N°. 8083.
Vrijdag UT Septeinber.
A°. 1839.
fese gourant wordt dagelijks, met uitzondering
ran <gfin- en feestdagen, uitgegeven.
Vtt noDUBer fewUat *it TWBi
Leiden, 26 September.
LEIDSCI
DAGBLAD.
PBUfl DBZHB OOUBAWT:
T« Uta ft I ■llllw 140.
Viueo p»r pNt/.r.VT. LM
Éfc«n<)«ritfr» Itanm.7. Mi.
PBXJB DUB ADVRRTBNTTEN:
Tui 1—0 Iiim mMt 0.1H.
OiteWl» Mtui uit plaatanilmt*. Yoor hrt iu-
tMum d* iki wordt 0.16 berekend.
Aan de universiteit alhier is door den heer
C. J. Prins afgelegd het eerste natuurkundig
examen, door den heer H. Knottenbelt het
voorbereidend examen in de godgeleerdheid,
door den heer N. De Jager Meezenbroek het
candidaats examen inde godgeleerdheid teerste
gedeelte) en door dea heer F. Hage het doe-
teraal-examen in de geneeskunde.
Indien het, eik door ons blad medege
deeld bericht, als zou Z. M. de Kening zijn
verlangen kenbaar gemaakt hebben, dat in
■de garnizoenen, waarin militaire muziekcorp
sen verbljjf houden, door dezen concerten ten
behoeve der Antwerpenaars zuilen worden
gegeven, van offidëele zijde bevestigd wordt,
dan zal door het strijkorkest wn het 4de
reg. inf. op Dinsdag 29 October a. s. in den
Schouwbung een groot vocaal- en ïnstrumen-
taai-concert worden gegeven. Tot versterking
van het orkest sal de heer Mam: een groot
aantal dilettanten uitnoodigen. Van het orkest-
programma kunnen we reeds vermelden de
„Symphonie in C" van W. F. G. Nicolaï en
de ouverture voor het drama „Hernam," van
Dan. De Lange. De heeren Nicolat-en De Lange
zullen zeiven de-uitvoering dezer werken leiden.
Behalve deze twes componisten, beeft de heer
Mann nog een beroemd Nederlandech compo
nist uitgenoodigd -de uitvoering vair. een zijner
werken te dirigeer-enhieromtrent is echter
nog geene beslissing bekend. Van 'het solis
tisch deel van den avond kunnen wij melden
■dat onze gewaardeerde stadgenoote imej. Wia
Dikema bereidwillig hare medewerking heeft
toegezegd. Later meer bijzonderheden.
Er bestaat gelegenheid tot verzending
der correspondentie naar Noord-Amerika, door
middel van het stoomschip „P. Calantf", van
Amsterdam vertrekkende. Ten postfcantore
alhier moeten de brieven enz. uiterlijk Vrijdag
nacht om 12 urea bezorgd zijn.
De wijze van verzending behoort duidelijk
op het adres vermeld te worden.
Voor 1890 wordt het hoofdstuk Justitie
der Staatsbegrooting meer geraamd 10,147,
niettegenstaande de nieuwe uitgaven van
f 19,000, voortvloeiende uit de nieuwe Arbeids
wet. Voor inrichting van bergplaatsen voor
gerechtelijke archieven en van minuten en
registers van notarissen is 5000 uitgetrok
ken, voor mobilair f 27,000, waaronder/" 12,000
voor mobilair van het nieuwe rechtsgebouw
te Haarlem. Een eerste termijn van f 30,000
is uiige! rokken voor het verbouwen van het
paleis van justitie te Amsterdam. Het plan
staat in verband met de voorgenomen verbou
wing van de strafgevangenis b(j het Leidsche-
plein tot huis van bewaring.
Met de gemeente zijn onderhandelingen
gaande tot afstand van een gebouw naast het
Paleis van Justitie. De bedoeling is dat Paleis
uit te breiden en voor de vier kantongerechten
nevens het huis van bewaring te stichten een
nieuw gebouw en eene bergplaats voor minu
ten, registers en repertoren voor notarissen.
Het geheele plan zal ƒ550,000 voor de uit
voering kosten. Het getal bewaarders bjj de
Rijkswerkinrichting te Hoorn wordt uitgebreid,
en bij de gestichten Veenhuizen II en III be
ambten voor huishoudelijke diensten aangesteld.
Gelden zijn aangevraagd tot uitbreiding van
het cellengebouw voor de drie gestichten
Veenhuizen; eene onderaardsche telefonische
verbinding tusschen die gestichten en het
bureel van den hoofddirecteur en het vergroo-
ten van het kerklokaal in de Rijkswerkinrich
ting te Hoorn. Gerekend is op aanstelling van
drie inspecteurs voor het toezicht op (1e uit
voering der Arbeidswet, ad ƒ4000 en ƒ2000
reiskosten voor ieder.
Hoofdstuk Financl&n. Hiervoor is minder
aangevraagd ƒ124,137, voornamelijk ten ge
volge van de lagere raming voor de uitgaven
der herziening van de belastbare opbrengst
dor ongebouwde eigendommen, ad ƒ264,000.
Aan het verlangen naar eene afzonderlijke
begrootlng van uitgaven voor het Bntrepet-
dok te Amsterdam kan de minister ven
financièn, hangende de onderhandelingen ever
de overname van dit dok, nog niet voldeen.
Op de begroeting is uitgetrokken ƒ24,600
als eerste termjja voor de verbouwing van
het Oost-Indisch binnerihuis te Amsterdam.
Hoofdstuk Koloniën. Hiervoor is 107,'602.81
meer aangevraagd. Hetisubsidio van Suriname
is ƒ126,000 hooger gesteld. Daarentegen zijn
de kosten van de landmacht in West-Indifi
ƒ26,400 lager geraarafi, omdat er nist zooveel
euppletietreepen behoeven uitgezonden te
werden.
Hoofdstak Onvooraieno Uitgaven. Dit
hoofdstuk is opnieuw op f 50,000 geraamd.
Visor '1988 is 16,349.23s noodig gaweoat.
In de heden -door de Tweede Kamer
gehouden zittng is het ontwerp, 'betreffende
den aanmaak van twee nieuwe schepen voor
-don Indiscben dienst op voorstel van den heer
Sehimmelpenninck aangehouden tot de Indi
sche Begrooting aan de orde komt.
Daarna is de Schoolwet-herziening, wnarvan
-ie commissie van -voorbereiding eenstemmig
dn hot-landsbelang ds aanneming aanried, aan
genomen met ïil tegen 27 stemmen. Tegen
stemden 26 liberalen en de heer Dosnela
Nieuwanhuis; voor 17 liberalen an de .rech
terzijde.
Op-de aanbevelingslijst voor het caadsheer-
schap in den Ho ogen Raad z(jn gebracht de
heeren Hanlo, raadsheer bij het gerechtsho-f te
's-Hago; het Kamerlid de hoer Hular en de
heer Tan Bemmelan, raadsheer bjj het ge
rechtshof te Arnhem.
Aangenomen is heit ontwerp tot uitdtreiding
van het personeel bjj 's Rijks Plantentuin te
Buitenzorg voor proefstation.
Ons is verzocht -de volgendo mededee-
ling op te nemen
„De edelmoedige sympathie, in Nederland
betuigd jegens de familiën der slachtoffert van
de ramp te Antwerpen, -heeft de levendigste
dankbaarheid opgewekt hjj den Koning der
Belgen, by zijne Regeering en in het gehetüe
land.
De baron -d'Anethan is belast geworden
aan het Nedoriandsche gouvernement de ge
voelens van oprechte dankbaarheid van België
over te brengen."
Naar 't Yad. verneemt is mr. F. baron Van
Hogendorp, hoofdredacteur van het „Haagsche
Dagblad", gisternacht reeds overleden, nadat
hij dezer dagen den leeft(Jd van 46 jaren had
bereikt.
Een man van ongemeenen aanleg, van groote
gaven, van schitterend vernuft daalt in hem
ten grave. Of bjj in zjjn onrustig, bewogen
leven, waarin hjj vele landen en volken heeft
gezien en vele betrekkingen heeft bekleed,
er in geslaagd is de hem geschonken talenten
tot hunne volle ontwikkeling te brengen, be
slist genoemd blad niet. Zooveel is zeker,
dat „Damas" als smaakvol en ontwikkeld
causeur, ook van zijne „Haagsche omtrekken,"
in onze letterkunde zjjn wedergade zoekt.
Zijn stoffelijk overschot zal morgen te Bonn
worden ter aarde besteld.
Als aanstaande leden van het Utrechtscho
studentencorps zjjn Dinsdag-middag 78 novitii
ingeschreven, over de verschillende facul
teiten verdeeld als volgtrechtsgeleerdheid
35, geneeskunde 15, wis- en natuurkunde 12,
godgeleerdheid 11, letteren 5.
Door den heer Alex. Saalborn, directeur
der Duitsche opera te Rotterdam, is een
nieuwe operetten-tenor, de heer Carl Dietrich,
van het Theater an der Wien, te Weenen,
geëngageerd.
Reeds in November mag men Sigrid
Arnold8on in ons land verwachten.
Het stoomschip „Prins Frederik," via
Amsterdam naar Batavia, arriveerde le Genua
23 Sept.; de „3e ma rang," van Rotterdam
Daar Java, vertrek 24 Sept. van Swithampton
de „Batavia," van "Batavia naar Retterdam,
vertrok 25 Sept. van A-den; de „Soerabaia,"
van Rotterdam naar Batavia, vertrok 26 Sept.
van Port-Said.
Z. M. beeft voor het tydvsrk van 1 October
1889 tot en met 30 Sept. L890 tot assistent
van 's Rgfcs veeartsenijschool te Utrecht be
noemd -de veeartsen J. K. F. De Does te
Utrecht en P. D. Beunders te Heusden.
Gemengd Nleuwa
E-e-n schuitenja-^er, die van de
„vergunning" misbruik gemaakt had en op
een paard was gezeten, dat er blijkbaar niet
op -gesteld was den geur van alcoholische
dranken in te ademen, tuimelde hedenmiddag
in de -Haagsche trekvaart, niet ver van onze
gemeente. Het paard, -dat zich van zijn ruiter
had -entdaan en zich daarna met spoed ver
wijderde, werd gegrepen. De jager werd door
een msan of vier uit ifcet water gezeuld.
N-aar men verneemt, zal door
het iSjjk ook de gemeente Sassenheim met
Lisso telephonisch verbonden worden.
fin den afgeloopen zomer heb
ben -meer dan 60,006 menschen en kinderen
een -dubbeltje besteed om te Scheveningen
langs de zg. R'useieche gljjbaan of „Montagne
ruesé" heen en weer «te vliegen.
Daar de sociatiisten te Rottor-
-dam incg steeds voortgaan met hunne, tot
nu toe gelukkig vergeofsche pogingen om de
(werklieden, die aan de-booten en kaden werken,
tot oone r.lgomeeiiB werkstaking aan t-e sporen,
ie -overal un de stad een biljet aangeplakt, aan
bedoelde werklieden gericht. Daarin wordt
opgemerkt, dat aan de waste beurtbooten een
weekloon wordt verdiend van f 12 a ƒ30,
aan de graan booten een -daggeld van gemid
deld ƒ3:60 en aan de ertsbooten een «daggeld
vac gemiddeld 4 a ƒ2.
De vraag «vordt tot hen gericht, of het dus
billijk mag -worden genoemd op loonsverhoo-
ging aan te dringentevens wordt er op ge
wezen, -dat-, .indien deze weeöloonen altijd tSsuls
werden gebracht, er volstrakt geene reden tot
klagen zou z(jn.
„Maar," zoo wordt verder gevraagd, „moet
de ordentelijke, -goedgezinde zich leenen om
die enkele nooit tevreden te stellen personen
fe helpen en daarvsor zich in de waagschaal
stellen van te verliezen, wat men nu heeft?
„De handel, de scheepvaart heeft uwe krach
ten noodig, maar hebt gjj omgekeerd ook niet
noodig dat handel en scheepvaart bestaat en
bloeit?
„Hot stellen van hooger loon zal den
toevloed van werklieden van buiten af niet
keeren, maar doen toenemen en zal daar
mede dan de toestand beter worden?
„Wacht u voor opruiing van een kant,
die meent het alleen gelukaanbrengend socia
listisch geloof te bezitten."
Dinsdag heeft er eene bijeenkomst plaats
gehad van de hoofden der voornaamste han
delsfirma's om te beraadslagen over de hou
ding, welke tegenover de eischen van het
volk zal worden aangenomen, indien het tot
eene werkstaking komt.
Gisteravond heeft er eene vergadering van
werklieden plaats gehad in het socialisten
gebouw op de Binnenrotte.
Gistermorgen kwam in do Leuvehaven te
Rotterdam een schip, dat eigen werkvolk
medebracht. Een aantal sjouwerlieden, die
zich aldaar bevonden, bemerkten dat dit
schip door het medegebrachte werkvolk zou
gelost worden. Z(j waren wellicht tot hand
tastelijkheden overgegaan, indien niet een
paar agenten van politie de sjouwerlieden
hadden uiteengedreven.
Er worden thans pogingen in het werk
gesteld om lokalen in te richten ter uitbe
taliag van het werkvolk, ten einde die niet
meer te doen plaats hebben in herbergen,
gelijk tot dusverre geschiedde.
Ook werden aan de werklieden bi) duizend
tallen gedrukte oproepingen uitgereikt, waarin
dezen worden aangespoord door het zich noe
mend „Comité, benoemd ter vergadering van
19 dezer", om tegen heden, Donderdag, het
werk te staken, indien niet veldaan wordt
aan de eischen, welke het „Comité" namens
de werklieden stelt. Deze eischen komen in
hoofdzaak op het volgende neer: lo. loonB-
verhooging van 20 tot 25 ets. per uur; 2o.
minimum-betaling van een halven dag en 3o.
dubbel loon voor werk op Zo»- en feestdagen.
Yoor verschillende vakken worden de loonen
■op eenigsiins verschillende wijzen berekend,
doch komen ia hoofdzaak met de drie boven
genoemde eischen overeen.
ïn liet algemeen bleef het er rustig. De
„Maasb." hoorde slechts van eene enkele
kwaadaardige bejegening van een werkgever.
Deze, gisteren door de Baan gaande, werd
aangesproken door een werkman, die hem
vroeg hoe hij over de loonsverhooging dacht.
Nog had -de man geen t(jd gehad om op deze
•vraag te antwoorden, toen bjj reeds van den
-werkman een slag in het aangezicht kreeg.
De geslagene, om verdere onaangenaamheden
te vermijden, ging bedaard zijns weegs en
liet den werkman staan.
Hedenmiddag wordt ons uit Rotterdam be--
richt: Losse sjouwerlieden staakten het werk
•oi loopen langs de kaden om het vaste werk
volk ook tot werkstaken over te halen. Geene
ongeregeldheden hadden nog plaats, maar er
zjjn toch troepen gevraagd.
Gisteren had een bezoeker van
den Amsterdzmschen dierentuin de laaghar
tigheid den olifant eene brandende sigaar in
de rondzoekende slurf te stoppen.
Toen het anders zoo goedmoedige beest dit
voelde, ging het erg te keer, en het had heel
wat in om het tot bedaren te brengen. De
dader was echter oog zoo onbeschaamd, en-
hebbelijk tegen een der oppassers te worden
toen deze zich op bestraffende wjjze over Oc-
daad uitliet. De woordenwisseling ging irr
handtastelijkheden over, en een gevecht ont
stond, waarbjj door eenige belhamels met
jeneverkruiken op de oppassers werd losge
slagen. De politie, aan den uitgang opgesteld,
nam daarop eenigen van het gezelschap in
hechtenis. (jj
Gisteren vertrokken van A rn-
sterdam per stoomschip „Schiedam" naar
Buenos-Ayres 13 kajuitspassagiers, 'oenevons
472 tusschendekspassagiers.
Ds bekende Fransche luchtrei-
ziger Leroux is met een valscherm, waarmede
hjj b(j Reval uit zjjn ballon daalde, in zee
terechtgekomen en verdronken.
Door Spanjaarden en Italianen
zijn dezer dagen belangrijke inkoop n van
paarden in den omtrek van Zwolle gedaan.
Zjj kochten o. a. van een Zwollenaar voor
f 1600 een span zwarte merriën.
De gezagvoerder van het stoom
schip „Lord Clive," van Philadelphia te
Queenstown aangekomen, rapporteert b(j het
verlaten der Delaware-rivier drie kolenbarges
in den grond te hebben geziende masten
staken boven water. De driemastschoener
William O. Snow" passeerde hjj met nood
vlaggen, op en door de equipage veriaten.
Beide ankers waren in den grond. Alle deze
vaartuigen lagen in liet vaarwater, by
Brownsboei, ongeveer vyf m()len bezuiden
Brandy- Wine- vuurtoren. By Kaap Henlopen
zag hy veeitien schepen op strand zitten.
Ongeveer zes myien van de Kaap zag hij
het vuurschip van do N.-E.-Fire-Fathombank
op drift naar binnen zeilen. Ook het South-
Fire Fathombank-vuurschip was niet te zien
en is vermoedelyk eveneons op drift.