N". 9093. Woensdag O October. A0. 1889.
fiess {jouraat wordt dagelijks, met uitzondering
ran <gpn- en feestdagen, uitgegeven.
Ut Dommer bestaat alt TWEE
Bladen.
Leiden, 8 October.
Feuilleton.
MARIANNE,
LEIDSCH SÜÉ DAGBLAD.
PRUB DIE1K OOTJUAUTt
f«M Léiden per 8 munda....,1.11.
fnu* per post.UI.
A&ssdorltfke Mommere.6.M.
Aan de universiteit alhier zyn de volgende
examens afgelegd door de heeren: P. J. Fret
en E. F. E. Dezentje het eerste natuurkundig
examenJ. J. A. L. Van Luik, L. J. Sieburgh
en IV. N. J. Wilschut het theor.-geneeskundig
examen, en Th. Thomas het cand. examen
in de rechten.
Z. M. heeft benoemd tot ridder in de
orde van den Nederlandsohen Leeuw, den
hoogleeraar mr. H. Van der Hoeven te Loiden.
In de maand Sept. zyn binnen deze ge
meente geboren 106 kinderen, als48 zoons en
58 dochters, waaronder zijn begrepen 2 twee-
linggeboortonoverleden 51 personen, (van
wie 6 elders woonachtig) als: 9 mannen, 11
vróuwen, 18 zoons en 13 dochters; daaren
boven als levenloos aangegeven 4; gehuwd
18 paren.
Zaterdag-avond had de eerste repetitie
plaats van Benoit's „Rijn," die, zooals men
weet, in November under leiding van den
heer Nicolaï te 's-Hage zal worden uitgevoerd.
Deze uitvoering belooft uitmuntend te zul
len slageno. a. is het dameskoor, naar men
verneemt, 96 personen sterk, en allen van de
beste krachten uit de hofstad.
Medewerking hebben voorts toegezegdmej.
Dikema, uit Leiden, en de heeren Rogmans,
tenor, Blauwaert en Spoel, barytons.
Met ingang van 10 October a. s. wordt
te Lisse een Rijkstelegraaf kantoor, ingericht
met telefoondienst, voor het algemeen verkeer
geopend. De diensturen zyn geregeld als volgt
op werkdagen, van 8 uren 's voor- tot 12'/,
uren 's namiddags en van 3 tot 4'/, en van
7 tot 9 uren 's namiddagsop Zon- en feest
dagen, van 8 tot 9 uren 'svoor- en van 1
tot 2 uren 's Damiddags. Op het verkeer van
dit kantoer met de overige telegraafkantoren
in Nederland is het uniforme binnenlandsche
tarief van toepassiDg.
Door den rector-magnificus aan de uni
versiteit te Amsterdam zijn tot heden 130
studenten voor de eerste maal ingeschreven.
De gelegenheid tot inschrijving is nog open.
Gisteren is, naar „De Stand." mede
deelt, b(j den Gemeenteraad van Amsterdam
het voorstel ingediend, door mr. Heineken
in de jongste raadsvergadering toegezegd,
om aan de Regeering het verzoek te richten,
Amsterdam te ontheffen van de verplichting
de theologische faculteit aan de hoogeechool
in stand te houden. Behalve door den heer
Heineken, moet het voorstel onderteekend
zijn door de heeren Gerritsen, Dijkman,
Daniels, Van Hall, Alting Mees en Pijnappel.
Van goed oiderrichte z(jde wordt ver
nomen, dat in eene Zaterdag gehouden bijeen
komst van 24 liberale raadsleden te Amster
dam, besloten is mr. Treub weder candidaat
te stellen voor wethouder van Financiën en
dat de heer Treub verklaard zou hebben,
eene eventueels tweede benoeming te zullen
aannemen onder aanbieding van een finantiëel
program.
Deor den heer H. H. Timmer te Amster
dam, gesteund door eenige Trausvaalvrienden,
is aangekocht het paviljoen der Zuid-Afrik.-
Republiek, ingezonden op de wereldtentoon
stelling te Parijs.
Het plan bestaat, in dit paviljoen op nader
aan te geven plaats te Amsterdam eene door-
loopende tentoonstelling te houden van pro
ducten van genoemd land, in de hoop, dat
stad- en landgenooten door de aanschouwing
er van hunne kennis van de Transvaal zullen
vermeerderen. {Amst.)
Volgens de „Tyd" wordt het Centraal
station te Amsterdam waarschijnlijk toch niet
vóór 1 Nov. geopend.
Gisteren had de plechtige inwijding van
het nieuwe Rechtsgebouw te Zutfen plaats.
Bjj die gelegenheid voerden de minister van
justitie en de president der rechtbank het
woord. De minister van binnenlandsche zaken
was mede tegenwoordig. Een talrijk publiek
woonde overigens de plechtigheid b|J.
Naar het „Vad." verneemt, heeft de Gro-
ningsohe hoogleoraar Blok bedankt voor het
aanbod van 't professoraat in de geschiedenis
te Amsterdam.
De heer S. J. Du Toit, superintendant
van onderwijs in de Zuidafrikaansche Repu
bliek, komt heden (Dinsdag) te Amsterdam
(Rjjnspoor Station Weesperpoort) en zal daar
door eene commissie van ontvangst, waarvan
prof. J. W. Gunning voorzitter ie, worden
gecomplimenteerd, waarby de kapel van het
7de regiment zich zal doen hoeren.
Het hoofdbestuur van „Volksonderwys"
heeft aan de Eerste Kamer een adres gericht,
waarin verzocht wordt het wetsontwerp tot
wyziging der schoolwet te verwerpen.
Men meldt uit Groningen, dd. 7 Oct.
Dat de heer W. A. Scholten gisteren zyn
zeventigsten verjaardag vierde en tevens den
gedenkdag van zyn optreden, vóór vyftig jaren,
als fabrikant, bleek niet alleen uit den vlag-
gentooi van de suikerfabriek. Gistermiddag
bezocht een talryk publiek, daartoe uitgenoo-
digd, de Beur», waarin heden het eigenlyke
feest wordt gevierd. Deze „Tempel van Mor-
curius" ziet er heden uit als eene feestzaal
en dat is geene geringe eer voor de heeren,
die het gebouw aldus hebben versierd, dat zy
daaraan dit karakter wisten te geven. Men
kon nauwelyks vermoeden, dat de Beurs er
ooit zoo zou kunnen uitzien. De herschepping
was volbracht met veel groen, vele bloemen,
de wapenborden van de landen, waarin de
heer Scholten zyne fabrieken heeft gevestigd,
hot klaterend water van eene fontein, electri-
sche verlichting en want daarop komt het
aan neg meer welbestede moeite dan wel
besteed geld. De uitstekend ingerichte tafel,
waaraan gisteravond de genoodigden plaats
namen, prykte o. a. met een pièce de milieu,
waarin de kunst van den suikerbakker op de
gelukkigste wyze rivaliseerde met den beeld
houwer. Men zou inderdaad wanen, in dit
kunststuk, bekroond door de afbeelding van
den jongen Scholten als Handwerksbursche,
een in marmer gehouwen werk te zien.
Gisteravond was ter eere van dezen ver
jaardag het gebouw van den stoombootdienst
„Hunze" geïllumineerd o. a. met een cbassinet,
voorstellende de emblemen van de industrie
en het borstbeeld van den heer Scholten,
terwyi de stoomboot „Hunze VI" geheel was
verlicht en, vooral van de Boteringebrug ge
zien, een fraai gezicht opleverde.
Het stoomschip „Gelderland," van Rot
terdam naar Java, is 6 Oct. Sagres gepas
seerdde „Leerdam" is 5 Oct. van Rotter
dam te Montevideo aangekomen; de „Noord-
Holland," van Java naar Rotterdam, is 7
Oct. Dover gepasseerdde „Obdam," van
Nieuw-York naar Rotterdam, passeerde 6
Oct. Scllly; de „Voorwaarts," van Batavia
naar Amsterdam, arriveerde 7 Oct. te Suez;
de „Burgemeester Den Tex," van Batavia
naar Amsterdam, arriveerde 7 Oot. te Suez
de „Prinses Wilhelmina," van Batavia naar
Amsterdam, arriveerde 7 Oct. te Padang
de „Rotterdam," van Rotterdam naar Nieuw-
York, is 6 Oct. Wight gepasseerdde „Zaan
dam," van La Plata naar Rotterdam, ver
trok 6 Oct. van St.-Vincent.
Z. M. heeft aan den luitenant ter zee
lste kl. jhr. J. C. R. Westpalm Van Hoorn
van Burgh vergunning verleend tot het aan
nemen en dragen der versierselen van ridder
der orde van de Kroon van Italië, hem door
den koning van Italië geschonken.
Den kapitein jhr. J. E. P. H. Van Panhuys,
PEXJB DBR ADVHRTENTTBN:
Vtx 1C regels 1.06. Iedere regel meer S.1TA
Grootore lettere neer pleeteniimte. Voor ke» la*
oeseeeren buiten de stsd irordt 0.10 berekead.
van het lste regiment vesting artillerie, op
pensioen gesteld on het bedrag van het pen
sioen bepaald op f 745 'sjaars.
Benoemd b# het wapen der artillerie, by
het 4de reg. vesting-art., tot kapitein, den
eersten luit. D. H. Van der Poel, van het
lste regiment veld artillerie.
Met ingang van 1 November a. s. benoemd
tot directeur van het postkantoor te Heem
stede, H. J. Greven, thans commies der pos
teryen van de tweede klasse.
Den commies der poeteryen K. Schraver,
die by koninkiyk besluit van 5 Juni 1888
tot de vierde klasse werd teruggebracht, op
nieuw benoemd tot commies der posteiyen
van de derde klasse.
Het Leldsch Tooneel.
De Yereenlgde Rotterdamsche Tooneelisten,
onder directie van de heeren Le Gras en
Haspels, openden gisteravond in den Schouw
burg alhier de reeks abonnements-voorstel-
lingen, gedurende dezen winter te geven, met
de opvoering va» „De Krekel", tooneelspel
in vyf bedryven of zeven tafereelen, door
Charlotte Birch Pfeiffer, die dat werk onder
den titel „Die Grille" getrokken heeft uit eene
novelle van George Sand.
Op nieuwheid kan dit stuk geene aanspraak
maken, want reeds den lOden Februari 1865
werd het hier oorspronkelijk opgevoerd door
het toenmaals bestaande „Deutsches Theater
von Rotterdam", onder directie van den heer
d'Haibé. Indien ws ons niet vergissen, is
het later ook in het Nederlandsch onder den
titel van gisteravond te dezer stede (nog in
den tyd van Valois?) voor bet voetlicht ge
bracht geworden.
Wat aan deze eerste abonnements-voorstel-
ling de meeste beteekenis gaf, was het eerste
optreden van mevrouw Philomene Jonkers
(anders gezegd mevrouw Van Kerckhoven
Jonkers) en dir heeren L. H. Chrispijn en
Van Kerckhoven.
Te oordeelen naar de wyzs, waarop zy zich
gisteravond van hunne taak kweten, kunnen
ze alle drie eene groote aanwinst voor het
gezelschap geneemd worden, ln de eerste
plaats mevrouw Jonkers, die als het Krekeltje
zoowel diar, waar zy zich nog in al hare
schynbare ruwheid deed kennea, als daar,
waar hare inborst in een geheel ander licht
werd gesteld, aller bewondering tot zich trok.
Het lief en leed, het lyden en stryden deed
zy de toeschouwers medegevoelen. Als een
hartelyk „welkom" op ons tooneel werd haar
dan ook reeds na het tweede tafereel, onder
de dochter van den strooper.
12)
Marianne was echter niet zoo voorkomend,
als hy wel gewenscht had. „Ik meende dat
gij mij iets te vragen hadt," antwoordde zy,
hem uitdagend aanziende.
„Uw vader heeft u toch gezegd, waarom
ik wilde komen?"
„Zeker, dat heeft hymaar gy doet toch
zeker niet te veel, als gy zelf my nog eenmaal
uwe oogmerken mededeelt?"
Andreas schoof zyn stoel dichter by Marianne
en beproefde hare hand te vatten. Maar zy
voorkwam hem door de armen over de borst
te kruisen, en de blik, dien zy den onbeholpen
vryer toewierp, was niet juist aanmoedigend
te noemen, zoodat Andreas het by zyne mis
lukte poging liet. Hy wreef verlegen met zyne
lange, beenderige vingers over zyne knieën,
kneep de reeds te kleine oogen nog meer dicht,
alsof hy daardoor beter in Marianne's trekken
kon lezen, kuchte een paar maal en begon
daarna eindeiyk„Ik wilde u vragen, of gy
myne vrouw wilt worden."
Hy zweeg en wachtte op een antwoord.
Maar Marianne zat nog steeds onbeweegiyk
met gekruiste armen en scheen nog meer van
hem te willen hooren. Zoo vervolgde hy dan
ook na eene pauze:
„Gy vaart er niet slecht by, als gy myn
aanzoek aanneemt, want na uw vader ben
ik de rykste in het dorp; dat weet gy even
goed als ik. En ik beloof u dat gy als myne
vrouw het zoo goed zult hebben als gy maar
wen8cht."
Weder hield hy op en wachtte op een ant
woord, maar Marianne was het nog steeds
niet met zich eens, welk bescheid zy hem
geven zou.
„Nu, Marianne, wilt gy?" vroeg Andreas.
„En als ik „neen" zeg?" vroeg zy op hare
beurt op yskouden toon.
„Dan hebt gy aan uzelve de gevolgen te
wyten."
„Welke gevolgen?"
„Dat de daivelsmolenaar nog op zyn ouden
dag in de gevangenis gezet wordt."
Andreas las in Marianne's oogen zóó'n diepen
haat, zóó'n onuitsprekelyke verachting, dat hy
de zyne verlegen neersloeg.
„Gy zyt een schurk, Andreas, een schurk
van top tot teen!" zeide zy, zich met afschuw
van hem afwendende. Wel is waar bloedde
haar op dat oogenblik het hart, want zij moest
aan haren vader denken, voor wien door deze
woorden alle uitzicht op redding verloren ging,
maar de brutale handel wyze van Andreas, die
zich niet schaamde ook haar door bedreigingen
tot het jawoord te dwingen, had haren toom
ten zeerste opgewekt, zoodat zy de macht over
hare tong verloor. Het deed haar zoo goed,
zoo byzonder goed aan haar waar gevoel
tegenover den gehaten man lucht te geven.
Andreas etond op. „Is dat alles, wat gy my
te zeggen hebt vroeg hy met een dreigenden
blik aan Marianne, die eveneens opgesprongen
was en nu aan het venster stond en hare
blikken vol verlangen over de door de onder
gaande zon beschenen toppen der dennen
weiden liet in de richting van Martin's woning.
„Wilt gy nog meer hooren?" zeide zy,
hoonend lachende.
Andreas begaf zich naar de deur. Daar bleef
hy besluiteloos staan, wendde zich nog een
maal om naar Marianne en riep haar met
heesche stem toe: „Ik geef u nog drie dagen
bedenktyd. Als gy binnen dien tyd niet by
my komt hoort gy het, Marianne: gij bij
mij en my het bericht brengt, dat gy van
gedachten veranderd zyt, dan doe ik den
daaropvolgenden dag aangifte by het gerecht,
en heeft de dnivelsmolen zyn goeden naam
gehad!"
Dreunend wierp hy de deur in het slot.
Marianne trad van het venster weg om zich
den aanblik van den ellendeling, die zich over
het erf in de richting van het woud verwy-
derdo, te besparen.
De schemering was reeds gevallen, toen
Andreas het voetpad in het bosch betrad, en
Martin haalde verlicht adem, toen hy hem
eindeiyk hoorde aankomen. Evenals op dien
dag, toen hy met Marianne voor de eerste
maal op haar lievelingsplekje vertoefd had,
keek hy nu opmerkzaam tusschen de takken
der denneboomen door naar het pad, maar de
duisternis verhinderde hem uit Andreas' ge
laatstrekken diens gemoedsstemming na het
bezoek aan den duivelsmolen op te maken. Hy
moest dus beproeven Marianne nog dien avond
te spreken om van haar iets naders omtrent
het onderhoud te vernemen. In zulke gedachten
verdiept, haastte hy zich in de richting van
den molen verder. Hy had echter nauwelyks
eenige schreden gedaan, toen hy als aan den
grond genageld bleef staan.
Wordt veroolgd.)