9001
Maandag 24 Juni.
A°. 1889.
<§eze jouraat wordt dagelijks, met uitzondering
van <gon- en feestdagen, uitgegeven.
pit nommer bestaat uit DRIE
Bladen.
Kikeriki.
Onze Zeebadplaatsen.
F'eu.illeton,
sercüant gasper,
Leiden, 22 Juni.
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leidon per t maanden.1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlek® Nommers0.0S.
PRIJS DER ADVERTBNTIEN:
Tan 16 regelt 1.05. Iedere regel meer ƒ0.171*
Grootere lettert naar plaatsruimte. Voor het in-
eaueeren bniten de ated wordt 0.10 berekend.
Aan de A'oonné's daarop, wordt by dit
nommer verzonden No. 39 van Kikeriki.
't Is ongeveer zeventig jaren geleden, dat
Scheveningen onze eerste zeebadplaats werd.
Men had dat te danken aan het initiatief van
koning Willem I, die begon met op het duin
een paviljoen te laten bouwen voor de koningin.
Zoodoende vestigde hy de aandacht op het
gezonde van een verblyf aan zee en gaf den
stoot tot de wording onzer eerste zeebadplaats.
Sedert is Scheveningen eene schitterende
badplaats geworden, wedijverend met de drukst
bezochte van Europa.
Door vele buitenlandsche geneeskundigen
en hygiënisten wordt Scheveningen zelfs boveh
andere zeobadplaatsen gesteld.
Intusschen bood Scheveningen, juist door
dien het zulk een schitterend aanzien kreeg,
geen bevrediging meer aan hen, die minder
naar amusementen, eene weelderige omgeving
en eene gezellige drukte haakten dan wel
naar kalmte en rlist.
Daarom zou Zandvoort in deze behoefte
voorzien.
Maar al spoedig maakte ook daar de een
voud plaats voor weelde, en het bezoek nam
er zóó snel toe, dat men ook daar geen stille
rust mèer kon vinden.
Hoewel niet in zoo groot getal als te
Scheveningen, vindt men toch ook te Zand
voort in het badsoizoen vele vroemdelingen
en vooral door landgenooten wordt van deze
zeebadplaats een zeer druk gebruik gemaakt.
Wyk aan Zee en Katwijk zjjn als zeebad
plaatsen nog in hare opkomst, maar toch
is ook daar gewoonlijk het bezoek reeds vrij
druk. Verder heeft men Domburg en Noord-
wjjk aan Zee; beiden toonen eene neiging om
Scheveningen en Zandvoort na te volgen en
weelderige badplaatsen te worden. In de laatste
jaren heeft men ook van Muiderberg, Schier
monnikoog en Vlissingen badplaatsen zien
te maken.
Het plan om eene kleine badplaats aan
het strand te Huisduinen (by Den Helder) tot
stand te brengen, is, wegens gemis aan deel
neming, opgegeven.
door RUDOLF.
Het was op den een en dertigsten Augustus.
Een gewichtige dag voor ieder Nederlander,
maar in 't byzonder voor den Hagenaar, tot
wiens grootste genoegens het kyken naar
eene parade behoort.
Van alle openbare en particuliere gebou
wen wapperde de driekleur mot oranjewim
pel; in het Voorhout bewoog zich eene dichte
menigte tussc-hen de kramen en draaimolens,
welke daar op dien dag steeds zyn opgesteld,
en overal hoorde men den van Amsterdam
herkomstigen deun: „Oranje boven, Oranje
boven, Leve Willem Drie!"
De natuur scheen echter tot nog toe niet
in de algemeens vreugde te deelen. Sombere
wolken, welke een steeds dreigender aanzien
kregen, pakten zich boven de residentie saam
en dreigden ieder oogenblik in stroomen op
de feestvierenden te zullen nederdalen.
En die dreigende lucht was dan ook de
oorzaak, dat tal van Hagenaars zich naar hot
achterhek der Oranjekazerne begaven, om met
angstige gezichten aan den wachthebbenden
De allernieuwste zeebadplaats Loosduinen
dagteekent eerst van het vorige jaar, maar
schynt wegens hare ligging en haar fraai
strand eene goede toekomst te gemoet te gaan.
Er wordt alzoo, by de toenemende neiging
om aan den oever der zee een tydelyk ver
blyf gedurende de zomermaanden te zoeken,
van onze zeekusten een yverig gebruik ge
maakt.
Dit is evenwel geen wonder. Over het
weldadige voor de gezondheid van een verblyf
aan het zeestrand zyn alle geneeskundigen
het eens, en de leeken weten het by ervaring.
Wat dien gunstigen invloed uitoefent, zyn
niet enkel de zeebaden, maar het is ook de
geheele natuur, die ons aan het zeestrand
omringt, alsmede do lucht, die wy er inademen.
Schiermonnikoog wordt byv. als luchtbad-
plaats byzonder door de geneeskundigen aan
bevolen.
Schoon de goede werking der zeelucht nog
niet volkomen verklaard is, neomt men toch
aan, dat de afwezigheid van schadelyke gas
sen en lagere organismen, dus eene volstrekte
zuivefheid der zeelucht, do grootste factor is.
Ook draagt het zeewater, dat in uiterst
fijnen toestand in de 'zeelucht voorkomt, tot
de werking by. Vroeger meende men, dat,
voor lyders aan longtering, een verblyf aan
de Noordzee zeer gunstig zou werken. Thans
beweert men echter dat de neiging tot bloed
spuwing door de zeelucht sterker wordt. Slechts
by aanleg tot tering kan een verblyf aan onze
stranden, onder strenge controle, in Juni of
September, nuttig zyn.
Intusschen is voor ons kleine land het
tiental zeebadplaatsen voorzeker een respec
tabel getal. De tyd ligt niet ver achter ons,
toen men er maar ééne kende, en zelfs daar
vond men alles even eenvoudig als primitief
ingericht.
Welke van deze tien zeebadplaatsen men
echter ook bezoekt, overal vindt men een druk
gezelschapsleven, aangenaam en aantrekkelyk
voor de meesten, indien ze van gezelligheid
houden, maar niet voor hen, die voor hun
zenuwleven behoefte hebben aan afzondering
en volstrekte rust. Men is nergens met do
onmetelyko zee alleen.
Toch zyn er aan onze kusten wel lieflyke
plekjes, waar men vertoeven kan, ver buiten
alle gewoel van menschen, in volstrekte stilte
en rust en volop genietende van eene behaag-
lyke kalmte.
Zoo is er 't vorige jaar nog gewezen op
Oost-Voorne, dat drie kwartier rydens van
Den Briel ligt. De weg daarheen voert door
onderofficier te vragen: „Gaan ze der uit,
serzant?" Er lag in de gezichten dier vragers
iets, dat te kennen gaf: als ze er niet uit
gaan, is ons grootste genoegen voor dezen
dag weg.
Ze zouden echter weinig troost krygen,
want al dat gevraag had den onderofficier
knorrig gesterad, zoodat hy slechts bitse en
onvoldoende antwoorden gaf. Daarby kwam,
dat hy het ook zelf nog niet wist, evenmin
als de commandeerende officier, of de parade
doorgaan, dan wel of die afgecommandeerd
zou worden.
Eindelyk, tegen elven, daar klaarde de lucht
allengskens op; de wolken schenen te begry-
pen, dat ze met hare sombere gezichten boven
het feestvierend Den Haag niet pasten; zy
gingen, hoewel zichtbaar met tegenzin, uiteen,
en de traditioneele oranjezon liet ook dien dag
niet lang op zich wachten.
Nu behoefden de Hagenaars den onderoffi
cier niet langer met hunne vragen lastig te
vallen, want op de achterplaats der kazerne
konden zy de toebereidselen tot de wapen
schouwing zien maken.
Nog een klein halfuur en alles was tot
uitrukken gereed. Daar klonk het commando
van den kolonel en voorwaarts ging het naar
de Maliebaan.
akkers en weilanden, langs de plek, waar de
kerk staat, die jaariyks duizenden en dui
zenden bedevaartgangers trekt, die komen
bidden op de graven der Gorkumsche mar
telaren.
Het dorp zelf is fraai en boomryk, met
aangename wandeldreven en enkele flinke
buitenplaatsen. Op weinige minuten afstands
van de kom van het dorp heeft men de duinen
en het strand. Men vindt er geen villa's,
geen ryk ingerichte hotels, zelfs geen kur-
haus; niets dan eene zeer eenvoudige her
berg, midden in het duin naby het strand,
en „Zee- en Duinzicht" gedoopt. Nog weinige
jaren geleden vond men er zelfs deze toe
vlucht voor den dorstigen of hongerigen
strandwandelaar niet. Wie dacht er ooit aan,
het eenzame zeestrand van Oost-Voorne te
bezoeken?
Eerst toen het dorp werd gekozen als ver-
blyfplaats van een der Rotterdamsche gezond
heids koloniën, en eenige families daarheen
kwamen om de kinderen dezer kolonie te
bezoeken, trok het fraaie en stille zeestrand
meer de aandacht.
Een ondernemende Brielsche timmerman
kwam op de gedachte om er een café te
bouwen en verkreeg een stuk duingrond in
erfpacht. Hy heeft zich daar als kastelein
netjes, ofschoon eenvoudig, ingericht. Voor
hen, die logies verlangen, heeft hy drie nette
slaapkamertjes met fraai uitzicht beschikbaar.
Hy houdt er geen table d'höte; men kan
zelfs geen „plat du jour" by hem krygen,
en wie zyn bezoek niet te voren heeft aan
gekondigd, moet er zyn koffiemaaltyd doen
met sneden boerenbrood en wat kaas en rook-
vleesch.
Maar dit neemt niet weg, dat het daar
een uitverkoren plekje grond is, met fraai
begroeide duinen om zich heen en de altyd
indrukwekkende, majestueuse zee vóór zich,
met een tot wandelen uitlokkend uitgestrekt
strand.
Misschien komt eenmaal de tyd, dat ook
Oost-Voorne in do mode komt en meer be
zocht en gewaardeerd wordtimmers, telkens
wordt er eene nieuwe plek aan eenig strand
opgezocht, waar de badgasten kunnen neer-
stryken.
Hebben andere landen hunne trotsche ge
bergten, hunne grootsche ysvelden, wy hebben
de eindelooze zee als aantrekkingskracht voor
den tourist en daaraan ontwoekerd een tal
van dorpen, zóó liefiyk en zóó fraai, dat zy
zich met de beste in het buitenland kunnen
meten.
De stoet trok door dichte ryen van toe
schouwers, die bestonden uit lieden van alle
standen, maar grootendeels uit dienstmeisjes,
die hare oogen flink opensperden om haren
grenadier of jager uit dien troep te zoeken.
En, hadden ze hem gevonden, dan kreeg de
vriendin, die naast haar stond, een druk met
den elleboog, terwyl ze, met den vinger
wyzende, uitriepen„Daar gaat hy 1"
Doch, vonden ze he*i niet, dan gauw door
een paar nauwe straatjes gehold, om zoo
doende den troep nog eens voorby te kunnen
zien trekken en nog eens te kunnen zoeken.
Op eene bovenwoning tusschen het Voor
hout en den Dennenweg woonde Rika met
hare moeder, die sinds vier jaren weduwe
was. Haar vader was ambtenaar aan een der
ministeries geweest en hoewel zyn traktement
zoo heel groot niet was, hadden ze toch altyd
fatsoenlyk kunnen levon. Hy had er altyd op
gestaan, dat Rika haar examen in de hand
werken zou afleggen, en gelukkig dat dit
geschied was. Want na 's vaders dood was het
vroeger traktement tot een karig pensioentje
verminderd, en het was te voorzien, dat,
wanneer er geene andere bron van inkomsten
ging vloeien, Rika met hare moeder zoo niet
zouden kunnen biyven leven.
Heden is aan de universiteit alhier de heer
J. Van Delden Pzn., geb. te Deventer, be
vorderd tot doctor in de geneeskunde, met
academisch proefschrift, get.„Over de phy-
chosen ten gevolge van alcohol-misbruik."
Tot inspectie van het garnizoen alhier
zal Maandag a. s. te dezer stede komen de
generaal-majoor Hardenberg, adjudant des
Konings in buitengewonen dienst en comman
dant der 2de divisie infanterie. Hy zal met
zyn adjudant, den kapitein van den generalen
staf Campbell, afstappen aan het „Hotel Leve-
dag". Verder worden hier nog verwacht de
kolonel Joost en verscheidene andere officie
ren, die, naar wy vernamen, mede in genoemd
hotel hun intrek- zullen nemen.
Door den directeur van 's Ryks Museum
van Oudheden te Leiden is de aandacht der
Regeering gevestigd op de ontdekking van
een paar urnen en eene omzetting van keien
in het veld onder de Mark Bronneger, ge
hucht Buinen, gemeente Borger.
Uit een voorloopig ingesteld onderzoek
bleek dat de beide urnen zich in den top
van den heuvel hadden bevonden en de groote
keisteenen schonen te kunnen behooren tot
een Hunebed, hetwelk vermoedelyk dieper
in den heuvel aanwezig was.
Naar aanleiding hiervan word van Ryks-
wege aan don hoer dr. W. K. J. Schoor, te
Meppel, een nader onderzoek deswege opge
dragen. Als uitkomst van dat onderzoek
deelt de directeur van genoemd Museum
het volgende mede:
De heer Schoor heeft zich op 20 Mei naar
Assen en van daar den volgenden dag vroeg
tijdig naar Borger begeven in gezelschap van
den conservator dr. W. Pleyte, die zich toe
vallig juist in dien omtrek bevond. Beiden
werden door den burgemeester van Borger
met de meeste voorkomendheid ontvangen
en door eenen beambte by het gemeente
bestuur naar Bronneger vorgezeld.
De plaats van het onderzoek ligt op het
heideveld aan den Groenendyk, die regel
recht van Borger naar Buinen loopt en dat
met zware rolsteenen bezet is. De keiendelvers
waren van lieverlede tot op de hoogste plek
gekomen, waar men eene, als voor eene
begraafplaats bestemde verhevenheid vond,
die eene middellyn had van 7 en eenen om
trek van 14 meters; de hoogte kon 1 meter
bedragen hebben. Aan den buitenrand, even
onder den grond, vond men eene dikke laag
als eenen vloer van geschikte keien van
Nu bleek het hoe verstandig vader gehan
deld had, toen hy zyne dochter zoo had aan
gespoord om haar examen af te leggen.
Door de relaties, welke haar vader met
andere ambtenaren had aangeknoopt, viel het
haar niet moeilyk om spoedig eenige meisjes
by elkaar te krygen, aan wie zy eenige uren
per dag les gaf in de handwerken. Den
overigen tyd besteedde ze aan het maken
van japonnen, waarin ze door hare moeder
werd bygestaan, en zoo konden deze twee
ruimschoots in haar onderhoud voorzien.
Op den avond vóór den dag, waarop ons
verhaal aanvangt, was Rika nog laat even
naar mevrouw v. L. geweest om eene japon
te passen. Het was hare gewoonte niet dit
's avonds te doenze zorgde er integendeel
zooveel mogeiyk voor, dat zy by avond niet
behoefde uit te gaandoch ditmaal was het
mevrouw v. L., die er sterk op aangedrongen
had, dat ze toch zou komen, en zo was gegaan.
Terwyl ze, nadat de zaak was afgedaan,
met driftigen tred weer naar huis liep, werd
ze plotseling ingehaald door een paar opge
schoten bengels, die een praatje met haar
wilden beginnen.
(Slot volgt.)
