*•.8921.
Maandag 18 Maart.
A*. 1889.
Leiden, 16 Maart.
(Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (gon- en feestdagen, uitgegeven.
FRU8 DBZKR COURANTi
T«a laüezi pta I mundon,1.10.
Fium pc? f«üi.ï.io.
Aftwuderiyk» Socam.0.05.
es-'jj.a™.
De oproeping tot bijwoning der algemeene
vergadering van de afdeeling Leiden der „Ne-
derlandsche Vereeniging tot afschaffing van
sterken drank" werd door een vrij talryk
publiek beantwoord. De kleine zaal van het
Nutsgebouw was gisteravond geheel bezet,
zoowel door mannelijke en vrouwelijke perso
nen uit den minderen stand als door meer-
gegoeden, waaronder ook dames.
Als spreker trad op de oud-hoogleeraar
van de Groningsche universiteit, dr. J. J. P.
Valeton, die in boeiende, krachtige taal
het doel der Vereeniging, dat reeds door
haren naam wordt aangeduid, nader uiteenzette
en in herinnering bracht de vele verwoes
tingen, welke er door de alcoholische dranken
onder het menschdom waren aangericht en tot
welke diepe ellende velen, zoowel zedelijk als
lichamelijk, door het gebruik of misbruik
daarvan waren vervallen.
De strjjd, welke de Vereeniging tegen dien
kanker der maatschappij heeft aangebonden,
is niet van de gemakkelijkste. Wat ze zich
tot taak heeft gesteld, is voor velen misschien
een ideaal, iets onmogelijksmaar immers zoo
veel wat vroager ook voor onmogelijk werd ge
houden, is reeds gebleken tóch mogelijk to zijn.
Naast de vele moeilijkheden en tegenwer
king, welke de Vereeniging nu en dan onder
vond, wees spreker ook op tal van gunstige
resultaten, welke waren vorkregen, terwijl
haar optreden ook op het gebied der wet
geving in de laatste jaren niet zonder vrucht
bleef.
Met den gloed der overtuiging wekte de
redenaar allen op om, hetzij in het openbaarj
hetzij ieder in zjjn kring, mede te werken aan
het schoone, verheven doel, niet enkel om
het misbruik, maar zelfs het gebruik van
alle sterke dranken tegen te gaan. Alleen
door algeheele onthouding, door geheele af
schaffing kunnen zoovele schromelijke feiten,
als waarop da statistiek thans kan wijzen,
worden voorkomen. In de plaats daarvan kan
het grootste geluk, kan meer welvaart treden.
Voorbeelden waren er in menigte aan te
halen om dit te bewijzen.
Van den Staat kan in dezen niet alles
worden verlangd. Een radicale maatregel zou
wel zijn als de Regeering den invoer verbood
van het bekende „overgehaalde", dat tot ver
krijging van den sterken drank dient. Maar
dit is even onmogelijk als dat ze den storm
zou willen doen bedaren en do'watersnooden
doen ophouden, om, evenals de verwoestingen,
welke de sterke drank aanricht, ook de ver
schrikkelijke gevolgen van storm en waters
nood te keeren.
Ten einde invloed op het gebruik van alco
holische dranken uit te oefenen, zou misschien
het eenige middel z(jn om het toekennen van
het kiesrecht er van afhankelijk te stellen;
om by de stembus te vragen of men al dan
niet afschaffer is.
Of zulk een denkbeeld echter ooit tot uit
voering zal komen, daaromtrent durfde spr.
geen beslist oordeel uit te spreken.
Wat nochtans wèl uitvoerbaar ia en waar
van spr. groote verwachting koesterde, achtte
hy dat dichters en componisten zich opge
wekt gevoelden om liederen te maken, welke
de nationale ramp teekenden, en die liederen
op muziek te zetten, zóó. dat dewyzeervan
populair werd, waardoor zoo menig walgelijk
l ed van den tegenwoordigon tyd zou moeten
verdwijnen.
Wel is er op dat gebied reeds het een en
ander gedaan, maar nog niet genoeg. Men
wordt zoo spoedig hopeloos en laat den moed
zinken.
Spr. echter niet. Hy blijft vol vuur blaken
voor de goedazaak, wolk - bij voorstaat, welke
hy met hart en ziel i toegedaan evenals
zoo velen. Zjj moeten ocin er in aantal nog be
langryk toenemen. Daarom riep hy allen op ren
strpde tegen den gemeenschappeiyken vijand,
welke ook die is des vaderlands. Luide deed
hy den wapenkreet daartegen klinken, met
den wensch dat deze steeds meer en meer
mocht worden herhaald.
Aan dien wensch sloot zich van harte aan
de president der Leidsche afdeeling, de hoog
leeraar dr. J. Offerhaus Lz., die zyn vroegeren
leermeester dank zeide voor hetgeen hij dezen
avond had doen hooron, voor de schoono woor
den, door hem gesproken, en waaruit hy
wederom veel hoeft mogen leeren. Dank bracht
hy ook aan hen, die in zoo grooten getale
van hunne belangstelling in de Vereeniging
hadden getoond; doch hy hoopte dat hot bij
hunne tegenwoordigheid niet enkel zou bly-
ven. Het zaad, hier dezen avond gestrooid,
ontkieme en groeie weelderig opEen bewys
daarvan zy, dat velen zich bij de Vereeniging
aansluiten, opdat men nog meer dan vroeger
werkzaam kunne zyn! Het lidmaatschap kost
slechts 50 cents in het jaar, dus maar één
cent per week. Voor iemand, die geen gebruik
van sterken drank maakt, kan dit geen be
zwaar opleveren. Meerdere bydragen zyn
natuuriyk welkom.
Vóór het sluiten der vergadering werd den
aanwezigen in druk een nieuw „Volkslied"
rondgedeeld, dat vervolgens op de wyzo van het
„Wien Neerlandsch Bloed" staande werd gezon
gen en eindigde met het volgende couplet:
Wy weten 't, ach! de stryd is zwaar:
't Kost zelfverloochening
Maar nimmer was een strijd zoo waard
De grootste opoffering.
Komt, roepen wy tol God om hulp,
Voor 't arme Nederland:
Verlos, o God, van sterken drank,
Ons dierbaar Vaderland.
By het verlaten van het gebouw werd den
bezoekers bovendien nog eene brochure over
handigd, getiteld„Aan het sterfbed oener
moeder", waarin op vertellende» toon even
eens worden aangetoond de rampzalige ge
volgen, waartoe de sterke drank kan voeren.
Het bulletin van het Loo luidt heden
dat de toestand des Konings ook de laatste
dagen over het geheel onveranderd bleef en
voor het oogenblik niet ongunstig is.
By het heden ten paleize te 's-Hage ter
lezing gelegde en hierboven vermelde bulletin,
was het volgende gevoegd:
„Het biykt noodig er eens en voor al op te
wyzen, dat de officiëele bulletins in de Staats
courant en aan het koninkiyk paleiR alleen
vertrouwbare berichten bevatten. Van iedere
merkbare verandering in den toestand van
den Hoogen Lydor wordt zooveel mogelykin
de officiëele bulletins dadelijk mededeeling
gedaan.
„Het geven van tydingen is aan Zynor
Majesteits dienstpersoneel ten strengste ver
boden. ten einde het verspreiden van geheel
onjuiste berichten, zooals dagelijks voorkomt,
tegen te gaan.
„In de laatste drie maanden heoft Zijne
Majesteit nagenoeg geene, en nooit hevige,
pijnen geleden; van het toepassen van pijn
stillende middelen behoefde dan ook tot
nu toe, gelukkig nooit sprake te zyn.
„De berichten in verschillende dagbladen,
buiten de officiëele bulletins, komen zeer zelden
en slechts by toeval met de werkelijkheid
overeen. Zy worden gegeven door personen,
daartoe gerechtigd noch bevoegd en die u i t
den aard der zaak onmogelijk goed
ingelicht kunnen zyn."
De Commissie van Rapporteurs uit de
Provinciale Staten omtrent het Regeenngs
voorstel tot wyziging der provinciale kiestabel
in Zuid-Holland, heeft de denkbeelden dor
meerderheid by het afdeelingsonderzoek «aarn-
g.-vat in een breedvoerig gethoti eerd besluit,
dat zij ter goedkeuring aan do Staff voorlegt.
Daarin stellen <l<- rapporteure o. a. voor
dat de Staten ar. den minister van binnen-
landsche zaken te kennen geven dat dit
onderzoek hen al dadelyk niet heeft kunnen
brengen tot de overtuiging, welke de Regee
ring in den aanvang van de nota van toe
lichting als de hare bely'dt, dat nameiyk
„eene wyziging van de verdeeling der provin
ciën in kiesdistricten en van het aantal der
in elke provincie te kiezen leden voor de
Staten noodzakelijk" is, ten einde dus de
wanverhouding weg te nemen, „welke met
betrekking tot het aantal leden der Staten
zoowel tusschen de verschillende kiesdistric
ten in ééne provincie als tusschen de pro
vinciën zei ven" bestaan zoude;
dat dan alleen in het voorstel van de Re
geering zou moeten worden berust, wanneer
bleek dat de indeeling van de districten,
zooals die is aangenomen by de verkiezingen
voor de Tweede Kamer, toevallig geheel
overeenstemde met die, welke door het pro
vinciaal belang geboden wordt
dat zulk eene overeenstemming echter niet
bestaat en ook onmogeiyk bestaan kan, om
dat de voorgestelde indeeling niet de vrucht
is van een ook maar oppervlakkig onder
zoek naar aard en omvang van de groote
belangen, welke in de provinciale gemeen
schap betrokken zyn, maar van buiten af
aan de provincie wordt opgelegd en met niets
anders rekening houdt dan eenerzyds met
het cyfer van de bevolking en anderzyds met
het feit dat de verschillende deelen van het
district aan elkander behooren te grenzen;
dat wat er ook moge te zeggen zyn voor
de voorgestelde splitsing van groote gemeenten
by zuiver politieke verkiezingen, als het om
de uiting van individueele meeningen omtrent
algemeen regeeringsbeleid te doen is, zy in
elk geval geen zin heeft by verkiezingen,
welke, zal het goed zyn, leiden moeten tot
eene vertegenwoordiging van al de groote be
langen, in do provinciale gemeenschap levende,
en wel op ruimer of minder ruime schaal, al
naargelang van het gewicht, dat elk belang
in deze gemeenschap inneemt;
dat zy met Gedeputeerde Staten van oor
deel zyn dat het plan van verdeeling, zooals
hunne voorgangers dit in 1851 ontwierpen,
behoudens enkele wyzigingen misschien, ook
nu nog het beste is dat voor dit gewest zou
kunnen worden aangenomen, en dat zy daarom
de vrijheid nemen dat plan, zooals dit achter
het advies van Gedeputeerde Staten werd
afgedrukt, aan de byzondere aandacht van de
Regeering te onderwerpen
dat intusschen, hoe de Regeering ook over
dit plan moge oordeelen, zy in elk geval eer
biedig verzoeken dat van de nu ontworpen
regeling worde afgezien, omdat de Regeering
die niet zou kunnen invoeron zonder de zelf
standige vertegenwoordiging van de provin
ciale gemeenschap te vernietigen en dus de
gewichtigste belangen van dit gewest te mis
kennen.
Tevens stelt de commissie van rapporteurs
den Staten voor aan Gedeputeerde Staten den
dank der vergadering te bréngen voor hun
voortreffelijk praeadviss en hen uit te noodigen
afschrift van dat advies, tegelijk met het hier
boven vermelde besluit, aan den minister van
binnenlandsche zaken te doen toekomen.
De zwakte van den Amsterdamschen
hoogleeraar Alberdingk Thym nam in den
afgeloopen nacht toe. Overigens was de nacht
rustig.
De majoor H. I. Krantz is aangewezen
tot voorzitter van de commissie voor het toe
latingsexamen aan de Kon. Mil. Academie.
Te Groningen is overleden prof. dr. J.
P. Van Braam Houckgeest, sedert 1877 hoog
leeraar in de ontleedkunde. Hy stierf plot
seling, in de volle kracht des levens, op 50
jarigen loeftyd, aan inwendige verbloeding.
Aan do Groningsche universiteit sedert de
invoering der wet op het hooger onderwijs
verbonden, was hy zeer spoedig de vriend
j der sti f.enten en van zyne arobtgenooter ge-
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Vin 1—6 regelt 1.06. Iedere regel meer ƒ0.174.
Orootere lettert nttr pliitirulmte. Voor het la-
eitietren buiten de ttad wordt 0.10 berekend.
worden, en verheugde hy zich in de stad zyner
inwoning ook in ruimeren kring in de alge
meene sympathie. Van Braam was eene be-
minnelyke persoonlykheideenvoudig en goed
hartig; levende voor het hooge ambt, dat
hem op betrekkelyk jeugdigen leeftyd ten
deel viel; zich bewust van de eischen, die
den man der wetenschap werden gesteld. Zyn
verscheiden stemt diep weemoedighet maakt
in de faculteit der geneeskunde eene plaats
ledig, die waardig was bezet; het berooft de
universiteit van eene kracht, die oprecht en
innig aan haar was verkleefdhet vaagt plot
seling een leven weg, dat bestemd scheen
ook in den dienst van het algemeen belang
veel goeds nog te wrochten. Geen wonder
dat de verslagenheid over zyn dood eene alge
meene is, en de deelneming oprecht in den
zoo zwaren rouw van zyn diep getroffen gezin.
Voordat hy het ambt van hoogleeraar aan
vaardde, had hy eerst als officier van ge
zondheid 1ste klasse by het Ned. leger en
later als leeraar in de ontleedkunde aan de
kweekschool voor militaire geneeskundigen
te Utrecht den 6taat en de wetenschap ge
diend. (P. G. Ort.)
Naar men verneemt, heeft de ministor
van koloniën bepaald dat de gouvemements-
passagiers en -goederen voortaan niet enkel
meer door de stoombootmaatschappyen „Neder
land" en de „Rotterdamsche Lloyd", maar
ook door de in den vorigen zomer opgerichte
stoombootmaatschappy „Holland" zullen wor
den vervoerd.
Maatschappy tot Bevordering der Toon
kunst. Afd. 's-Gravenhage. "Woensdag 20
Maart a. s.„Die Grosse Passions Musik",
nach dëm Evangelisten Matthiius, fiir Solo-
stimmen, Doppel Chor, Doppel-Orchester und
Orgel, componirt von Johann Sebastian Bach.
Directeur: de heer S. De Lange.
INGEÜONDEN.
Prinsesse-liedje.
(Wyze: Wilhelmus van Nassauwe.)
Een dochter van Oranje
Ben ik, het Koningskind;
Verwant wel aan Germanje,
Maar vaderlandsch gezind.
Hier, in dit land, geboren,
Behoor ik aan myn land;
En blyf het toebehooren
Als trouw- en liefdepand.
Ik ben dat klein Prinsesje,
Dat in uw harten leeft,
Waarvoor zelfs 't oude beetje
Wel eens gebeden heeft.
Ikzelf heb ook gebeden,
Als kind aan Moeders schoot;
En doe het ook nog heden
En ben ik eenmaal groot:
O God van myne vaadren,
Die Neerland hebt behoed,
Die in myn hart en aadren
My gaaft echt Neerlandsch bloed,
Gun my daarby den zegen
Van vaderlandschen zin;
Maak my het volk genegen
Uw liefde stort my in.
Dat ik zoo 't volk beminno
Als ik naar liefde haak;
En, ben ik Koninginne,
Het eens gelukkig maak.
Maar spaar nog lang myn Vader,
Die nu myn Koning is;
Voor wien 'k U biddend nader,
Dien ik zoo noode mis.
Geef ook het volk te bidden,
Voor hem en ook voor my,
Dat hy toch in ons midden
Nog lang de Koning zy.
En dan, o Albehoeder!
Verhoor een biddend kind:
Laat mij nog lang mijn Moeder,
Die mij zoo iunig mint. v. r.
