DAGBLAD.
N°. 9300.
Maandas; ÏO «Juni.
A*. 1890.
(Courant wordt dagdijks, met uitzondering
van cZon- en feestdagen, uitgegeven.
Leiden, 14 Juni.
Feuilleton.
Het Roode Testament.
FBUB DEZER COURANT:
Toor loeiden per 3 maanden1.10.
Franco per poet1.40.
Afzonderlijke Nommers.0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIES
Van 1—6 regels 1.05. Iedore regel moer/0.174
Grootere lettere naar plaatsruimte. Yoor het la
cae8eeren buiten de stad wordt 0.10 berekend
Het was zeker eene goede gedachte van
den ondernemer van het Panorama op het
Steenschuur alhier, om, nu de passiespelen
te Oberammergau in Tollen gang z(jn, daar
van eveneens eene reeks afbeeldingen ter
bezichtiging te stellen.
Naar men weet, beteekent het woord passie
lijden (van Christus)duidt het ook den tijd
aan, waarin over de lijdensgeschiedenis ge
preekt wordt, en zijn de passiespelen gees
telijke drama's, welke in de middeleeuwen
op vele plaatsen op Goeden Vrijdag werden
opgevoerd. Zjj droegen ook wel den naam
van „mysterie-spelen", doch geraakten vooral
na de Hervorming in onbruik. Die nog bleven
bestaan, kwamen wegens hunne eenvoudig
heid en ruwheid zoozeer ten achteren bij de
vooruitschrijdende beschaving, dat zij meer
en meer verdwenen.
Ten tijde van Karei Theodoor en Max
Joseph I werden de passiespelen in Beieren
verboden; doch men maakte eene uitzonde
ring met Oberammergau, en de passiespelen
aldaar hebben in de laatste jaren veler aan
dacht tot zich getrokken. De gemeente had
in 1633 bij eene heerschende ziekte de gelofte
gedaan, dat zij bij het wijken van dien geesel
het lijden en sterven des Verlossers drama
tisch zou voorstellen. Dit geschiedde, en
koning Max veroorloofde het, dat men daar
mede zou voortgaan na eene omwerking van
den tekst.
Die omwerking kwam tot stand door Oth-
mar Weisz, een voormalig Benedictijner
monnik en in 1843 als pastoor te Jesenwang
overleden, terwijl de onderwijzer van Ober
ammergau, Rochus Dodler genaamd, de mu
ziek voor den nieuwen tekst componeerde.
Het geheel, aan de Evangelische verhalen
ontleend, maakt een diepen indruk.
Meer en meer verschenen er toeschouwers
uit alle oorden van Europa, zoodat ook de
beste krachten aan de uitvoering werden
besteed. Intusschen lieten zich de dorpsbe
woners het werk niet uit de handen nemen.
De uitvoering is toevertrouwd aan eene com
missie, en deze verdeelt de rollen, van welke
sommige erfljjk zjjn in bepaalde geslachten.
Het tooneel is zeer ruim; het is opgesla
gen op eene weide, en de grazige heuvels
van den omtrek dienen er tot zitplaats voor
de toeschouwers, wier aantal wel eens 6000
bedraagt.
De passiespolen te Oberammergait worden
om de 10 jaren gevierd. In 1870 was men er
pas mede begonnen, toen de Duitsch-Fransche
oorlog uitbarstte, en eerst in het volgende
jaar kon men ze voortzetten. Dit geschiedt
in den daartoe bestemden zomer op iederen
Zondag, en elke voorstelling duurt 9 uren.
Na afloop van alle voorstellingen ontvangen
de voorstellers eens billijke schadeloosstelling,
en wat er voorts van de inkomsten overschiet,
wordt ten nutte der gemeente aangewend.
Het dorp Oberammergau ontleent zjjn naam
aan den Ammer, eene rivier in Beieren, welke
zich ontlast in den Isar, na het Ammermeer
en het Ammerdal in de Ammergau doorstroomd
te hebben. In dat dal ligt het om zjjne passie
spelen bekende dorp.
Het is dus natuurlijk dat ook in de nieuwe
serie, welke morgen in het Panorama geopend
wordt, wederom, evenals eene vorige maal,
merkwaardige gezichten van Beieren zelf, nu
van München en omstreken, zullen te aan
schouwen worden gegeven
De afdeoling Leiden en Omstreken der
Nederlandsche Maatschappij v°ot Tuinbouw
en Plantkunde heeft tot candidaten voor het
hoofdbestuur gekozen do heeren W. A. Viruly
Verbrugge, lid van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal, te Botterdam, als voorzitter,
dr. H. Boursse Wils alhier, J. D. Speet, wet
houder der gemeente Leiderdorp, en H. Groene-
wegen, lid der firma Groenewegen Co., te
Amsterdam, als leden.
Gedurende de tweede helft der maand
Mei zijn aan het postkantoor alhier bezorgd do
volgende brieven, welke, wegens onbekend
heid der geadresseerden, niet besteld konden
worden. Rakkaart, Alkmaar; G. E. Dücker,
ArnhemH. G. M. Knaapen, Bredamevr.
Dee, Dordrecht; wed. Joha, Celina Bourdier,
H. De Koster, 's-Gravenhage; M. Cleuters,
Maastricht; H. Hoogendoorn, Rijswijk; D.
Helder, RotterdamJ. Yan den Broeken,
Rozendaal; P. P. L. Verner, De Wringen,
Utrecht; Briefkaarten: J. Schaap, Bent-
huijzen; G. T. H. Walther, 's-Gravenhage;
A. Verhagen, Haarlem; Ouderkerk, Nieuwer-
kerk, L. Yan Houten, niet vermeld.
Brieven, verzonden geweest naar Duitseb-
land: wed. Krieger, Brandenburg; naar
Indiu: A. P. Van Deinse, Bandjermassin
naar Italië: L. Arduin, Turin.
De dirigeerendo officier van gezondheid
l8te kl. bij de zeemacht B. H. Thomson, uit
Oost-Indio in Nederland teruggekeerd, is op
non-acliviteit gesteld.
Door Z. M. is benoemd bij het personeel
van den geneeskundigen dienst der landmacht,
tot off. van gez. der 1ste kl. de off. van gez.
ROHAN VAN
1ATIER DE JIOSTÉPIS.
152)
„Ik zal blijven volhouden, dat deze courant
liegt, tenzij nion het tegendeel kan be
wijzen."
„Maar mjjn zoon is toch verdwenen."
„Sedert wanneer?"
„Sedert gisteravond. Hij is om halfacht
naar den schouwburg gegaan en nog niet
teruggekeerd."
„En gelooft u daarom, dat uw zoon ver
moord is? Waarschijnlijk heeft by den nacht
bjj zijne vrienden doorgebracht."
„Mijn zoon is nog nooit een nacht buiten
mijn huis geweest, zonder dat ik er van
wist, maar gesteld, dat zulks vannacht het
geval geweest ware, dan zou hjj toch van
morgen teruggekeerd zijn. Ik heb aan den
schouwburg doen informeeren, maar men
verzekerde dat mijn zoon reeds vóór het
einde van de voorstelling was heengegaan.
Toen las ik toevallig deze courant en het
geen daarin vermeld staat heeft mij hl doo-
delijkien angst gebracht."
„Inderdaad, mevrouw, uw vermoeden is
gerechtvaardigd, maar hecht aan dit blad
niet te veel geloof."
„Gelooft u dan dat u dit bericht kan logen
straffen?"
„Ik geloof ten minste dat de feiten zeer
overdreven zijn."
„O, Excellentie, ik bezweer u, in naam van
mijn zoon, dien ik op dit oogenblik als een
dootle beween, onderzoek toch in hoeverre
dit blad waarheid schrijft."
„Dat is mijn plicht, mevrouw, en dien wil
ik tot in de kleinste bijzonderheden ver
vullen. Als deze courant waarheid gesproken
heeft, dan zal ik de ambtenaren gestreng
straffer., die hun plicht hebben verzaaktheeft
zjj daarentegen gelogen, dan zal er onmiddel
lijk eene vervolging tegen hare redactie wor
den ingesteld. De pers is vrjj om alles te ver
melden, maar niet om personen te belasteren."
Do minister belde, waarop de deurwaarder
verscheen.
„Laat onmiddellijk mijn rijtuig voorkomen 1"
beval de minister.
„Wees zoo goed mij naar de prefectuur
van politie te vergezellen, mevrouw de gravin.
Wij zullen spoedig weten, in hoeverre de
geruchten, welke u zoo verontrust hebben,
waarheid bevatten."
der 2de kl. dr. H. Zeehuisen, van dat personeel.
Aanstaanden Zondag, des namiddags
te twee uren, zal voor de Hervormde gemeente
te Warmond optreden ds. Ruisch, predikant
te Oegstgeest.
Ds. P. N. Gijsman, pred. te Zoeterwoude,
heeft voor de benoeming tot directeur van
het op te richten „Te Huis" voor aanstaande
predikanten te Amersfoort bedankt.
--Volgens de „N. Br. Crt." zal er te Breda
geene kazerne voor de marechaussee worden
gebouwd.
De heer H. Vleeschhouwer, student in de
theologie aan het Israël, seminarium te Am
sterdam, werd door den operrabyn uit Fries
land, ad interim voor Overijsel, dr. Wagenaar
te Leeuwarden, heden voor eene stampvolle
kerk plechtig als leeraar der Israël. Gem. te
Deventer geïnstalleerd.
Wij moeten afscheid gaan nemen van
een groot aantal onzer vrienden, die gedurende
zoovele jaren onzen administratieven arbeid
hebben verlicht, die, wegens de accuratesse
en de welwillendheid, waarmede z(j over het
algemeen hun werk verrichtten, het ons zoo
aangenaam maakten, met hen te handelen.
Het zijn de heeren postdirecteuren, die, hoewel
niet officieel, toch feitelijk z(jn afgetreden als
onze agenten door geheel Nederland. De Staat
is tus8Chonbeide getreden, zoodat de post
kantoren nu niet meer de enkele procenten
zeiven mogen behouden, die het beheer der
dagbladen afwierp. Wel zijn de ambtenaren
finantiëel schadeloos gesteld, doch de vriend
schapsband is gebrokende handel in dag
bladen aan de postkantoren is geknakt, door
de enkele bepaling, dat het abonnementsgeld
vooruit moet worden betaald, dat op bijzonder
verlangen de ambtenaren zich met de bezor
ging van bladen moeten belasten.
Wie zal zich gaarne een brevet van onsoli-
diteit zien uitgereikt, doordat het geld voor
uit moet worden betaald?
Wie gaat iedere drie maanden het post
kantoor uitnoodigon zjjn blad te blijven zenden?
Hoe spoedig zullen de heeren postambte
naren niet inzien, dat zjj met het verzoek:
„Och, mijnheer, schrijf u den postwissel maar
zelf' veel moeite en administratieve werk
zaamheden uitsparen en zoo zal allengs de
connectie, die jaren lang voor beiden zulke
voordeelen afwierp, gegrond op soliditeit en
accurate bediening, weldra geheel afsterven.
Waar andere landen het bewijs leveren, dat
een innig verband tusschen de post en de dag
bladen in het algemeen belang is, daar is
Nederland weder op den weg der reactie,
Een oogenblik later kwam de deurwaarder
weder terug.
„Het rijtuig van Zjjne Excellentie is voor",
zeide hij.
De minister bood der gravin z(jn arm aan,
voerde haar naar het rjjtuig en hielp haar
bjj het instappen.
„Naar de prefectuur van politie", beval hjj
den koetsier.
Het rijtuig reed pijlsnel voort.
XLIX.
Raymond Fromental had het bureel van
de prefectuur nog niet verlaten, toen de brief
van het ministerie gebracht werd, waarbij
hem volkomen vrijheid werd geschonken.
De prefect verbleekte, toen hij den brief
doorlas.
„Vrij", mompelde de prefect, „geheel vrjj;
hij kan den dienst dor politie terstond ver
laten, en dat juist nu. Men ontneemt mij
mijn besten beambte op het oogenblik, dat hij
dringend noodig is."
Raymond zag wel aan het gelaat van den
prefect dat het geene aangename tijding was,
welke hem gebracht werd.
„Yraagt de minister van justitie u reeds
om opheldering, mijnheer de prefect?" vroeg
bjj na een oogenblik.
wellicht zonder het te willen, dan toch door
onhandigheid der hoogere administratie.
Een enkel woord van dank voor de bewe
zen diensten aan heeren postdirecteuren moest
ons toch uit de pen. Tot weerziensWellicht
reiken wjj elkaar later nog eens de hand.
De gezant van Frankrijk, de heer Le Grand,
is heden naar Parijs vertrokken en wordt tegen
het einde van de volgende week in de residentie
terugverwacht.
De leden van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal, die tot het college van com
missarissen behooren van de Spoorwegmaat
schappijen, welke betrokken zijn b(j de thans
in behandeling zijnde wetsvoordracht betref
fende de spoorwegovereenkomsten, wonen de
zittingen der Kamer niet by. (D. v.
Het stoomschip „Amsterdam" arriveerde
13 Juni te Nieuw-York; de „Borneo" arri
veerde 13 Juni van West-Indië te Nieuw-York
de „Zeeland," van Batavia naar Rotterdam,
is 13 Juni Gibraltar gepasseerd; de „Gelder
land," van Java naar Rotterdam, vertrok 13
Juni van Port-Said; de „Utrecht" arriveerde
13 Juni van Rotterdam te Bataviade „Celebes"
arriveerde 14 Juni van Amsterdam te Bata
via; de „Prins Alexander," van Batavia naar
Amsterdam, arriveerde 13 Juni te Suez.
Z. M. heeft benoemd: tot lid en voor
zitter der commissie, die gedurende één jaar,
met ingang van 1 Augustus 1890, belast zal
zjjn met het afnemen van de wis en letter
kundige examens, vermeld in art. 2 van Zr. Ms.
besluit van 1'2 Febr. 1879 (Stbl. No. 35),
dr. H. Van de Stadt, directeur der H. B.-School
met 5-jarigen cursus te Arnhem; tot lid en
sscretaris W. Van Roekei, leeraar aan de
ambachtsschool te Arnhemtot ledendr.
G. J. Michaëlis, leeraar aan de H. B.School
met 5-jarigen cursus te Arnhem; dr. H. P.
J. Stenfert Kroese, leeraar aan het gymn. te
ArnhemM. Leopold, directeur der kweeksch.
voor onderwijzeressen te Arnhem; E. E. B.
Lacomblé, leeraar aan de H. B. School met
5-jarigen cursus te Arnhem; M. Van West-
rienen, leeraar aan het gymn. en de H. B.
School met 5-jarigen cursus te Arnhem; tot
plaatsvervangende ledenJ. Van Dam, leeraar
aan de Rijkslandbouwschool te Wageningen
dr. J. Th. Cattie, leeraar aan de H. B.-School
met 5-jarigen cursus te Arnhem; A. L. De
Leeuw, hoofd eener bijz. school voor uitge
breid lager onderwijs te ArnhemG. Velder-
man, leeraar aan de H. B.-School met 5 jarigen
cursus te Arnhem F. L. Faisely en Ch. Altena,
leeraren aan het gymnasium en de H. B.
School met 5-jarigen cursus te Nijmegen.
„Neen, Raymond, de minister schijnt nog
onbekend met dat couranten-artikel te zijn."
„Het is toch zeker geene aangename tijding,
welke u hebt gelezen."
„Neen, het is zelfs eene noodlottige tijding,
althans voor mjj. Lees zelf, Raymond, het
betreft u."
Raymond verslond den inhoud van den brief
met zijne oogen.
„Vrij!" juichte hij, „ik ben vrij; thans
kan ik mij geheel aan mijn zoon wijden. Ik
zal hem niet meer behoeven te verlatenein
delijk is de wenach vervuld, dien ik zoovele
jaren heb gekoesterd. O, mijnheer de prefect,
aan u ben ik dit geluk verschuldigd, heb
dank daarvoor!"
„Gevoel je werkelijk dankbaarheid jegens
mij, Raymond?" vroeg de prefect.
„Zeker, mijnheer, hoe kunt u daaraan nog
twijfelen?"
„En zult ge van je genade gebruik maken
en den dienst verlaten?"
„Ja, mijnheer, voortaan leef ik alleen voor
mijn zoon; mjjn levensdoel zal z(jn hem ge
lukkig te maken."
„En verlaat je mij juist nu ik zooveel be
hoefte aan je heb?"
(IFordf t'ervolqó.)
