fjeze Qourant wordt dagelijks, met uitzondering
van fon- en feestdagen, uitgegeven.
Leiden, 20 Augustus.
Feuilleton.
n*. 9051.
Woensdag $21. -4a.uggu^tus.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEEER COURANT:
Tmt Leiden per 3 meenden.1.10.
Vnutco per poot1.40.
Af—nderl^ke Nommere0.00.
PR UB DER ADVERTENTIEN:
Ven 18 rogele 1.05. Iedere regol meer 0.17^.
Grootore lottere naar plaatsruimte. Voor hot in-
caeocoren buiten do etad wordt 0.10 berekend.
Da schaalcollecte, heden in onze gemeente
langs de huizen gehouden ten roordeele van
de Unie „Eene school met den Bijbel," bracht
op 773.601/1, tegen ƒ714.571/, het vorige
jaar; nu dus 58.93 meer.
Overtuigd van veler voortdurende be
langstelling in het succes onzer Leidsche
talenten, volgt hier, wat o. a. thans weer
een alleszins bevoegd beoordeelaar, de heer
Maurice Hagemain, in zijne critiek vaa de
nieuwe „Norma," door J. M. H. Rijken, dezer
dagen schreef in „De Muziekbode„De so
listen hebben zich dapper gehoudenvooral
mej. Wia Dikema verdient hoogen lof voor
de uitvoering der partij „Adalgisa." Yeel
klank, groote zuiverheid, mooi timbre, warme
voordracht en veel dramatisch gevoel vormen
een geheel, dat hoogst aangenaam aandoet."
De derde halfjaarlijksche vergadering der
Leidsehe Coöperatieve Winkelvereeniging „Door
volharding verkregen", werd gisteravond in
het lokaal-Ephraïm alhier gehouden.
Na de openiDg van de vergadering door den
president, deed de secretaris voorlozing van
de notulen der vorige vergadering, welke,
daar er niets op aan te merken was, werden
goedgekeurd; dit lot deelde ook het verslag
van den penningmeester over het gehouden
beheer. De commissie, belast met het nazien
der balans over het derde halfjaar, gaf een
gunstig rapport van hare bevindingen omtrent
den toestand van het gehouden beheer en kon
dan ook niet nalaten haren dank te betuigen
voor de vele moeite en zorgen, welke het
bestuur, en niet het minst de boekhouder, in
deze zaak hebben aan den dag gelogd.
Daarna gaf de voorzitter verslag omtrent
den toestand der Yereeniging gedurende het
afgeloopen jaar, waaruit o. a. het volgende
bleek
Mocht het eerste jaar niet een van de
voordeeligste geweest zyn voor de leden,
het tweede laat zich aanvankelijk beter aan
zien; wanneer men dan ook de ongunstige
omstandigheden in aanmerking neemt, waar
onder het eerste halfjaar van 1889 begon,
kan de toestand der Yereeniging niet anders
dan zeer gunstig genoemd worden.
Het bedrag der inkoopen was in het 1ste
halfjaar na de oprichting 5780, in het 2de
5400 en in het laatste halfjaar 4800,
terwjjl dat der verkoopen respectievelijk was
5045, 6255 en 5750, alzoo van halfjaar
tot halfjaar stijgende.
Aan penningen werden ingebracht in 1888
voor ongeveerj 6000 en in het laatste half
jaar voor ongeveer 4600. De penningen,
Latour d'Anvergne.
Slot.)
Hij maakte den veldtocht in Zwitserland
met Massina mede, drong als eerste aan de
spits van zijne compagnie in Zürich en ver
hinderde door zijne vastberadenheid den moord
der zich nog in do stad bevindende Russen.
Na den 18den Brumaire beriep hem de
lste consul in het wetgevend lichaam. Latour
sloeg ook deze eer af.
Ik kan geeno wetten maken, zeide hijze
wel verdedigen. Daar h(j alle eer, ambten en
ook iedere gift weigerde, zoo benoemde Napo
leon hem tot premier grenadier de France,
en als zoodanig viel hij den 27sten Juni 1800
in een gevecht bij Oberhausen.
Grondiger berichten omtrent Latours dood
ontbroken. Alleen wordt algemeen verhaald,
dat rechts en links van de plaats, waar zich
nu het „monument Latour" bevindt, daags
te voren tegen den morgen zich by de lste
huizen van Unterhausen, de Fransche grena
diers van de 46ste legerafdeeling bevonden.
De Oostenryksche ulanon werden met deze
behaald door de verschillende deelnemers
op het brood, vertegenwoordigen eene som
van 1200. Aan penningen werd dus over
anderhalf jaar te zamen Ingeleverd voor
11,800. De zuivere winst bedraagt f186,801/,.
Het aantal brooden, door den bakker gele
verd, bedroeg 11,324 stuks, waarop eene
provisie werd genoten van 56,62, hetgeen
eene niet te versmaden winst opleverde.
Tot het lidmaatschap trad één persoon toe.
Het ledental was op 30 Juni: 154. Hiervan
bedankten 6 leden; één lid vertrok naar elders;
één lid stierf.
Het bestuur heeft het besluit genomen l1/,
pet. als dividend op de ingeleverde penningen
van de verschenen l'/3 jaar uit te keeren.
Dit heeft plaats by inschrijving op de boekjes,
aangezien volgens het Reglement thans geen
dividend of rentbtnag uitbetaald worden, maar
wel met de jaarbalans.
De nieuwbenoemde winkelhouder kon, we
gens ziekte-omstandigheden, eerst acht dagen
na den bepaalden datum in betrekking komen,
hetgeen moeilykheden opleverde, welke echter
overwonnen werden. Een woord van lof mag
in dezen niet onthouden worden aan mej.
Wiggers, die, om deze moeilykheden te boven
te komen, tyd noch moeite heeft gespaard
ter bevordering der Yereeniging.
Er werd een beroep gedaan op meer steun
van de leden zeiven, daar gebleken is dat zy
niet allen gebruik of althans genoeg gebruik
maakten van de waren in den winkel. Tevens
werd den leden verzocht te teekenen in het
registerboek en hunne penningen Dinsdag- of
"Woensdag avond in te leveren, aangezien
daaraan groote behoefte is.
Na het bespreken van nog eenige, op coöpe
ratie betrekking hebbende, zaken werd deze
vergadering gesloten.
Het uitvoerend comité der feestcom
missie tot viering van den negenden ver
jaardag van Prinses Wilhelmina heeft aan
den Haagschen gemeenteraad om subsidie
verzocht tot dekking der door haar te maken
onkosten, voor zoover de uitgaven hare
inkomsten zullen blyken te overtreffen.
Het stoomschip „Semarang", van Batavia
naar Rotterdam, is 18 Aug. te Suez aange
komen; de „Soerabaia," van Batavia naar
Rotterdam, vertrok 18 Aug. van Marseille;
de „Utrecht", van Rotterdam naar Java, is
18 Aug. Gibraltar gepasseerd.
Z. M. heeft, met ingang van 1 October a.s.,
aan J. Hoolboom, op zyn verzoek, eervol
ontslag verleend als burgemeester van Alke
made;—met ingang van 1 Juli 1889 aan den
eervol uit zijne betrekking ontslagen machinist
by 's Ryks Magazyn van Geneesmiddelen A. H.
voorposten handgemeen en wilden ze terug
dringen. Latour yide met versterking daar
heen en werd, nauwelyks aangekomen, door
een ulaan midden in de borst gestoken. Het
mag wonderiyk schynen dat wy van Latours
dood zoo weinig weten, maar als men nagaat
wie van de vyandon Latour kende Het ge
vecht bestond meer in schermutselingen en
zoo bemerkten slechts weinigen den dood van
den held. Men deed alle moeite om licht op
deze duistere zaak te werpen. In het archief
te Unterhausen is echter eene aanteekening
over Latours dood gevonden, volgons welke
Latour alleen en langzaam een papier lezend
en aan den voet bloedend door Unterhausen
gereden moet zyn. Een keizerlyke ulaan, die hem
zag aankomen, moet Latour van achter aan
gevallen hebben. Toen gene echter Franschen
zag aankomen, moot hy' meermalen om
Latour heengereden zyn on hem van achteren
een doodelyken lansstoot toegebracht hebben.
Latour viel diensvolgens uit het zadel,
terwyl de ulaan op zyn wit strydros naar
Oberhausen ontvluchtte. Latour werd door de
naderende vrienden eerst in eene dorpssmedery
en daarna in een sluiswachtershuisje gebracht,
waar hy den volgenden dag om 11 uren, le
Schols, pensioen verleend ten laste van den
Staat, ten bedrage van ƒ406 'ejaars.
Tulnboaw en Flnatbuaiie.
De afdeeling Leiden en omstreken der Neder-
landsche Maatschappy voor Tuinbouw en Plant
kunde hield gisteravond In de groote zaal van
Zomerzorg eene gewone vergadering.
Na lezing en goedkeuring van de notulen
der vorige byeenkomst, ballotage van nieuwe
leden en mededeeling van ingekomen stukken,
kwam aan de orde een door den heer J. D.
Speet ingediend en geheel uitgewerkt voorstel
tot het houden in de maand November a. s.
eener tentoonstelling van Chrysanthemum's.
De voorzitter, dr. H. Boursse Wils, deelde
mede dat het bestuur met genoegen van het
denkbeeld had kennis genomen en den heer
Speet alle mogèlyke ondersteuning beloofde.
Nadat deze zyn voorstel nader had toegelicht,
waarby hy te kennen gaf dat het reeds lang
een lievelingsdenkbeeld van hem was om zulk
eene tentoonstelling te houden en hy daarom
op de kweeking van genoemde planten zich in
het byzonder had toegelegd, werd door de
vergadering in beginsel besloten tot het houden
van zulk eene tentoonstelling, en wel op
Zaterdag, Zondag on Maandag, 16, 17 en 18
Nov. By die gelegenheid zou dan tevens eene
vergadering kunnen uitgeschreven worden.
Naar de voorzitter opmerkte kon er geen
tentoonstelling van begonia's plaats hebben,
omdat onze kweekers tot concurrentie met
inzendingen van elders op het oogenblik niet
voldoende zyn ingericht.
Wel zullen de kweekers worden uitge
noodigd de Chrysanthemum-tentoonstelling op
te luisteren met hunne inzendingen van an
dere planten, aan het welslagen waarvan niet
valt te twyfelen. De inzending des heeren
Speet blijft echter de kern dier tentoonstelling.
De ter vergadering aanwezige kweekers
verklaarden zich reeds dadelyk bereid hunne
medewerking te verleenen of het plan in over
weging te nemen.
Ook werd het wenscbelyk geacht, daar het
reeds spoedig November is, reeds thans
eene commissie te benoemen, welke den heer
Speet in de voorloopige regeling zou ter zyde
staan.
Gekozen werden de heeren Vlieland en
Hemerik, uit het bestuur, Kriest en Kors,
uit de leden, zoodat de commissie, met den
heer Speet, uit vyf leden bestaat.
Van gedachten werd er ook gewisseld over
de vraag wdar de tentoonstelling zox gehou
den worden. Daaromtrent was men het niet
dadelyk eens. De Stadszaal was, als het
ruimste en als midden in de stad gelegen,
weend door vriend en vyand, den heldendood
stierf. Het Fransche leger eerde het aanden
ken van zyn eersten grenadier daardoor, dat
sinds dien dag in het regiment van Latour
by het appèl altyd eerst geroepen werd
Latour d'Auvergne, waarop de oudste grena
dier dan naar voren trad en met luider
stemme riep
Mort pour la patrie sur le champ de bataille
(gestorven voor het vaderland op het slag
veld). Yoor Latour werd in zijne vaderstad
Carhair in 1841 een bronzen standbeeld op
gericht en nu wilde de Fransche natie het
overschot van haren nationalen held ook eene
eereplaats in het Panthéon geven. De Beier-
sche regeering heeft het verzoek van Frank-
ryk ingewilligd en heeft tot commissaris voor
overgave den president van Schwaben en Neu-
berg Yon Kopp benoemd, terwyl de Fransche
regeering als commissaris den president van
het departement Doubs-Craux afgevaardigd
heeft. Deze laatste begaf zich Donderdag 11
Augustus om 7 uren met zyn secretaris
Barrero en Royer over Ingolstad naar Neu
berg a. D., waar zich de heer Von Kopp by aan
sloot. Zy gingen naar Unterhausen en kwa
men er to 10 uren aan. Men ging dadelijk
het best, maar.verbrand. De zaal van
het Loge-gebouw bood, vreesde men, geene
voldoende gelegenheid aan. Als men over de
zaal der buitensociéteit „Amicitia" kon be
schikken, waarvan den leden met hunne
dames vrije toegang zou worden geboden,
zou deze wel doelmatig zyn, maarer
kan niet gestookt worden, en de mogelyk-
heid bestaat dat dit wel eens noodig zou
kunnen zyn, want het kan in November soms
reeds vry koud zyn. De planten zouden er
dan te veel ïyden. Bovendien vreesden enke
len de mogeiykheid dat zy, die lid waren èn
van „Tuinbouw" èn van „Amicitia", hun lid
maatschap voor het eerste zouden opzeggen,
omdat ze nu toch toegang hadden. Niet veel
verder ie „Zomerzorg" gelegen, en de groote
zaal daarvan voldoet aan de meeste vereisch-
ten van licht en warmte. "Wel was men,
evenals de heer "Witte, er van overtuigd, dat
men de bezoekers in den winter niet te ver
naar buiten moet laten loopen, omdat
dit vaninvloed op de opkomst is, doch de
afstand tusechen „Amicitia" en „Zomerzorg"
achtte men niet zóó groot, om de gebreken
en de deugden er van daarvoor over het
hoofd te zien.
Met algemeene stemmen op 1 na werd
dus besloten „Amicitia" te doen vervallen en
„Zomerzorg" gekozen, waarop de heer Couvée,
als eigenaar daarvan, zich bereid verklaarde
de inzendingen te ontvangen, indien geene by-
zondere omstandigheden inmiddels eene andera
plaats wenscheiyker deden voorkomen.
Daarna bracht de heer H. Witte enkoie
belangryke opmerkingen in het midden be-
treifende de aanstaande buitengewone winter
vergaderingen. Er bestaat alleszins reden om
over de belangstelling der liefhebbers in die
vergaderingen te klagen. Ze wonen die haast
niet by. Spr. vergeleek hoe het daarentegen
in andere landen, zooals Duitschland, België,
Engeland enz. gesteld is. Verleden jaar wer
den door de Leidsche afdeeling zes spreek-
avonden gehouden, waarop door evenveel,
meestal goed bekend staande personen ver
schillende onderworpen werden behandeld.
Niettegenstaande de belangrykheid.word er
toch slechts een spaarzaam gebruik van ge
maakt. Men schynt te veel te denkon dat
zulke voordrachten voor de „liefhebbers" van
bloemen en planten niets beteekenen, en tóch
is dit wel degelyk het geval. Ook voor hen
bieden zulke avonden veel leerryks. Dat
schynt men echter niet te begrypen of niet te
weten. Als de opkomst zoo klein is, is dit
ontmoedigend voor den spreker en voor het
bestuur. Yan groote noodzakelykheid is het
dus, om die verminderende belangstelling weer
naar het monument, waar eene talryke
politie-macht het groot aantal toeschouwers
terughield. Nadat men na de opgraving knoo-
pen enz. gevonden had, bereikte men onge
veer een meter diep oene steenon plaat.
Nadat men deze verwyderd had, lagen de
overblyfsels der vier gesneuvelden bloot,
waarvan de eene mot den schedel naar het
zuiden lag. Dr. Lauber verklaarde dat het de
schedel van een ongeveer 50-jarigen man moet
wezen, terwyl de andere schedels van voel
jongere menschen moeten geweest zyn.
Latour stierf op 57-jarigen ouderdom. De
overblyfsels worden in de door de Beiersche
regeering geschonken metalen kist gelegd en
hot 15de regiment infanterie trok voorby de
lijkkist.
De heer Mayer gaf den Franschen commis
saris de by de lste opgraving gevondene
voorwerpen, welke gift met die van den hoer
Eder (eene schildery, Latours dood voorstellend)
dankbaar aangenomen werd.
Zoo vond Donderdag 8 Augustus om 12
uren precies de overgave der ovorblyfseien
plaats en nu rusten de ovorblyfseien van
Frankryks eersten grenadier op Franschen
bodem. G. A. O.
