te°. 3053.
"Vrijdag S3 Augustus.
A". 1809.
fess fëourant wordt dagelijks, met uitzondering
van (§on- en feestdagen, uitgegeven.
Leiden, 22 Augustus.
Feuilleton.
De lange Hollander.
LE1DSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Yfccr Leidon por 3 maand**.. 7;^7^?.1.10.
Yr»*oo per post1.40.
ABMnderlpke Nomznero.0.05.
PRIJB DER ADVERTENTLEN
Tan 1—6 regelo 1.05. Iedere regel meer/0.17^.
Grootere lettere naar plaatsruimte. Yoor het la*
caeaeeron buiten de stad wordt 0.10 berekend.
Met 1 September begint een nieuw
wartaal van het Leidsch Dagblad,
ij, die zich nu reeds op deze Courant
bonneeren, ontvangen de tot dien
latum verschijnende nummers gratis.
De Tweede Kamer heeft heden het debat over
Ie wijzigingen der Schoolwet aangevangen.
De heer Van Houten bestreed het ontwerp,
lat het staatsgeld zal doen gebruiken voor
■ropaganda voor de bijzondere leerstelsels en
lat de openbare scholen zal leegpompen ten
jate der bijzondere. Subsidiëering is voor de
Katholieken ongewonscht en in strijd met het
anti-revolutionair beginsel.
De heer De Beaufort miste de noodige
waarborgen dat de Regeering niet later den
aard van het openbaar onderwijs zou aan
tasten. Het subsidiestelsel geeft geen waarborg
voor goed onderwijs en de gemeenten worden
te zwaar gedrukt.
De heer Schaepman betoogde dat de Katho
lieken best met dit ontwerp kunnen meegaan.
Do heer Van der Feite achtte het ontwerp
eene benadeeling van hot gehalte van het
openbaar onderwijs en zag er geen einde aan
den schoolstrijd in.
De hoer Gleichman is conciliant, maar wil
meer waarborgen ten gunste van het open
baar onderwijs.
Een voorstel van den voorzitter om in deze
samenkomst ook des Maandags te vergaderen,
is door de Kamer met 46 tegen 37 stemmen
verworpen.
Morgen voortzetting.
De heer Endlich, 1ste clarinettist van
het orkest van Kes, gaat met 1 Oct. over
naar het Philharmonisch Orkest te Berlijn,
ter vervanging van den heer Esberger, die
geëngageerd is aan de „Kënigliche Kapello"
te Berlijn. De heer Endlich spoelde als „Probe"
Manna concert voor clarinet, dat Kogel het
mooiste concert noemt, in den laatsten tijd
voor dat instrument geschreven.
De zeven-en-dertigste algemeens verga»
■dering der Evangelische Maatschappij ge
houden worden te Leeuwarden, op Woensdag
28 Augustus, des voormiddags te tien uren.
Utrecht, 21 Aug. Akte-examens L. O.
Fransch. Qeêr. 24 vrouwel. en 1 mannel,
cand.geslaagd de dames J. Meinisz, van
Sliedrecht; A. Smeding, van Leeuwarden; J.
A. Elderink en M. Elderink, van Enschede»;
I E. Elte en A. M. Gerrits, van Amsterdam
t M. E. France, van Egmond aan ZeeH. Gericke,
van KampenW. Gordeau, van 's Gravenhage
C. Van dor Harst, van LeidenA. P. M. Van
Hasselt en A. P. Hesker, van Zutfen.
Men meldt uit Vere, dd. 21 Augustus
Op het bericht, dat de strafgevangenis te
Leiden zal opgeheven worden, besloten enkelen
pogingen in het W6rk te stellen, om bij even
tueels verplaatsing dier inrichting deze naar
hier overgebracht te krijgen.
Een daartoe strekkend verzoekBchrift, dat
aan den minister van justitie zal opgezonden
worden, circuleert bij de ingezetenen.
Adressanten geven daarin te kennen dat
onze gemeente zeer achteruitgegaan, is, door
het verplaatsen van het garnizoen)Shét loods
wezen, enz., en datyle burgerij door'^bela's-
tingen, voornamelijk door^diejopr^et'nood-
zakelijkste levensmiddel, hpt brood,zeeroge-
drukt wordt, ^'y uiterf' daarb^j.dèn wensch,
dat het.den minister, moge ^behagen, in'dezén
iets ten voordJSjlg'onzer go meerit ë'.tebesl ui ten,
en wijzen er •ïip^Sat^lietVlodigstaande .voor
malige hospitaal voorigértoenjde'inrich'ting eene
geschikte, gelegenhoidjainiiiedt. (W. 'Cf.jV
Blijkens de statistiek^der geboorten en
der sterfte' naar' denïlèoftijd^en^loiporzake^i-
van den dood in Nederland'iirAle maand 'Juni
1889, bedroeg het^J a,Shta^>ovededenen op
1000 inwoners-per jaar: te^Amsterdanj, 26.3iT
Arnhem 29.5; Dordrecht 2114; 's-GravenhagW
21.1; Groningen 22.1; Haarlem Ï9.7;'s' Her
togenbosch 19.6Leeuwarden 20.5Leiden 23.3;
Maastricht 22.8; Rotterdam 32.9; Utrecht 23.9.
Aanstaanden Zondag, 25 Augustus, zal
de heer Sanders, predikant te Woubrugge,
des namiddags te twee urei^in de kerk der
Ned.-Herv. gemeente van Hoogmade optreden.
Er worden reeds te Apeldoorn weder
groote feestelijkheden voor 31 Augustus», s.,
den Prinsessedag, voorbereid.
De feestcommissie stelt zich o. a. voor:
Een optocht van kinderen, allerlei spelen,
w. o. een vliegerwedstrijd ep „Marialust",
draaimolens, enz^ terwijl de kinderen zullen
onthaald worden.
Verder hardrijderijen op paarden, hittenen
ezels, onder den taan en voor rijtuigjes, bene
vens eene voor hitten, gespannen voor panier»,
gereden door dames.
Op twee plaatsen (bij de hotels De Nieuwe
Kroon" en ,De Keizerskroon") zullen des
avonds muziekcorpsen concerten geven, ter
wijl, zooals men weet, voor het paleis op
last van den Koning een vuurwerk zal ont
stoken worden.
Tusschen 2 en 4 uren zal het plaatselijk
muziekcorps „De Harmonie" in hetkoninkljk
park eene uitvoering geven bij de vulling en
opstijging van een luchtballon, waarvan de
eigenaar met eene parachute zal nederdalen.
- Het orkest van het Concertgebouw te
Amsterdam heeft een ernstig verlies ge-
v ien, doordat de heer Chr. Timmner zich
g1 noopt heeft gevoeld van eene vernieuwing
vau z(jn contract af te zien. Zijne fierheid
als artist heeft zich niet kunnen vereenigen
met eene hem door het bestuur opgelegde
bepaling, om, by medewerking van het orkest
tot de uitvoeringen dor „Wagnervereeniging,"
zijne plaïts vals concertmeester af te staan
,aan, den heer Jozef Cramer, die, medebe
stuurder dier vereeniging, meende daarop
""rocïïtye kunnen idoen gelden.
-*Alet, „Hbl.'i* meldt het overlijden van
den gopension'neerden vice admiraal jhr. M.
wAVan Rensselaar'iBowier, laatstelijk direc-
jteur'en commandant der marine te Amsterdam.
Do^overledcne, die een zeer goeden naam en
'.Véle vrien&'en-by de marine had, was adjudant
in buitengéwoneii'dienst van Z. M. den Koning,
vErsierd-met dotMilitairo Willemsorde 4de kl.,
met de 'ridderorde van den Noderlandschen
Leeuw'en de Eikekroon, benevens verschil-
4" -e*
lende eereteekenen van biytenl3ndsche mogend
heden. Hy bereikte den ouderdom van 67 jaren.
B(j koninklijk bSsluit is de heer R. H.
S. Spanjaard, ingenieur der 1ste klasse bij
de Staatsspoorwegen op Java, benoemdtot
ridder der orde van den Noderlandschen Leeuw.
In het kiesdistrict Eede is tot lid der
Prov. Staten van Gelderland gekozen de heer
W. E. J. baron Van Wassenaar (a.-r., door
lib. gesteund), te Bennekom, met 1114 van
de 2047 stemmen. De heer Van Löben Seis
•(a.-r.) bekwam 930 stemmen.
De Paus heeft den heer A. J. F. Mut-
saers, proost van het kathedraal kapittel van
St. Jan te 's Bosch en president aan het groot
seminarie te Haaren, benoemd tot zijn ge
heim-kamerheer s. n.
De hoer Ramaker, kapelaan aan de
parochie van den H. Jozef te Rotterdam, is
als zoodanig geplaatst te Kalven (N.-Br.).
Het stoomschip „Conrad," van Amster
dam naar Batavia, vertrok 22 Augustus van
Suez; de „Edam," van Nieuw York naar
Amsterdam, passeerde 21 Aug. Bevezier;
de „Sumatra," van Batavia naar Amsterdam,
vertrok 21 Augustus van Genua; do „Prins
Alexander", van Balaria naar Amsterdam,
vertrok 20 Aug. van Padang; de „Soenda",
van Amsterdam naar Batavia, vertrok 22
Aug. van Suez.
Z. M. heeft benoemd tot notaris binner
hot arrondissement Arnhem, ter standplaats
de gemeente Nijmegen, J. H. R. Van Koolwijk,
thans notaris te Groenloo; de off. van
gez. 2de kl. R. Sleeswijk, van het personeel
van den geneeskundigen dienst der landmacht,
op non-activiteit gesteld.
Gemengd Nieuws.
Hedenochtend vertrok uit de
Haven alhier de boot, welke naar Marken
zou gaan. Zou gaan, want ze heeft het
curieuze eiland niet bereikt. Inzage van een
telegraphisch bericht, door een der opvarenden
naar Leiden gezonden, bracht ons tot de
wetenschap dat men onderweg, misschien wel
wegens den storm en den regen, besloten
heeft Marken en dus ook de Zuiderzee maar
te laten voor hetgeen ze zijn en Zaaudam
tot einddoel van den tocht te stellen. Onder
de tonen van flinke muziek en, wy vermelden
het als eene byzonderheid, bestraald door het
vriendoiyk licht der zon, werd da tocht door
ruim honderd personen aanvaard.
Met den goedkoopen treinvan
den Ned. Rynspoorweg van Rotterdam, Nieu-
werkerk, Gouda, Oudewater, Leiden, Alfen
en Bodegrave naar Arnhem werden gisteren
in het geheel 1340 personen vervoerd, waar
van, zooals men weet, ruim 500 uit Leiden.
Men schryft ons uit Oogstgeest,
dd. 22 Augustus:
Gisteravond omstreeks halftwaalf werden
de inwoners van het dorp Oegstgeest in hun
eersten slaap gestoord door het geroep van
brand. Er was nameiyk een begin van brand
ontstaan op den pakhuiszolder van C. Van dor
Post aldaar, in een paar kruiwagens hooi.
Door het vlugge optreden van den eigenaar,
met den veldwachter O., is het gelukt mot
een emmer of tien water het gevaar voor uit
breiding te boven te komen, totdat er spoedig
hulp kwam opdagen van meer personen, die
toen met emmers water verder het blusschings-
werk voltooiden. De brandspuit No. 1 was al
op weg om, zoo noodig, hulp te bieden, maar
kon spoedig den terugtocht aanvaarden. De
waarnemende burgemeester, de commandant
der brandweer, brandmeesters en spuitgasten
waren allen vlug bij de hand, maar konden
zonder hulp geboden te hebben weder ver
trekken. De oorzaak van den brand is tot
nog toe onbekend.
In de Zuiderkerk, aan de Falck-
etraat, te 's-Hage, is dezer dagen diefstal
gepleegd. Men heeft de armbussen in het
bedehuis opengebroken en daaruit het geld
NAAR
RUDOLPH LINDAÜ.
-al
„Ja, dien ken ik. Wat is er met hem?"
„Dat wenschte ik van u te weten."
„Dat is eene lange geschiedenis. Het ver
wondert my, dat gy die niet kent. Zy is toch
genoeg besproken."
„Wanneer?"
„V^ór twee jaar."
„Dan is het duidelyk, waarom ik er niet
van hoorde. Ik was toen in Londen."
„Dat is zoo!" Nu, Buchner is toen
wegens diefstal voor het hof geweest, maar
uit gebrek aan bewys vrygesproken."
„Zoo!", zeide ik, „daar wil ik wel meer
van weten." Want het denkbeeld om mot
iemand te varen, die uit gebrek aan bewys
wegens d.iefstal was vrygelaten, was my toch
onbehaaglyk.
Op dat'.oógenbjik was -het echter niet de
tyd voor een lang vprhaal. Ik dineerde by den
heer Miller en toen WÖ des avonds op de
veranda gezeten waren en de jongelui zich
verwijderd hacfden, kwanï. jk ep hst gospro
kene terug. Miller verhaalde my toen, wat
hjj van de geschiedenis wist. Daar ik sinds
dien den „langen Hollander" niet uit het oog
heb verloren, en de gapingen in het verhaal
van Miller door oigen ervaring en de mede-
deelingen van anderen heb kunnen^anvullen,
geef ik zyne geschiedenis hier alériffn geheel.
Buchner was sinds meerdere jaren eerste
kassier by de firma Rawlston en Co., te
Shanghai, eene aanzienlyke havenstad aan
de oostkust van China, met uitgebreiden
handel in thee en zjjde en ruim 300,000
inwoners. By zyn chef stond hy zeer gunstig
aangeschreven, zóó zelfs, dat men er van
sprak, dat hy diens ;ustjA Edith zou huwea
en deelgenoot in de aanzienlyke firma worden.
Edith was een jong, schoon, levenslustig
meisje, wier taak het scheen te zyn, om van alle
jongere hoeren van Shanghai het hoofd op hol
te brengen, in het byzonder van den „langen
Hollander" en den heer Francis Morrisson.
Deze gold voor de beste party in Shanghai.
Hy was een beminnelyke, opgeruimde jonge
man, met een gunstig uiterlyk en goede manie
ren; daarby zeer ryk en dus wol een weinig
verwend. Dat hy op Edith verliefd was, kon
ieder zien, en als hij. tot dusverre nog geon
aanzoek om hare hand had gedaan, dan lag
zulks aan de weinige aanmoediging, welke
zy hem gaf. Daarentegen bemoeide zy
zich veel met den „langen Hollander".
Hooien meisjes valt het gemakkeiyk om
geestig en gezien te zyn. Als eene leelyke
gehandeld had zooals Edith dikwerf deed, zou
men haar spoedig den rug hebben gekeerd;
maar juffrouw Rawlston was aller lieveling
en ging door voor geestig.
Buchner, die zich niet gemakkeiyk bewoog,
had veel van hare luimen te lyden, maar hy
verdroeg alles, wat zy deed, met zooveel lank
moedigheid, dat fzif eindelyk het geduld ver
loor en hem op een avond in zekeren zin
dwong, om in woorden te brengen, wat zy
sinds lang in zyne oogen gelezen had, en
haar zyne liefde te verklaren. Toen hy uit
gesproken had, wat zy verwachtte, zeide zy
hartelyk, hem de banden drukkende:
„Dit is dan in orde, George, en van nu aan
zult gij alleen vreugde aan my beloven!"
Toen de lange Hollander den volgenden
morgen zich aan het kantoor by James
Rawlston vervoegde, verwachtte deze, dat
Buchner hem om de hand zyner zuster zou
vragen; want Edith, die door haren broeder
bedorven werd en alios by hem kon gedaan
krjjgen, had hmn reeds medegedeeld, dat zy
zich me t Buchr.er verloofd had. Hy ging don
binnentredende dus met een opgeruimd gelaat,
do handen hem ten groete toestekende, te
gemoat, want hy wilde den echuchteren man
eene formeele verklaring gemakkeiyk maken. -
Twee schreden van hem af bleef hy echter
staan en vroeg: „Wat is het, man? Hoe
ziet gy er uit? Wat mankeert u?"
„Een ongeluk, mynheer!"
„Nu, wat dan? Zeg het gauw!"
„Wy zyn vannacht bestelen 1"
„Wat is er gestolen?"
„De tien duizend dollar, die gisteravond
door Ki tschong zyn betaald."
Niemand verliest gaarne tien duizend dollar,
al kan hy ze ook nog zoo goed missen, en
de Amerikaan zette dan ook by het bericht
juist geen vrooiyk gezicht. Hy zette, zonder
een woord te spreken, zyn hoed op en volgde
Buchner naar diens kantoor, om de zaak te
onderzoeken.
Hot fijne slot van de yzeren kast, waarin
het geld bewaard was geweest, toonde geoner-
lei spoor van geweld. Deuren en vensters van
het vertrek waren gesloten en onbeschadigd.
De huisknecht, die de blinden 's ochtends
opende, had Diets vreemds bemerkt.
Wordt vervolgd.)
