard met den wimpel der Koningin werd
goheschen, en de Koningin door mej. Wiersma
een ruiker werd aangeboden.
Na nog een tochtje op het IJ langs den
torpedosnosr gemaakt te hebben, werd de
„Ceres" vastgelegd aan den steiger. Toen ge
bruikten de vorstelyke personen in de prachtig
met bloemen versierde kajuit van de „Ceres"
eenige veiverschingen, waarna de Koningin
en het Prinsesje zich aan boord begaven van
de „Prins Willem II", van den N.W.-I. Mail
dienst, waar zy door de directie ontvangen
werden.
Hier bleven de doorluchtige personen slechts
kort. Spoedig begaven zy zich in de konink
lyke rytuigen om langs de Prins-Hendrikkade
een bezoek te brengen aan het Aquarium
van „Artis".
Na deze instelling met groote ingenomen
heid te hebben bezichtigd, werd de rijtoer,
ook door de Jodenbuurten, hervat, nu naar
hot station, van waar het hooge gezelschap
te kwart over vieren naar het Loo terugkeerde.
Overal langs de straten werden de Koningin
en het Prinsesje luide toegejuicht en by het
vertrek betuigde Ilave Majesteit den burge
meester in hartelyko woorden hare ingenomen
heid met de ontvangst, welke Amsterdam
Haar en der Prinses had bereid.
De heer M. G. Just de ia Paisières, con
troleur der directe belastingen enz., te Delft,
ho6ft eervol ontslag uit zyne betrekking aan
gevraagd, met hot doel zich in het buitenland
te vestigen.
Tot penningmeester der waterschappen
Broekveldcn en Yekenbroek, onder Reeuwyk,
is benoemd de heer A. Van Spengen, te Zwam-
mordam.
By Zyner Majesteits besluit van 20 dezer
is aan mr. J. Van der Feen, op zyn verzoek,
met ingang van 1 October 1890, eervol ont
slag verleend als raadsheer in het gerechtshof
te Amsterdam, onder dankbetuiging voor de
vele diensten, door hem in verschillende rech-
terlyke betrekkingen bewezen.
Het stoomschip „Burgemeester Den Tex",
van Batavia naar Amsterdam, is 22 Juli Sagres
gepasseerd; da „KoDingin Emma", van Batavia
naar Amsterdam, vertrok 22 Juli van Aden
de „Prinses Amalia", van Amsterdam naar
Batavia, vertrok 22 Juli van Southampton;
de „Spaarndam", van Nieuw-York naar Rot
terdam, passeerde 22 Juli Scilly; de „Edam"
is 21 Juli van Rotterdam te Montevideo aan
gekomen.
De gewone audiöntie van den minister
van oorlog zal op Donderdag den 24sten
dezer niet plaats hebben.
By koninklyk besluit van 20 dezer is da
met verlof hier te lande aanwezige luitenant
kolonel der infanterie van het leger in Nederl.-
Indië J. H. Heyl, ter zake van lichaamsge
breken, bekomen ten gevolge van verwonding
in den strijd, met ingang van 1 Augustus 1890,
eervol uit Zr. Ms. militairen dienst ontslagen,
met toekenning van pensioen.
Pensioen verleend aan: R. Rykens, zicli
schry vende R. R. Rijkens, voormalig directeur
der Rykskwoekschool voor onderwyzers te
Nymegen, ƒ2020; J. H. Droste, commies ter
provinciale griffie van Noord-Holland, 1467
dr. J. L. Marre3, conrector aan het gymnasium
te Maastricht ƒ1713.
In zyn rang en anciënniteit overgeplaatst by
het wapen der koninklyke marechaussee, en
wel by de 1ste divisie, de eorste luitenant
T. X. L. Schoenmaeckors, van het 3de regi
ment veid artillerie.
By het personeel van den geneeskundigen
dienst der landmacht benoemd, tot militair
apotheker der late klasse, de militair apo
theker der 2de klasse J. L. Van Wermes-
kerken, van dat personeel.
Gomengd N/ieuw».
De kermis, tot nog toe door voojr
Leidsche kermis fraai weder begunstigd, was
gisteren in vollen gang. Zoowel binnens- als
buitenshuis en buitenstents vermaakte men
zich.
Do Schouwburgloge der heeren gebroeders
A. Van Lier was nog beter bezet dan den
vorigen avond. „De Jonge Garde" was weer
in staat velen tot lachen en uitbundig applaus
te vervoeren. Als kermisstuk mist de Gr.rde
het beoogde doel niet.
Aan hot Feestgebouw op het Van-der-Werf-
park werd ook meer bezook gebracht dan
Maandagavond. Hetzelfde gezelschap trad er
met eenigszins gewyzigd programma op en het
mocht by vernieuwing loon naar werk ont
vangen.
Dit was ook hedennamiddag het geval op
de nu door leden van het gezelschap zelf ge
geven matinee, welke mede reeds beter dan den
vorigen dag bezocht werd, terwyl de uitvoe
ring van morgenavond met een bal zal beslo
ten worden.
In onderscheidene cafó's, o. a. in dat van
don heer Hfinnekens, op de Beestenmarkt,
van den heer Ephralm, op de Haarlemmer
straat en van der. heer Coster, in de Paarden-
stoeg, werd door menigeen geluisterd naar
den zang van zangeressen en gezien naar
allerhande verrichtingen van op het tooneel
verschynende zoo vrouwelijke als mannelyke
personen, handig in allerlei zaken, rad van
tong, geestig en vlug van bewegingen,
monschen van niet dezelfde bewegingen als
gervone stervelingen en daardoor byzonder-
heden.
Liet men zich des daags photografeeren,
het voorrecht genieter.de zich dado'yk kant
