N°. 9181.
Donderdag 33 Januari.
A°. 1890.
<§eze jouraat wordt dagelijks, met uitzondering
van fpn- en feestdagen, uitgegeven
Feuilleton.
Een toclit vóór zonsopgang.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT.
f«t Lelde» p.r 9 mjuadea1./».
Fr.Dco por poet1.49.
AfMcleriyke Romm.ro0.04.
Gemengd INieuws.
Men schrijft ons heden uit Zoe-
terwoude: Evenals iederen winter, wordt hier
ook thans herhaüngsonderw|js aangeboden op
de openbare lagere scholen in het dorp en aan
do Heerenstraat, b|j Leiden. Tot nn toe werd
hier echter geen gebruik van gemaakt.
De rechtbank te Amsterdam
hefft den man, die, door armoede gedreven,
[uit den winkel dor firma Van Hulst oen
kistje sigaren heeft ontvreemd, tot 1 maand
gevangenisstraf veroordeeld, en den Duitscher,
die terecht heeft gestaan wegens verduiste
ring eener naaimachine ten nadeele der
„Singer-Company" tot 6 maanden gevange
nisstraf.
Cezor dagon is melding gemaakt
van een te Breda gevoerd rechtsgeding, waarbij
de Bredasche Bourbons waren betrokken. Dat
^proces heeft zooals mede gemeld werd
goleid tot de veroordeeling van den advocaat
■mr. Daymonaz tot f 25 boete, wegens smaad
schrift. Wy lezen nu in 't „Utr. Dhld.": Of
schoon er bij de zaak zeer ernstige dingen
betrokken waren, en de w|jze, waarop aan
de thans in Frankrijk als pretendenten optre
dende Bourbons hunne aanspraken worden
betwist, iets dramatisch heeft, eindigt de zaak
niettemin op de wijze als blijspelen plegen
te oindigen, namelijk met een huwelijk. Te
j Breda zijn in de vorige week ondertrouwd
mr. E. B. Daymonaz en Marie Antoinette de
Bourbon (wed. v. d. Horst).
I Omtrent de volkstelling z (j n
[zonderlinge feiten voorgekomen. Het zonder
lingst echter klinkt gewis het ln de „N. R. C."
opgenomen bericht dat er in Gelderland een
burgemeester te vindon is geweest, die, niet
tegenstaande herhaalden aandrang van tellers,
niet is overreed kunnen worden de hem voor
zijn gezin aangeboden telkaarten in te vullen.
De tellers hebben nu van hun kant gedaan
wat de voorschriften gebieden en tegen den
burgemeester proces verbaal opgemaakt.
Een hevige storm woedde Zater
dag en Zondag over het Vereenigd Koninkrijk,
vooral in het noorden en westen. Te Londen
was daarentegen het weder bijzonder fraai
en hoewel later zich ook daar storm en regen
vertoonden, bleef het buitengewoon zacht
weer. Niet minder dan 14 dagen lang wees
de thermometer meestal 50 gr. Fahrenheit,
soms nog meer. In 1873 werd die tempera
tuur bereikt op 11 achtereenvolgende winter
dagen en in 1877 op 7.
5 De stoomboot „Arbutus" uit Dundee ver
ging, doch de 10 opvarenden werden gered.
Tusschen Morpeth en Rothbury (Northum
berland) woei een postwagen omver. De
koetsier werd gedood, het paard zwaar gewond.
Een zonderling proces is te Reval
aanhangig. Een zekere V. had aan den heer
O. eene schuur verhuurd tot het bergen van
koren. Nadat er eenige jaren steeds graan
bewaard was, ging G. de schuur gebruiken
om er vlas te bergen.
De huisbaas achtte zich daarom gerechtigd,
een eisch van 3000 roebels schadevergoeding
tegen zijn huurder in te stellen. Als reden
daarvoor gaf hij op, dat de ratten, die, r.u
er geen graan meer in de schuur was, niets
te eten hadden, zich geworpen hadden op de
grutterswaren, die hij op een aangrenzenden
zolder bewaarde en daar groote schade hadden
aangericht. Men is zeer benieuwd hoe dit
rattenproce8 zal alloopen.
Alle injjnbesturen in het Wal-
denburger steenkooldistrict in SileziO hebben
besloten met 1 Juli een werkdag van aebt
uren in te voeren. In- en uitgaan van de
mijn z(jn hieronder niet begrepen. Met het
oog op do loopende overeenkomsten tot leve
ring van steenkolen was het, zeggen de be
sturen, onmogelijk de werktijdvermindering
vroeger dan 1 Juli in te voeren.
Te Londen schijnt do sterfte
buitengewoon groot. Een begrafenisonder
nemer in East-End moest de welwillendheid
ztlnur klanten inroepen, omdat h(j, ofschoon
zjjne mannen nacht en dag bezig geweest
waren, niet in 3taat was, aan alle aanvragen
te voldoen.
De begrafenis van den Austra-
lischen kampioen-roeier Searle, te Sydney,
heeft groote deelneming gewekt. Op niet
minder dan 170,000 menschen werd demenigte
geschat, welke de uitvaart bijwoonde.
„La France" meldt dat eene kara
vaan op Fransch gebied bi) Obock aan de
Roode Zee werd aangevallen. Een man werd
gedood. De karavaan was voor Harrar be
stemd, waarheen tegelijkertijd omstreeks
1000 Britsche soldaten gezonden werden. Het
blad beschouwt het voorval hierom van be-
teekenis.
Aan Engelands Westkust heerscht
cokesnood. De leveranciers in Durham en
Northumberland hebben te veel te doen om
de cokes te bezorgen en dientengevolge moeten
vele werken stilstaan. De prijs stijgt, onrust
barend.
In Noord-Wal es heeft een sneeuw
storm gewoed.
INGKZONDEN.
Mijnheer de Redacteur.'
Beleefd verzoek ik U een plaatsje voor het
onderstaande en wol naar aanleiding van
het ingezonden stuk in uw blad van gister
avond, waarin aangetoond wordt dat de Ge
hoorzaal op een vrij terrein moet staan.
De Breostraat leent er zich niet voor en
het is jammer dat 's-Gravenstein afgebroken
wordt, aldus wordt daarin beweerd. Zou de
Ruïne dan daarvoor de geschiktste plaats niet
zjjn? Immers, niet alleen dat het daar een
vrjj terrein is, maar er zal ook dit voordeel
aan verbonden zjjn, dat de studenten gaarne
dat gebouw gedurende de lustrumfeesten,
niet voor dit jaar natuurlijk, zullen huren,
hetgeen zeker belangrijker voordeelen zal
afwerpen, want nn moeten zy telkens een
nieuw gebouw daarvoor maken, hetwelk meer
kost dan de huur van de Gehoorzaal, en
ook beter zal wezen. G.
Mijnheer de Redacteur
Onze nieuwe, aanstaande Stadsgehoor- of
concertzaal heeft heel wat pennen in bewe
ging gebracht en tot heel wat wrijving van
gedachten aanleiding gegeven. Dat is een gun
stig teeken. Het getuigt van publiek Ipven,
van belangstelling in de publieke zaak. De
blaam van lauwheid in alles hebben de Lei-
denaars, die blijkbaar mee konden spreken,
daardoor van zich geworpen. De zaak is vrij
wel van alle kanten bekeken.
In den Gemeenteraad, waar ze morgen ter
tafel komt, kan er zelfs m. i. moeilijk nog
eenig nieuw licht over opgaan.
In hoofdzaak kan nu zoogoed als vast
staande aangenomen worden dat het terrein
van 's-Gravenstein (waarvan de huur eerst
tegen 8 Juli a. s. door den minister van
justitie is opgezegd) minder gewenscht moet
worden geacht, en daar van de meast geschikte
Ruïne zoolang het Rjjk haar in handen
heeft - niet de minste sprake kan zijn, blijft
er niets anders over dan de oude plaats,
waar de afgebrande zaal stond.
Maar het is ook gebleken dat de ruimte,
waarover inen aldaar te beschikken heeft voor
eene nieuwe zaal, welke hoogere eischen dan
de vorige zaal met zich brengt, niet vol
doende is.
Evenmin als toen men bij de eerste ver
bouwing, een aantal jaren geleden, zich tevre
den stelde met de ruimte, waarover men toen
te beschikken bad, omdat de omstandigheden
PRIJS DIS ADTRBTRNTUW:
Tu ngtli l.H. Itim >«(«1 «eu/llTJ.
OtMten Utkn uu plutoraimto. Tm bat la-
ouMsraa botton da ato4 wwdt (.19 berekend
sedert hare verbouwing zoo sterk veranderd
waren, evenmin kan men thifns genoegen
nomen met wat de vorige Stadszaal in hare
laatste jaren aanbood, want de tijd heeft niet
stilgestaan en doet wederom andere, nieuwe
eischen gelden.
Nu bljjkt uit de gevoelde beschouwingen
dat het ontworpen plan niet aan de billijke
voorwaarden voor een concertgebouw vol
doet, hoofdzakelijk omdat het terrein te gering
van omvang is.
Welnu, om aan dat bezwaar te gemoet te
komen, is slechts één, maar ook een voldoend,
ofschoon radicaal middel. De gemeente neme
de Waalsche kerk enz. wedor tot zich. Dat
z(j dit haar eigendom b|j anderen in ge
bruik liet, zoolang zyzelve het niet noodig
had, is begrijpelijk; maar nu de gemeente
het uitstekend zelve kan gebruiken, ten einde
een voldoend gebouw te stichten, is het niet
meer dan billijk dat zjjzelve over haar eigen
dom gaat beschikken, en deze ontsiering, dezen
misstand van de Breostraat doe verdwijnen.
Niets staat haar daartoe in den weg,-zelfs
geen finantiéel bezwaar, want de Waalsche
gemeente bet-aait aan de gemeente Leiden
voor het gebruik van het ruime gebouw geen
cent. Op de gemeente-begrooting voor 1890
komt althans geen post daaromtrent voor.
Ook niet op vorige begrootingen.
Daarentegen moeten alle andere godsdien
stige gezindten, waaronder er zijn, die óók
niet in roosklourige geldelijke omstandigheden
verkeeren, voor hun eigen kerkgebouw zor
gen en zie ik uit genoemde begrootiog dat
de Ned.-Herv. gemeente voor het gebruik der
Armenkerk op de Langegracht of Lammer
markt, ook eigendom der gemeente, wel dege
H)k huur moet betalen.
Er is hier dus sprake van offlclöelo be
voorrechting, en deze behoort niet meer in
het kader van onzen tijd. Zy heeft uitgediend.
Mocht daar ook al vroeger reden toe hebben
bestaan, men zal toch niet willen beweren
dat al de tegenwoordige leden der Waal
sche kerk rechtstreeksche of zjjdelingsche af
stammelingen zijn der Franscbe réfugiés, aan
wie ons land en vooral de nijverheid onzer
stad zooveel te danken heeft gehad. Er z(jn
er nu b(j - misschien zjjn het wel de moesten
in wier aderen geen droppeltje Fransch bloed
te bespeuren zou zijn.
De gemeente trekke alzoo de Waalsche
kerk, nu z(j er zelve behoetce aan heeft, weder
tot zich en late de Waalsche gemeente voor
een eigen kerkgebouw zorgen. Men kan zoo
doende op een zuiver standpunt komen. P.
12)
Daarop streek hjj zich het haar uit de oogen
en voelde met de hand langs het ledikant,
naar een stoel, waarop hy neerviel en bleef
zitten totdat de verpleegster hem zei dat het
tijd was om te vertrekken. Toen stond hy lang
zaam op, drukte haar eene banknoot in de band
en wees naar de zieke, die weer stillag. De
verpleegster dankte met een hoofdknik en
liet hem uit.
III.
I Sedert waren er vier weken verloopen, toen
Juffrouw WendeUn op zekeren avond hijgende
en blazende de plaats overliep. Zy had ver in
de stad eene boodschap gedaan en spoedde zich
nu naar huis. Z(j had zelfs geen t(jd voor een
graatje met hare buurvrouw en riep haar
slechts in het voorbijgaan toe:
I „Ik heb geen tyd de doctor komt om
acht uren van de reis en dan moet alles in orde
zijn. Hy is heel goed, maar o, zoo precies!"
B Zy liep het huis in, de donkere keuken door
pc de schemerdonkore kamer in doch bleef
op den drempel als aan den grond genageld
staanzóó verraste haar het schouwspel dat
haar oog trof.
Voor de tafel, waar haar werk afgegleden
was, stond Nelly op de teonen en had hare
armen om den hals van den langen school
meester geslagen, die haar aan zyn hart drukte
en herhaaldelyk kuste. Het verliefde paar
merkte niets van de moeder, totdat deze hare
dochter riep, waarop zy een gil gaf en den
schoolmeester van zich afstiet. Daar stonden
zij nu, verlegen Nelly vuurrood - Walzl
doodsbleek.
Juffrouw WendeUn zag het minnend paar
doordringend aan, maar sprak geen woord-
een buitengewoon geval, dat de bedremmeld
heid der verliefden niet weinig verhoogde.
Eindelijk deed de moeder baren mantel af,
legde die met haar taschje op een stoel en
zei tegen Nelly
„Breng licht."
Geen woord meer, maar de toon was zóó kil,
dat Nelly de kamer uitvloog. Terwyl deze met
bevende handen de lamp opstak, wees juffrouw
Wendelin den schoolmeester een stoel aan en
nam tegenover hem plaats.
De arme jongen rilde van het hoofd tot de
voeten en zat geheel Ineengedoken op de pun
ten gyner niet zeer sieriyke laarzen te turm.
„Nu zei de moeder met eene vervaarlyke
stem; ,,gy hebt mg tochzekeriete te vertellen?"
Walzl stotterde iets, waarvan niets te ver
staan was dan „liefde" en „Nelly."
„Geenefratsen, hoor; voor den dag er mede!"
riep zy onbarmhartig. En nu was het antwoord
geheel onverstaanbaar; het klonk als klapper
tanden, maar de moeder scheen het toch beter
te begrypen.
„Dus bemint gij mjjne dochter?"
De arme jongen knikte.
,»2ou het niet beter geweest zyn dat eerst
aan de moeder te zeggen? Iemand, die het
eeriyk meent, zou dat gedaan hebben."
Hy kon dit niet tegenspreken en maakte
zich hoe langer hoe kleiner.
„Maar neen, dan bedriegt men de moeder
liever en draait zóó lang om de dochter heen,
totdat haar hoofd geheel op hol is. Ja - met
omhelzen en kussen zyt gy gauw by de hand -
dat weet ik wel. maar niemand denkt aan
hetgeen er uit voortkomtWat moet dit geven
Antwoord dan toch!"
Iiy kon niets zeggenhet was alsof een aard
mannetje hem de keel toekneep.
„Nu, komt er haast iets? Ik vraag wat dat
geven moet."
Het was eene uitkomst dat Nelly juist met
de lamp kwam, die zy met een zacht „goeden
avond" op tafel zette en toon sloop zy op de
teenen achter den leuningstoel, waarin hare
moeder zat, zoodat deze haar niet kon aanzien.
Hare tegenwoordigheid scheen den school
meester moed te geven; ten mln3te hy
begon:
„Ik ik wilde... of liever wy wilden...
nu ja, wy wilden samen trouwen."
Het hooge woord was er uit en, ondanks
al haren ernst, moest juffrouw Wendelin toch
glimlachen. Dit woord heeft eene eigenaardige
bekoor) ykheid voor iedere moeder. Hare stem
klonk dan ook voel zachter, toen zy den school
meester naar zyne omstandigheden begon te
vragen. Die waren bescheiden genoeg, maar
hy kwam er niettemin openhartig mee voor
den dag. Vierhonderd gulden inkomen en onge
veer tachtig aan privaatlessen. Nelly wees hem
achter den rug harer moeder, op de vingers,
dat hy een booger cyfer moest noemen
doch hy schudde het hoofd. Liegen kon hy
niet. Juffrouw Wendelin zag eerst hem aan
en keerde zich toen naar hare dochter om, die
smeekend de handen omhooghield.
Wordt vervolgd.)
