Na. 9014
Dinsdag O Juli.
A°. 1889.
jouraat wordt dagelijks, met uitzondering
van (2jpn- en feestdagen, uitgegeven.
Inzenders van Advertentiën
Leiden, 8 Juli.
Feuilleton.
Bant not en-papier.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 8 maanden...1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommors0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Van 16 regels 1.05. Iedere regel meer/0.l7$t
Grootore letters naar plaatsruimte. Voor het in-
casseeren buiten de stad wordt 0.10 berekend.
worden opmerkzaam gemaakt, dat bij
de Advertentie steeds moet gevoegd
worden een verzoek tot plaat
sing-, met duidelijke onder-
teekening.
Heden zyn aan de universiteit alhier bevor
derd tot doctor in de rechtswetenschap
j de heer J. Oostwoud Wydenes, geb. te Abbe-
kerk, met academisch proefschrift, get.„Over
vermenging, en in 't bijzonden over de vraag
Gaat hypotheek, op vruchtgenot gevestigd, te
niet, wanneer het vruchtgebruik, door ver
menging, met den eigendom vereenigd wordt?"
de heer W. H. Hoijer, geb. te Rotterdam,
met academisch proefschrift, get.„Iets over
de kosten in het burgerlijk proces"
ra de heer C. P. Burger Jr., geb. te Gouda,
met academisch proefschrift, get.: „De be
perkte aansprakelijkheid van den schuldenaar
ic hot hedendaagsche en in het oude zeerecht".
Aan dezelfde universiteit zijn de volgende
■examens afgelegd door de heeren H. Mulder
•en M. J. Rykmans het eerste natuurkundig
examen; door den heer P. Bakliujjsen het
voorbereidend examen in de geneeskunde;
door den heer H. W. R. E. Van don Bergh
van Eijsinga hert cand.-examen in de godge
leerdheid, eerste gedeelte.
9 Men deelt aan de „N. R. C." mede dat
door den minister van binnentandsche zaken,
ter benoeming van een hoogleeraar in het
Romeinsch recht aan de universiteit te Leiden,
aan Z. M. den Koning voorgedragen zijn:
lo. mr. Th. Heemskerk; 2o. mr. Witsius de
Savornin Lobman.
Dondordag-middag deelde de burgemeester,
de heer De iLaat de Kanter, vóór den aanvang
van de gemeenteraadszitting mede, dat de ge
ruchten, welke op dat oogenblik liepen, zeker
heid behelsden, dat curatoren der universiteit
collectief hun ontslag zouden nemen- Die ge
ruchten schijnen thans waarheid te zullen
worden.
Op de voordracht van ceratoren kwamen
de genoemde heeren niet v«or.
■Tot zoover de „N. R. Crt." fNaar aan
leiding van .op onze information verkregen
inlichting, kunnen wij echter stellig mededeelen
dat het beriobt geheel in strijd met de waar
heid is.
Bij de heden gehouden openbare verkoo
ping van cokes, in partijen van 100, 50,
10 en 5 hectoliters, waren de prijzen: ƒ42,
ƒ21.50, ƒ4.40 en 2.20.
In de Róunion des Députés des Églises
Wallonnes, welke dezer dagen te Amsterdam
is gehouden, werd het jaarverslag over
1888-1889 uitgebracht door de commissie,
die zich, zooals bekend is, sedert eenige jaren
onledig houdt met het bijeenbrengen der
bouwstoffen voor de geschiedenis van het
Waalsche kerkgenootschap. De „Haarl. Crt."
werd in de gelegenheid gesteld het volgende
uit dat rapport mede te deelen
De commissie verloor tot haar diep leed
wezen haren voorzitter, den heer F. H.
Gagnebin, die wegens zjjne gezondheid zijn ont
slag nam en nu eere-president werd als huldo
voor de vele diensten, aan de commissie be
wezen van hare oprichting af. In zijne plaats
werd de heer E. Bourlier te 's-Gravenhage
benoemd tot voorzitter en mr. A. J. Enschedé
tot vice-president. Een harer correspondee-
rende leden, de heer Henri Bordier te Parijs,
ontviel haar door den dood, de onvermoeide
bewerker der 2de uitgaaf van de France
Protestante. Evenzoo de emeritus-predikant
dr. P. J. J. Mounier te Amsterdam, die, zooal
geen lid is geweest, toch in zekeren zin de
ontwerper was van de taak der commissie,
en nog laatst in de November-vergadering
met zijne kennis en ervaring haar had voor
gelicht, toen de ondersteuningen, aan de
Waldenzen verstrekt, werden besproken. Hij
vermaakte haar al, wat hij had opgeteekend
over den oorsprong -der Protestantsche Kerk
in de 'Zuidelijke Nederlandenvan welke bij
dragen de commissie een goed gebruik hoopt
te maken. Een woord van dankbare waardee
ring werd gewijd aan den verdienstelijken
heer Mounier. Als gewoon lid werd aan de
commissie toegevoegd de heer P. Du Rieu Jr.
te Leiden, die sedert eenige jaron haar op
verschillende wyzen krachtdadig had bijge
staan.
Wat de iaatet verzamelde bouwstoffen be
treft, werd genoemd eene aanvulling in de
reeks der archiefstukken van de kerk te
Naarden en van die te Voorburg, terwijl een
onderzoek na3r de Walen te Amersfoort had
bewezen, dat «y een tijdlang hun -eeredienst
verrichtten in eene kapel naast den grooten
toron aldaar. Verder werden de requesten
onderzocht, die door de Fransehe vluchtelin
gen aan Hop, gezant der Staten te Phrijs,
waren ingediend en nu op 's Rijke archief
bemeten. In decs, ofschoon vruchtelooze po
gingen om hersteld te worden in het bezit
hunner verbeurdverklaarde goederen in Frank
rijk zjjn tal van geschiedkundige merkwaar
digheden bewaard omtrent deze om hun geloof
zoo wreed vervolgden.
De Collection des Fiches of afschriften van
doop-, trouw- en begrafenis akten uit de kerk
registers maakte steeds het onderwerp uit
der zorg van eenige leden. Deze duizenden
strookjes zijn allen doorgezien en beter geor
dend, terwijl er eene lijst der daarin voor
komende familienamen werd vervaardigd,
waarbij de verschillend gespelde namen der
leden van dezelfde familie beter bij elkander
konden geschikt worden. Dit kostbare en
moeitevolle werk wordt zeer gewaardeerd
door de velen, die voor genealogische onder
zoekingen deze keurige verzameling raadple
gen, hetgeen zeer druk plaats vond.
"Wat het Bulletin aangaat, achtte de com
missie het zeer gelukkig, dat de heer
Gagnebin zijne uitvoerige lijst der predikanten
van alle bestaande en opgeheven Waalsche
kerken nog had mogen voltooid zienhet nut
daarvan wordt door do nauwkeurigheid der
tallooze gegevens niet weinig verhoogd. De
belangrijke inhoud, toegezegd in do volgende
afleveringen, moge het getal der inteekenaren
doen toenemen.
Aan belangstelling der buitenlandsche zuster-
genootschappen had het niet ontbroken. Drukke
briefwisseling was onafgebroken gevoerd door
den secretaris, dr. W. N. Du Rieu te Leiden.
Aan het rapport over de Wale Bibliotheek,
te Leiden, eene instelling, welke met hot
doel oni eene geschiedenis der keTken te
vervaardigen, reeds veel vroeger was opge
richt, is liet volgende ontleend:
De archiefstukken van de Leeuwarder kerk
werden na de opheffing van die gemeente
geplaatst in de verzameling; had dit in vroe
ger eeuwen ook kunnen geschieden by de
opheffing van de vele kleinere Waalsche
kerken, zeker waren niet zoovele registers
verloren geraakt, die men nu bjj het schrijven
der geschiedenis van die kerken zoo noodig
heeft
Met dank werden de geschriften vermeld,
door de predikanten der Fransehe kerken
aan -de Bibliotheek geschonken, ais: door
do heeren Chavannes, Dardier, Daubanton,
Gagnebin, Lacheret en Perk, terwijl de heer
Mounier eene zorgvuldig bijeengebrachte ver
zameling geschreven en gedrukte stukken
van de Waalsche Synodes en Réunions heefc
vermaakt aan deze inrichting.
Van de geschenken werd o. a. Beattie's
Waldenses genoemd, de met tal van fraaie
Engelsche staalplaten versierde beschrijving
van hunne valleienvoorts eenige Hollandsche
vertalingen van indertijd veelgelozene werken
van Wale predikanten, waardoor hun invloed
duidelijk blijkt, als L. de Dieu, Tractaet tegen
de gierigheyt, door A. Heydanus; L. Drelin-
court, Christelijke klinkdichten, door P. De1
RueErmans preek bij het huwelijk T
Willem V, door J. P. I. Du Bos; P. J"
Serre, Stichtelijke werken, door J. H. QUze- -
maker; verder Mornay, Gesprekken jVeE het
leven en den dood in onuitgegeven b .andsohrift
van een Tijdgenoot. Een afschrift van jurieu,
Dévotion et deux sermons sur ie 1 persévciram'O,
werd aangekocht, en door t ,emjddeHng- van.
den archivaris mr. Ch. Dozy werd jn bruikleen
afgestaan eene Fransehe ,6rta;ing van Aldei-
kerke's Beleg van Leid' door j guyot vöP*'
vaardigd en met drr j.ietter3 zeer net afge
schreven.
De portefeuilles met p]aten, portretten, ker
ken en familiewap ^n8 van -y^aien werden weder
aangevuld, eve Jalg
aan de verzameling ge
denkpenningen A vrerd toegevoegd de zilveren
bruiloftspenr jing yan p F Qli^nett en S. Yan
Gangelt, c1 e bronzen
penning op het afbreken
der Prot jstantgche kerken door Bodewijk XIV
en eer 1 koperen Avondmaaispenning van do
kerk Vlissingen, die, zooal» bekend is; hij'
het huisbezoek aan hen werden' gegeven, die-
a an die plechtigheid mochten doelhemen.
Ten slotte werd vermeld het drukke gebruik,
door verschillende geleerden hier te lande en'
daarbuiten gemaakt van deze Bibliotheek.
Ter voorziening in de vaceerende betrek
king van ontvanger der gemeente Valkenburg:
is door B. en Ws. eene aanbevelingslijst op
gemaakt, bestaande uit de heeren J. Senffte
Valkenburg en Th. Van W(jk te Leiden.
De markies De Malaspina, secretaris bij
de Italiaansche legatie te 's-Hage, is van zjjn
buitenlandsch verlof in de residentie terug
gekeerd.
De nieuwbenoemde secretaris van de
Spaansche legatie bij ons Hof, graaf E. De
Otal, is te 's-Hage aangekomen en afgestapt
aan het hotel „den Ouden Doelen."
Na-eene langdurige ongesteldheid is te
's-Hage in bijna 57-jarigen ouderdom over
leden mr. A. Wm. Jacobson, advoc.-procureur
bij den Hoogen Raad.
De laatste hulde, aan den heer P. F.
Brunings gebracht, kenmerkte zich door
grooten eenvoud. Op de algemeene begraaf
plaats te 's-Hage, waar hedenochtend zijn
etoffelijk overschot ter aarde werd besteld,
hadden zich vele vrienden vereenigd. Het
blad, waaraan h(j in de latere jaren zijne
5)
Ik vergat geheel en al, dat ik de rol van
particulier secretaris moest spelen, en zeide
eanigszins scherp: „Ik zou u, heer kassier,
raden, u met uwe eigene zaken te bemoeien
en u om de mijne niet te bekommeren. Ik
gal om met wien ik wil en laat mij daarin
door niemand voorschriften geven."
Ik trachtte de arme vrouw zooveel moge
lijk gerust te stellen, ja, ik liet mij zelfs zóó
ver vervoeren en beloofde haar, handelend op
te treden voor hare belangen.
Ik had den volgenden morgen dan ook het
vaste voornemen, met den heer Römer over
deizaak te spreken, maar het scheen mij toe,
dat ik daarmede mijne bevoegdheid te buiten
ging. Ik moest hem over dienstzaken spre
ken, en ik zou misbruik hebben gemaakt van
mijne positie, indien ik mij in zijne zaken
had willen mengen. Ik moest du3 eene ge
legenheid afwachten en wenschte van harte,
dat zij Bpoedig mocht komen, opdat ik den
heer Römer over zijn vroegeren beambte
Glaser zou kunnen spreken.
Deze gelegenheid zou vroeger komen dan
ik meende; aanleiding daartoe gaf de boer
Brettsehneidor zelf.
Indien op dit oogenblik de bliksem in het
kantoor ware geslagen, dan had de algemeene
verbazing over deze terechtwijzing niet groo-
ter kunnen zyn. Ik keek om mij heen en
zag blijde gezichten. Al deze oudere en jon
gere beambten, die onder de tucht van den
kassier leden, dankten mü ten minste met
hunne oogen, dat ik het waagde hem de
waarheid te zeggen.
De heer Brettschneider beet zich op de lip
pen en zeide: „Gij schijnt zeer zonderlinge
begrippen van discipline te hebben. Ik maak
u er opmerkzaam op, dat ik de oudste be
ambte en, by verhindering van den heer
Römer, diens plaatsvervanger ben."
„En ik verklaar u," zeide ik, „dat ik de
persoonlyke particuliere secretaris van den
heer Römer ben, dat ik met de zaak niets
te maken heb en dat ik my door u nu en nooit
voorschriften laat geven."
Ik maakte rechtsomkeert en ging naar het
bureau van myn principaal terug, waar ik
zeer misnoegd by mijne tafel ging zitten. Ik
beken nu, dat myne ergernis en myne opge
wondenheid zeer dwaas waren, want ik ver
wisselde immers myne werkelijke taak en
mijne rol, welke ik hier speelde, maar een
politie-beambte is toch ten slotte ook een
mensch, en ik heb van kinds af een onover-
komeiyken afkeer gehad van alle lieden, die
hunne positie misbruiken om andere men-
schen te benadeelen.
De heer Römer kwam toevallig onmiddel-
lyk daarna in het bureau, en daar hy zag,
dat ik opgewonden was, deed hy eene vraag
in dien geest. Ik maakte natuuriyk terstond
gebruik van deze gelegenheid.
„Misschien bega ik eene fout, mynheer
Römer, en het is dwaas van my, my met
uwe zaken te bemoeien, maar ik ben hier
gekomen om waarnemingen - te doen, en ik
kan u op myn woord verzekeren, dat al uwe
beambten, ja, ook uwe arbeiders in voortdu
rende opgewondenheid verkeeren, omdat zy
ontevreden zyn over de chicanes van uwen
kassier. Gyzelf wordt algemeen door hen ge
acht, maar, naar men zegt, vertrouwt gy te
veel op den heer Brettschneider, die een
vriend uit uwe jeugd is. Gelooft gy niet,
dat dat voor my van gewicht is Een perso
neel, dat zoo verbitterd is als het uwe, zal
zich zeer gemakkelyk tot onregelmatigheden
verleiden laten. Toen ik hier kwam, had ik geen
vermoeden van de verhoudingen, maar nu kan
ik u zeggen „Niemand van uwe lieden is be
trouwbaar, die ontevreden is met zyne positie."
„Gy maakt my verschrikt," antwoordde de
heer Römer. „Myn Hemel, Brettschneider is van
kinds af myn vriend, en ik heb altyd veel
van hem gehouden. Hy is wat knorrig, want
hy is ziek; hy is een hypochonder, maar
ik heb nooit geloofd, dat hy zyne positie
misbruikt."
Ik was nu eenmaal aan den gang, en nu
kwam het my op een paar woorden meer
niet aan. Ik schilderde de chicanes van den
ouden kassier tot in de kleineto byzonder-
heden, en haalde het gev^t van Glaser aan,
by welks bespreking de heer Römer zich zeer
opgewonden toonde.
Hy beweerde dat Brettschneider in dit ge
val in zyn volste recht was geweest. Toen
ik hem echter mededeelde, hoe slecht het den
armen man ging, toen ik hem vertelde, dat
diens vrouw daags te voren by my geweest
was en my haren wanhopigen toestand ge
schetst had, toen werd de oude heer ge
roerd; hy dankte m\j voor myne mededee-
lingen en zeide dat ik weldra van hem
hooren zou.
Wordt vervolgd.)
