8851.
Zaterdag 22 December.
A». 1888.
feze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van <§on- en feestdagen, uitgegeven.
Leiden, 21 December.
den
liek
stes
Les
[elle-
fss
sui
len
PEJUS DEZER COURANT:
foor Leiden per S meendenf 1.10.
Frenco per poet1.10.
iouderlpke Nommere0.05.
PRIJS DER ADVERTENTEEN:
Van 1—6 regels 1.05. Iedere regel meor/0.17|.
Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het in-
easseeren buiten de stad wordt 0.10 berekend.
.'ar. wege hot departement Leiden der Maat-
appij tot Nut van 't Algemeen had gister-
ivond weder eene lezing plaat3 in het depar-
ementsgebouw.
I De kleine zaal van dat gebouw was goed
Let en ook tal van dames waren opgeko
men om te luisteren naar datgene, wat de
heer P. M. Keiler Yan Hoorn, predikant te
Dordrecht, te zeggen of beter te lezen zou
hebben.
JDf de spreker bp allen bekend was, is ons
liet bekend, maar dit weten we, dat de ken-
making, hetzij dan bjj vernieuwing, hetzij
.r de eerste maal, een zeer gunstigen in-
rk heeft achtergelaten, zóó wist de heer
n Hoorn zjjn auditorium te boeien, zóó vol
l^en, om niet te zoggen vol leven en be-
iging, zóó gekruid was zijne voordracht.
meer dan eens deden zijne geestige uit-
ukkingen en zetten, zijne eigenaardig en
:h zeer juist en net, recht op hunne plaats
kozen woorden alle aanwezigen in luid ge-
ch uitbarsten.
Zulk eene lozing, waarin het leerrijke en
gegronde aan en opmerkingen tegen mis-
uiken en overdrijvingen, op welk gebied
lan ook, niet ontbreken, zulk eene lezing,
aarin menigeen, aanwezig of niet aanwezig,
zijü Hollandsch gezogd „in het zonnetje
ordt gezet", eon lesje wordt gegeven of
[ens op vreedzame wijze gewaarschuwd
ordt, om het woord „doorgehaald" niet te
ezigen, (want te scherp was de spreker
iet), zulk eene lezing, doorkneed met aardig-
edon, welke bepaald aardigheden zijn, moet
den smaak vallen en legt er getuigenis
,n af dat hjj, die optreedt, zich ten volle
iTrust is van datgene, wat op eene lezing
s deze van hem gaame wordt verlangd.
Het „bezoek aan het kaste )l by Beverbrug"
racht de hoorders door eene aangenaam
temmende samenspraak in kennis met de
wjjze, waarop eene dame de philanthropie
elve in toepassing bracht en gaarne zou zien
lat anderen deze beoefendendat bezoek, met
en goed doel afgelegd, een doel, dat in het
inde werd bereikt, stelde de aanwezigen
evens en vooral in kennis met een heer,
dwepende met onzen tijd, met de eeuw na
de revolutie, met dien t(jd, waarin wordt toe
gepast wat in de vorige werd uitgevonden
en ontdekt, de eeuw der gelijkheid, (nog wel
niet geheel, volgens den bewoner van het
kasteel), waarin de biljartjongen minister kan
worden.
De kennismaking met den kasteelbewoner
deed tevens in dezen zien een man, van oor
deel dat de snelheid en niet de degelijkheid
de eisch des tijds is, de snelheid, waardoor
o. a. iemand in een minimum van tjjd wordt
„klaargemaakt" voor een examen, en zeker
leger wonderen verricht met het menschdom.
Op juiste wijze werden de beweringen van
den snelheidsman weerlegd en aangetoond
dat de snelheid, de al te groote namelijk,
veeleer een booze geest is, welke rusteloos
rondwaart.
Na nog eene kennismaking met een anderen
heer en zjjn jongen zood, wezens, boven de
andere menschen verre verheven en ze ook
zeer verre vooruit, waarbij de revolutie in
de literatuur ter sprake kwam en waarbjj
een bewijs, een treurig bewijs werd geleverd
van den vooruitgang op letterkundig gebied,
na hierbij de gelegenheid niet voorbij te hebben
laten gaan om voor iets en iemand iets minder
aangenaams te zeggen, werd overgegaan tot
eene pauze.
Na dat oogenblik van rust vergastte de
heer Van Hoorn zijne aandachtige toehoorders
nog op eene schets, tintelende van humoren
bevattende voor menigeen eene ter harte te
nemen raadgeving of les.
De oude tante, die één als geen beschouwde,
de tante, die, zeer op de aristocratie verliefd,
het huwelijk by elkeen aanprees als middel
tegen verschillende bestaande en nog niet
aanwezige kwalen, die oude tante, zelve onge
huwd gebleven, werd schoon door den spreker
geteekend.
Hare manie tot koppelen werd in een helder
daglicht gesteld.
En al moesten de dames uit den mond des
keeren Keiler Van Hoorn zoo nu en dan wel
eens iets vernemen, dat door haar „ondeugend"
zal gevonden zijn, maar dat toch o. i. de volle
waarheid behelsde, vele malen hadden zij
redenen van groote tevredenheid over 's spre
kers gezegden en vergoedden deze wat eerst
gesproken was en dat volstrekt geen kwaad
bloed gezet had by het schoone geslacht.
Dat laatste in de eerste plaats en ook de
heeren keerden blijkbaar goed geluimd naar
hunne woningen terug.
Door de geneeskundige staatscommissie
alhier is heden tot arts bevorderd de heer
J. M. Dutilh, terwijl zyn toegelaten tot het
eerste gedeelte de heeren E. A. Keucbenius
en T. G. Den Houter.
Hedenmiddag om één uur nam do jaar-
lijksche openbare les der Muziekschool een
aanvang. De Stadszaal was talrijk bezocht, en
de voorgedragen nommers van de leerlingen
der lagere klassen voldeden zeer goed. De
hoogere klassen doen zich hedenavond hooren.
By het ter perse gaan van dit nommer zijn
reeds bijna alle plaatsen bezet.
By beschikking van den minister van
binnenlandsche zaken is voor het jaar 1889
benoemd tot prosector by de anatomie aan
de Byks-universiteit te Leiden de heer G. H.
Van Dissel.
Door denzelfden minister zyn voor het
volgende jaar benoemd tot adsistont bij de
universiteit alhier: voor de sterrenkunde de
heer J. Weeder; scheikunde de heeren dr.
P. Van Romburgh, C. Hensgen, dr. H. W. Bak
huis Roozeboom, J. C. A. Simon Thomas;
natuurkunde de heer M. G. Hoekstra; zoüto-
mie, dr. H. W. De Graaf; botanie, dr. J. M.
Janse; in het ziekenhuis, de heeren W. L.
De Vos, C. L. Rümke, H. Van Bommel van
Vloten, dr. P. De Jong, D. Schouwman, dr.
W. J. Van Stockumvoor de physiologie,
de heeren dr. M. C. Dekhuyzen, M. A. J. Geluk
pathologische anatomie, de heer E. G. A. Ten
Siethoff.
Men meldt ons uit Koudekerk
„Dankbaar en méér dan voldaan," dit was
voorzeker de betuiging van het zeer talryke
publiek, dat het onwaardeerbare voorrecht
heeft genoten, de boeiende lezing, de schit
terende improvisatie van professor dr. Jan Ten
Brink in onze tweede Nutsvergadering by te
wonen. Zelden heeft een redenaar ons van
het begin tot hot einde, onafgebroken, zóó
geboeid 1
Op eenvoudige, populaire wyze wilde dr. Jan
Ten Brink ons de stelling waarmaken, dat
wy, Nederlanders, in stryd met de opinie van
sommigen, op letterkundig gebied, éér vóór-
dan achteruit zyn gegaan. Hy betrad daartoe
vooral het humoristisch terrein, en betoogde
met eene voorbeeldelooze vlugheid, levendig
heid en helderheid in tal van boerden, kluchten,
novellen enz. do waarheid zyner stelling.
Ziehier enkele grepen„Van den vos Rei-
naorde" van Willem, die den madok maakte,
opende de reeks. Een fragment uit dezen
fabelroman werd ons zóó natuurlyk verteld,
dat ieder er de strekking van moest begrypen.
Willems werk tintelde van humor.
Uit den Spectator van Justus Van Effen
deed spreker, naar ons inzien, eene zeer ge
lukkige keus, door te vertellen de geschiedenis,
waar Justus zyne buurvrouw, eene weduwe
met hare dochter, bespiedt; waarin hy later
optreedt als advocaat, om een huwelykseon-
tract op te maken, enz. enz.
Door de briefwisseling van Constantyn Huy-
gens met de freule Van Dorp werd ons een
blik vergund in de aristocratische kring ten
tyde van Erederik Hendrik. Elizabeth Wolf en
Agatha Deken werden vooral niet vergeten.
Wat een fijne humor straalt er uit hare ge-
kuischte taal! Tooneelen uit „Sara Burger-
hardt" en „Willem Levend" boeiden onze
aandacht en voerden ons terug in het meer
burgeriyk leven der toenmalige maatschappy.
Dat onder veel schoons, 't welk de geachte
letterkundige ons verder deed hooren, Hilde-
brands „Camera Obscura" en vooral het prach
tige en treffende tooneel van Hildobrand met
„Keesje het diakenhuismannetje" een aan-
grypend effect maakte, wie zal het niet
beamen
Met een kort, maar hartelyk woord dankte
onze voorzitter, de heer Hengeveld, den ge-
achten redenaar voor het vele schoone en
nuttige, dat we mochten hooren, daarby ook een
woord van dank voegende aan den heer Grom-
melin, van Leiden, door wiens tusschenkomst
we met een der eerste letterkundigen van
ons land hadden kennis gemaakt.
Dat die kennismaking zich dikwyls herhale,
is voorzeker aller wensch!
De professoren G. A. Van Hamel te
Amsterdam, Fr. Von Liszt te Marburg, en
Ad. Prins te Brussel, hebben het initiatief
genomen tot de oprichting van eene „Inter
nationale Kriminalistische Vereinigung" (Union
Internationale de Droit Pénal). Deze vereeni-
ging wil trachten, door de samenwerking van
rechtsgeleerden uit verschillende landen, in
wetenschap en wetgeving meer erkenning te
verschaffen aan do nieuwere richting op straf
rechtelijk gebied, welke misdaad, straf en
strafrechtspleging vooral van sociologisch
standpunt beschouwt, de onderscheiden oor
zaken der criminaliteit naspoort, en op eene
meer ingrypende bestryding van dit maat-
schappeiyk kwaad aandringt. De statuten zyn
in hun geheel opgenomen in hot „Weekbl.
v. h. Recht No. 5643. In artt. I en II zyn
de grondstellingen opgenomen, waarvan de
Vereeniging uitgaat.
De contributie bedraagt 5 fr. of 4 R.Mk.
Reeds zyn onderscheiden rechtsgeleerden toe
getreden. Hier te lande prof. H. Van der
Hoeven te Leiden, mr. F. B. Coninck Lief-
sting, vice-president, en mr. A. A. De Pinto,
raadsheer in den Hoogen Raad en prof. H.
L. Drucker te Groningen.
Aan 's Rjjks centraal-magazyn van mili
taire kleedingstakken te Amsterdam is gisteren
herbesteed in twee perceelende levering
van 2600 dekens voor den kampementsdienst.
Van de zes inschryver8 waren de minsten
de heeron J. C. Zaalberg en Zn. te Leiden
voor het eene perceel van 1300 voor 4.39
en P. Van Doorn te Tilburg voor het andere
perceel van 1300 tegen 443'/2 per stuk.
Dr. C. J. Luzac, leeraar aan do Ryks
H. B.-S. te Warfum, is, met ingang van 1
Januari a. s., tevens benoemd tot leeraar in
de vaderlandsche en algemeene geschiedenis
aan de Ryks-Normaalschool aldaar.
Te Zoeterwoude zullen in de Ned.-Herv.
kerk optreden: Zondag 23 Dec., 's nam. 2
uren, dB. Keers, van Hazerswoude; 25 Dec.,
's voorm. 10 u., ds. J. Gann Dun, em.-pred.
te Ryswyk, en 26 Dec., 's voorm. 10 u., ds.
Pyzel, van Leiderdorp.
In de openbare Nuts-vergadering te Bos
koop trad Woensdag avond als spreker op de
heer Henny, van Utrecht, met de voordracht
van eene zyner novellen, getiteld „De Boek
houder". Na do pauze gaf de spreker een 3 tal
luimige voordrachten ten beste, waaronder
het bekende vers „do vertrapte pier" niet het
minst werd toegejuicht.
Door het kiescollege der Nederduitsch-
Hervormde gemeente te Boskoop, zyn de
heeren Bruining, te Beets Dry ver, te Warder;
en Mensel te Zoelen geplaatst op het drietal,
waaruit op den tweeden Kerstdag een predi
kant zal worden beroepen.
In de gemeenteraadszitting van Lisse is
tot wethouder benoemd de heer G. Blokhuis.
Thans is benoemd tot kapelmeester van
het gemeentelyk-muziekcorps te Haarlem, de
heer C. P. W. Kriens, te 's-Hertogenbosch.
Zondag zal door R. Katholioken te Am
sterdam weder eene openbare vergadering
worden gehouden, om op te komen tegen
het gebeurde in de Leo-meeting van Zondag
voor acht dagen. De heer Brouwers is uit-
genoodigd, die byeenkomst by te wonen.
Naar men zegt, heeft de heer Woltjer,
leeraar aan de Vryo Universiteit te Amster
dam, bedankt om op de voordracht te worden
geplaatst als hoogloeraar aan de Groninger
academie.
De gemeenteraad van Heemstede heeft
tot den bouw van oen postkantoor met tele
foondienst besloten.
Het stoomschip „Bantam," van Amster
dam naar Batavia, vertrok 19 Dec. van Genua;
de „Gelderland," van Batavia naar Rotterdam,
is 19 Dec. Perim gepasseerd; de „Noord-
Brabant," van Batavia naar Rotterdam, is 19
Dec. Sagres gepasseerd; de „Prinses Wilhel-
ruina," van Amsterdam naar Batavia, vertrok
20 Dec. van Genua; de „Prins van Oranje,"
van Batavia naar Amsterdam, passeerde 20
Dec. Dungeness.
Z. M. heeft, met ingang van 1 Jan. 1889,
tot schoolopziener in het district Goes be
noemd mr. C. De Witt Hamer, thans school
opziener in het arrondissement Goes, te Goes,
uit welke laatstgemolde betrekking hem ge-
lyktydig eervol ontslag wordt verleend;
overgeplaatst by het wapen der infanterie
van het leger hier te lande en wel by het
4de reg. inf. den 2den luit. W. K. Van Bor-
selen, van het leger in Nederl.-Indiö, tot dus
verre a la suite van het koloniaal werfdepot.
Tweede Kamer.
In de avondzitting van Donderdag is de
beraadslaging over het Hoofdstuk Waterstaat
voortgezet.
'De heer Van Nunen drong aan op spoedige
openstolling der nieuwe brug over de Donge,
te Geertruidenberg. De minister verklaarde
dat de onderhandelingen omtrent den afkoop
der rechten van de commissarissen der oude
brug nog hangende zyn.
Door den heer Vos De Wael en vier andere
leden was een amendement voorgesteld om
10,000 uit te trekken als eerste termyn van
ƒ30,000 voor subsidie aan de Zuiderzee-ver-
eeniging voor haar onderzoek naar afsluiting
en droogmaking der Zuiderzee. Het voorstel
word door den heer Rutgers, namens de com
missie van rapporteurs, ontraden.
Terwyi de heeren Zylker en Lieftinck het
voorstel warm verdedigden, meende de heer
Lohman, dat het niet aanging voor zaken,
uitsluitend van nut, der Regeering een krediet
op te dringen. De minister verklaarde veel
sympathie te hebben voor de onderzoekers,
maar zich niet geroepen te gevoelen voor deze
zuiver wetenschappolyke zaak eene som op de
begrooting te brengen.
Het amendement werd verworpen met 71
tegen 24 stemmen. De post voor verbouwin
gen in het departement van marine ad
ƒ88,000 werd toegestaan.
By den post van toezicht op de Spoorweg
diensten, klaagde de heer Van Baar over
slechte dienstregeling op de Staatsspoorwegen,
waardoor vaak de aansluiting wordt gemist.
De heer Schreinemacher klaagde over gemis
van sneltreinen op de lyn Maastricht Venloo
en de ondoelmatige ligging van het station
Maastricht. Door den heer Smeenge werd ge
vraagd wat er gedaan was voor de veiligheid
van het publiek, b. v. ten aanzien van het
verleggen van kruisingen. De heer Van der
Kaay beklaagde zich over de opheffing van
de aansluiting van den laatston trein Haar
lem—Alkmaar met dien uit het zuiden en over
de slechte ligging van hot station Schagen.
Door den minister van Waterstaat werd ver
klaard, dat hy de opmerkingen ovor de dienst-
