persoon en 5 centen per 1000 Ned. ponden
goederen. Do ondernèmers zullen op hunnen
spoorweg het vervoer van personen en goede
ren door stoomkracht mogen bewerkstelligen
en zulks ook, tegen betaling van den tol, aan
anderen moeten vergunnen. Het bedrag |van
de vracht zal dat van den tol niet mogen te
boven gaan.
5 October 1837. In de op heden (4 October)
plaats gehad hebbende Algemeens Vergade
ring van deelhebbers in de Hollandsche IJzeren-
Spoorweg-Maatschappij, waarby door den voor
zitter L. J. J. Serrurier mededeeling is gedaan
van de Koninklyke bekrachtiging der statuten,
werd, namens den Raad van Bestuur, het
woord opgevat door mr. F. A. Van Hall, die
in omvraag bracht het voorstel tot „voort
zetting van den spoorweg tot Rotterdam, over
Leiden en 's-Hage," welk voorstel met een
parige stemmen werd aangenomen.
20 September 1839 werd de 1ste spoorweg
(n Nederland van Amsterdam naar Haarlem
later tot Veenenburg, Leiden, Den Haag, Delft
Schiedam en Rotterdam voortgezet).
Het is hier niet de plaats om uit te weiden
over de uitbreiding, welke de spoorwegen
in ons land sedert 1839 hebben verkregen;
gaf de dienstregeling van dat jaar vier trei
nen per dag aan, thans ryden er van 's och
tends halfzeven tot 's avond3 halftwaalf 24
treinen tusschen Haarlem en Amsterdam
heen en weder en het overige is naar even
redigheid. De Hollandsche IJzeren-Spoorweg-
Maatschappy heeft zich in de halve eeuw
van haar bestaan tot eene der grootste en
best geadministreerde maatschappyen van
ons land ontwikkeld.
Dat men het nieuwe vervoermiddel by de
opening nog niet best vertrouwde, bewyst
een toevallig bekend geworden briefje van
een dezer dagen overleden oud man, die
toenmaals ruim 30 jaren was en zeker niet
tot de minst ontwikkelden zyner tydgenooten
behoorde. Van den nieuwen spoorwagen ge
wag makende, teekent hy aan: „Ik had den
28sten October 1839 toen ik van Amster
dam naar Den Haag moest den moed
niet er in te gaan, maar maakte gebruik
van de diligence."
Zouden er nog menschen zyn, die niet met
een spoortrein durven reizen?
Spoorwegmaatschappyen zyn thans alge
meens middelen van vervoer geworden, waar
door deze mede hebben bygedragen tot ont
wikkeling van de Groote Maatschappy, waarin
-wy leven.
De Hollandsche IJzeren-Spoorweg Maat
schappy had dus alle reden om dezen dag
niet onopgemerkt te laten voorbygaan, om
hem op byzondere wyze te herdenken, al
heeft die feestelyke herdenking een kalm
verloop, daar de meeste hoofden van dienst,
als de heeren Van Hasselt, Mirandolie enz.,
allen nog met verlof buitenslands zyn en ook
van de zyde van commissarissen geen festyn
is voorbereid.
Toch werden alle beambten langs de geheele
lyn niet vergeten, dus ook die van het Leidsche
station niet.
Hedenmorgen tusschen negen uren en half-
tien, toen de dienst, welke met de Vrydagsche
veemarkt vry druk is, dit toeliet, waren de
aan het station alhier verbonden ambtenaren
in het bureau van don chef vereenigd, om
later in den morgen door de verdere beamb
ten te worden opgevolgd.
Ze werden aldaar door den heer W. C. J. De
Bruyn, stationschef, volgenderwyze toegespro
ken
„Mijne Heeren! Ik wensch u van harte
geluk met het gouden feest der Maatschappy,
d,at wy heden vieren. Vandaag herdenken wy
den dag, waarop vóór 50 jaar de eerste lijn
van Nederland in exploitatie genomen werd
van de Hollandsche IJzeren-Spoorweg-Maat-
schappy, die sedert dien tyd steeds in bloei
is toegenomen, van de lyn, waarvan wy de
eer hebben ambtenaren te zyn. Op my rust
de vereerende en tevens aangename taak u
op dezen feestelyken dag een gedenkpenning,
eene oorkonde en een overzicht van de ont
wikkeling der lyn aan te bieden en e°ne
gratificatie uit te reiken.
„Dat gedenkpenning, oorkonde en overzicht
bij u steeds eene eereplaats zullen innemen,
daarvan houd ik my overtuigd, en dat de
gratificatie de feestvreugde zal verhoogen,
daaraan valt zeker niet te twyfelen.
„Myne Heeren! Dat wy nog lang in dienst
der Maatschappy mogen werkzaam blyven,
dat gy allen flinke promotion moogt maken,
is myn innige wensch!"
Een driewerf „Leve do Maatschappywerd
met geestdrift aangeheven.
De in deze toespraak bedoelde en aan ieder
uitgereikte gedenkpenning is in brons bewerkt,
stelt aan de ééne zyde eene locomotief voor
met don naam „Frans Hals," vertoont
aan de andere zyde in Romeinsche letters
de jaartallen 1839-1889 met den datum van
20 Sept., omgeven, in den vorm van een
lauwerkrans samengevlochten, door de wapens
van de 14 verschillende gemeenten, waar de
Maatschappy stations heeft.
Deze vry groote en nauwkeurig afgewerkte
medaille ging vergezeld van een diploma, eene
litbograpkisch uitgevoerde „herinnering aan
20 September 1839 20 September 1889",
bevattende, behalve de onderteekening van
den Raad van Administratie en den naam
van hem, voor wien ze bestemd was, ook
eene allegorische voorstelling op het gebied
van het stoomwezen.
Ook werd aan ieder der beambten en amb
tenaren (wier geheel getal, by de Maatschappy
in dienst, meer dan 2000 bedraagt) in verhou
ding van de betrekking, welke zy bekleeden,
als buitengewone toelage een deel der feest
gaven uitgereikt, waarvoor door commissa
rissen f 50,000 was beschikbaar gesteld.
Niet alleen echter hierdoor, maar ook door
de aanbieding van een prachtwerk, vermel
dende de geschiedenis der Maatschappy, heeft
de Raad van Administratie de datum van
20 September willen maken tot een dag,
welke lang in de herinnering van allen zal
blyven.
Dat boekwerk is typographisch keurig uit
gevoerd, bevat tal van gekleurde platen en
photographieën, van alles wat op de Maat
schappy gedurende de nu verloopen halve
eeuw betrekking heeft, met de afbeeldingen
van de vroegere en tegenwoordige stations,
werkplaatsen, kantoren en de verschillende
situatie-teekeningen daarvan.
In de geschiedenis zelve ontbrekan natuur-
lyk de datums niet, waarop, na het gedeelte
Amsterdam - Haarlem, ook de overige lynen
achtereenvolgens werden geopend: zoo o. a.
Veenenburg-Leiden op 11 Aug. 1842 en
Leiden Voorschoten 1 Mei 1843.
Na de toespraak en de aanbieding door den
stationschef, wees ook de chef de bureau,
de heer J. J. Brussée, het vereenigde perso
neel met eenige toepasselyke woorden op de
beteekenis van dezen dag en bood hy tevens,
namens het overige beambten-personeel, den
eerewyn aan.
Weldra riep de dienst echter weder allen
tot hunne taak en stoomde de van Amsterdam
komende trein van 10 u. 8 m. het station
binnen, van wolken trein de locomotief ver
sierd was met groen, vlaggen en schilden,
alles betrekking hebbende op den heuglyken
dag, welke hedenavond door het personeel
alhier na afloop van den dienst op feestelyke
wyze zal worden besloten.
Gemengd Nieuw*.
Eene der hevige windvlagen, welke
zich hedennamiddag by herhaling deden gel
den, kreeg een op de Boommarkt voor de
stalhoudery van den heer K. naby den wal
staand rytuig, een victoria, te pakken, en wel
zoodanig, dat het onbespannen voertuig, voor-,
dat men er op bedacht was, in het water
terechtkwam. Niets was er meer van te zien,
dan alleen de langs de wateroppervlakte dry-
vende kussens. Het kostte heel wat moeite
alvorens men het rytuig in de diepte ontdekte,
maar natuuriyk nog meer, voordat men het
vervolgens weer op het droge gehaald had.
Een kalf, dat, evenals zoo menig
stuk vee, heden onze gemeente by gelegen
heid der wekelyksche markt bezocht, stelde
zich hedenochtend, te zeven uren ongoveer, op
het Kort Rapenburg niet alleen tevreden met
dansen en springen op de straat, maar begaf
zich ook te water om daar zyno kunst in
het zwemmen ten toon te spreiden. Het beest
doorkliefde de woeste baren van het Galge
water, zwom onder de Borstelbrug door en
kwam zoo in den Apothekersdyk. Naast de
school aan de Boommarkt mochten eenige
mannen met veel moeite er in slagen het
jonge dier uit het water te trekken en het
aan do zorgen van zyn geleider toe te ver
trouwen.
De Haagsche rechtbank heeft
gisteren den persoon, die te Leiden in het
politiebureel het horloge van een agent ont
vreemdde, veroordeeld tot drie maanden ge
vangenisstraf.
Dezer dagen werd door dobla-
den gemeld dat te Amsterdam Zondag-avond
in den Parkschouwburg een liefdadigheidscon-
cert zou worden gegeven ten voordeele der
slachtoffers van de ramp te Antwerpen, maar
dat er niemand kwam.
Uit Amsterdam ontvangen we echter de
BHdedeeling dat van een zoodanig concert
geen sprake is geweest en dat jl. Zondag de
gewone Hollandsche Opera-vooretelling heeft
plaats gehad en de zaal op alle rangen stamp
vol was.
Men speelde toen „de Favoriete", waarby
onze berichtgever zelf tegenwoordig wasreden
om het goed te weten.
Voor het gerechtshof te 's-Hage
stor.d gisteren terecht de ontslagen brieven
gaarder te Woubrugge, die door de Haagsche
rechtbank werd vrygesproken van het hem
ten laste gelegde, als zou hy op 23 Januari
dezes jaars een aan het postkantoor te Wou
brugge toevertrouwdon brief opzettelyk en
wederrechtelyk hebben geopend. De officier
van justitie was tegen het vrysprekend von
nis in hooger beroep gekomen.
Als getuigen waren door het Openb. Min.
gedagvaard de veldwachter (die den bewusten
brief in de bus van het postkantoor gedaan
en later teruggehaald had, waarna hy bemerkte
dat de brief open was) en de burgemeester
van Woubrugge. Het verhoor der getuigen
verspreidde evenwel geen nieuw licht over
de zaak.
Bekl. bleef by zyne voor de rechtbank ge
dane ontkentenis volharden.
Adv.-gen. Telders betoogde de onaanneme-
ljkheid van de voorstelling als zou bekl.'s
bekentenis voor den burgemeester afgedwon
gen zyn, vooral op grond van de getuigenis
des burgemeesters, dat bekl. aan hem uit zich-
zei ven heeft erkend den brief geopend te heb
ben, welke bekentonis later schriftelyk is her
haald. Ook kon, volgens het O. M., niet opgaan
de verdediging van bekl., dat hy wegens den
zenuwachtigen toestand, waarin hy destyds
verkeerde, zich niets van zyne afgelegde be
kentenis herinneren kan. Op grond van een
en ander vorderde het O. M. bekl.'s veroor
deeling tot 3 maanden gevangenisstraf.
De advocaat van bekl., mr. Ph. A. Haas Az.,
van Amsterdam, verdedigde het z. i. juist
gewezen vonnis der rechtbank. Uitvoerig be
toogde pleiter dat niet het minste bewys ge
leverd is, dat de brief door bekl. opzettelyk
zou zyn opengemaakt.
De uitspraak is op morgen, 21 September,
bepaald.
Te Noord wyk aan Zee zyn enkele
partytjes steurharing verkocht voor ƒ10 tot
f 12.50 de 1000 stuks en f 7.50 tot f 8 per
kantje zonder fust.
Voor de rechtbank t e Ha ar1em
stond gisteren J. v. F., uit Hillegom, terecht,
beklaagd dat hy ln eene civiele zaak voor
het kantongerecht in de Haarlemmermeer
desbewu3t gebruik zou hebben gemaakt van
oene valsche quitantie. De beklaagde had in
het vorige jaar van V., te Oegstgeest, 18,000
convallaria'8 (eene soort van bloembollen) ge
kocht voor f 82.50 en werd nu tegen den
28sten Maart van dit jaar voor den kanton
rechter van bovengenoemd kanton gedagvaard
tot betaling van die som. Op die terechtzit
ting legde hy eene quitantie over voor f 45,
zoodat er nog slechts f 37,50 zou zyn over
gebleven. De eischer beweerde dat die quitantie
valsch was en de kantonrechter, de zaak
civiliter naar den bevoegden rechter verwy
zende, trad tevens op in zyne hoedanigheid
van hulp officier van justitie en maakte na
de terechtzitting proces verbaal op. De oor-
spronkelyke eischer, nu getuige, verklaarde
slechts f5 te hebben ontvangen en daarvoor
geene quitantie te hebben gegeven. Zyne
dochter kon slechts verklaren wat zy haren
vader had hooren zeggen.
De beide deskundigen, de heeren Allan en
Luyten, konden niet met zekerheid verklaren
dat de onderteekening van den beklaagde
afkomstig moest zyn, doch evenmin dat de
getuige haar moest hebben nedergeschreven.
De beklaagde hield vol dat de quitantie door
den getuige in zyn byzyn was onderteekend
en dat deze het geld had ontvangen. Tevens
merkte by op dat, indien hy valschheid had
willen plegen, hy toch zeker wel voor een
plakzegel zou hebben zorg gedragen, daar
hy, indien hy het misdryf had gepleegd, zich
van oen onzeker voordeel van f 45 aan eene
zekere boete van f 25 blootstelde, en hy dan
ook wel de quitantie voor het volle bedrag
zou hebben gesteld. (De quitantie was on
geregistreerd in het geding gebracht,
zoodat zy eigeniyk buiten beschouwing hcd
moeten blyven).
De subst.-officier van justitie, mr. E. M.
Von Baumhauer, deed opmerken, dat hy na
de instructie de beschuldiging van verval-
sching had laten vallen, doch meende ook
nu gerechtigd te zyn die omtrent- het des-
bewust gebruikmaken van het vervalschte
stuk vol te houden en eischte mitsdien eene
gevangenisstraf van 6 maanden.
Uitspraak over 8 dagen.
Te Rotterdam had gisteravond
te acht uren in de zaal van Du Coux, aan de
Binnenrotte, het gewone vergaderlokaal der
socialisten, eene vergadering plaats, belegd
ten behoeve van het werkvolk, dat daar ter
stede by hot laden en loBsen van stoombooten
op Londen gebezigd wordt. Men had den
eisch gesteld het loon van 20 op 25 cents
per uur verhoogd te zien, en daar niet alle
stoomboot-ondernemingen in dien eisch toe
gestemd hadden, wilde men, zoo luidde een
oproepingsbrief, van gedachten wisselen, recht
matige grieven te berde brengen en, zoo noodig,
indien aan den wensch naar loonsverhooging
niet wordt voldaan, gezamenlyk den arbeid
staken.
Het niet zeer ruime lokaal was propvol,
doch niet uitsluitend werklieden aan deLon-
densche stoombooten bleken opgekomen te
zyn. Er waren ook eene menigte socialisten,
die, zooals later bleek, de leiding der geheele
beweging in handen hebben genomen.
Asdonk, de bekende Haagsche socialist,
was gisteren reeds in den vroegen morgen
aan den arbeid, om het werkvolk aan de
Maas van raad te dienen. Gisteravond leidde
hy de vergadering in met eene toespraak,
waarin hy den eisch volhield, dat het loon
voor de bedoelde werklieden van 20 op 25
cents per uur moet worden verhoogd. Hy vond
het billyk dat voor zulk een zwaren arbeid
meer dan thans zou worden betaald. Om
daarin te slagen, spoorde hy aan tot kalmte
en bedaardheid en tot het handhaven der
orde, opdat de openbare macht geene aanleiding
kunne vinden tusschenbeide te treden, en als
het tot algemeene werkstaking komt, dan vooral
geen misbruik te maken van sterken drank, dat
een slechte factor is voor iedere werkstaking.
Op deze wyze zal men, naar het voorbeeld
van de Londensche werkstakers, zyn zin
krygen. Men moet elkander helpen, opdat
allen dezelfde rechten ontvangen. Hy stelde
ten slotte de vraag of alle „bootwerkers"
het met hem eens waren?
Slechts een paar der aanwezigen riepen ja 1
Asdonk achtte het dan ook kennelyk noodig
de aanwezigen langs anderen weg te polsen
en vroeg daarom of iemand zich verklaarde
tegen het aanvaarden van den stryd!
Daar hierop eene doodsche stilte volgde,
constateerde hy dat met algemeene stemmen
tot werkstaking was besloten. Hy stelde
daarop voor, dat de by de zaak betrokken
werklieden eene commissie van zeven leden
zouden benoemen om met de socialistische
party de werkstaking te regelen. Deze laatste
zou met raad en daad helpen, al moest het
't leven kosten.
Het bleef doodstil in de zaal. Geenerlei
teeken van goed- of afkeuring.
Een socialist stelde nu voor dat het be
stuur van de Rotterdamscbe afdeeling der
socialisten dan maar de leiding in handen
zou aemen.
Snelleman, ondervoorzitter der afdeeling,
wees dit van de hand. De werklieden, meende
hy, hebben hunne eigen zaken zeiven te be
handelen.
Asdonk voegde er by, dat dit bovenal
noodzakeiyk was, omdat de socialisten wel
hulp kunnen verleenen, maar geene speciale
kennis hebben van bet vak, waarvan hier
sprake was. De commissie van zeven moest
de zaakkennis vertegenwoordigen. Het be
stuur van den Socialistischen Bond zou dan
wel voor al het overige zorgen.
Snelleman, die bleek als president te fun-
gceren, noodigde alsnu al degenen uit, die in
de commissie zitting wilden nemen, zich aan
te melden.
Asdonk gaf de verzekering dat hunne
namen geheim zouden worden gthouden.
Eerst toen boden zich achtereenvolgens
oen tiental werklieden aan, die fluisterend
hunnen naam den voorzitter mededeelden.
Asdonk verklaarde dat daarmede het werk
van den avond was afgeloopen. De socialisten
zouden terstond met de leden der commissie
confereeren, ten einde alles voor den dag van
heden te regelen. Mocht het later andermaa!
noodig zyn eene vergadering te beleggen,
b. v. om de aldus genomen besluiten dooi
de belanghebbende werklieden te bekracb
tigen, dan zouden andere maatregelen dat
g'steravond worden genomen. Men zou nl
eene strenge controle invoeren, ten einde d-
verslaggerers der pers en de politie te weren
