Versche Zalm.
4
4
4
m
Firma J. L. GREYGHTON,
Steenkolen.
CLEEF.
Hotel-Pension „Prinzdnliür.
HH. Amateurs.
Aalmarkt 16, h. keereweer - Aalmarkt 16,
llIB Bijl 20. J. J. POLLtl
Versche Kipeieren
Nieuwe Rijn 20. J. J. POLLIIASS, Nieuwe Rjjn 20.
Aalmarkt 25. LEIDEN.
WTWYWWfVmW
Zeer lage, maar vaste prijzen.
(K 8979 Maandag 27 Mei. A0. 1889.
<§eze jouraat wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Dit nowmer bestaat uit VIER
Bladen.
Vervolg der Advertentiën.
C. VLIELAND ZOON.
AAAAAAMAAAAAAA
E. D. SMITS, te Eiber gen,
Meu.belfabril5.ant.
H. KEEREWEER
Aalmarkt IVo. SO.
1ste Galanteriewinkel van af de Koornbeurs,
Tafelserviezen,
W asclistelleii,
HAJSTGLAMPElSr
LEIDSCH ifH DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 8 maanden.f 1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommere0.08.
Bepalingen tot waarborging van de
vrjjc beschikking door werklieden
over hun verdiend loon.
Het hiertoe betrekkelijk, bij de Tweede
Kamer ingediend wetsontwerp is in druk
verschenen. Tot recht verstand van de zaak
diene het volgende overzicht van de breede
algemeene toelichting, welke de Regeering in
hare Memorie van Toelichting geeft.
Hot wetsontwerp is gebazeerd op de uit
komsten van een onderzoek, door tusschen-
komst van de gemeentebesturen ingesteld en
waarbij het advies van 's Konings Commis
sarissen is ingewonnen en rapporten van
Kamers van Koophandol zjjn ontvangen,
omtrent het vraagstuk van de gedwongen
winkelnering.
De daarbij aan 't licht gekomen misbruiken
vormen de volgende groepenlo. uitbetaling
van loon in anderen vorm dan Nederlandsch
geld; 2o. ongeregelde uitbetaling; 3o. verkoop
op crediet; en 4o. dwang om in bepaalde win
kels te koopen.
Ad. Ium. In langs de Rijksgrenzen gelegen
gedeelten van Gelderland, Zeeland, Overijsel,
Groningen, Drente en Limburg is nog steeds
veel vreemde pasmunt in omloopvele frank
en markstukken worden in betaling gegeven
aan de werklieden, maar dezen moeten hunne
waren dikwerf tegen lagere koersen koopen
of verliezen door de inwisseling. In een aan
tal gemeenten is deze wijze van uitbetaling
regel voor alle bedrijven, in andere is zy be
perkt tot enkele.
Voorts wordt het arbeidsloon dikwyls in
natura betaaldhet genot van woning, van
tuingrond of van weide, kost en inwoning
en winkelwaren. In vele gevallen is dit niet
nadeelig voor den loontrekkende, voor zoover
daaraan geene te bezwaarlijke verplichtingen
verbonden zijn, waartegen gewaakt moet en
ook gewaakt kan worden. Vooral wat het
VERKRIJGBAAR BIJ:
60 stuks voor f2.10.
ZfëT FRANCO TOEZENDING.
D« ondergeteekende beveelt zich aan tot
het leveren van puike eerste qualiteit
Machine-, Gas-, Haard- en Macheikoleu,
tot zeer lage prijzen.
Monsters te verkrijgen aan het Stations
terrein Hollandsche Spoor.
Ook te verkrijgen geklepte Cokea, tegen
billijk e prezen.
CABM, StaUeuwsfi onder Ofttfee*
gebruik van woningen betreft, maken de
werklieden daarvan bijna altijd gretig gebruik.
Menigmaal echter is de uitbetaling in waren
alleen voor den werkgever voordeelig en be
nadeelt zij den arbeider, voordat in die ge
vallen, waarin de werkgever zelf de in-betaling
te geven goederen moet inkoopen, uitsluitend
met dat doel. Dit geschiedt o. a. in de veen
derijen, door de zg. huurboeren en de Reg.
meent, dat het belang van dezen b(j de weg
neming van dat misbruik op den achtergrond
moet worden gesteld. Evenzeer moet er tegen
gewaakt worden dat de winkeliers werkgevers
hetzij de prijzen opdrijven of do waren in
mindere qualiteit leveren. Ook uitbetaling in
bons wordt nog in enkele plaatsen van Noord-
Brabant, Gelderland, Noord-Holland, Drente en
Overijsel aangetroffen, waarbij de werkgevers,
hetzij door duurdere berekening van prijzen
of in ander opzicht voordeel trekken van die
wijze van betaling.
Ad Hum. Ongeregelde uitbetaling komt
ook veel voor in de veenderijen. Verveners
leveren allerlei benoodigdheden op crediet en
rekenen dan in Februari af. Zoodoende blijft
de arbeider doorgaans in schuld bij den ver-
voner of een van diens onderbazen en van
hen afhankelijk, terwjjl de ontvangst ineens
van eene vrij groote som niet zelden tot
verkwisting leidt en als noodzakelijk gevolg
hiervan tot het koopen op crediet. Bjj land
bouwers in Drente en Limburg, voor mijn
werkers in laatstgenoemde provincie of in
sommige fabrieksbedrijven aldaar, heeft die
ongeregelde betaling ook min of meer plaats,
maar laten de omstandigheden dikwijls eene
geregelde uitbetaling 's weeks niet toe.
Ad Ilium. Het inkoopen van waren op
krediet komt maar al te veel, ook by werk
lieden in alle bedryven, voor, soms op vry
groote schaal, waardoor men niet gemakkelpk
uit de schuld geraakt. Maar een lichtpunt
hierby is dat in vele plaatsen door de patroons
of door de werklieden zeiven winkelvereenigin-
gen zijn opgericht, waar de werklieden steeds
geregeld A contant koopen wat zy noodig
hebben, met een aandeel in de winst. Dat
aandeel wordt by enkele inrichtingen op elks
naam gebracht, tot het bedrag b. v. f 50
groot is, waarvan dan 5 pet. rente 'sjaars
wordt gegeven; de verdere winsten worden
jaariyks aan den rechthebbende uitgekeerd,
terwyi do genoemde som alleen wordt uitbe
taald by overlyden of vertrek naar elders.
De lagere prysberekening door die vereeni-
ging heeft gunstig gewerkt op de concurren
tie van andere winkels. De verkoop op crediet
is echter nog veel te veei regel, vooral ten
aanzien van zeevisschers in Noord-Holland
en van veenarbeiders. Vooral in Friesland
wordt zelfs sterke drank op crediet geleverd.
Op die wyze wordt veelal eene zekere weelde
in den aankoop in de hand gewerkt en wor
den de werklieden ten slotte ten eenenmale
afhankeiyk van de winkeliers, die daarvan
misbruik maken. Vele gemeentebesturen zien
wel is waar in 't leveren op crediet eene
weldaad voor den werkman, doch de meening,
dat de werklieden daardoor worden geprik-
peld tot zuinigheid, omdat zy moeten zorgen
voor de aflossing van de gemaakte schulden,
wordt weersproken door het feit, dat tal van
lieden in gebreke bly ven hunne schuld te vol
doen of daartoe onvermogend zyn. Toch is,
voor buitengewone omstandigheden, het crediet
voor den werkman onmisbaar, opdat deze
niot ten slotte een beroep behoeve te doen
op do publieke liefdadigheid, hetgeen het
meest demoraliseerend werkt.
Daarom wil de minister van justitie de
levering op crediet niet afschaffen, maar slechts
beperken tot de engst mogelyke grenzen.
Ad IVum. De zg. gedwongen winkelnering,
d. i. de dwang, den werklieden opgelegd, om
hunne benoodigdheden in bepaalde winkels
te koopen, wordt zydelings en rechtstreeks
uitgeoefend. Zydelings, door de loonen uit te
betalen in don winkel van den werkgever of
diens lasthebber, of door hen, die by hem
koopen, te bevoordeelen met hot werk, waarby
dan 't verschaffen van crediet een aandrang
te meer is.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Tan 16 regel» 1.05. I»d«r» r»g»l meer 0.17|.
Grootere lettere near plaatarulmte. Toor het in-
•Meeeren buiten de »Wd wordt 0.10 berekend.
Rechtstreeks, door aan het dienstcontract
de bepaalde voorwaarde te verbinden om in
dezen of genen winkel te koopen. Ook uit
zetting uit de woning van den winkelier-
werk go ver wordt meermalen als dwangmiddel
gebruikt en een en ander geschiedt zelfs
tegenover hen, die by anderen arbeiden.
Soms, zooais in de veenderyen, sluit de werk
gever wel eens eene overeenkomst met een
vreemden winkelier, jegens wien hy zich voor
de betaling borgstelt. Dit geschiedt in byna
alle provinciën en niet enkel door kleine
werkgevers. Zydelingsche dwang wordt ook
wel eens uitgeoefend tot het maken van
verteringen in localiteiten, waar sterke drank
wordt verkocht, en wel door de uitbetaling
van loon daar te doen plaats hebben. De
vryheid van den arbeider om ergens ter
markt te gaan wordt daardoor zeer belem
merd de pryzen worden soms 25 pet. hooger
berekend en het zedelyk nadeel vandieprac-
tyken is, dat by de werklieden wantrouwen
ontstaat tegenover den patroon, wien men
verdenkt van winstbejag. De minister meent
dat ook die misbruiken door den wetgever
tot de kleinst mogelyke afmetingen moeten
worden teruggebracht. Vóór alles moet de
toestemming verzekerd zyn van degenen, die
zich verbinden, en behoort eene toestemming,
welke door dwaling is gegeven of door ge
weld afgeperst, van onwaarde te zyn. Dit is
ook in overeenstemming met den geest van
ons Burg. Wetb. Op den reeds afgebakenden
wog worde slechts voortgeschreden. De min.
wyst b. v. op art. 1637 B. W. Waar de
wetgever intusschen van de bevoegdheid
gebruik maakt om zyno bevelende hand op
te heffen, moet hy zich afvragen of hy by
machte is zyne bevelen te doen opvolgen en
of zy, gehandhaafd wordende, mogen geacht
worden aan het doel te zullen beantwoorden.
Deze voorwaarden heeft de minister van
justitie getracht te stellen voor de Staats-
werkzaamheid op het gebied van het Arbeids
contract en hot wetsontwerp beoogt derhalve
de nadeelen van de tegenwoordige onvryhei^
Beroemd Gezondheidsoord,
geheel omgeven door
heerlijke hossel i.
Prachtig oud Park. Zestien
morgen groot.
Matige pensionsprijs.
Photogr. toestel,
compleet;
snel en zuiver
werkend f 15.
Lies6gangs-Arls-
lopnplcr, Pla-
<cn en Chemi
caliën
voorhanden by A. KOOKKA'IIOFF,
Hofphotogr. ALOËLAAN 3».
Gelegenheid voor practisch ondorricht.
beveelt zich aan tot het doen van verhul
lingen van en naar alle plaatsen in Nederland-
he( öde huis v.d. Waag. het 5d« liu s v.«'. Waag.
Specialiteit in de fijnste tot de ordinairste soorten Stoelen, Tafels,
Canapé's, Spiegels en Schilderijen. Inrichting voor stoffeeren.
Reparatien worden spoedig, billijk en net uitgevoerd.
Aanbevelend,
UEd. Dw. Dienaar,
bericht de ontvangst van eene buitengewoon rijke collectie van alle
mogelijke ARTIKELEN voor huiselijk gebruik, Luxe en voor Cadeaux.
Vooral ruim gesorteerd in
voor 12 en meer personen, in effen wit en prachtige nieuwe décors, van af ƒ8.50 tot 50.-
in zeer groote verscheidenheid, in wit en gekleurd, van af ƒ1.50 tot ƒ10.-.
Tevens ruime keuze in echt verzilverde Artikelen, echt Nikkel-en Britannia-
Thee- en Kofflcservlezcn, Theeserviezen in fijn Fransch Porselein, Messen, Lepels
en Vorken, en tevens alle mogelyke Artikelen.
SPECIALITEIT in
met de besteden meest lichtgevende Branders.
A,5
