fes? [Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (§on- en feestdagen, uitgegeven.
Kikeriki.
EEN ADRES.
Feuilleton.
Droomen der toekomst.
Leiden, 3 Augustus.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maandenf 1/0.
Franco per poet1.40.
Afzonderlijke Nommera0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Van 1—6 regel* 1.05. Iedere regel meer 0.17J.
Grootere letter* n&ar pla&ternimte. Voor het in-
caseeeren buiten de at«d wordt 0.10 berekend.
Aan de Abonné's daarop, wordt by dit
noramor verzonden No. 45 van Kikeriki.
Moest nog het bewijs geleverd worden, hoe
zeer de mensch geneigd is zich op den langen
duur te schikken in omstandigheden, waarin
het hem aanvankoiyk niet mogeiyk scheen
te berusten, we zouden dat ook kunnen ont-
leenen aan de geschiedenis van de zoutbolas-
ting. Toen de Fransche koningen uit het huis
van Valois die invoerden om in de kosten
van hun hofhouding en van den oorlog te voor
zien, ontmoetten zy overal den heftigsten tegen
stand, dien het groote inspanning veroischte,
te onderdrukken; de zoutbelasting bleef
echter bestaan, en dit middel om aan geld te
komen vond ook elders toepassing. In de
dagen vóór de Fransche revolutie was die
zelfde belasting een van de meest algemeene
grieven der bevolking, en opheffing daarvan
kwam voor in een aantal van de zoogenaamde
cahiers de charge, waarmede do afge
vaardigden van den derden stand ter Staten-
Generaal werden gezonden, in 1789.
En inderdaad klinkt het wel vreemd, dat
belasting, en wel oen betrekkeiyk zeer hooge,
wordt geheven van een artikel, dat niemand
missen kan, en dat in de natuur in zoo ruime
hoeveelheden wordt aangetroffen, ofschoon er
nog eenige bewerking noodig is om het binnen
het bereik van den gebruiker te brengen.
Een onmetelyke massa zout in opgelosten
toestand omringt de vadorlandsche kusten;
maar de strandbewoner, die zekere hoeveel
heid dier oplossing mee naar huis neemt om
er door koking of door verdamping de onont
beerlijke stof uit af te zonderen, zou zich aan
wetsovertreding schuldig maken, zou de schat
kist benadeelen. In Indië, waar men overal
en van alle kanten door de zee omringd is,
en waar, dank zy het klimaat, de bevolking
op de gemakkelijkste wyze het zout zou kun
nen winnen, geheel zonder kosten, daar wordt,
alweer ter wille van den fiscus, de aanmaak
slechts op een zeer beperkt gebied onder toe
zicht van de Regeering veroorloofd, en is een
ingewikkeld systeem van verkoop ingevoerd,
dat aanleiding geeft tot allerlei kleine kneve-
laryon en hot zout voor menigen armen in
lander byna tot een artikel van weelde maakt.
Onder alle slechte belastingeu, welke het
menscheiyk vernuft ooit heeft uitgevonden
8)
„Gek? Wat zeg je! Ik dacht dat hy dokter
te Amsterdam was."
„Dat is hy geweest hij moet zelfs eene
aardige praktyk gehad hebben, maar hij is
op een mooien dag vertrokken en heeft in
het buitenland gezworven totdat men hem naar
een gesticht gezonden heeft."
„En waarom?"
„Ja, waarom wordt een monsch gek 1" ant
woordde Sparling, met een half onderdrukten
zucht, terwyi hy de kaarten coupeerde.
„Het moet toch eene reden, eene aanlei
ding hebben."
„Men Z9gt dat hy eene moid uit een harem
is nagereisd."
„Eene odaliske!" riep Van Heiligen ver
wonderd. „Weot je nog wel, Sperling, dien
avond by.ja, by wien was het ook weer,
dat wij proces-verbaal opmaakten van onze
huwelyksplannen? Toen heeft Philibert ge
zegd, dat hy met eene odalieke zou trouwen."
„'t Is waar ook 1 Toen was ik nog tweede lui
tenant. Drommels, Van Hoiligen, als ik in dienst
was gebleven, zou ik nu zeker majoor wezen."
en gouvernementeele vasthoudendheid besten
digd, is, gelooven we, de zout- accyns de aller
slechtste: althans een nog slechtere schiet
ons op dit oogenblik niet te binnen. Men
zegt weldaardoor wordt ook de man van
kleine middelen, die anders niets bydraagtin
de kosten van de staathuishouding, waarvan
hy toch ook geniet, tot een offer ten bate
van de algomeene middelen genoopt; maar
de waarde van dat argument valt weg by
de overweging dat die bydrage grooter wordt
door het vermeerderen van zyn gezin, dus
door het toenemen van zyn behoeften en
het verminderen van zyn draagkracht. Het is
bovendien geen axioma dat van personen van
zóó gering vermogen, dat zy in alle opzichten
buiten het bereik der belastingwetten vallen,
toch nog iets moet worden gevorderd; het
zou geen économische of politieke fout zyn,
hen maar geheel vry te laten.
In het aangrenzend België is het zout
accynsvry. Niet alleen kunnen dus de grens
bewoners zich heol gemakkelijk aan de be
taling onzer belasting onttrekken, maar zy
leggen zich ook met yver en niet zonder
succes toe op het smokkelen. Eigeniyk is dat
zoowat hun eenig bedryf: zy zyn zoutsmok-
keiaars, zooals een ander byvoorbeeld tim
merman of boerenarbeider is. Van jongsaf
loeren zy dat daarin niets kwaads steekt:
alleon, toevallig willen de commiezen het
niet hebben, reden waarom men zyn best
moet doen om altyd slimmer te zyn dan die
heeren. Een legertje van grensbewakers is niet
bestand tegen den algemeenen wedloop met
zakjes en zakken zout; tegen één smokke
laar, die gesnapt wordt, zijn er tien, wien
de tocht gelukt. Zien zij onraad, dan werpen
zy eenvoudig den voorraad weg; dat verlies
is, den lagen pry's van de waar in aanmer
king genomen, niet zoo groot, dat het niet
door de winsten van een paar volgende mar-
schen zou worden opgewogen. Aan het trans
port van 25 kilo zout, dat die menschen aan
de by hen uitstekend bekende pakhuizen
voor circa zes franken koopen, is f 2.25 te
verdienengeen wonder dat de jongens daar
hot zoutsmokkelen voordeeliger vinden dan
het schoolgaan. Als men eens precies kon
nagaan, wat de zoutaccyns aan kosten van
inning, toezicht in de fabrieken en op de
grenzen enz. kost, dan zou blyken dat er
van de opbrengst niet zoo erg veel overschiet,
eu men zou erkennen dat de afschaffing niet
op onoverkomelyke finantiëele bezwaren zou
afstuiten.
„Aan u, mynheer Van Heiligen," zeide
diens partner, die zich in het gesprek niet
had gemengd: hy kwam om te whisten en
niet om te praten.
De bankier speelde zyne kaart uit en vyf
minuten lang was aller ziel en zin vervuld
met het spel. Toen de dertiende trek was
opgenomen en do punten waren aangetee-
kond, hervatte Van Heiligen„Ik dacht dat
die Philibert te verstandig was om gek te
worden."
„Men kan 't er zóó naar maken, dat de
verstandigste man zyne hersens verliest,"
sprak Sperling somber, en zyne medespelers
zwegen, uit besef dat die woorden in dit ge
val oene byzondero bedoeling haddon en in
verband stonden mot omstandigheden, waarby
Spelling zelf meer van naby was betrokken.
Van Heiligen vermeed daarom dit teedere
onderwerp verder aan te roeren en het drie
tal wydde zich geheel aan het spel. Te kwart
voor tienen moest Sperling zyn robber met
den blinde nog spelenhij deod echter afstand
van zijne kans om zyn verlies te herstellen,
verontschuldigde zich dat hij niet langer biy-
von kon, betaalde zyn verlies en zyne matige
vei tering en stapte met stevigen tred door
naar zyne woning, op een dor voornaamste
pleinen van de stad. Het speelde tien uren,
Het meest drukt de zout-accyns op de be-
dryven, die het artikel noodig hebben, inzon
derheid als bederfwerend middel voor pro
ducten, die, hetzy gedurende zekeren tyd
binnenslands bewaard moeten worden, hetzy
voor export bestemd zyn. De accyns werkt
dan als een uitvoerrecht, zeer ten nadeelo
van den buitenlandschen handel en van de
productie.
Wy hebben hierby voornamelyk het oog
op onze zuivel industrie. Opnieuw werd op
dit punt de aandacht der Regeering geves
tigd door middel van een adres, hetwelk het
Bestuur der „Vereeniging tot Ontwikkeling
van den Landbouw in Hollands Noorder
kwartier" tot den Minister van Financiën
richtte.
By verschillende Koninklijke Besluiten is,
ten behoeve van sommige bedryven, vrydom
van accyns verleend. De visschery kan, onder
inachtneming Tan zekere voorschriften, aan
de daarvoor bestemde dépots onveraccynsd
zout bekomen. Ook de behoefte aan zout voor
de voedering van het vee is door de Regee
ring erke.vd. Het is te betreuren dat aan die
behoefte niet in veel ruimer mate nog wordt
voldaande gezondheid van het vee zou er
met weinig door bevorderd worden. De in ons
land zooveel schade veroorzakende varkens
ziekte, is zoo niet geheel te overwinnen, dan
toch zeer te beperken door den dieron altyd,
van de geboorte af, met zout vermengd voed
sel te geven. Nu is wel hot zoogenaamde
landbouwzout verkrygbaar gesteld, maar dat
is voor ander gebruik ongeschikt gemaakt
door er andere stoffen in te werken. Deskun
digen beweren dat dit ook van invloed is
op den smaak van het veevoeder: dat is de
reden, waarom er zoo weinig gebruik van
wordt gemaakt.
By de bereiding van boter en kaas heeft
men zout noodig van de grootst mogelyke
zuiverheid; vermenging, van welken aard ook,
is daar geheel niet op haar plaats, zoodat
het landbouwzout niet kan gebruikt wor
den. De belanghebbenden by dien voornamen
tak van industrie zyn volkomen in hun recht,
als zy op vrydom van accijns aandringen,
ten oinde de concurrentie van hun product
op de buitenlandscbe markt te ontheffen van
een verzwaring, voortvloeiende uit een be
lasting, die de mededingers van elders niet
behoeven op te brengen.
Voldoening aan dien wensch is evenwel
niet mogeiyk, dan door geheels afschaffing
van den accyns; het is toch niet doenlyk,
om by den uitvoer van botor en kaas resti-
toen de knecht de deur opende en de hoer
Sperling was dus vóór tienen binnen.
Dit faalde nooit; als oud-militair was hy
gewoon aan stiptheid, maar het was minder
zyne militaire gewoonte, welke hem deze stipt
heid in acht deed nemen, dan wel andere
omstandigheden. Mevrouw Sperling was er
byzoDder op gesteld dat haar echtgenoot om
tion uren te huis was en ook thans, nu de
pendule reeds een paar minuten over het uur
aanwees, verwelkomde zy hem met een blik,
welke terstond naar de pendule afdwaalde.
„Ja, 't is wat laat geworden," zeide Sper
ling, terwijl hjj zich by don haard neerzette
„zoo'n robber heeft men niet in zyne macht"....
„Wat zet ge daar slykvoeten," antwoordde
mevrouw. „Lag er goone mat in de gang?"
„Slykvoeten?" vroeg Sperling; „ik? hè, 't
is buiten droog."
„Zie dan zelf. Juist, waar ge geloopen hobt.
Och, schel eensmaar neen, blyf maar
zitten, anders komt er nog maar meer vuil in de
kamer. Ge kunt toch wel zien, waar gy loopt I"
„Wel zeker, wel zeker, - hebt ge de cou
rant daar?"
„Jawel, pas komt mynheer thuis en hy
zou dadelijk de courant gaan lezen, 't Is plei-
zierig! geen woord schynt er voor je vrouw
te kunnen overschieten."
tutie van het bedrag der heffing te geven,
dewyl dit een omslag zou veroorzaken, nog
bezwarender voor den handel dan de belas
ting zelve.
Bovendien, om het gebruik van zout voor
d# verschillende doeleinden, voor welke het
kan worden gebezigd, zoo algemeen mogolyk
te maken, moet men het als het ware voor
het grypen hebben. Niet iedere boer, die zyn
vee gaat voederen, is in de gelegenheid om
steeds naar het dépot te gaan, ten einde zich
van landbouwzout te voorzienniet ieder, die,
ter voorkoming van broeiing in zyn hooiberg,
het artikel zou willen aanwenden, kan er zich
op het geschikte oogenblik van voorzien,
gezwegen nog van het feit, dat de bygomengde
stoffen de bruikbaarheid van het hooi ver
minderen. Yoor een product van zoo algemeen
en veelzydig gebruik behoort overal gelegen
heid te zyn het in de voreischte hoeveelheid
in te slaan, zonder dat de fiscus eerst het
leeuwenaandeel van den prys komt vragen.
In het adres van bovenvermeld bestuur
wordt ook nog gewezen op het bszwaar, dat
de arme door een heffing van 9 cents per
kilogram op het zout onevenredig zwaar wordt
gedruktnatuurlijk is dat een grond, waarop
ieder, van welke maatschappelyke betrekking
ook, den aandrang tot afschaffing moet steunen.
Maar speciaal op den weg der Landbouw-
vereenigingen in ons vaderland ligt het, onver
moeid deze zaak te bepleiten op gronden, aan
de belangen van het bedryf ontleend. Het is
niet te weerspreken, wat in het adres van
„Hollands Noorderkwartier" wordt gezegd: „By
den kwynenden toestand van den landbouw,
in den uitgebreidsten zin genomen, mag voor
zeker iedere maatregel, die strekken kan om
dezen uit den tegenwoordigen staat van ver
val op te heffen en daarin den strijd om het
bestaan althans zooveel mogelyk dragelyk te
maken, worden toegejuicht en geacht worden
te zyn genomen in het belang van 't gansche
vaderland, daar zeker door niemand zal wor
den tegengesproken, dat de landbouw en de
veeteelt hoofdbronnen zyn van 't Nederlandsche
volksbestaan."
Den gemeenteraad geven B. en Ws. in
overweging aan G. C. Vrint, wegens vestiging
met Mei jl. in de buurt van de gemeente
(Witte Singel, Zoeterwoude) vrystelling te vor-
leenen van do betaling van schoolgeld voor
zijne dochter, leerlinge der Hoogere Burger
school voor Meisjes, over de eerste twee kwar
talen van den cursus 1888/89.
„Maar, schat.
„Noem me nu als-je-blieft geen schat," sprak
movrouw Sperling, gepiqueerd. „Je woet dat
ik van die aardigheden niet houd."
„Zoo," zeide Sperling en keerde zyne weder
helft den rug toe.
„Dat is beleefd," sprak zy. „Je hebt zeker
weer verloren, dat je zoo onaangenaam bent."
„Ik weet niet of ik verloren of gewon
nen heb."
„Weet je dat niet? Nu, dan weet ik het
wel. Als je gewonnen hadt, zoudt ge 't wel
zeggen. Hoeveel heb je verloren?"
Sperling stond op, nam de courant van de
tafel en ging lezen.
„Nu maak je weer vuile voeton," zeide
mevrouw.
Geen antwoord.
„Bon ik je geen antwoord meer waard?
Den ganschen dag zit je op de sociëteit; je
komt niet voor 's nachts thuis en als je vrouw
wat tegen je zegt, heb je niet eens zooveel
beleefdheid voor haar, dat ge baar te woord
staat. Als ik alles geweten had!"
En als ik alles geweten had!" prevelde
Sperling.
„Wat zegt ge?"-
(Wordt vervolgd.)
