HH. Hoteliers, Restauratie- en Koffiehuis-houders
PANORAMA,
J. VAN DER STOK, Donkersteeg.
EBRs. BELT,
N°. 9304.
Vrijdag 20 Juni.
Ak 1890.
feze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Nieuwe Rijn 43,
Solide qualiteit.
Behangerij. Stoffeerderij.
Het Varkens-Elixer
München en Omstreken
en de Passiespelen
5. Hoogstraat 5.
Frambozen-Limonade,
Citroen-Limonade,
Limonade-Sap,
5.
J. H. Dijkhuis.
Hoogstraat
5.
Frambozen- en Citroen-
Limonade-Siroop,
Firma C. WILLEBRANDS,
NIEUWE RIJN 99.
wordt beleefdelijk verzocht, bestellingen op GLASWERK, SERVIES-, TAFEL
GOED en WASCHSTELLEN enz., benoodigd voor de aanstaande feesten, zoo
spoedig mogelijk te doen. Deze artikelen worden tegen fabrieksprijzen geleverd en
zijn ook in huur verkrijgbaar.
Ook worden MESSEN, LEPELS en VORKEN, waarvan eene groote partij
in verschillende qualiteiten voorhanden is, tegen zeer billijke prijzen geleverd, en
verhuurd.
LEIDSCÏÏ
DAÖBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voer Leiden per 8 maanden1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommers0.05.
PRIJS DER ADYERTENTIEN:
Van 16 regels ƒ1.05. Iedere regel meer/0.17fc.
Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het in-
casseeren buiten de stad wordt 0.10 berekend.
KOLONIËN.
BATAVIA, 12 tot 14 Mei. {Vervolg.)
Omtrent don toeatand in hot Edisohe deelt
de „Deli-Crt." van 17 dezer het volgende mede:
De Atjehers zijn, zooals reeds gemeld is, terug
en zitten thans hoogerop van do heuvels van
waar ze eerst verjaagd werden. Hunne stel
lingen zyn zeer goed gokozen; het is wel
dagelijks een gepof tussohen hen en de lie
den van den Radjah, maar veel kwaad doen
heide partijen elkaar niet. De versterking van
het garnizoen, uit Kotta-Radja gezonden, staat
onder bevel van overste Helderman en ook de
waarnemende assistent-resident Yan Assen is
ter plaatse.
Wat nu? Die vraag wordt overal vernomen
en er een passend antwoord op te vinden,
zal zeer moeilijk blijken. De positie, welke de
vijand op tamelijk steile heuvels heeft ingeno
men, is met zware opofferingen wel te nemen,
niemand die daaraan twijfelt, al zal de strijd
in oen zeer geaccidenteerd terrein ons duur
te staan komen; maar wat dan? Wanneer wij
den vijand vandaag verjaagd hebben, komt
hij over een paar dagen terug.
Is het resultaat eener overwinning dus van
genoeg beteekenis om de verliezen, welke wij
zullen lijden, te rechtvaardigen In het eerst
schijnt het "idee te zijn geweest er maar op
los te gaan en waren er reeds maatregelen
voor genomen, maar na kort beraad is men
daarvan toch teruggekomen. Den vyand laten
verontrusten door de Ediërs, en met de troe
pen eene afwachtende houding aannemen is
hij uitstek geschikt om uf zeer ongunstig of
tamelijk onverschillg te worden beoordeeld.
De onverschilligen, die er geene drukte over
willen maken, hopen dat de Atjehers van
zelf weer uit Edi zullen aftrekken, daartoe
gedwongen door het verloopen hunner strij
ders, hetzij door tweedracht onder de aan
voerders, hetzjj uit gebrek aan ammunitie,
■gold en proviand. Zoo iets is reeds meer voor
gekomen en voor die speculatie is dus we i
iets te zeggen. Haar als het nu niet gebeurt,
sis do vijand zich moer en meer versterkt;
als zijn inval nog meer dan thans het ka
rakter verkrijgt van eene stabiele vestiging,
lioe dan?
Dat ons prestige op do andere kustplaatsen
geheel verloren gaat, als wij, door welke re
denen ook, gedwongen zjjn ons bij zoo'n toe
stand in Edi te moeten neerleggen, is vrij
duidelijk en daarom mag wel bedacht wor
den dat het niet-aannomen eener aanvallende
houding het vertrouwen dor Maleiscbe bevol
king in onze macht zal schaden. Dat het be
stuur niet op rozen slaapt, is dus nogal dui
delijk het is een slingeren tusschen „vechten
of niet vechten."
Raadzaam is het echter dat er eene afge
bakende gedragslijn worde vastgesteld en op
gevolgd dat vandaag niet worde te niet ge
daan wat gisteren besloten is. In alle zaken,
Atjeh betreffende, is zulk eene stelselloosheid
de aanleiding geweest dat wü op den duur
eene groote macht moesten ontwikkelen waar
wij in den beginne met betrekkelijk geringe
inspanhing meester van den toestand hadden
kunnen blijven.
De verhouding met T. Tjik is volkomen
in orde; dat hij echter niet meer by machte
is de vijanden uit zijn land te verdreven, is
een feit. Gebrek aan macht en invloed heeft
hieraan schuld. Finantiëel heeft hy zich aan
de safe side weten te brengen en zyne
gelden, in de Straits aangelegd, verzekeren
hem een rustigen ouden dag als het in Ed
misloopt. Onze bondgenoot hoeft dus minder
te verliezen dan wy; dat maakt de alliantie
voor ons niet beter.
Van verdachte Atjehers, die hier en daar
rondzwerven, werd tot heden nog niets ver
nomen. Informaties aan het bestuur te ver
schaffen zoodra er op de grens-estates iets
verdachts vernomen wordt, is een voornaam
middel om verrassingen te voorkomen.
[Uit latere telegrammen weten onze lezers
reeds, dat onze troepen in Edi inmiddels zyn
slaags geweest.]
De „Straits Independent" van 10 dezer
meldt het volgende omtrent den toestand
in Edi:
„De Atjehers gaan voort met het bestoken
der Hollanders en scliynen besloten hen uit
die plaats te verdryven. Gelukkig voor de
Hollanders is de vyand wel dapper, doch
slecht gewapend, anders zou hy hen eene
harde noot te kraken geven.
„Byna dagelyks wordt op 't een of ander
punt gevochten en gewoonlyk is het voor
deel aan de zijde van de Hollanders, die
zich in hunne stellingen weten te handhaven.
„Lieden, die kortelings Edi verlieten, be
weren dat de Atjehers overtuigd zyn, dat
zy do Hollanders binnen drie maanden uit
Sumatra verjagen zouden, als zij slechts over
een voldoend aantal achterladers en patronen
konden beschikken."
De „Deli-Crt." toekent hierby het vol
gende aan
Ah is een leelijk woordje en heeft al
menigeen veel verdriet bezorgd 1 Behalve de
noodige achterladers zullen er nog wel een
paar kleinigheden noodig blijken te zyn voor
het bereiken van dat doel.
Bovenstaande bewering van lieden (At
jehers?), die zoo kersversch uit die vroeger
zoo bloeiende plaats komen, is echter eene
les te meer om de blokkade der kust zoo
streng mogelyk te doen zyn.
Onder nadere goedkeuring der Regeering
in Nederland is door den gouverneur-generaal
machtiging verleend om te Atjeh een corps
marechaussee te voet op te richten. Dat corps
zal door een kapitein van het leger worden
gecommandeerd, aan wien een luitenant wordt
toegevoegd; met uitzondering van twaalf
Europeesche sergeanten, is het corps geheel
samengesteld uit inlandscho militairen, die uit
het leger daarby worden overgeplaatst. De
sterkte aan inlandsche onderofficieren en min
deren bedraagt 204 man.
Daar het corps uitsluitend bestemd is om
zoowel over dag als by nacht voor de veilig
heid binnen onze stelling in Groot-Atjeh te
waken, is de bewapening ingericht op het
leveren van gevechten op kleine schaal, en
bestaat deze uit eene cavalerie-karabyn met
bajonet, een kapmes, een klewang, een kris
en een patroonzak.
De marechaussees zyn gekleed als de infan
terie, doch hebben op den kraag en de op
slagen van de jas een belegsel van geel laken
zy genieten eene hoogere bezoldiging dan by
het leger en hebben eenige meerdere voor
rechten dan de gewone militairen.
De oprichting van dit corps zal aan do
overige troepen in Atjeh wat meer rust be
zorgen, hen doen vryioopen van herhaaldelyke
nachtelyke patrouilles enz., terwyl de vyand
spoedig zal opmerken dat hy zich ook de*
nachts niet meer ongestraft binnen onze linie
zal kunnen bewegen, hetgeen de veiligheid
belangryk zal vermeerderen.
Tot belooning van flinke daden en tot prik
keling van den ondernemingsgeest beschikt
de gouverneur van Atjeh jaarlyks over twaalf
honderd gulden. (Bat. Nbl.)
Men schryft uit Atjeh, dat de hoofd-
onderwyzer aan de openbare 2de lagere school
te Kota-Radja C. Van der Wende, het ver
zoek heeft gedaan om een tweejarig verlof
naar Europa wegens moor dan 15-jarigen
dienst.
De sergeant D., van de artillerie te
Batavia, heeft zich door vergiftiging van het
leven beroofd. Hy heeft een brief achterge
laten, waarin hy als reden van deze wanhopige
daad opgeeft de voortdurende onheusche be
jegening, welke hy van een zyner onmiddol-
lyke superieuren moest ondervinden.
Zaterdagnacht werd er door eene gewa
pende bende, sterk ongeveer 20 man, geket-
joed by den chinees Entjek Theng op kam
pong Doerie (by Batavia).
De bende, die met flambauwen kwam aan
zetten, omsingelde het huis zoodanig, dat geen
der bewoners vluchten kon, rameide daarna
de deuren open, dreigde toen den huisheer
en zyne huisgenooten te zullen dooden, zoo
er iemand zich verzette, en ging tóen aan
het snuffelen in kasten en laden.
Met een goeden buit trok de bende weer
ongemoeid af.
De politie doet in deze zaak onderzoek,
maar is de ketjoes nog niet op het spoor.
By de Regeering is een voorstel in bo-
handeling tot uitbreiding van het personeel
van het kadaster, waarmede verband houdt
eene groote uitbreiding der werkzaamheden
by dien tak van dienst.
Aan het Opperbestuur zullen gelden worden
gevraagd om het minder personeel in dienst
te stellen.
Beter laat dan nooit, mag men zeggen,
hu de regeering last heeft gegeven tot het
doen van opnemingen om Groot-Atjeh telo-
graphisch over Edi met Deli (Medan) te ver
binden. Gedurende 17 jaren, dat wy daar
aan het oorlogvoeren zyn, heeft ons gouver
nement slechts door stoomschepen over Pe-
nang met het bestuur te Atjeh telegraphisch
in verbinding gestaan.
Het besluit, eindeiyk die tekortkoming
eens te gaan herstellen, is dus wel do moeite
waard om te worden vermeld in eene In
dische kroniek. (Loc.)
Opgave der paaeagiera, naar Nederland vertrokken
per Ned. ea. „Noord-Holland," kapt. P. Do Goede:
Gop. resident van Banjoemaa rar. L. J. Solleger,
echtg. en 3 kind.; gep. ing. l9te kl. W. F. Vogelzang,
echtg. en 3 kind.; kapt. der genie E. TieleDiua
Kruijthoff, echtg. en 2 kind.gop. kapt. inf. J. E.
J. Den Berger, echtg. en 2 kind.gop. off. van gez.
lete kl. E. H. Bimmerman en echtg.; mevr. M. E.
Wastenecker, geb. Bruijn Van Roaenburg; off. van
gez. late kl. F. J. A. Waezak, gozagh. 2de kl. bij do
Gouv.-marine W. C. Meijer en echtg., 2de commies
op het ree.-kantoor te Palembang J. C. Bruijninga
en echtg., contr. late kl. bij het Binnonl. Bestuur
S. Van Hamel, mej. J. E. Cook, 1ste luit. inf. H. J,
Laarhuis, luit. ter zee 2de ki. G. Van de Pol, de beer
G. Van dor Want, jongeheer Goring, benevens Zr. Me.
troepen en schepelingen.
Woerden, 18 Juni. Kaas. De aanvoer ter markt op
heden bedroeg 229 partijen; prys van Goudscho lsto
soort ƒ25 a ƒ29.2de soort ƒ20 a ƒ24, zwaardere
ƒ30 a f—Derby 27 a Edammer 23.— a
per 50 KG. Handel vrij vlug.
LEIDEJf,
TAPIJTHANDEL enz.
<nJro©4s<© kenze.
Laagste prijzen.
Gróótste LicKtkracht Veiligste.
J. 1 CKEYGHTON, AALMARKT Zö
wordt aangewend tot voorbehoed- en tevens
tot geneesmiddel voor Varkens. Verkrygbaar by
C. XA.GTEGAAI, Jr., Al fen a/d. Rijn.
Ontdekking. Geen Atsthnm.
k Benauwdheid, Zinking noch Hoest
■meer.—Bekroningen: Zilv. en Gou-
"den Med. en buiten concours. Aan-
wyzingengroftsenAaMco.Schryven
*&n het adres: Dr. C*1. CLERY, te Marseille.
fPrankryk),
Steenschuur 1ST o. 11.
Entree 25 Os. - Hinderen ld Cts.
TOT ETST MET ZATERDAG:
te Oberammergau.
BIJ
1/1 flesch ƒ0.70. 1/2 flesch ƒ0.35.
Be flesschen zijn goed maathoudend.
VERKRIJGBAAR BIJ:
