N°. 87G2.
Maandag HO ©epieanOeï*.
A0. 1838.
Tweede Blad.
.Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Leiden, 8 September.
OP H£T WAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden1.10.
Franco per poèt1.40.
Afzonderlijke Nommers0.05.
Olficieele Kenuistfevinffen.
.Burgemeester en Wethouders der gemeente Leiden
brengen bij deze ter algemeene kennis dat de pas
sage over het Singelpad tusschen de Utrecht-
sche brug en het V erlengde Utrechtsche
Veer van heden tot nadere aankondiging zal zijn
afgesloten.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Leiden, DE KANTER, Burgemeester.
8 rept. 1888. E. KIST, Secretaris.
Zooals uit het verslag van de commissie
voor het Stedelijk iluseum over 1887 bljjkt,
is reeds voor geruimen tyd sprake geweest
van de wenscheljjkheid en noodzakelijkheid
van eene uitbreiding van de localiteit van het
Museum en reeds meermalen is daarop de
aandacht door de commissie gevestigd.
Aan de behoefte aan uitbreiding van loca
liteit en terrein kan, gelijk mede in bedoeld
verslag is aangetoond, op uitnemende wyze
worden voldaan door aankoop van het naast
het Museum gelegen pand, Oude Singel No. 30,
kadaster Sectie B, No. 1578, met het daarbij
behoorend terrein, onmiddellijk grenzende aan
het Museum en in eigendom toebehoorende
aan den heer P. Du Rieu Jr.
Door de commissie is thans aan den ge
meenteraad een voorstel ingediend om zoo
spoedig doenlijk tot den aankoop over te gaan
en B. en Ws. aarzelen niet dat voorstel te
steunen.
Uitbreiding van de localiteit is, ook naar
hunne meening, dringend noodzakelijk; by
een bezoek aan het gebouw valt zulks ten
duidelijkste in het oog. Te meer komt hun
dit aanbod aannemelijk voor, nu bjj aanneming
daarvan de gemeente de beschikking zal
erlangen over dat gedeelte van den tuin,
hetwelk is gelegen vlak achter het Museum,
waardoor de eigendom van het achtergedeelte
van den tuin belangrijk in waarde wordt
verhoogd.
Vervolgens wijzen B. en Ws. op de toe
zegging van een onbekende om, wanneer het
aan te koopen perceel met tuin gebruikt
wordt, in hot belang van de geschiedenis en
kunst van de gemeente, een belangrijk be
drag onverwijld beschikbaar te stellen voor
de oprichting van eene kunstzaal.
Het komt hun voor dat het werkelijk be
lang der gemeente vordert dat zoo spoedig
mogelijk van het thans gedaan aanbod worde
gebruik gemaakt en een bedrag van f 10,000
met de kosten worde beschikbaar gesteld
om tot den aankoop over te gaan. Later kan
dan eene beslissing worden genomen of het
geheele terrein zal worden gebruikt ten be
hoeve van het Museum, dan wel of daarvan
een gedeelte zal worden bestemd voor do
oprichting van een gebouw voor het Oud-
Archief.
Het huis en het daarbij behoorend terrein
is groot 6 aren, 60 centiaren.
B. en Ws. geven den Raad mitsdien in
overweging te besluiten
lo. tot aankoop van het porcoel Oude Singel
No. 30 met daarbij behoorend terrein, gelegen
naast de Lakenhal, voor de som van f 10,000,
onder bepaling dat het aangekochte zal worden
bestemd in het belang van de beoefening van
de geschiedenis en kunst der gemeente;
2o. dat de daarvoor en voor de kosten van
overdracht benoodigde gelden, ten bodrage van
ongeveer f 10,700, zullen worden govonden
uit de Buitengewone Ontvangsten (opbrengst
van goldleeningl
3o. tot vaststelling van den door hon overge-
legden suppletoiren staat van begrooting, dienst
1888, strekkende tot verhooging van die be
grooting in ontvangst en uitgaaf met f 10,700.
De loden dor Staten-Generaal zijn tot
eene voreenigde zitting bijeengeroepen tegen
aanst. Dinsdag te 2 uron tot behandeling van
het ontwerp, regelende do voogdij over prinses
Wilhelmina der Nederlanden. Het verslag der
commissie van rapporteurs en het antwoord
der Regeering daarover zyn thans gere d.
Bedankt is voor het beroep naar de Ned.
Ger. gemeente te Bodegrave door den heer
J. D. Van der Velden, te Buitenpost.
Donderdag 6 Sept. jl. is in het kerkelijk
loven te Aarlanderveen een dag van niet
geringe beteekenis. Des namiddags konden
de heeren kerkvoogden der Ned.-Herv. gem.
zich den toegang weder vorschaffen tot hun
bodehuis, om zich op de hoogte te stellen
van den inwendigen toestand er vanterwijl
des avonds, na eene toespraak met gebed
door ds. J. Osinga in de Chr. school aldaar,
op het daarnaast gelogen terrein, waar de
kerk der Ned.-Ger. (doleerende) gemeente zal
verrijzen, de eerste steen werd gelegd door dien
voorganger, P. Van Leeuwen Dz., H. Eikele
boom Sr., J. Houtman en enkele andere voor
standers der „reformatie." Vooraf werd op het
terrein Ps. 25: 4 gezongen, waarna do heer P.
Van Leeuwen Dz. het woord opvatte en do hoop
uitsprak dat „de Kerk nooit zou vergaan,
maar tot in eeuwigheid zou blijven bestaan."
De bisschop van Haarlem hoeft aan
den heer J. De Bruijn eervol ontslag verleend
als prof. aan het seminarie te Warmond en
benoemd tot kapelaanste Zoetorwoude den
heer C. J. Karskens; te Spaarnwoude, afd.
Lie, den heer C. H. Bramlage; te Monster
den heer C. H. H. J. Do Bruijn; te Delft
(St. Hippolytuskork) don heer R. J. G. Beddink
te Overveen den heer H. M. J. Taskin; te
Uitgeest den heer A. Th. Ammerlaan; te
Schoten den heer J. Th. Boonekampte
Grootebroek den heer J. M. Eg.
De Vereeniging „Israël en Oranje," te
's-Gravenhage, heeft besloten den 75sten
gedenkdag van Neorlands onafhankelijkheid
op 17 Nov. aanst. bijzonder feestelijk te vieren.
Het plan bestaat de geheele Israëlietische
w;jk te versieren, volksspelen met muziek
te doen plaats hebben en, zoo mogelijk, een
optocht te houden.
Men schrijft uit Hillegom aan de „N. R. C.":
De openbare school voor in. u. l.o. is den
lsten Sept. gesloten, ingevolge het raadsbesluit
van den lsten Mei jl. Algemeen verwondert
men zich hier over deze manier van handelen
van het dagelijksclr bestuur, daar de goed
keuring van het raadsbesluit door Gedeputeerde
Staten nog niet is ingekomen. Moehtofr Ged.
Staten het genomen besluit niet goedkeuren,
wat, naar men algemeen meent, zeer zeker
is, dan is de sluiting hoogst nadeelig voor
de school. Het hoofd der school heeft zich
het lot der leerlingen aangetrokken en geeft
hun kosteloos te z(jnen huize onderwijs.
Den leden van de jury van beoordeeling
voor de Tentoonstelling van Oude en Nieuwe
Kunstnijverheid te 's-Hage, die gisteren, toen
zj] hunne taak aanvingen, oen zeer inspan-
nenden arbeid hadden te verrichten, werd
des middags door het uitvoerd comité der
Tentoonstelling een diner aangeboden in het
hotel-Maassen, waartoe ook uitgenoodigd
waren de leden der pers-commissie. Bijna allo
genoodigden zaten aan den feestdisch aan.
Op de jury, inzenders en bezoekers van de
tentoonstelling werden eerst dronken uitge
bracht. Bijzondere huldo werd gebracht aan
den heer Jan Van der Keilen voor zijne
inrichting van de afdeeling oude kunst.
Na afloop van den maaltijd vereenigden do
genoodigden zich ten huize van dr. L. Mulder,
voorzitter van het Uitv. Comité. Deze soiróe
werd o. a. bijgewoond door den minister van
waterstaat, den oud-minister Heemskerk, vele
schilders van naam en de dames-juryleden.
Bij beschikking van den minister van
binnenlandsche zaken, opgenomen in de
Staatscourant van hoden, zjjn de commissiën
(,0 noemd, wolke in het najaar van 1888 zullen
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Van 1—6 regels 1.05. Iodere regel meer 0.17J.
Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het in-
c&saeeren buiten de stad wordt 0.10 berekend.
belast zjjn met het afnemen der examens ter
verkrijging van de akte, bedoeld in art. 56
ondèr a der wet van 17 Aug. 1878 (Staatsblad
No. 127). Z(j zijn voor Zuid-Holland: a. lid
en voorzitter, de inspecteur van het lager
onderwijs in de 2do inspectie; 6. leden: de
schoolopzieners in de arrondissementen 's- Gra-
venhage, Leiden, Dordrecht en Schiedam; c.
leden-plaatsvervangersde schoolopzieners in
het district Rotterdam en in de arrondisse
menten Rotterdam, Gouda, Delft, Vlaardingon
en Sommelsdijk.
De minister van justitie, mr. Ruys,
werd heden te Maastricht verwacht tot bij
woning dor opening van de internationale
tentoonstelling van tuinbouwvoortbrengselen
enz. H(j was gedurende 12 jaren voorzitter
van het bestuur der Vereeniging tot bevorde
ring van tuin- en landbouw in Limburg, welke
vereeniging deze tentoonstelling heeft geor
ganiseerd.
De feestcommissie voor den Prinsessedag
te Apeldoorn ontving een afzonderlijken brief
van dankbetuiging van de Prinses zelve, voor
hare moeite en zorgen om aan do kinderen
zulk een aangenamen dag te bereiden.
Te 's-Hage is op 57 jarigen leeftijd over
leden de luit.-kolonel der genie, op non-
activiteit, H. E. Boekman, vorsierd met 't offi
cierskruis der orde van don Gouden Leeuw
van Nassau en van de Elkokroon.
De heeren H. Th. Boelen, Justus Van
Maurik Jr. en H. De Veer, te Amsterdam,
vragen bijdragen voor een gedenkteeken op
Hofdyk's graf.
De beeldhouwer Bart Van Hove is be
noemd tot directeur dor Quellinusschool te
Amsterdam.
Blijkens opgave in het jongste nommer
van het „Maandblad tegen de Kwakzalverij,"
is het aantal leden der Vereeniging thans tot
1008 geklommen.
De Chr.-Gereformeerde gemeente te Nij
megen, welke tot nu toe geen eigen kerk
gebouw bezat, en steeds hare godsdienst
oefeningen in de lokalen der Maatschappij tot
Nut van 't Algemeen moest houden, heeft
thans, daartoe door bijdragen van andere ge
meenten en hare eigen gomoenteleden in staat
gesteld, in de Begijnengang aldaar, een eigen
kerkgebouw gesticht, dat gisteravond met een
plechtigen dienst werd ingewijd. Het gebouw
kan 400 personen bevatten en is zeer doel
matig ingericht.
Het stoomschip „Leerdam", van Nieuw-
York naar Rotterdam, passeerde 7 Sept. Wight.
Verhaal van het strand der Noordzee.
1) Naar het Duitseh van
Th. JUSTUS.
Het is een wild en niet te verzadigen water,
de Noordzee! Met haro donkere, door schuim
gekroonde golven voert zjj een voortduren-
den krijg tegen de kust. Z(j is ook dikwijls
genoeg doorgebroken en heeft het schoone
land verwoest en met slib overdekt. Maar de
mensch heeft haar telkens weer met reus
achtige inspanning binnen hare grenzen terug
gebracht. Evenals vestingwallen omgeven ko
lossale djjken de rjjke gronden, waar koren
en gras gedijen met eene weelderigheid, welke
nergens haars gelijken vindt.
De bewoner van het binnenland, die nooit
de zee met eigen oogen zag, gelooft dat deze
dijken de scherpe grenslijn vormen tusschen
haar en het land. Aan de binnenzijde, meent
hij, strekken zich de weidelanden en de koren
velden uit, aan de buitenzijde brandt de zee.
Zoo is het echter niet. Voor verreweg het
grootste gedeelte loopt de dijk niet onmid
dellijk langs de vloedgrens, maar strekt zich
eene meer of minde breede streek groen voor
land de zoogenaamde uiterwaarden by
hem aan, welke verder zeewaarts langzamer
hand overgaat in eene grijze vlakte, het wad
eene formatie, waarvan men gezegd heeft
dat zjj „geen zee meer en nog geen land" is.
Eene uitgestrekte gryze, in het zonlicht glin
sterende slyklaag, door talrijke kleinere en groo
tere met water gevulde geulen doorsneden,
strekt zich bij eb voor onze blikken uit. Meeuwen,
strandloopers en oestervisschers zoeken hun
buit onder de achterblijvende zeedieren. Lang
zamerhand vloeit ook het water uit de geulen;
de vogelschaar trekt verder zeewaarts en vóór
ons ligt het wad eenzaam, zwygend. Na
uren eerst verkondigt een eigenaardig, steeds
sterker wordend ruischen den terugkeer van
den vloed. Een frissche wind waait voor hem
uit, het water duikt hier en daar op, de geu
len vullen zich. Wee den wandelaar, dien de
vloed op niet al te grooten afstand verrast!
Nog meent hy te kunnen ontkomen daar
speelt het water om zjjne voeten, daar dansen
de golven voor hem uit on schynen hem toe
te roepen: „Ik achterhaal ook den snelsten
ruiter!"
Alleen by den hoogsten vloed worden ook
de uiterwaarden overstroomdin den regel
echter blyft de vloedgrens by haren uitersten
rand staan. Natuurlyk is do breedte van het
wad nu eens grooter dan weer kleiner, naar
mate deze grens zich meer of minder ver
uitstrekt. De grootste uitgestrektheid bereikt
zijne oppervlakte, als in den zomer by aan-
houdondo oostenwinden de vloed een onge
woon lagen stand bewaart. Dan is het ook
de tyd, waarin de waterbouwkunst haar oven
moeielyk en gewichtig als loonend werk moet
beginrAn. Lange dammen met ryswerk krib
ben genaamd worden in het wad gebouwd,
godeelteiyk als golfbrekers voor de bedreigde
kust, godeeltelyk als „doorslagdam" van den
eenon uitspringenden hoek van het land naar
den anderen, opdat zich achter zulk een dam
een rustig water vorme. Het natuurlyk ge
volg is dan dat in dit stille water eene veel
grootere aanslibbing plaats heeft. In den loop
der tyden, als de voorwaarden gunstig zyn,
wordt de bodem al hooger on hoogeror wordt
eene nieuwe uiterwaard gevormd, en na vyftig,
zestig of meer jaren kan misschien tot eene
indijking overgegaan worden, welke het go-
wonnon land bewaart voor het noodlot onver
wachts weder een offer der roofzuchtige gol
ven t.e worden.
Herhaaldelyk heeft men op eene der meest
bedreigde plaatsen der kust getracht zulke
dammen op te werpen, om te heroveren, wat
eens de zee van het land afgescheurd en in
haren schoot begraven heeft. Maar telkens
waren al deze pogingen vergeefsch geweest.
Voordat deze dammen voltooid waren, kwa
men de golven en vernielden hon weder. Maar
eindelyk schoen voor de onderneming een licht
op te gaan. De zomer van het jaar 1828 was
zoo ongewoon warm en droog geweest, er
had zoo aanhoudend een oostenwind gowaaid,
als men sedert menschenheugenis niet bsleefd
had. Ten gevolge daarvan waren de kribben
verder gevorderd dan ooit te voren, en tegen
het einde van den zomer durfde men hopen
dat dezen keer eindelyk het werk met goeden
uitslag bekroond zou worden.
De opperdykgraaf, die op een der laatste
Septemberdagen overgekomen was en nu naast
den ouden opzichter der dammen Gröne over
het wad ging om het verrichte werk te be
zichtigen, was zeer tevreden.
„Dat is boven verwachting goed gegaan!"
meende hy. „Ik had het niet gedacht, nadat
de voorjaarsstormen ons alles, wat in het
vorige jaar gewrocht was, weder te niet had
den gedaan
Wordt vervolgd)
