Pi\ 1839.
}ezs (fpciirard wordt dagelijks, met uitzondering
van fpn- en feestdagen, uitgegeven.
De nieuwe Stadszaal.
HET GEHEIM
N°. 8123.
"Woensrlagg Noyemsjer.
DAGBLAI1.
F RIJS DEZER COURANT:
▼oor Leiden yor 8 m&tnden1./0.
Franco per po?t1.40.
Afzonderde Ncmmert0.06.
PRIJS DER ADVHRTMN TIEN:
7»n 1—6 r*g«ia 1.95. Iedere regel meer ƒ0.171.
Orootero letter» n**r plaeterninite. Yoor het in-
ceeeeeren buiten de sted wordt 0.10 berekend.
tit BOBfMer feest&at sit TWES
Bieden.
Aan den gemeenteraad is overgelegd een
rapport van de commissie van fabricage, met
bybehoorende teekeningen, betrekking heb
bende tot eene herbouwing van de Gehoor
zaal met gebruikmaking van eenige aan de
gemeente behoorende aangrenzende perceelen.
Zooals uit de stukken blykt, zyn drie voor-
loopige plannen opgemaakt, die alle uit den
aard der zaak voor talrijke wijzigingen vat
baar zijn, hoezeer voldoende om de beoordee
ling van het noodige terrein en van de finan-
tiëele gevolgen mogelijk te maken.
(Jit de toelichting, behoorende by de ont
werpen, is het volgende ontleend.
Bij het ontworpen is in hoofdzaak de aan
dacht gewijd aan eenige hoofdonderdeelon,
als: groote zaal, uitgangen, garderobes, kof
fiekamers, vertrekken voor executanten en
kleine concertzaal. In de onderscheidene plan
nen zyn die dan ook eenigszins op dezelfde
wijze behandeld, sommige geheel gelijk.
Ruime toogangen voeren, na eone voorves-
tibule te zjjn doorgegaan, tot de binnenves-
tibule, waar de gardorobes gelegen zyn en
welke toegang geefc tot de groote zaal en de
corridors.
Voor de gaanderij of het balkon heeft men
een afzonderlijken toegang.
De groote zaal is ongeveer 15 X 30 Meter.
"Wanneer er een zeer uitgebreid orkest moet
wezen voor kooruitvoeringen, is de lengte,
voor l>ezoeker6 beschikbaar, nog 28 Meter,
terwijl de oude zaal groot was 12x28 Meter
en by koor 12x22 Meter. Er kunnen dus
aanmerkeiyk meer menschen [EJoeveel? Red.]
geplaatst worden.
Da vorm van het orkest is zoodanig gekozen,
dat: lo. by gewoon orkest dit niet behoeft
geplaatst te worden op eene te groote orkest
ruimte, wat zoowel voor de executanten als
voor het auditorium oenigszins hinderlyk is, en
2o. by uitgebreid orkest niet een deel in
de zaal plaats moet nemen, wat minder gunstig
werkt voor den klank.
Thans is een middenweg gekozen en aan
het orkest een vorm gegeven, die beide ge
breken zooveel mogeiyk verhelpt; dezelfde
vorm is ook met goeden uitslag toegepast bij
de Saalbau te Frankfort a/M.
Naby het orkest liggen do stemkamers on
de receptiekamers voor solisten en koristen,
met de noodige annexen, alsgarderobe, toilet
kamer, retirade enz.
De gaandery is in de zaal uitgebouwd, waar
door het voordeel wordt verkregen, dat men
ten eerste minder hinder in de zaal heeft van
komende en gaande bezoekers en men ten
tweede by paniek of ander# omstandigheden
gemakkeiyk de verschillende deelen kan be
reiken.
Aan de straatzyde, welke de ondervinding
geleerd heeft niet geschikt ie zyn voor con
certen of vergaderingen, ligt op de verdieping
de groote foyer, bestemd voor dames en heeren
de behoefte hieraan werd vroeger zeer gevoeld
en de voorziening er in zal ongetwyfeld ten
bate zyn van den pachter, hetgeen weer de
pachtsom ten goede moot komen. Deze foyer
is mede zeer geschikt voor partyen, bals enz.
Meer achterwaarts ligt eene afzonderlyke
rookkamer, welke tevens by uitvoeringen in
de na te noemen kloino zaal als koffiekamer
daarvoor dienst kan doen.
Daar nu do koffiekamers boven liggen,
schynt het zeer gewenscht voor de bediening
in de groote zaal en. in de executantenkamers
eene buffet- of aanrechtkamor beneden te heb
ben. Door diensttrappen en lifts staan de
koffiekamers boven en de aanrechtkamer in
verbinding met het sousterrain, dat zich onder
een groot deel van het gebouw uitstrekt en
waar zich, behalve kelders, keuken en berg
plaatsen voor den pachter, ook bevinden de
stoelenbergplaats en de stookplaats voor de
centrale verwarming, welke laatste by een
nieuw gebouw zeker niet mag achterwege
blyven. Het sousterrain heeft een afzoDder-
ïyken ingang aan de Aalmarkt.
Op de verdieping is vqc.iI'i eene zaal ont
worpen voor kamermuziek, lezingen, verga
deringen enz.deze is van orkest met kamer
tjes voor executanten voorzien en kan, zoo
noodig, met d9 groote zaal gebruikt worden
in dit geval hebben do bezoekers der kleine
zaal ingang aan de Aalmarkt, torwyl aldaar
afzonderlyke garderobes, opgang- en koffie
kamer zijn, alles gescheiden van de groote zaal.
Verder is getracht op voldoende wyze voor
toiletkamers en privaten te zorgen, een uitgaDg
gemaakt naar do poort van het IJkkantoor
en eene zooveel dooniyk geïsoleerde woning
voor den pachter aan de zyde van de Aalmarkt
geprojecteerd.
Deze opmerkingen gelden voor de verschil
lende plannen gezameniyk; ten aanzien van
elk plan afzonderlyk zij het volgende mede
gedeeld
Plan I. Hierby is alleen gebruikt het
terrein van de oude Gehoorzaal met by voe
ging van het perceel Breestraat no. 60 en
van het Telegraafkantoor. De koster van de
Waalsche kerk, welke kerk uitgang had door de
poort van het Telegraafkantoor, heeft daar
voor in de plaats de poort van het IJkkautoor
verkregen, waartegen geen bezwaar bestaat,
nu de stoelenbergplaats kan vervallen.
Daar de kosterswoning achter den voorbouw
van de Gehoorzaal uitspringt, is in dit plan
geen symetrische gevel te verkrygen en is
ook de toegang tot den galery-corridor niet
zoo flink en ruim als wel wenscheiyk ware."
Ook moet nu, om gelegenheid te geven de
linkergalery spoedig te kunnen verlaten, eeno
trap binnen in het gebouw worden aange
bracht als by de oude zaal.
De kleine zaal is in dit plan niet zoo groot
als wel gewenscht was; hoewel ruim vol
doende om het gewone aantal bezoekers by
kamermuziekuitvoeiingen op te nemen, zou
dezG zaal voor eenigszins talryke vergade
ringen niet geschikt wezen. Aan eer.e flinke
vergaderzaal bestaat echter wel behoefte.
De receptiekamer voor de executanten greast
onmiddeliyk aan het orkest, terwyl men aan
de rechterzyde open terrein behoudt, wat in
gevallen van brand enz. zeer wenscheiyk is.
Plan Ma. Hierby is, behalve het boven
genoemde terrein, ook nog do kosters woning
getrokken en op een aangehechte variant
(Plan lib) bovendien het IJkkantoor.
In dit plan heeft men, behalve den afzon-
deriyken toegang voor galerybezoekers, ook
een afzonderiyken uitgang voor bezoekers
met rytuigen.
De rytuigen waren by den vorigen toestand
niet alleen lastig voor de voetgangers, maar
de wachtenden op de rytuigen on de voet
gangers hinderden elkander.
Nu is by den uitgang een door tochtdeuren
afgesloten wacht vertrok ontworpen. Deze beide
extra-toegangen maken de garderobes echter
wel eenigszins te klein, waarom op aange
hechte varianten de toegangen op 3 M. zyn
gebracht, wat voldoendo voorkomt.
By dit plan heeft men eene ruime stom
kamer (de tegenwoordige koffiekamer) en
twee groote kamers en suite voor de solisten
en koristen; hier zijn twee kamers gemaakt,
omdat: lo. voor enkele solisten zoo'n groote
wachtkamer niet aangenaam is, 2o. het voor
kan komen dat niet allo executanten (koristen
en solisten) ééne kamer kunnen gebruiken,
3o. eene voldoende hoogte voor een groot
vertrek niet te verkrijgen is, zonder boven
met trapjes te worken. Daarenboven is het
noodig dat er ook kleine vertrekken beschik
baar zyn voor vergaderingen van besturen,
commissies, kleine vereenigingen enz.
Met het oog op het bezwaar, dat de tweede
kamer alleen 's avonds beschikbaar is, daar
er geen licht is aan te brengen, is het IJk
kantoor er by gotrokken, waardoor mede een
flinke zyuitgang wordt verkregen.
Twee trappen aan de voorzyde en eene aan
de achterzyde van het gebouw leiden naar
de verdieping, waar weder eene inrichting van
foyer enz. wordt aangetroffen als by plan I.
Ook bevindt zich daar eene ruime kleine zaal
voor vergaderingen, concerten en partyen mot
toebohooren en te gebruiken als by p!an I.
Op de variant is gelegenheid gevonden de
kleine zaal zooveel te verschuiven, dat de
corridor door kan loopen, wat by gelyktydig
gebruik van de groote en do kleine zaal beter
is en ook betero circulatie door het geheele
gebouw verschaft. De bedoeling is langs de
kleine zaal (variant) een balkon uit te bouwen.
Ook langs den geheelen voorgevel is voor een
dergolyken veiligheidsmaatregel gezorgd.
P&an lïï. Hierby zijn, behalve de kosters
woning, ook de belde huizen op de Aalmarkt
Nos. 5 en 6 aangetrokken, waardoor eene ruime
kleine zaal te verkrygen is en ruime receptie-
vertrekken voor executanten, tevens zeer goed
geschikt voor party en, diners enz.
Yoel voordeel geeft echter de bytrekking
dezer lokalen niet, terwyi bovendien vermoe
delyk daarmede de aankoop van een stukje
aan gelegen grond gepaard zoude moeten gaan.
De kosten zyn geraamd
Plan I opf 95,000.
Plan Ila (met inbegrip van eene
nieuwe kosters woning) op 118,000.
Plan 115 (met variant IJkkantoor) op 121,000.
Plan III op130,000..
Reeds boven word opgemerkt dat alle deze
plannen als voorloopige mooten worden aan
gemerkt, uit den aard dor zaak voor vele
wyzigingen vatbaar, terwyl, vóór een plan
definitief wordt opgemaakt, de noodige voor
lichting op hot gebied van sommige onder-
deelen, o. a. wat do inrichting van het orkest-
betreft, zal worden ingewonnen.
Nog kan worden medegedeeld dat reeds
vóór den brand van 4 Augustus jl. eenige
plannen waren gemaakt tot uitbreiding van
de Zaal, ook in verband met het verkrygon
van betere uitgangen. Deze plannen zyn mede
in do Leeskamer ter inzage van de leden
nedergelegd. Wenscht men de verbouwing
xilleton.
van. den Inspecteur van Politie.
53)
Was hst niet afschuwelijk, neon monster
achtig, dat iemand als Sint-Alba, eene flnan-
tiëele beroemdheid, een toekomstig candidaat
der volksvertegenwoordiging, (want ook dit
werd nu met nieuwen moed weder opgerakeld)
zoo maar by nacht en ontijd uit zijn hotel
werd gesleept, om hem gedurende bijna twee
maal vier-en-twintig uren in een hok voor
misdadigers op te sluiten? Als op zulk eene
wijze met een man als Sint-Alba gehandeld
kon wordeD, welken waarborg hadden dan
de andore burgers van den Staat, dat ztj niet
bij de eor8te gelegenheid in hunne vrijheid
zouden worden aangerand? Wat bleef er op
deze wyze over van de zoo hooggeroemde
p6rsonnlyke vryheid, waarop de Britsche on
derdanen zich, met het oog op andere landen,
zoo trotsch meenden te mogen verheffen,
wannoor zulk een man op do eerste bespotte
lijke inbeelding van een politiedienaar voor
het gerecht kon worden gesleurd?
Be aanranding der persoonlijke vryheid van
den Britschen onderdaan was nu opeens
liet onderworp, hetwelk in de hoofdartikelen
van schier alle dagbladen op alle mogeiyke
wijzen werd bezongen. Sommigen gingen nog
verder en eischten op hoogen toon het ont
slag van de drie schuldigenden commissa
ris Grand, den detective Brusel en den inspec
teur Power, daar hunne ongeschiktheid voor
de gewichtige betrekking, welke zij bekleod-
den, ten duidelijkste gebleken was. Zy ont
zagen zich zelfs niet, met bedekte woorden
te kennen te geven, dat de rechter, die in
onbegrypolyko onbezonnenheid het bevel van
inhechtenisneming togen den heer Sint-Alba
met zyn naam had onderteekend, wèl zou
doen, indien hy inzag, dat de gevaarlyke
macht, aan zyn rang verbonden, aan betere
handen dan do zijne kon worden toevertrouwd
Slechts weinige bladen maakten eene uit
zondering op den algemeecen regel en wezen
met bescheidenheid op de bekende waarheid,
dat dwalen menscheiyk is Zjj wezen op den
moeilyken toestand, waarin de Sandbanksche
autoriteiten geplaatst waren, daar zjj een
maal een spoor rneenende gevonden te hebben
niet anders konden handelen dan zy ge
daan hadden. Maar ook deze enkelen erkenden
volmondig, dat de heer Sint-Alba zeer te
beklagen was geweest en allen iof verdiende
voor zijne flinke houding.
De onschuld had, in één woord, een zeld-
zamen triomf behaald over dwaling en over-
yling, om er niet meer van te zeggen.
Hot bekend worden van het telegram uit
Dieppe maakte de zaak natuuriyk nog voel
erger. Do commissaris Grand had het bericht
gaarne stilgehouden, maar daaraan was geen
denken. Het was zyn plicht, er de hoogere
ambtenaren mede in konnis te stellen en
weldra liep ook dit nieuwtje van mond tot
mond.
Hy had waarlyk geen ongelyk gohad, toen
hy in zyne wanhoop uitriep: Dat ontbrak
er maar aanDe nederlaag der Sandbanksche
politie was volkomen.
Do toon der dagbladen werd nu hoe langer
hoe spottender. Wat waren dat voor men
schen daar in Sandbank, die geen man van
eene vrouw konden onderscheiden?.... Wat
was dat voor eene politie, die op de dwaaste
vermoedens en zonder een schyn van bewijs
bleef vasthouden aan het denkbeeld, dak het
een man moest geweest zyn, die don moord
had bedreven, en dan maar den eersten den
besten by den kraag vatte, die toovallig in
'net Marine-hotel logeerde 1 Had dan ook do
vrouw, d:o nu in Frankrijk was gearresteerd,
niet gedurende dienzelfden tijd in het Marine-
betel vertoefd? Men wilde het rechtsgeding i
met vooruuloopen, maar voor ieder onbevoor
oordeelde was het toch duidelyk, dat er tegen
deze vrouw vry wat zekerder vermoedens
bestonden en de politie zich derhalve ver
dienstelijker zou hebben gemaakt, als zy hot
spoor van die vrouw van het begin af gevolgd
had, in plaats van op den eersten den besten
indruk doldriftig door te jagen.
Do gevolgen van dezen groven misslag
bleven voor rekening der Sandbanksche auto
riteiten, maar men verheugde zich van harte
dat een fatsoenlijk man thans onwederspre-
keiyk zou kunnen gezuiverd worden van een
biaam, welken de laster hom niettegen
staande de rechterlyko vrijspraak misschien
nog zou willen aanwrijven.
De commissaris Grand, Kobert Power en
Tom Brusel hogen het hoofd onder dezen
storm van verwijten.
Op eigenaardigo wijze vertoonde zich het
byzonder karakter der drie teleurgestelde be
ambten in de manier, waarop zy hun onge
luk droegen.
De commissaris wreekte zich op zyne onder
geschikten en scheen in loon en houding
geheel zyne goede meening omtrent den
jonkman, weike h(j zoo vaak had geopen
baard, vergeten te hebben.
(Wordt vervolgd.)
